Morgunblaðið - 22.06.1966, Qupperneq 2

MOPCUNBLAÐIÐ
MiSvikudagur 22. júní 1968 '
Synodus hófst i gær:
íærri en stærri prestaköfl
og pröfastsdæmi
— Álit stjórnskipaðrar nefndar lagt fram
FRESTASTEFNA íslands hófst
imeð guðsþjónustu í Dómkirkj-
unni í gærmorgun. Séra Þor-
íiergur Kristjánsson í Bolungar-
•vík prdikaði, en fyrir altari
Jijónuðu séra Birgir Snæbjörns-
son frá Akureyri og Magnús Guð
jónsson frá Eyrarbakka. Eftir
guðsþjónustuna gengu hempu-
Jclæddir prestar í kirkjugarð-
Snn og lögðu blómsveig á leiði
<dr. Jóns Helgason biskups, en
aldarafmælis hans var minnzt
í gær.
Ki. 2 I gær flutti svo biskup
jslands herra Sigurbjörn Einars-
son yfirlitskýrslu sina um hag
®g störf þjóðkirkjunnar á syno-
dusárinu. Minntist biskup þeirra
presta er látizt höfðu á árinu,
þeirra Jakobs Kristinssonar
fyrrv. fræðslumálastjóra, dr.
theol Bjarna Jónssonar vígslu-
biskups og séra Sveinbjörns
Högnasonar prófasts.
Biskup gat þess að lausn frá
embætti hefðu fengið séra Sig-
nrður Stefánsson vígslubiskup,
séra Erlendur Sigmundsson
prófastur, séra Sigurður Óskar
Lárusson, séra Páll Pálsson og
séra Oddur Thorarensen. Á ár-
inu hefðu tekið prestvígslu þeir
séra Sigfús Jón Árnason í
Miklabæ, séra Bragi Benedikts-
son á Eskifirði, og séra Heimir
Steinsson á Seyðisfirði, en hann
hafði verið sá eini er lauk kandi
datsprófi í guðfræði á árinu. Þá
gat biskup þess, að á árinu hefði
fyrsta safnaðarsystirin verið vígð
til starfa, Unnur Halldórsdóttir,
er starfaði nú að hálfu hjá Hall-
grímssöfnuði, og að. hálfu hjá
Æskulýðsstarfi kirkjunnar.
Kvaðst biskup fagna mjög þess-
ari nýbreytni í lífi kirkjunnar.
Biskup gat síðan um þær
breytingar er á höfðu orðið um
skipun presta og sagði þær vera,
að séra Bjarni Cuðjónsson hefði
nú verið skipaður sóknarprestur
í Valþjófsstaðeprestakalli, en
hefði verið settur þar áður; Séra
Óskar H. Fir.ubogason hefði
verið skipaður prestur í Staf-
holtsprestakalli i Mýraprófasts-
dæmi, en hefði áður verið skip-
aður prestur í Staðarhólspresta-
kalli. Séra Bernharður Guð-
mundsson, áður settur prestur í
Ögurþingum. hefði verið skip-
aður í Stóranúpsprestakalli;
Séra Ingimar Ingimarsson, áður
prestur að Sauðanesi, hefði ver-
ið skipaður sóknarprestur í Vík-
urprestakalli; Séra Jón Kr. ís-
feld hefði verið skipaður sókn-
arprestur í Æsustaðaprestakalli,
en hefði áður verið settur prest-
ur þar; Séra Hjalti Guðmunds-
son, áður Æskulýðsfulltrúi þjóð-
kirkjunnar, hefði verið skipaður
sóknarprestur í Stykkishólms-
prestakalli; Séra Bragi Friðriks-
son, áður prestur íslendinga á
Keflavíkurflugvelli hefði verið
skipaður prestur í Garðapresta-
kalli; Séra Marinó Kristinsson
hefði verið settur prestur í Sauða
Myndin er tekin, er Dátar lé ku fyrir dansi 17. júní í Aðal-
stræti. Fremst á myndinni er trommuleikarinn Stefán Jó-
hannsson, þá kemur Jón Fétu r og Hilmar Kristjánsson. Rún-
ar Gunnarsson sést ekki á m yndinni.
