Morgunblaðið - 01.10.1965, Síða 16

MORCUNBLAÐIÐ
Föstudagur 1. október 1965
16
jMwgjustlrlafrffr
(Jtgefandi:
Framkvæmdastjóri:
' ^stjórar:
Ritstjórnaríulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstrseti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
BOKAUTGAFA
J^ú er vertíð bókaútgefenda
í landinu að hefjast. Sá
slæmi siður hefur komizt á,
að mikill meirihluti þeirra
bóka, sem út eru gefnar hér
á landi, koma á markaðinn
síðustu mánuði ársins, ætláð-
ar fyrst og fremst til jólasölu.
Þetta er heldur hvimleiður
siður, sem mun byggjast á
því, að sala í íslenzkum bók-
um er tiltölulega lítil á öðrum
árstímum.
Bókagerð hér á landi hefur
tekið miklum framförum á
síðustu árum, sérstaklega þó
prentun bóka. Prenttækni
hefur fleygt mjög fram og
prentsmiðjur hafa kom-
komið sér upp fullkomnum
prentvélum, svo að prentun
bókanna getur fullkomlega
staðizt samanburð við erlend-
ar bækur, ef vel er til hennar
vandað. Á hinn bóginn hafa
framfarir í bókbandi ekki
orðið jafn miklar, og eru
margar bækur gefnar út í allt
of dýru bandi, sem að skað-
lausu mættu koma út í mun
ódýrari útgáfum en nú er.
Bókbandsstofur virðast ekki
hafa tæki til þess að binda
bækur í ódýrasta band, en í
bókaverzlunum eru til sölu er
lendar bækur, sem eru mjög
ódýrar, m.a. vegna þess, að
bandið á þeim er einfalt.
Æskilegt er, að breyting verði
á þessu, svo að bókaútgefend-
ur geti gefið bækur sínar út í
mismunandi dýrum eða ódýr-
um útgáfum, eftir því, sem
hæfir efni bókanna.
Talið er, að upplög bóka
hafi farið minnkandi á undan
förnum árum, og yfirleitt er
það svo, að tiltölulega fáar
bækur ná umtalsverðri sölu á
hverju ári. Fróðlegt væri að
vita, hve mikill eintakafjöldi
á ári hverju selzt ekki og hafn
ar í geymslum bókaútgefenda
án þess að koma þaðan aftur,
nema ef til vill á bókamark-
aði mörgum árum seinna. Hér
er vafalaust um að ræða
meira magn en menn almennt
renna grun í.
Ástæða er einnig til að
benda á, að margar bækur,
sem vekja mikla eftirtekt er-
lendis og seljast þar í stórum
upplögum, eru mjög lengi á
leiðinni til íslands, ef þær eru
þá á annað borð gefnar út.
Oft líða tvö til þrjú ár, þar til
metsölubækur af erlendum
markaði koma út í íslenzkri
þýðingu ,og skal ósagt látið
hver ástæðan fyrir því er.
Annað hvort eru bókaútgef-
endur rólegir í tíðinni eða
fylgjast lítið með því, sem
gerist á erlendum vettvangi í
þessum efnum. En erfitt er
raunar að skilja hvers vegna
bækur, sem seljast erlendis í
risastórum upplögum, geta
ekki selzt hér á landi líka.
Það er þannig ýmislegt ábóta
vant í íslenzkri bókaútgáfu,
þótt margt hafi verið þar vel
gert á undanförnum árum, og
væri æskilegt, að bókaútgef-
endur og þeir sem vinna að
bókagerð, legðu sig fram um
að bæta úr þeim göllum sem
enn eru hér á.
HITAVEITAN
TTvert sem litið er í Reykja-
víkurborg má sjá miklar
framkvæmdir við gatnagerð,
hitaveitu, ýmiskonar bygging
arframkvæmdir o. m. fl. Borg
in hefur að verulegu leyti
breytt um svip á stuttum
tíma, ný hverfi hafa risið upp
með ótrúlegum hraða, al-
menningsgarðar og gras-
blettir eru víða um borgina
og eru nú betur hirtir en áð-
ur. Reykjavík er alltaf að
verða fallegri borg með
hverju árinu sem líður.
