Morgunblaðið - 20.07.1966, Blaðsíða 21

Miðvflkuðagur 20 júlí 1966
MORGUNBLAÐID
21
/ . ~
— Læknaskortur
I * Framhald af bls. 10
frá auðn. Skulum við nú líta
á bjargráðin.
f 6. gr. frumvarpsins er kveð
ið svo á, að greiða skuli „hér-
| aðslækni staðaruppbót á laun,
er nemi hálfum launum í hlut-
f aðeigandi héraði“. Nær þetta
ákvæði til 17 tiltekinna héraða,
og eru það öll afskekktustu og
fámennustu héruð landsins. Þá
er einnig heimilt að láta auk
| þessa 5 ótiltekin læknishéruð
njóta sömu hlunninda, ef lækn-
; ar fást þangað ekki með öðru
móti. Þessi upphæð mun nú
nema ca. 6 þús. kr. á mánuði.
Þá mælir 13. grein svo fyrir,
að heimilt sé, með sérstökum
skilyrðutn þó, að veita „lækna-
stúdentum ríkislán til náms
gegn skuldbindingu um læknis
! þjónustu í héraði að afloknu
námi“. Þá segir enn í 14. grein:
„Stofna skal sjóð, er nefnist
Bifreiðalánasjóður héraðs-
lækna. , , . Þeir læknar einir,
«em eru að hefja héraðslæknis-
Störf og skuldbinda sig til þess
að sitja minnst eitt ár í héraði,
eiga rétt til lántöku úr sjón-
um“.
Allar eru þessar aðgerðir af
sömu rótum runnar. Reyna á
að fá lækna til að sitja einangr
aðir sem víðast, og þegar öll
tormerki eru á, að þeir fáist til
þess, skal freista þess að kaupa
þá. Byrjað er strax, meðan á
námi stendur, og fjárhagsörð-
ugleikar læknanema notaðir til
að ginna þá til skuldbindinga
síðar meir.
i Þá vil ég ræða iangmerkasta
• nýmæli frumvarpsins, sem er
I á þá leið ,að héraðslæknir á
! „rétt á að hljóta, án skuldbind-
j ingar um áframhaldandi héraðs
læknisþjónustu, eins árs frí með
fullum launum til framhalds-
náms hér á landi eða erlendis
og að fá greiddan úr ríkissjóði
fargjaldakostnað fyrir sig og
fjölskyldu sína að heiman og til
þess lands í Evrópu eða Norð-
ur-Ameríku, þar sem hann
hyggst stunda námið. Að árs-
leyfi loknu skal hann eiga rétt
á að fá greiddan á sama hátt
fargjaldakostnað heim til ís-
lands aftur, enda skuldbindi
hann sig þá til að gegna áfram
! héraðslæknisstörfum.“ ®
Ennfremur segir í sömu grein:
„Eftir þriggja ára samfellda
setu á hann þó rétt á að hljóta
J slíkt frí með sömu kjörum, en
gegn skuld'bindingu um að
; gegna áfram héraðsiæknisstörf-
um eigi skemur en 2 ár að árs-
leyfi loknu.“ Nefndin á miklar
þakkir skildar fyrir ákvæði
i þetta, en hins vegar er mjög
! miður farið, að það nær aðeins
til áðurnefndra 17 afskekktustu
héraðanna (enda eitt af bjarg-
rá'ðunum). Auk þess segir, að
ráðherra geti, „ef nauðsyn
krefur, takmarkað tölu þeirra,
sem orðið geta aðnjótandi rétt-
inda á einu og sama ári sam-
j kvæmt þessari málsgrein". Það
var nú það!
Þess ber að geta, að læknar
eiga aðeins einu sinni kost á
siíkri námsdvöl, þó kemur hún
til greina öðru sinni, „ef sér-
«takar ástæður eru fyrir hendi",
| og skal ráðherra meta það.
héraðslækni skipaðan i eitt-
hvert læknishérað samkvæmt I.
gr. (kveður á um skiptingu
landsins í 5.2 læknishéruð, G.
G. A.), þó að það hafi verið
auglýst minnst þrisvar, og er
þá heimilt að sameina héraðið
því nágrannahéráði, sem bezt
hentar, ef staðhættir annars
leyfa slíka sameiningu, enda
verði læknir ráðinn til starfa
í hinu sameinaða læknishéraði
ásamt héraðslækni 'þeim, sem
starfar þar fyrir.
