Morgunblaðið - 13.11.1965, Síða 17

Laugardagur 13. nóv. 1965
MORGU N BLAÐIÐ
17
Hugrún skrifar
r
Ur ferð til
Austurlanda
Skrifað í Beirut í október 1965
Libanon fagurt lítið land.
Minnst þeirra landa er liggja að
Ibotni Miðjarðarhafsins, einn
tíundi hluti af stærð íslands. Það
er undrunarefni að líta yfir höf-
uðiborgina, sem er mjög stílhrein
og virðist ekki byggð af vanefn-
um. Þar munu búa um hálf
milljón manna, og af þeim eru
taildir um það bil helmingur
Ikristnir, hinir eru múhameðstrú-
ar. Hafnir eru góðar og veður-
sæld mikil og fólkið duglegt,
Iþetta allt hjálpar til að gera
land og þjóð að menningaraðila
hins byggða heims.
Þjóðin stendur á gömlum
menningarstoðum, og frækileg-
um siglingadugnaði hinna fornu
Föníkíumanna. Býblos er talin
elzta hafnarborg heims, og
Trípoli er ein af hinum fornu
borgum Föníkíumanna, en byggð
ir þeirra lágu meðfram strönd-
um miðjarðarhafs. Þar er stlitrótt
undirlendi, skilið sundur af
klettarönum. Líbanon-fjöllin eru
mjög fögur, með blómlegum hlíð
um, og djúpum giljum. Fjallgarð-
arnir eru tveir, og á milli þeirra
1. grein
liggur frjósamur dalur, sem heit
ir Bekaa, þar eru miklir ávexta-
akrar og menningarlegt um að
litast. Úr sumum fjöllum Lítoa-
nons leysir aldrei snjóa hæst uppi
o.g er þar iðkuð skíðaíþrótt á
vetrum. Gamlatestamenntið vitn
ar oft til frjósemi og náttúrufeg-
urðar Líbanons, einnig getur það
Sedrusskógana frægu. Þaðan
fékk Salómon konungur viðinn í
musteri sitt og mikið af tilhöggnu
grjóti sem flutt var alla þessa
löngu leið til Jerúsalem. Einnig
hjuggu Fönikíumenn skóginn til
skipabygginga, og skal mann því
ekki undra þótt auðnin sé mikil
þar uppi, enda eru ekki eftir af
þeim mikla skógi, nema 4—5
hundruð tré. í fyrri konungabók
segir svo „Híram konungur í
Týrus sendi þjóna sina til Saló-
mons, því hann hafði heyrt að
hann hafði verið smurður til
konungs í stað Davíðs föður síns,
en Híram hafði ætíð verið góð-
vinur Davíðs.“ Vafalaust hefur
hann sent þjóna sína til þess að
óska honum til hamingju með
konungdómin, og ennfremur seg-
ir svo „Og Salómon sendi til
Híraks og lét segja honum. „Þú
veizt sjálfur að Davíð faðir minn
mátti reisa hús í nafni Drottins
Guðs síns, vegna ófriðar þess
er hann varð að eiga í á allar
hliðar, unz Drottinn lagði óvini
hans undir iljar honum, en nú
hefur Drottinn Guð veitt mér
frið allt umhverfis, ég á enga
mótstöðumann og ekkert er fram
or að meini. Fyrir því hefi ég í
hyggju að reisa hús nafni Drott—
ins Guðs míns, eins og Drottinn
sagði við Davíð föður minn, er
hann mælti. „Sonur þinn er ég
set í hásæti þitt í þinn stað, skal
reisa hús í nafni þinu. Bjóð þú
því að höggva sedrustré í Lítoan-
on handa mér, og þjónar mínir
skulu vera með þínum þjónum.
Skal ég greiða þér kaup fyrir
þjóna þína er þú sjálfur tiltekur,
því þú veizt sjálfur að með oss
er enginn maður er kunni til
skógarhöggs, sem Sidoningar.
iÞegar Híram heyrði orðsending
Salómons, varð hann harla glað
ur og sagði „Lofaður sé Drottinn
í dag, er gefið hefur þjóðinni
vitran son til þess að ríkja yfir
fjölmennri þjóð, og Híram sendi
til Salómons og lét segja hon-
um: .
