Morgunblaðið - 31.10.1965, Blaðsíða 3

Morgunblaðið - 31.10.1965, Blaðsíða 3
Sunnudagur 31. 015101)61 1985 MAnrmun■ * o i n ni v n u u ss w fa h v 3 v 3 Við þekkjum því miöur ekki heitiö á þessari mynd, en hún er máluð við Sunnubraut. Listin verður að vera sönn — segir Sigfús Halldórsson, sem heldur málverkasýningu i Kópavogi TÓNSKÁLDIÐ, listmálarinn og leikmyndateiknarinn Sig- fús Halldórsson, sá hinn sami og gerði „Litlu fluguna“ og söng hana inn í hjörtu okkar íslendinga fyrir nokkrum ár- um, opnaði í gær málverka- sýningu í neðri sal Félags- heimilisins í Kópavogi, þar sem hann sýnir 45 myndir frá Kópavogi. Við litum inn í Fé- lagsheimilið til hans hér um daginn, þar sem hann var í óða önn að setja upp málverk- in og spjölluðum við hann stutta stund. — Hvað er orðið Iangt síðan þú hélzt síðast sjálfstæða sýn- ingu, Sigfús? — Síðan ég hélt Reykjavík- ursýninguna hér 1960 hef ég haidið sýningar í ýmsum kaup stöðumhér við Faxaflóa, fyrst í Keflavík, síðan í Vestmanna- eyjum, Akranesi og Hafnar- firði, og þá alltaf helgað þeim kaupstað myndirnar, eins og ég geri núna. — Hvernig líkar þér við Kópavog sem „mótív“? — Ágætlega, kannski ekki sízt vegna þess, að ég bý núna hérna í Kópavoginum og kann hér ágætlega við mig. Svo er nú líka það, að fegurðina er allstaðar að finna, ef maður nennir bara að hafa fyrir því að finna hana. Það var ein- hverntíman sagt hér í revíu: „Meyjarnar horfa út á himin- bláan sæinn“ og þetta gildir ennþá, a.m.k. hér við Faxa- flóann. — Hefur þú selt myndir til útlanda? — Já, f jöldann allan. Síðast í fyrradag var ein að fara til Frakklands, en því miður kann ég ekki nein deili á kaupandanum, en myndin var frá Reykjavík. Svo hef ég selt myndir til Þýzkalands, Amer- íku, Danmerkur, Svíþjóðar og Englands. Aftur á móti hef ég aldrei sýnt erlendis nema eitt sinn á listahátíð í Bergen, en þá sýndi ég leikmyndir ásamt þeim Lárusi Ingólfssyni og Magnúsi Pálssyni. En hér hef ég haldið sýningar um allt land og hélt m.a. fyrstu leik- myndasýninguna hér á landi, en það var 1947. — Hvað segir þú um ab- straktmálaralistina, Sigfús? — Mér finnst hún vera á- kaflega takmörkuð og hún hefur aldrei sýnt mér neitt nema litafegurð. En hvað um það, allt er list, sem sannleik- Sr. Jón Auðusis, dómprófastur: Ljómandi ásjóna í 3. Mósebók er geymd merki- ■leg sega: Á fjallinu helga hafði Móse dvalið og þar hafði Guð birt honum hið mikla lögmál, boðorð in tíu. Guðsmaðurinn ber eilífð- ina sjáifa í sál, ljóma himins í hjarta, meðan hann gengur í leiðslu niður fjallið. En þegar hann hálgast lýðinn, líta menn undan og þola ekki ægiljómann, sem af ásjónu hans stafar. Hví ' óttast menn? Hví þola þeir ekki endurskin hins heilaga á ásjónu guðsmannsins? Rúmar mannshjartað nokkuð annað en fögnuð, þegar það finnur Guð sjálfan nær? Trúarbragðasagan sýnir oss, að æðsta sti'g guðsumgengninnar vekur mannshjartanu öðrum þræði þann ótta, sem er bróðir lotningar. Samferða sannri trú, er lotningaótlinn andspænis Guði. Ótal dæmi þess má finna í öll um helgiritun, allt frá Rigveda, sem er elzta biblía mannskyns, og til Opinlberunarþókarinnar, sem er yngsta helgirit Nýja tm. og til yngstu helgirita íslams. Hvarvetna eru vitnisburðir þess, að dýrð Guðs hafi yfirskyggt dauðlega menn og ljómað af á- sjónu þeirra. Þegar Jesús um- myndaðist á fjallinu ,stóð af hon um slíkur ljómi, að jafnvel klæði hans urðu skínandi en lærisveinar hans skelfdust. Þeg- ar hann stóð upp frá bæninni í Getsemane, var ásjóna hans slík, að jafnvel hermenninnir, sem komnir voru til að handtaka hann, urðu lostnir lotningarótta, hopuðu á hæl og féllu til jarðar. Svo getur himnesk veröld ork- að á jarðneskan heim. Trúlega stendur þetta í einhverju sam- bandi við sálræna orku. sem svo er nefnd og liggur á mörkum efnis og anda. Menn hafa þekkt Þessa mynd kallar málarinn „Yzt á Kársnesi“. Listmálarinn Sigfús Halldórsson, sem líka er tónskáld og leik- myndateiknari. ur er í. Menn verða að vera sannir í list sinni. Það þýðir ekki að vera að þenja sig út með alls konar „ismum“, ef