Þar sem staðhættir leyfa má
sameina fleiri læknishéruð,
þegar svo stendur á, sem um
ræðir í I. mgr., enda verði að
jafnaði ráðinn læknir til við-
bótar fyrir hvert hérað, sem
sameinað er.
Ráðherra setur með reglu-
gerð nánari ákvæði um lækna-
miðstöðvar, sem upp kunna að
rísa samkvæmt ákvæðum þess-
arar greinar.“
Ég tel, að með þessari grein
séu nefndarmenn að reyna að
þvo hendur sínar. Það er nefni-
lega ýmsum skilyrðum háð, að
grein þessi verði virk, og lít ég
hana óhýru auga, því henni er
veifað framan í lækna sem
skilningstákni stjórnarvaldanna
á þessu vandamáli. Læknamið-
stöðvum má sem sagt koma
upp, „ef staðhættir annars
leyfa“, og ákveður þá væntan-
lega ráðherra eða landlæknir,
hvort svo sé. Þá á að auglýsa
héraðið „minnst þrisvar“ áður,
og læknir má ekki hafa verið
skipaður þar í 1 ár. Ekki er
mér kunnugt um, að nokkurt
hérað hafi verið auglýst þrisv-
ar, síðan lögin voru samþykkt,
og er þó um 1% ár síðan. Svona
einfalt er að gera þessa grein
óvirka, enda á víst ekki að
grípa til þessa ákvæðis, fyrr en
„allt um þrýtur“, og áhugi heil-
brigðisstjórnarinnar er ekki
meiri en þetta.
— xxx —
Ég þykist nú búinn að gera
starfi margumtalaðrar nefndar
— og þá jafnframt aðgerðum
heilbrigðisstjórnarinnar —
nægileg skii. Ég fer ekki meira
út í greinargerð hennar, en mik
ill hluti þess, sem ekki er fjall-
að um hér, eru vangaveltur
nefndarmanna um hugsanlegar
læknamiðstöðvar, ef, ef, ef....
„ef allt um þrýtur".
Ég vil taká fram, að flestar
tillögur nefndarinnar eru sett-
ar fram í góðri trú, þótt ég
telji þær missa marks og jafn-
vel varhugaverðar sumar hverj
ar. Þær hafa misst marks, af
því að héraðslæknavandamálið
hefur aldrei verið jafnbrýnt og
nú. Þær eru varhugaverðar, af
því að þeim er ætlað að spyrna
gegn eðlilegri þróun og kröfu
tímans á hendur okkur lækn-
um. En sú krafa er betri læknis
þjónustu með hópstarfi. Þann-
ig er sjúklingum — og þekk-
ingu okkar — bezt borgið.
Þá vU ég benda á, að e.t.v.
hefur nefndina grunað, að tillög
ur hennar mættu ekki vera
ýkjaróttækar, svo að þær hlytu
náð fyrir augum alþingis-
manna. og vissan um skilnings-
skort þeirra því verið henni
fjötur um fót. Enda fór svo, að
mikið málavafstur varð á al-
þingi um þá tillögu að leggja
niður 5 mestu útkjálkahéruðin,
hvað þá að lengra mætti ganga.
— Afmæli
Framhald af bls. 17.
foarnið. Og þegar hið ytra hefur
þannig orðið sættanlegra og
færzt nær, héfur jafnfr. aukizt
gildi hins innra. Síra Ingólfur
og frú Anna á Ólafsfirði eru ein-
stakir vinir. Minnist ég þess frá
skólaárunum syðra hve gott var
að koma heim til þessara elsku-
legu „fósturforeldra". Þótt gest-
risni frú Önnu sé mikil og glettrii
síra Ingólfs og gamansemi taki
öllu fram var það undirspilið,
hjörtu þessara trygglyndu og
elskulegu hjóna, sem dró ungan
skólapilt til sín.
Síra Ingólfur og frú Anna.
Hafið heilar þakkir mínar og
foreldra minna fyrir órofa vin-
áttu margra ára. Við minnumst
allra glöðu stundanna — heyrum
í fjarlægð undirspilið hinnar
traustu og óforgengilegu vin-
áttu.
Ágúst Sigurðsson,
Möðruvöllum.
