Morgunblaðið - 06.08.1966, Blaðsíða 12

12
MORGU NBLAÐÍÐ
Laugardagur 6. ágúst 1966

Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Ritst j ðrnarf ulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 105.00
1 iausasö’lu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kr.istinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalsfræti ö. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
„HREINSUN“ I KINA
17'ína er enn mjög lokað
land, og þær fréttir, sem
þaðan berast eru fáar og tak-
markaðar. Þó hefur það ekki
farið fram hjá neinum, að frá
því á sl. hausti hefur staðið
yfir í Kína víðtæk „hreins-
un“, sem hefur aukizt og
magnazt eftir því, sem á hef-
ur liðið og náð til æ háttsett-
ari embættismanna Peking-
stjórnarinnar. Slíkar „hreins-
anir“ eru ekki fátíðar í komm
únistaríkjum, en þetta er þó
. í fyrsta skipti í mörg ár, sem
fregnir berast af slíku frá
Kína og benda til þess að þar
í landi eigi sér nú stað mikil
átök meðal ráðandi afla í
landinu.
Það er mat þeirra erlendu
fréttamanna, sem mest og
bezt fylgjast með þróun mála
í Kína, að hér sé fyrst og
fremst um að ræða átök milli
kynslóða, þeirrar kynslóðar,
sem leiddi kommúnismann til
sigurs í Kína, og nýrrar kyn-
slóðar framfarasinnaðra
manna, sem ekki eru bundnir
í jafn ríkum mæli á klafa
hinna marxísku kenninga og
eldri kynslóðin. Ljóst virðist
vera að hinn aldni leiðtogi
kínverskra kommúnista, Mao
Tse-Tung, og nánustu sam-
^starfsmenn hans séu staðráðn
ir í að tryggja að eftir þeirra
dag fari ekki fram í Kína
„endurskoðun“ svipuð þeirri,
sem fram hefúr farið í Sovét-
ríkjunum eftir lát Stalins og
valdið djúpstæðri fyrirlitn-
ingu kínverskra kommúnista
á leiðtogum Sovétríkjanna.
Kína er fjölmennasta ríki
veraldar, og hernaðarmáttur
þess hefur aukizt jafnt og
þétt á undanfömum árum.
Afskipti þess af málefnum
Suðaustur-Asíu hafa fyrst og
fremst beinzt að því að efla
úlfúð og deilur og koma jafn-
vel á styrjöldum, eins og í
'Víetnam. Það skiptir því ali-
ar þjóðir heims miklu máli
hvað gerist í Kína, og þess
vegna er eðlilegt að menn
fylgist með atburðunum þar
í landi, eins og frekast er
kostur.
Ljóst virðist af þeim
„hreinsunum“, sem nú standa
yfir í Kína, að núverandi
leiðtogar Rauða-Kína séu
staðráðnir í að halda áfram
stríðsæsingastefnu sinni og
sinna í engu tilmælum þjóða
um heim allan, um að þetta
mikla stórveldi stuðli að frið-
vænlegra stjórnmálaástandi í
Suðaustur-Asíu. En Kínverj-
ar stuðla ekki aðeins að ófriði
við nágranna sína í Asíu og
þeir beina spjótum sínum
ekki aðeins að Bandaríkjun-
um, og ögra þeim til hernað-
arátaka, heldur fer deila
þeirra við Sovétríkin vax-
andi oe mun án efa harðna
mikið á næstu árum frá því
sem nú er. Vegna mikils land
flæmis í Asíu hafa Sovétrík-
in töluverða möguleika á að
vera áhrifamikið Asíuveldi,
en slíkt er Kínverjum ekki
að skapi. Þeir ætla sér for-
ustu í þeim heimshluta og
þess vegna mun hagsmuna-
árekstur Sovétríkjanna og
Rauða-Kína verða æ alvar-
legri á komandi árum.
í sjálfu sér er það ekki á
færi vestrænna þjóða og ann-
arra frjálsra þjóða heims eins
og sakir standa að koma vit-
inu fyrir kommúnistaleiðtog-
ana í Kína, sem virðast ekki
líta raunhæfum augum á
ástand mála í dag og afstöðu
Rauða-Kína til þeirra. Meðan
svo er hljóta frjálsar þjóðir
heims, sem byggt hafa upp
öflug varnarsamtök um heim
allan til varnar gegn heims-
valdastefnu Sovétríkjanna að
beina athygli sinni í auknum
mæli að Kína og sýna hinum
kínversku leiðtogum fram á
í krafti mikils hernaðarstyrk-
leika, að þeir hafi ekkert að
sækja til frjálsra þjóða heims
með hernaðarárás.