Sigurbjörn Einarsson,
biskup.
nesprestakalli, en hefði áður
verið sóknarprestur í Vallanesi
og séra Jón Bjarman, áður
prestur í Laufási, hefði nú verið
ráðinn æskulýðsfulltrúi.
Biskup gat þess, að farið hefðu
fram prestkosningar í 5 presta-
köllum, Hofi, Möðruvallá-
Framhald á bls. 16.
Virtust vera
fyrir innan 9linu4
Látrum, 21. júní.
SAUÐB'DRÐI er nú lokið hér og
hefúr gengið vel. Klaki er enn
í jörðu og því gróðurlaust til
f jalla, en einhver gróður er kom-
inn í byggð. 1 dag er veður með
fegursta móti, sólskin en norðan-
bræla.
í gær brá ég mér að Bjargi
til að gæta að kindum og sá ég
ekki betur en iþar suður af fjall-
inu væru tveir bátar að veiðum
í landhelgi. Var annar þeirra
islenzkur smábátur en hinn skut-
togari.
Hrognkelsaveiðar standa enn
yfir að Gjögrum, en þar er að
veiðum tveggja manna bátur,
Gullskór og hefur hann fiskað
mjög vel, alls 30 tunnur.
— Þórður.
Dátar í hringferð um landið
HLJÓMSVEITIN Dátar frá
Reykjavík, sem nýtur nú mik-
illa vinsælda hérlendis, sérstak-
lega eftir að þeir hittu vinsælda-
Iistann með fjögurra laga plötu
bér á dögunum, eru nú að leggja
< upp í hljómleikaför hringinn í
kringum landið.
Verður fyrsti dansleikur pilt-
anna haldinn á Akureyri í
kvöld, en síðan halda þeir á
Austfirði ,og skemmta þar í
fjögur kvöld. Þeir munu síðan
verða um vikut.iina á Norður-
landi, og hljómleikaförinni lýk-
ur með nokkrum dansleikjum á
Vesturlandi. Munu þeir því
verða um 3 vikur í þessari íerð,
og leika á hveriu einasta kvöldi
að tveimur undanteknum. Er
þess að vænta að hljómleika-
ferð þessarar umtöluðu hljóm-
sveitar geti orðið hin ágætasta
upplyfting fyrir folkið í dreif-
býlinu.
Það vill þannig til að hljóm-
sveitin á um þessar mundir árs-
afmæli, og eins og áður segir
hafa þeir náð miklum vinsæld-
um í Reykjavík, sérstaklega
meðal unga fólksins, enda laga-
val hljómsveitarinnar mest snið-
ið fyrir það. Samt leitast þeir við
að leika lög við allra hæfi. Eitt
lag þeirra af fjögurra laga plöt-
unni, sem áður uxn getur.
Leyndarmál var t. d. í efsta sæti
vinsældarlistans í óskalagaþátt-
um hér í nokkrar vikur, og það
sem fremur sjaldgæft er um lög
af þessu tagi — lagið náði lika
talsverðum vinsældum meðal
eldra fólksins. Mun plata þessi
nú algjörlega á þrotum.
Myndirnar hér voru teknar, er
Dátar léku í Aðalstræti núna á
17. júní sl., og var þar margt
um manninn. Og við það tækx-
færi gerðust aðdáendur hljóm-
sveitarinnar talsvert ágengir við
þá félaga í Dátum, og þurftx
heila sex fíleflda lögregiuþjóna
til þess að halda unglingunum
í hæfilegri fjariægð.
Landbúnaðarþættir
Sultarpólitík
gerð útlæg
UM þessar mundír eru
landbúnaðarmál mjög of-
arlega á baugi, og ber þar
til fundi bænda víða um
land út af svonefndu inn-
vigtunargjaldi, sem Fram-
leiðsluráð hefur sett á
mjólk. Eðlilegast hefði ver-
ið að bændur hefðu rætt
þetta mál á aukafundi
Stéttarsambands síns, en
önnur leið hefur verið val-
in. Morgunblaðinu þykir
hlýða að ræða landbúnaðar
mál almennt í þessu sam-
bandi.
íslenzkur landbúnaður hef-
ur lengi búið við misjafna að-
stöðu. Tekjur bænda hafa oft
verið miklu lægri en annarra
stétta.