— Síldarskýrslan
Framhald af bls. 18
Guðbjörg, Ólafsfirði 015
Guðmundur Péturs, Bolungarvíik 16»4
Guðmundur Þórðarsson, Rekjavík 520
Guðrún, Hafnarfirði ., 1595
Guðrún Guðleifsdóttir, Hnífsdal 1230
Guðrún Jónadóttir, ísrafirði 145«i
Guðrún I>orkel9dóttir Eskifirði 1223
Gullberg, Seyðisfirði 1674
Gullfaxi, Neskaupstað 734
Gullver, Seyðiafirði 1906
Gunnar, Reyðarfirði 1243
Haf rún, BolungarvLk 2361
Haflþór, Reykjavík 108
Halkion, Vestmannaeyjum 1663
Halldór Jónsson, Ólafsvík 573
Hamravík, Keflavík 967
Hannes Hafstein, Dalvik 1693
Haraldur, Akranesi 1240
Hávarður , Súgandafirði 138
Heimirý Stöðvarfirði 1934
Helga, Reykjavík 1060
Helga Björg, Höfðakaupstað 381
Helga Guðmundsd., Patreksf. 1980
Helgi Flóventsson, Húsavik 1114
Héðinn, Húsavík 731
Hoffell, Fáskrúðsfirði 1020
Hólmarves, Eskifirði 1216
Hrafn Sveinbjarnarss. H., Gr.vík 374
Huginn II, Vestmannaeyjum 363
Hugrún, Bolungarvík 807
Húni n, Höfðakaupstað 356
Höfrungur II, Akranesi 916
Höfrungur* III, Akranesi 1548
Ingiber Ólafsson II, Ytri-Njarðvík 1446
Ingvar Guðjónsson, Sauðárkróki 1145
Jón Eiríksson. Hornafirði 147
Jón Finnsson, Garði 1666
Jón Garðar, Garði 2725
Jón Kjartansson, Eskifirði 3209
Jón á Stapa, Ólafsvík 519
Jón Þórðarsson, Patreksfirði 241
Jörundur II, Reykjavík 1789
Jörundur III, Reykjavíik 1925
Keflvíkingur, Keflavík 857
Krossanes, Eskifirði 1419
Loftur Baldvinsson, Dalvík 1573
Lómur, Keflavík 1909
Margrét, Siglufirði 1428
Mtímir, Hnífsdal 145
Náttfari, Húsavík 9T1
Oddgeir,. Grenivík 1163
Ólafur Bekkur, Ólafsfirði 475
Ólafur Friðbertsson, Súgandafirði 1842
Ólafur Magnússon, Akureyri 2594
Ólafur Sigurðsson, Akran-esi 2270
Ólafur Tryggvason, Hornafirði 251
Óskar Halldórsson, Reykjavík 2062
Pétur Sigurðsson, Reykjavík 554
Reykjaborg, Reykjavík 2492
Reykjanes, Hafnarfirði 506
Runólfur, Grundarfirði 139
Seley, Eskifirði 2770
Sgilfirðingur, Siglufirði 1767
Sigurborg, Siglufirði 1091
Sigurður Bjarnason, Akureyri 2479
Sigurður Jónsson, Breiðdalsvík 736
Sigurfari, Akranesi 582
Sigurpáll, Garði 768
Sigurvon, Reykjaík 941
Skírnir, Akranesi 772
Snæfell, Akureyri 2632
Snæfugl, Reyðarfirði 161
Sóley, Flateyri v 735
Sólfari, Akranesi 814
Sólrún Bolungarvík 1424
Stapafell, Ólafsvík 156
Stígandi, Ólafsfirði 794
Sunnutindur, Djúpavogi 717
Súlan, Akureyri 1895
Svanur, Súðavík 172
Sveinbjörn Jakobsson, Ólatfsvík 366
Sæfaxi II, Neskaupstað 538
Sæhrímnir, Keflavík 119
Sæúlfur, Tál'knafirði 431
Sæþór, Ólafsfirði 511
Viöey, Reykjaík 1719
Viðir II, Garði 390
Vigrl, Hafnarfirði 1964
Vonin, Keflavík 1120
Þorbjörn II, Grindaví'k 1106
Þorleifur, Ólafsfirði 564
Þórður Jónasson, Akureyri 3209
Þorsteinn, Reykjavík 2260
Þrymur, Patreksfirði 563
Æskan, Siglufirði 211
Ögri, Reykjavík 1243
Fió Sombandi
breiðfirzkra
kvenna
33. aðalfundur sambands brelð
firzkra kvenna var haldinn að
Birkimel á Barðaströnd dagana
5. — 7. júlí sl.