„Ég hefi heyrt þá orðsendingu
er þú gjörðir mér, skal og gera
að ósk þinni um sedrusviðinn
og kýprusviðinn, mínir menn
skulu flytja viðinn ofan frá
Lítoanon til sjávar, og ég skal
láta leggja hann í flota í sjónum,
og flytja þangað er þú segir til
um, þar læt ég taka sundur flot-
ana er þú lætur sækja, en þú
skalt gera að ósk minni og láta
mig fá vistir handa hirð minni,
og Híram lét Salómon fá eins
mikið af við og hann vildi, en
Salómon lét hann hafa vistirnar,
vissan skammt á ári hverju af
steyttum olíuberjum og hveiti.
Og Salomon konungur bauð út
hvaðarmönnum úr öllum ísrael
þrjátíu þúsund mönnum, og hann
s ndi þá til skiftis til Líbanon,
tíu þúsundir á mánuði hverjum
skyldu þeir vera mánuð í Líba-
non og tvo mánuði heima hjá
sér, og hann hafði sjötíu þúsund
burðarmenn, og áttatíu þúsund
burðarmenn í fjöllunum auk
verkstjóranna sem voru þrjú
þrjú þúsund og þrjú hundruð að
tölu. Að boði konungs hjuggu
þeir stora steina, ágæta steina,
til að byggja musterisgrunninn
úr. Smiðir Hírams og Salómons
hjuggu þá til og undirbjuggu við
inn og steinana til þess að reisa
musterið.“
Þegar ég stóð þarna í þrjú þús-
und metra hæð við leifarnar af
skóginum, sá ég fyrir mér sveitta
og þreytta verkamenn, sem voru
aðframkomnir í steykjandi sólar
hitanum, en mikið stóð til, þar
sem reisa átti hið mikla musteri.
Mannslíf eru virt að vettugi.
Hvað munar um það þótt einn
hnigi niður og rísi ekki upp aft-
ur. Það verður að Ijúka hinu
mikilvæga verki sem byrjað er
á. Verk það er Salómon lét hefja
varð fullkomið, veglegasta must-
eri heims, og skip Föníkíumanna
sigldu um höfin sterk og ramm-
byggð, en á Líbanons fjöllum varð
auðn. Skógurin fagri úr hinum
dýrmæta viði var eyddur. Það
litla sem eftir stendur er afgyrt
og varðveitt. Elzta tréð sem mun
vera 4—5 þúsund ára er ekki
mjög hátt, en að sama skapi mik-
ið að umrnáli, og gæti fleiri hundr
uð manns staðið undir krónu
þess til þess að fá skjól fyrir
hitanum. Mikið af Sedrusviði
mun líka hafa verið flutt til Eng-
lands til byggingja hofanna, því
alltaf var sótzt eftir dýrmætasta
viðnum, en ekki hugsað um afleið
ingar yfirgangs þeirra er mikið
máttu sín.
Egyptar hafa alltaf siglt til
hafnarborga Líbanons og halda
því enn áfram. Alþýðumenntun
er góð í Líbanon. Talið er að
80 — 90 pr. séu læsir. f Kristni-
boðs háskólanum í Beirút sem
mig minnir að séu tveir hafa stúd
entar frá mörgum löndum stund
að nám. Frakkar hafa haft mikil
andleg áhrif á þjóðina, og mun
það mikið fyrir þeirra starf sem
kristnin hefur. ekki farið meira
halloka fyrir Muhamestrúnni, en
hennar fylgjendur eru mjög heit-
ir og rækja trúariðkanir sínar svo
vel að kristnir menn eða öllu
heldur nafnkristnir mættu blygð
ast sín. Frægust mun borgin
Blýbos fyrir það að þar fannst
elzta eða næst elzta starf sem
sötgur fara af. Borgin varð trúar-
Frá Jiita
leg miðstöð Sýrlendinga og
Egyptar lögðu fyrir Kr. burð. Þar
óx líka papírusjurtin. Úr henni
gerðu Grikkir pappír, sem þeir
kölluðu „bitolos“ Biblían er líka
kend við borgina. í Býblos eru
margar merkilegar fornminjar,
gamalla bygginga.