Ein þeirra miklu fram-
kvæmda, sem nú standa( yfir
og hafa staðið á þessu kjör-
tímabili í Reykjavík, er lagn-
ing hitaveitu í öll hús borg-
arinnar. Því verki hefur mið-
að vel áfram, og hitaveitu-
áætlunin staðizt nokkurn veg
inn, en gert er ráð fyrir, að
verkefnum samkvæmt henni
ljúki um mitt næsta ár. Með
hitaveitunni sparast mikil út-
gjöld vegna upphitunar hí-
býla, og verða menn áreið-
anlega varir við það, þegar
hitaveitan er leidd í hús
þeirra, að hitunarkostnaður
stórlækkar.
Um þessar mundir er ver-
ið að tengja, eða búið að
tengja húsin í Heimunum og
Vogunum, í Langholtshverfi,
og við Hálogaland, Múla-
hverfi og Leitunum, við hita-
veitukerfið. Ennfremur hverf
ið milli Skipholts og Lauga-
vegar frá Lækjarhvammi
vestur að Rauðarárstíg. Er
verið að vinna að tengingu
húsa á þessum svæðum um
þessar mundir. Eftir er að
leggja hitaveitu í austurhluta
Smáíbúðahverfisins og er ver
ið að bjóða þá framkvæmd út
nú. Nyrzti hluti Smáíbúða-
hverfisins hefur þegar fengið
hitaveitu og byrjað er á fram
kvæmdum í miðhluta þess.
Þess mun því skammt að
bíða, að Reykvíkingar búi ai-
mennt við hitaveitu. Með
„Mér verða mjög
sjaldan á mislök44
— sagði bankaræninginn, sem stal, er svarar
170 millj. króna, svo hvarf hann úr fangelsinu
HANN YAR einn af nafntog-
uðustu föngum, sem hafðir
hafa verið í gæzlu í Miami, —
ekki aðeins vegna þess, að
hann stal á sínum tíma 4 millj.
dala (um 170.000.000 ísl. kr.)
úr banka í Montreal í Kanada,
heldur einnig vegna handtök-
unnar, sem var söguieg.
í fjögur ár hafði George
Lemay komizt hjá handtöku,
eða þar til, að kanadiska lög-
reglan lét sjónvarpa af hon-
um mynd um gervihnöttinn
„Early Bird“ í maí sl. Hafnar
verkamaður í Fort Lauder-
dale, Florida, sá myndina á
sjónvarpsskermi sínum, og
þóttist þar kenna René Ray,
hraustlegan, frönskumælandi
mann um fertugt, sem barst
mjög á um þessar mundir.
René Roy átti 46 feta langa
skútu, en greiddi gjarnan
skuldir sínar með 100 dala
seðlum, en vöndul af þeim bar
hann jafnan á sér. Hafnar-
verkamaðurinn hafði á réttu
að standa.
René var George. Er lögregl
an flutti hann til fangahúss-
ins, var Lemay jafn rólegur
og æðrulaus og jafnan. „Ég
náðist ekki, fyrr en beitt var
gervihnetti gegn mér“, sagði
hann.
Meðan unnið var að því að
fá hann sendan úr landi, gift-
ist hann Lise Lemieux, 28
ára gamalli vinkonu sinni, og
kom þannig í veg fyrir, að
hún gæti borið vitni gegn sér.
(Eiginkona má ekki bera vitni
gegn manni sínum). Lise
hafði komið nokkuð við sögu
bankaránsins, því að 1962 var
hún dæmd til fangelsisvistar,
þar eð hún hafði um skeið
með höndum nokkurn hluta
ránsfengsins. Fyrri kona
Lemay hvarf með dularfull-
um hætti fyrir 14 árum.
Ráðamenn fangelsins höfðu
reynt að koma í veg fyrir gift
inguna, en Lemay hafði ráð
undir hverju rifi, og fékk at-
höfnina framkvæmda í skyndi
í fangelsinu. Það duldist eng-
um, að fanginn, sem nú var í
höndum lögreglunnar, var sér
stæður maður.