Framsóknarmenn hafa lengst
allra farið með landbúnaðar-
mál frá því farið var að fjalla
um þau stjórnarfarslega. Sem
betur fer hefur stjórn þeirra
þó ekki verið óslitin, heldur
hafa Sjálfstæ'ðismenn öðru
hverju farið með þau mál í
ríkisstjórnum.
Eftir 8 ára stjórn Fram-
sóknarmanna á landbúnaðar-
málum 1934—1942 var hagur
bænda miklu verri en ann-
arra þegna þjóðfélagsins. Þá
varð það bændum til happs
að Ólafur Thors varð land-
búnaðarráðherra sumarið
1942. Hann skipaði Ingólf
Jónsson, núverandi ráðherra,
til að vera formann kjötverð-
lagsnefndar. Til þess að bjarga
bændastéttinni hækkaði nefnd
in kjötið um 100% haustið
1942. Vegna þessarar hækk-
unar á kjötinu vafð mjólkur-
verðlagsnefnd nokkru seinna
að hækka verð á mjólk til
samræmis við kjötverðið. Við
þetta varð hagur bænda sæmi
legur og nutu þeir þess næstu
árin og varð ekki kreppu-
ástand eins og stofnað hafði
verið til.
Skal nú farið fljótt yfir
sögu eða þar til árið 1956 að
vinstri stjórnin var stofnuð,
en þar fóru Framsóknar-
menn með landbúnaðarmál,
en áhrifa Sjálfstæ'ðismanna
gætti ekki. Kom það hart nið-
ur á bændastéttinni.
Á árinu 1957 urðu miklar
kauphækkanir og verðlags-
hækkanir á rekstrarvörum
landbúnaðarins. Samt sem áð-
ur varð afurðaverð aðeins
hækkað um 1,88% haustið
1957. Þá skekktist verðlags-
grundvöllur landbúnaðarins,
bændum í óhag, um allt að
15%. En bændur áttu að taka
meira á sig vegna ráðleysis
vinstri stjórnarinnar, en bagg-
ann frá haustinu 1957. Á verð-
lagsárinu 1. sept. 1957—58
urðu enn meiri hækkanir en
ári'ð áður.
Þá var verð búvöru aðeins
ákveðið einu sinni á ári, þ. e.
1. sept. Bændur fengu því
engar hækkanir, þótt á árinu
hækkaði kaupgjald og rekstr-
arvörur meira en dæmi voru
áður til. Hækkunin á búvör-
unum haustið 1958 varð miklu
minni heldur en vera átti, ef
fullt tillit hefði verið tekið til
rekstrarhækkana. Þá voru
sama og engar útilutningsupp
bætur greiddar. Bændur
fluttu út osta, þá eins og nú
fyrir lítið verð, en urðu sjálf-
ir að taka á sig hallann. Var
reiknað út að vöntun á
mjólkurverð á því ári hefði
numi’ð allt að 12%, þegar tek-
ið var tillit til þess hvað vant-
aði á verðlagninguna um
haustið og að bændur urðu
að bíða heilt ár eftir hækkun.
En þá var ekki kallað til
bændafundar um þessi mál,
enda þýðingarlaust fyrir þá
að tala við stjórnarvöldin á
þeim tíma.
Þarna var stefna Framsókn-
arflokksins skýrt mörkuð í
landbúnaðarmálum. Afleiðing
in lét heldur ekki á sér standa.
Nokkru seinna varð að flytja
inn 100 tonn af dönsku smjöri,
þar sem íslenzkir bændur sáu
sér ekki hag í að framlei'ða
mjólk.
Það er því satt, sem sagt
var í Tímanum fyrir skömmu,
að ef fylgt hefði verið stefnu
Framsóknarflokksins í land-
búnaðarmálum síðustu árin,
væri í dag ekki um neitt
vandamál að ræða vegna of-
framleiðslu. Sultarpólitíkin
hefði setið að völdum.
í GÆR var hlýtt á Norður-
löndum og víðast bjart og
stillt veður. Hægviðri var og
á Bretlandseyjum, Þýzka-
landi og Frakklandi, en held
ur svalara og skúraveður.
Hér á landi var vindur
austlægari, en undanfarna
daga. Þokuloft var á A-landi
og fyrir öllu N-landi, en yfir-
leitt þurrt veður vestanlands
og í innsveitum nyrðra. Helzt
eru horfur á að næstu daga
verði vindátt hérlendis milti
A og NA.