Morgunblaðið - 07.11.1965, Qupperneq 6

MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 7. nóv. 1965
Höfðingleg gjöf frá IBM til Norður-
landanna fimm og Hollands
137 millj. króna rafreiknir settur upp í
vísindamiðstöð landanna ■ Danmörku
Fréttabréf frá Gunnari Rytgaard
VfSINDASTOFNANIR á fs-
landi, Norðurlöndunum fjórum
og í Hollandi, hafa fcngið kær-
komna g.jöf frá bandaríska fyrir-
tækinu IBM (International Bus-
iness Machines). Gjöf þessi er
rafreiknir, sem fyrirtækið hefur
látið setja upp í danska tækni-
háskólanum í Lundtofte, skammt
fyrir norðan Kaupmannahöfn, en
þar hefur verið sett upp vísinda-
miðstöð, sem ber nafnið Nort-
hern Europe University Compu-
ting Center (NEUCC).
Rafreiknirinn — eða réttara
sagt rafreiknisamstæðan IBM
7090/1401 — býður þessum
fimm löndum upp á einstæða
möguleika varðandi vísinda-
rannsóknir. í rauninni er hvergi
í heiminum að finna fullkomn-
ari rafreiknisamstæðu til frjálsra
afnota við rannsóknir og
kennslu. Vísindamenn, aðstoðar-
menn þeirra og nemendur, sem
hafa margvíslgane áhuga á ýms-
um vísindalegum og tæknilegum
viðfangsefnum, hafa lengi haft
knýjandi þörf fyrir margvíslega
upplýsingaúrvinnslu, en með til-
komu þessarar rafreiknisam-
stæðu er sá vandi nú leystur.
Það eru ekki aðeins úrvinnslu
möguleikarnir á ýmsum sviðum
vísinda í þessum 6 löndum, sem
hafa aukist við tilkomu þess-
arar samstæðu, heldur hefur
einnig opnast leið til að leysa
úr fjölmörgum öðrum vanda-
málum. Samtímis skapast einnig
möguleikar á að nota rafreikn-
inn við kennslu, og koma
þannig á virkari hátt til móts
við auknar kröfur, sem vísindi
og atvinnulíf gera til hinna æðri
menntastofnana í þessum grein-
um.
Fyrir almenna lesendur, er
rétt að geta þess, að IBM 7090
getur lagt saman 13 millj. tíu-
stafa tölur á mínútu. Fyrir þá,
sem betur þekkja til þessara
mála, kann það að þykja fróð-
likur, að rafreiknir þessi hefur
„geymslurúm“ fyrir milljón
tveggja stafa tölur. í þessu
tveggja talna kerfi, sem sam-
stæðan notar við útreikninga
sína, eru allar upphæðir tákn-
aðar með tölustöfunum 0 og 1.
1 rafreikninum eru sérstakir
segulhringar, sem hafa það verk
efni að „muna" þessar tölur.
Þessi einföldun á talnakerfinu
kemur að mikium notum þegar
unnið er við verkefni, sem krefj
ast ílókinna útreikninga.
Mörgum er það ljóst, að mað-
urinn hefur hér undir höndum
verkfæri, sem með sínum mikla
vinnuhraða og minni, mun verða
stórvirk hjálp við lausnir á veru
legum hluta þeirra stærðfræði-
verkefna, sem vísindamenn hafa
vicf að glíma í dag. Aðalatriðið
hér er það, að mikla og flókna
útreikninga er nú hægt að fram-
kvæma á mínútym og klukku-
stundum en ekki á dögum, vik-
um eða jafnvel mánuðum, eins
og með ýmsum öðrum reikni-
aðferðum.