Tæplega á miðja vegu milli
Beirút og Býblos er töfrandi
fagur hellir, er Jiita nefnist. Sann
kallað undur veraldar. Það vek
ur furðu hvað stutt er síðan
hann fannst, þegar komið er að
honum verður fyrir manni lítið
op, en það er inngangurinn í
þetta fjallamusteri. Vatnaniður
berst manni að eyrum frá undir-
djúpunum, og þegar inn er kom-
ið getur að líta, lítinn yndislegan
foss, sem myndast hefur við
stíflu sem gerð er af mannahönd-
um í mynni hyldjúps stöðuvatns,
þar sem flatbotnaðir bátar eru á
ferC fram og aftur með ferða-
fólk, en stjórnendur standa tigul
legir í stofni og fleyta bátnum
— Utan úr heimi
Framhald af bls. 14
bifreið frá næsta bæ, Dillen-
burg, og flutti barnið á fæð-
ingarheimili í Giessen. Þar
var það þegar í stað sett í
kassa og allar hugsanlegar
ráðstafanir gerðar til þess að
koma í það lífi. Á sunnudags-
morgun fengu hjónin þær
upplýsingar, að barnið væri
ennþá lifandi og læknarnir
hefðu smá von um, að lífi
þess yrði bjargað. Þvi miður
brást sú von, líf þess tók að
fjara út næstu nótt og á
mánudagsmorguninn var það
dáið.
Sara Kollmar, ljósmóðirin
á fæðingardeild dr. Grasers
segir svo frá fæðingu barns-
ins: „Þegar ljóst var, að kon-
an var að því komin að fæða,
hafði ég símasamiband við dr.
Graser og bað hann að koma.
En rétt á eftir fæddist barn-
ið, öllum að óvörum. Bamið
fæddist lifandi en líf þess
virtist fjara út og eftir r.okkra
stund gátum við ekkert lífs-
mark fundið með því. Barnið
vó 650 grömm og var 30 cm á
lengd. Reynsla lækna er sú,
að börn hafi þá fyrst lífslíkur,
er þau vega a.m.k. 1700
grömm“. Kvaðst ljósmóðirin
harma, að þetta hefði gerzit
og sagðist skilja viðbrögð föð-
urins — það væri hörmulegt,
að hann skyldi verða vitni að
þessu. Aðspurð um skoðun
sína á þvi, að barnið komst
til lífs aftur, sagði ljósmóðir-
in, að komið hefði fyrir, að
börn kæmust til lífs aftur við
hitastigsbreytingar, til dæmis
við að lenda í miklum kulda.
Hefði hún lagt barnið á bað-
herbergisgólfið nokkxa stund
áfram með einni breiðri ár. Úr |
svip þeirrra má lesa stolt og
hrifningu. Ljósin á olíulömpunum
senda gullrákir yfir sægrænan
vatnsflötin, á meðan augu píla-
grímanna horfa í þögulli hrifn-
ingu á alabasturslitar myndirnar
í himinhárri hvelfingunni, og
litauðugum hellisveggjunum.
Risastór gerfikaktus ber í rauð-
gylltan hamravegginn, Úlfaldi
með barn á baki, ótal andlits-
myndir og heil súla sem minnir
ótrúlega mikið á sýlu kynslóð-
anna í Vigelandsgarðinum í Ósló.
Einstaka augu horfa óttaslegin
inn í þetta undraríki og á bátinn,
sem flytur forvitna ferðalanga
lengra og lengra inn í fjallið.
Fjallið sem opnaði sig og svalg
mannfjöldann, en spúði honum
þó út aftur eftir að hafði svalað
forvitni sinni. Svalað forvitni
segi ég. Spurningarnar eru áleitn
ar. Hvernig hefur þetta undur
gerzt? eða hvenær? Hvað djúpt
eftir 'það fæddist — og væri
þar eflaust að leita skýringar-
innar. Hún var að því spurð,
af hverju barnið hefði ekki
verið sett í kassa strax og
ljóst var, að lífsmark væri
með því. Svaraði hún því til
að faðirinn hetfði verið svo
reiður, að hann hefði krafizt
þess, að barnið yrði flutt á
brotit. „Ef hann. hefði ósikað
þess, hefðum við auðvitað
þegar í stað sett barnið í
kassa“, sagði hún.