listin er ekki sönn. Ég er að- eins á móti 'einni málarastefnu og það er „Draculismi“, eins og ég kalla hana, en það er þegar maður sýnir inniflin í sér í höndum annarra manna. Sú list hefur eftgan tilgang og á engan rétt á sér, því að það er mín skoðun, að listin eigi ávallt að sýna eitthvað fagurt. — Hvað eru þær margar listgreinarnar, sem þú hefur fengizt við? — Ég hef málað, „kompón- erað“ og teiknað leikmyndir. Það er bara þetta þrennt. — En þú hefur aldrei ort neitt? — Jú, ég hef ort eina vísu og hún er skolli góð, skal ég segja ykkur, en ég læt ekki hafa hana eftir mér, nei, það skuluð þið vita. En hefði ég getað ort, þá væri ég löngu búinn að semja óperettu. — Svo þú hefur haft það í huga? — Já, já, en alltaf skort textana. Ég væri alveg til með það, er ég fengi texta. — En þú heldur alltaf áfram 'að semja lög? Megum við kannski eiga von á nýrri „Lítilli flugu“? — Já, þvi ekki það. Maður er alltaf að „kompónera“, en lögin hafa nú breytzt hjá mér siðan hérna i gamla daga. — Þú ert kannski að semja bitlalög? — Nei, ekki segi ég það nú, þótt ég hafi ekkert á móti þeirri tónlist. Það er sefjunin, Foaimlhald á bls. 22 þetta fyrirbæ-ri í þúsundir ára og trúarbrögðin hafa skýrt það sem vitnisburð þess að Guð er ná- lægur og yfirskyggir dauðlegt hold dýrð sinni, — eða svo miklu endurskini hennar sem dauðleg sjón þolir að líta. Ekki haf dýrð- ar Guðs heldur einstaka diropa þess má dauðleg sjón grerna.. Þekkir þú lotningaróttan and- spænis hinu heilaga, grumntón trúár? Kennir þú hans í helgi- dóminum, húsiha sem Guði er vígt, þar sem brot dýrðar hans hefir tekið sér bústað? Eðá er hjarta þitt lotningarsnautt og kalt einnig þar? Kenmir þú lotn- ingaróttans á einverustundum, þegar þú knýr hurðir helgra dóma? Til þess að svo geti orðið þarf Guð að vera þér veruleikur yfir allan efa hafinn. — veruleikur veruleikans eims og dulsinmar miðalda nefndu Guð. Þegar Móse kom ofan af Símaí fjalli, þar sem hann hafði lifað þá háhelgu stund, að „hið lága færðist fjær en færðist aftúr nær hið helga og háa“, varð lýður- inn lostinn lotningarótta vegna ljómans, sem stafaði af ásjónu hans af því að hann hafði talað við Guð. Una þessa heilögu reynslu eru margar frumstæðar hugmyndir enn á ferð. Ibsen lætur Agnesi vitma í Gamla testam., þegar hún segir við Brand prest bónda sinn 'fyrstu jólanóttina eftir að einka sonur þeirra og einkabam dó: „Mundu orðin helgu, heyr: Hver sá sem lítur Guð hann ceyr.“ Þessu sneri Guðmundur heit- inn Guðmundsson skáld við og sagði: „Ekki er sátt hann deyi sem Drottinn fær að sjá. Eilíft líf er einmitt það í öllu Guð að sjá.“ Að\ heyra hann, — sjá hamn liggur handan líkamlegrar skynj unar. En sá sev hefir ,,heyrt“ hanm, „séð“ hann. ber þ< merki, sem aldrei máist burt. ( Jóhannes Kjarval áttræður KJARVAL — þú ert óræðan í draumi æfintýranna, huldusveinn íslenzkrar náttúru, einn og fjær- rænn í útlegð þinni. Enginn þekk ir þig, líf þitt og tilfinningar. Eng um mun hafa tekizt að brjóta skelina, sem skýlir hinni dýr- mætustu perlu lífs þíns, anda þín um, meistarasmiði náttúrunnar. Þar býr leyndardómur hjarta þíns, sem mótazt hefur af eintali við fegurð og mikilleik íslenzkr- ar náttúru, þrengingar og kald- ræna andspyrnu á langri lista- mannsævi þinni. Þú munt einn til frásagnar um hildir þær, sem þar hafa háðar verið. Með elju og einbeitni þinni, hefur þér tekizt að ryðja braut- ina og varða hana. Þú minnir mig á bergrisann mikla, sem stendur upp úr helfrosinni jökul- bungu Öræfanna og horfir ti4 eilífrar skyggðum augum út yfir undraverk náttúrunnar, meist- arasmíði meistarans mikia. í lítillæti þínu drúpir þú höfði og býður með bogin hné þeirrar stundar, þegar Gúð allrar sköp- unar, andinn eilífi, krýnir þig kórónu lífsins með þökk fyrir þitt trúa og velkunna listamanna starf, það starf sem þér hafði ver ið falið að vinna hér á jörðu, okkur samtíðarmönnum þínum og óbornum kynslóðum til þroska og blessunar. Fyrsta vetrardag 1965. Kærkveðja. Enert Guðmundsson.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.