Var hann annars í höndum
lögreglunnar?
„Hann er ekki í klefa sín-
um“, tilkynnti einn lögreglu-
mannanná í síðustu viku.
„Það hangir kaðall frá glugga
á sjöundu hæð. Við erum nær
alveg vissir um, að hann hefur
fiúið“.
Það reyndist rétt. Rafmagns
vír hékk út um gluggann. —
Sjónarvottar að flóttanum
lýstu honum þannig, að
Lemay hefði fikrað sig niður
vírinn, stokkið inn í hvítan
bíl, sem beið á götuhorninu,
og ekði burt í skyndi með
þremur öðrum mönnum. Lise
hvarf einnig.
Lemmy
Rannsókn leiddi í Ijós, að
Lemay hafði yfirgefið klefa
sinn á fyrstu hæð, þar sem
vírnum hafði verið komið
fyrir.
Um síðustu helgi, voru þær
sakir bornar á einn fangelsis-
várðanna, og annan vörð lag-
anna, að þeir hefðu aðstoðað
Lemay við giftinguna og flótt
ann. Hefði bankaræninginn
heitið þeim 35.000 dölum —
sem honum reyndar láðist að
greiða í flýtinum.
Leit hófst að nýju að Lemay
og eiginkonunni. Tvær flug-
freyjur þóttust hafa séð hann
í flugvél á leið til Nassau, en
Glugginn á 7. hæð
það reyndist rangt, eins og all
ar aðrar upplýsingar, sem lög
reglan hafði fengið. Lögreglu-
yfirvöldin minnast þó vafa-
laust orða Lemay, er hann
var handtekinn. Þá sagði
hann: „Mér verða mjög sjaid-
an á mistök“.
Dessari f ramkvæmd hef ur
mikið afrek verið unnið og
borgaryfirvöld hafa lagt fram
drjúgan skerf til þess að
draga úr hitunarkostnaði
heimila, sem var töluvert mik
ill þegar notast var við olíu-
kyndingu. í þessum efnum,
sem öðrum hjá Reykjavíkur-
borg, hefur verið unnið að
málum af dugnaði og bjart-
sýni, og mega borgarbúar
vera stoltir af uppgangi og
vexti Reykjavíkur,
BRJÁLSEMI
TTtanríkisráðherra kínversku
kommúnistastjórnarinn-
hefur nú lýst yfir því, að
Rauða Kína vonist til þess,
að Bandaríkin geri árás á
landið.
Ekkert bendir til þess að
Bandaríkjamenn hyggist ráð-
ast á kommúnista Kína, en
yfirlýsingar á borð við þær,
sem utanríkisráðherra kín-
verskra kommúnista gaf um
þetta mál, minna óneitanlega
á hrokafulla framkomu evr-
ópskra einræðisherra fyrir
nokkrum áratugum. Svo virð-
ist, sem kommúnistar í Kína
geri sér ekki enn grein fyrir
því, hvað kjarnorkustyrjöld
mun hafa í för með sér. Þeir
eru haldnir þeirri trú, að
vegna fjölmennis kínversku
þjóðarinnar hafi kjarnorku-
styrjöld ekki svo alvarlegar
afleiðingar í för með sér fyr-
ir þá, eins og aðrar þjóðir.
Hugsunarháttur Kínverja í
þessum efnum stappar nærri
brjálsemi, og undirstrikar þá
hættu, sem er samfara því að
kínverskir kommúnistar fái
í hendur kjarnorkusprengjur
og eldflaugar. Kínverjar færa
sig sífellt meira upp á skaftið
og eru síðustu ögranir þeirra
gagnvart Bandaríkjamönnum
glöggt dæmi um það. Þeir
virðast beinlínis vera að egna
Bandaríkin til árása. Það er
því ekki ofmælt, að stríðs-
hættan í dag stafi fyrst og
fremst frá Peking. Það eru
undarlegir menn hér á landi
og annars staðar, sem mæla
valdhöfunum þar bót.