Hinn mikli vinnuhraði og
fjölmörgu möguleikar rafreiknis
ins þýða ekki aðeins, að hægt
verði að framkvæma áður þekkf-
ar reikniaðferðir á mun styttri
tíma, með mun meiri nákvæmni
•
en áður, hldur einnig, að ýmis
ný verkefni verður unnt að
leysa þ.á.m. hugsanlega fram-
þróun ýmissa fyrirbæra. í sam-
bandi við slík verkefni, getur
hraðvirkur rafreiknir gert rann-
sóknarmanninum kleift að sjá
fyrir þróun ýmissa mála, eða
aðferða, undir ' mismunandi
kringumistæðum. í stað víðtækra
og kostnaðasamra rannsókna á
rannsóknarstofu eða í daglegu
lífi, getur maður með hjálp stærð
fræðiformúina, sem hann setur
í rafreikninn, fengið hann til
að útfæra þá þróun, sem hann
hefur hug á að rannsaka. Með
þvi að setja margar formúlur
í rafreikninn, fær athugandinn
jafnmargar útkomur og getur
valið úr þeim þá úrlausn sem
hagkvæmust þykir hverju sinnl
Fylgireiknirinn IBM 140Í býr
yfir ýmsum möguleikum aðal-
reiknisins IBM 7090, auk þess
er minni samstæðan búin hrað-
rita, sem flytur niðurstöðurnar
af segulböndum yfir venjulegt
mál mep miklum hraða, eða
600 línur á mínútu (10 linur á
sekúndu!), og fær því notandinn
niðurstöðurnar í hendur með
leifturhraða.
Hin hraðvirka upplýsinga-
úrvinnsla, sem rafreiknixinn er
fær um að framkvæma, mun
hafa sérstaklega mikla þýðingu
fyrir læknisvísindin.
Um þessa möguíeika rafreikn-
isins, hefur yfirlæknirinn við
amtsjúkrahúsið í Gentofte, dr.
med. Morgens Jörgensen, þetta
að segja:
„Evrópsk, og þó sérstaklega
skandinavisk læknavísindi standa
í raun og veru jafnfætis banda-
rískum, þó hið gagnstæða sé
mjög útbreidd skoðun, og tækni-
leg framþróun kemur evrópskum
Framhald á bls. 8
Rafreiknisamstæðan IBM 7090/1401 i ðanska tækniháskólanum.
IBM 1403.
forgrunni
hraðritinn

Herferð gegn
hungri
1 bréfi til Velvakanda segir
einn lesandi m.a.:
„Nú er að hefjast söfnun
fyrir hungraða meðbræður
okkar úti í heimi. Því er nú
beint til okkar, að hver fjöl-
skylda leggi af mörkum svo
sem hiuidrað krónur. Vera má,
að lítið muni um minna.
Eftir að ég las í blöðunum,
að 23 gjaldendur opinberra
gjalda hefðu orðið að greiða 6
milljónir króna eftir að skatt-
framtal þeirra var rannsakað.
Sjálfsagt eiga margir 23 eftir
ir eiga eftir að bætast við
að komast í hið opinbera rann-
sóknarljós — og háar upphæð-
þessar sex milljónir.
Væri ósanngjarnt að láta
þessa fyrstu sektarupphæð
óskerta til söfnunarinnar ,,Her
ferð gegn hungri“? Er þetta fé
ekki eign allrar þjóðarinnar?
Ég vil ennfremur beina því
til þeirra, sem forgöngu hafa
um þessa söfnim og sjá um á-
róðurinn, að þeir hvetji alla
landsmenn til að fasta einn
dag áður en framlagið er
greitt. Þá fáum við að kynn-
ast því lítilsháttar hvað það
er að vera svaragur, aðeins
svangur. Sulturinn er enn
verri og hungrið hryllilegt.“
Þetta segir bréfritari —
og satt er það, hungrið er
hryllilegt. Ég er líka viss um
að hann gæti sparað sér yfir
hundrað krónur, ef hann svelti
sig og fjölskylduna einn dag
eða svo — og því sloppið vel,
jafnvel þótt hann gæfi hundr-
að krónur til söfnunarinnar, en
mér skilst á bréfinu, að hann
telji það fullmikið fyrir sig.
Hver græðir þá?
Hér kemur annað bréf um
óskylt efni:
,,Byggingakostnaðurinn er
að sliga þetta dvergþjóðfélag
og þess vegna hafa menn á-
huga á öllum nýjungum, sem
e.t.v. gætu dregið úr þessum
útgjaldalið. Nú er talað um að
flytja inn verksmiðjubyggð
hús. En hver á að flytja þau
inn?