Að venju voru margvísleg mál
efni tekin til umræðu og tillögur
og áskoranir um heiibrigðismál,
trúmál og fleiri áhugamál kven-
félaganna, samþykktar.
í sambandinu eru 10 kvenfétög
í Dalasýslu og Barðastrandar-
sýslu, og vinna þau að hvers
konar menningar- og mannúðar-
málum.
Fundarkonur nutu mikillar
gestrisni kvenfélagsins „Neista"
á Barðaströnd, en þar var aðal-
fundurinn nú haldinn í fyrsta
sinn.
Formaður sambandsins er
Elinbet Jónsdóttir, Fagradal,
gjaldkeri Ingibjörg Árnadóttir,
Miðhúsum og ritari Kristín B.
Tómasdóttir, Laugarfelli.
— Fréttabréf
Framhald á bls. lö
júlí hefur verið læknislaust í
Reykhólalæknishéarði, en héraðs
læknirinn þar Svanur Sveinsson
fór utan til framhaldsnáms.
Hann hefur verið héraðslæknir
sl. 3 ár, og hefur getið sér mjög
góðan orðstír, bæði sem manna-
og dýralæknir. Fylgja þeirft
hjónum beztu árnaðaróskir.
— Sv. G.
JAMES BOND — >f— Eftú IAN FLEMING
I Belgrad fluttu þeir líkin tvö af lest- og
James Bond
BY IAN FlfMINS
ORAWING BY JOHN McLUSKY
At 8ELSKADE, TUI5V
TDOK TWE TWO
BODiES OFF TUE TUAIM
— kekimS amp tue
kussiamS, M0W I WAS
ALOMS, with tamia
&
ég færði fréttirnar einum sona Ker- úna.
inni, Kerim og Rússann. Nú var ég einn
með Taniu.
Við þurftum að bíða í átta stundir —
ims, sem komið hafði til að taka á móti
lestinni.
Ef ég má vil ég gjarnan síma til Lund-
Hann fór með okkur til íbúðar sinnat
Ég þarf einnig að gera vissa hluti, herri
Bond.
JÚMBÖ —■—K— —~K- —Teiknaru J. MORA
t Þá vil ég geta hér síðasta
Ibjargráðsins, sem máli skiptir,
en það hljó'ðar á þá leið, að „við
' embættisveitingar eða ráðning-
ar í stöður við heilbrigðisstofn-
anir ríkisins eða héraðslæknis-
embætti skal embættis-
(starfs-) aldur héraðslæknis“ í
títtnefndum 17 héruðum „telj-
ast 5 ár fyrir hver 3 ár, sem
hann hefur gegnt héraðinu.“
Sýnilegt er, að ekki hefur
hvarflað að nefndarmönnum, að
lækna fýsti að sitja til lengdar
í þessum héruðum þrátt fyrir
bjar.gráðin, svo síðasta bjarg-
rá'ðið er náttúrlega að auðvelda
þeim brottför þaðan.
-- XXX ---
Framar var minnzt á, að
frumvarpið gæfi heimild til að
stofna læknamiðstöðvar. 4.
grein frumvarpsins hljóðar svo:
„Nú tekst ekki í eitt ár áð lé
Júmbó heyrir greinilega í þrem rödd-
um, en þær koma utan úr geimnum. Hann
skotrar augunum yfir dalinn. Skyldu þær
geta komið frá þrem smáverum, sem
ganga i áttina að hellunum i hinum geysi-
stóra klettavegg langt i burtu.
Bara ég gæti nú skiiið hvað þeir eru að
segja, hugsar Júmbó og leggur við hlust-
irnar. Langt úr fjarska heyrist hlátur og:
„Gaman verður að sjá smettið á gamla
manninum, þegar hann uppgötvar þetta!
Ha, ha, ha . . . !“
Um hvað eru þeir eiginlega að tala?
Gamla manninn? Hvernig stendur á því,
að Júmbó getur greinilega heyrt til
þeirra þrátt fyrir fjarlægðina? Skyndilega
kviknar á perunni i kolli Júmbös: „Berg-
mál! Auðvitað! Stóri klettaveggurinn
\
kxdjir NMÍdnnum til KnlroH