Þegar læknirinn dr. Graser
var spurður hins sama, sagði
hann, að ekki hefði verið rétt
að setja barnið strax í kassa,
því að hitaibreytingin hefði
getað gert út af við það. Hann
kvaðst hafa rannsakað barnið
skömmu eftir fæðingu, en ekiki
fundið með því minnsita lifs-
mark og því tjáð móðurinni,
að það væri andvana. Siðan
var barnið látið liggja á borði
við rúm hennar nokkra stund,
en er það ekki bærði á sér,
var það tekið burt. Bæði stað-
hæfðu iþau læknirinn og ljós-
móðurinn, að faðirinn hefði
í örvæntingaræðinu, sem
greip hann, beðið þau að gefa
'barninu banvæna innspýtingu,
til þess að koma í veg fyrir,
að það liði þjáningar. Því
hefðu þau að sjálfsögðu neit-
að afdráttarlaust.
Það, sem fyrst og fremst
vekur reiði fólk vegna þessa
máls, er að læknirinn og
hjúkrunarkonan reyndu í upp
hafi að leyna því, sem gerzt
hafði og neituðu, að um mis-
tök hefði verið að ræða. Þar
við bættist, að bæjaryfirvöld-
in í Frohnhausen, þar sem
Wæg-hjónin bjuggu, neituðu
þeim um leyfi til þess að
jarðsetja barnið í kirkjugarði
bæjarins, án þess að gefa
er vatnið? Skvampið sem heyr-
ist þegar stjórnandinn stingur
árablaðinu í vatnið lætur í eyr
um sem tónar frá hörpustrengj-
utan úr fjarskanum, eða hvísl
horfinna kynslóða, í eyru þeirra
sem í dag eru ennþá á ferð til
þess að kanna, hvað sé á bak við
fjallið, hvað sé handan við hafið
bláa. Bátarnir snúa við. Mig lang
ar til þess að fara lengra, sjá
meira. Sigla í gegnum fjallið ef
það væri mögulegt. Þetta stund
ina er litli báturinn, fleygið sem
er á leið með mig burtu frá vaf-
stri veraldar inn í þögnina, sem
fær mig til að gleyma að ég sé
í raun og veru til, sem persóna,
ég er bara lítil loftbóla á hafi
tímans. Jiita: Þú undur veraldar.
Stolt Líbanons. Perlan á strönd-
inni. Eitt af verkum hins mikla
skapara, sem aldrei verður hægt
að gefa lýsingu af sem fullkomin
verður. í þessum örfáu lýsingar-
orðum mínum, verður þú aðeins
svipur hjá sjón.
nokkra skýringu á neituninmi.
Þá reyndu þau að fá barnið
jarðsett í Saohshelden, þar
sem faðir móðurinnar var
grafinn, en því var neitað á
þeirri forsendu, að foreldirar
þessu væru þar ekki búsett.
Að lokum fór svo, að barnið
var jarðsett í Wissenbach 1
grafreit frænfcu móðurinnar.
En þar með var máli þessu
ekki lokið. Hjónin Barbara
og Manfred Weg hafa kært
málið til saksóknarans í Lim-
burg og krefjast þess að dr.
Graser og frú Kollmar svari
til saka fyrir manndráp vegna
vítaverðrar vanrækslu.
Byggju þau kæru sína fyrst
og fremst á því að sannazt
hafi, að barnið var látið ligigja
í a.m.k. 50 mínútiur eftir fæð-
inguna algerlega umhirðu-
laust, og að aldrei voru gerðar
sérstakar ráðstafanir til þess
að halda í því lífinu. Tals-
maður . lögregluinnar í Lim-
burg hefur látið svo um mælt.
að atburður þessi sé með ölílu
óskiljanlegur. Þarna hafi ekki
verið gerðar neinar þær ráð-
stafanir, sem þykja sjálfsagð-
ar, þar sem um er að ræða
fæðingu svo langt fyrir tim-
ann — hvorki hafi verið til
reiðu hita- og súrefniskassi
né önnur tæki, er hefðu e.t.v.
getað bjargað barninu, ef
nógu snemma hefði verið til
þeirra gripið. Hefur lögreglan
og látið að því liggja, að kæra
Weg hjónanna verði e.t.v.
ekki eina kæran, sem læknir-
inn og ljósmóðirin verða að
horfasf í augu við á næstunni.
Starfsferill þeirra og rekstur
sjúkrahússins allur verður
tekinn til gagngerrar rann-
sóknar.
(Þýdd úr AKTUELT)