Mér er kunnugt um, að á
Norðurlöndum kosta ,,seríu
villur“ helmingi minna en sam
bærileg hús hér — en ef sömu
aðilar og nú stunda íbúða-
byggingar tækju að sér að
flytja inn þessi hús, setja þau
upp og sjá um sölu þeirri, er
ég hræddur um að útkoman
úr dæminu yrði svipuð fyrir
kaupendur. Gróði bygginga-
mannanna mundi hins vegar
stóraukast.
Þeir, sem greitt hafa á-
kvæðisvinnutaxta telja þetta
ekki ástæðulausa svartsýni.
Okrið er nefnilega óhugnan-
legt. Ef þetta ætti að koma
almenningi í þessu landi að
haldi yrði að gefa framieið-
endum húsanna kost á að seja
þau hér upp, en innkaupastofn
anir hins opinbera yrðu að sjá
um innflutninginn — og aðeins
að heimta inn útlagðan kostn-
að að viðbættum vinnulaunum.
Sennilega eru það um 3%
þjóðarinnar, sem árlega þurfa
að fá nýtt húsnæði — en auk
þess er stöðug vaxandi þörf
fyrir nýbyggingar til alls kyns
þjónustustarfsemi svo og fyr-
ir skóla, sjúkrahús o.s.frv. En
undanfarinn áratug hefur ver-
íð leikinn hér ljótur leikur þar
sem ákveðnir hópar í þjóðfé-
laginu hafa notíært sér neyð
unga fólksins, sem er að koma
sér upp þaki yfir höfuðið. Mál
er, að þeirri fjárplógsstarfsemi
linni“, segir bréfritari að lok-
um.
Framboð og
eftirspurn
Ég veit ekki hversu mikið
hald yrði í því, að hið opin-
bera yrði milliliðurinn. Ef
„verksmiðju-húsin“ yrðu langt
um ódýrari yrði að fullnægja
eftirspuminni til þess að bjarg
ráðið næði tilætluðum árangri
— að því er mér virðist í fljótu
bragðL Annars skapaðist tvö-
falt vandamál: Hverjum ætti
að úthiuta húsunum? (Yrði
það ekki hálfgert ,,bílaley£a-
brask“?) I öðru lagi gætu þeir
sem hrepptu ,,bílaleyfi“ selt
húsið umsvifalaust á gang-
verði — og værum við ekki
jafnilla settir?
Hæpið ér, að verðlag á íbúð-
um komist í eðlilegt horf fyrr
en jafnvægi skapast milli fram
boðs og eftirspurnar — og það
er æskilegasta og eðlilegasta
lækningin á meinsemdinni. Að
byggja í stórum stíl með ný-
tízku tækni hæfilega stórar,
þægilegar, en íburðarlitlar í-
búðir hlýtur að vera svarið
— hér, eins og annars staðar.
„Verksmiðju-hús“ eða eitt-
hvað annað? Það er aukaatriðL
En sjálfsagt er að reyna allar
nýjar leiðir. Ef reynslan leið-
ir í ljós, að „verksmiðjuhús'*
valda jákvæðri breytingu á
verðlagi á íbúðarhúsnæði hlýt
ur að vakna sú spurning, hvort
ekki sé hægt að framleiða slík
hús hérlendis í stað þess að
flytja þau inn.
í rauninni ætti Reykjavíkur.
borg að afmarka og skipuleggja
ákveðið svæði þar sem þeim,
er áhuga hefðu á aS keppa I
ódýrum byggingaraðferðum,
yrði leyft að reisa sín „model-
hús“. Þá yrði það á færi al-
mennings að dæma. Og bygg-
ingarmeistarinn gæti sagt: Eitt
hús kostar þetta margar krón-
ur, en ef ég fæ hundrað pant-
anir gæti ég byggt hvert hús
fyrir svo og svo miklu lægra
verð. Þá gæti fólk tekið sig
saman og gert þeim, sem býð-
ur hagkvæmasta verðið miðað
við gæði og stærð, fært að
byggja hundrað hús.
En e.t.v. hafa byggingar-
meistarar meiri áhuga á einu
stigahúsi en hundrað íbúðum.
Kaupmenn - Kaupfélög
Nú er rétti tíminn til að panta
yfi\------------,yS
Raflilöður fyrir veturinn.
Bræbumir Ormsson hf.
Vesturgötu 3, Lágmúla 9.
' Simi 38820.