AGIZKUN
fT’iminn hefur nú um langt
skeið haldið því fram,
að nýjar neyzlurannsóknir
sýndu, að meðalneyzla vísi-
tölufjölskyldu væri komin
upp í 250 þúsund krónur á
ári og hafa þeir notað þessa
tölu til þess að sýna fram á,
að launafólk hefði ekki tekj-
ur til nauðþurfta.
Af þessu tilefni þykir
Morgunblaðinu rétt að upp-
lýsa, að þótt fram hafi farið
rannsóknir til undirbúnings
nýjum vísitölugrundvelli, hef
ur ekkert verið birt um þær
rannsóknir, og eftir því sem
bezt verður vitað er frétt
Tímans fyrir nokkrum mán-
uðum og stöðugar fullyrðing-
ar síðan um þetta efni byggð-
ar á ágizkunum einum. Það
sýn ir út af fyrir sig heiðar-
lega blaðamennsku Tímans,
að hann skuli grípa til slíkra
ráða í frétta- og málflutningi
sínum.
En jafnvel þótt þessi ágizk-
un Tímans væri nærri lægi,
þá sannar hún vissulega ekki
það, að fólk eigi erfiðara með
að láta tekjur mæta útgjöld-
um nú en áður, heldur þvert
á móti. Þær neyzlurann-
sóknir, sem fram hafa farið,
sem grundvöllur að nýrri
vísitölu hafa byggzt á því að
ákveðinn hópur fjölskyldna
úr mismunandi stéttum og
starfsgreinum hefur fært bók
hald yfir neyzlu sína. Meðal-
útgjöld vísitölufjölskyldu
voru í marz 1959 rúmar 66
í nærri tvo áratugi lá flak þessarar sprengjufiugvélar í Sahara-eyðimörkinni. — Þá varð fyrst
ljóst, hvað fyrir hafði komið.
„Hvarf, án þess að til
hennar hafi spurzt...“
IMý bók um flugslys, sem ekki
hefur tekizt að varpa Ijósi á
ALLT frá lokum heims-
styrjaldarinnar síðari hafa
alþjóðasamtök loftferða-
eftirlitsnefnda, ICAO, gef-
ið úr árbók, þar sem fjall-
að er um öll flugslys í
heiminum, ef frá eru talin
þau, sem eiga sér stað í
Sovétríkjunum, A^þýðulýð
veldinu Kína og nokkrum
öðrum ríkjum ,sem af ein-
hverjum ástæðum hafa
óskað eftir að standa utan
samtakanna.
Árbækur þessar eru í
raun og veru skýrslur sér-
fræðinga, sem rannsakað
hafa, hvað valdið hefur
flugslysum.
Það þarf ekki að taka
fram, að skýrslur þessar
hafa orðið til þess að auka
mjög traust manna á starf-
semi loftferðaeftirlits-
nefnda, þótt ekki hafi tek-
izt að komast fyrir orsakir
um 15% þeirra flugslysa,
sem orðið hafa á undan-
förnum tveimur áratug-
um.
Taekni nútímans hefur
mjög auðveldað starf sérfræð
inga, sem á slysstað koma, og
má segja, að á síðustu árum
hafi orðið gjörbylting á þvi
sviði. Hins vegar getur það
enn komið fyrir, að stór far-
þegaflugvél hverfi, án þess
að nokkurn tkna verði upp-
víst um afdrif hennar. Slíkir
atburðir eru fátíðir nú á dög-
um, en fyrir heimsstyrjöldina
síðari, og fyrst eftir þá fyrri,
urðu mörg fíugslys, sem eng-
in skýring fékkst nokkru
sinni á.
Nýútkomin er bók, eftir
brezka rithöfundinn og út-
varpsfyrirlesarann Ralp Bark
er, þar sem hann fjallar uim
mörg þeirra flugslysa, sem
aldrei hefur tekizt að skýra.
Leggur hann þar áherzlu á
dularfulla atburði, og söguleg
afdrif þekkts fólks.
í bókinni, „Greeat Myst-
eries of the Air“, segir Bark-
er m.a. frá Ameliu Earhart,
flugkonunni fraegu, sem
hvarf, er hún var í hnattflugi.
Til hennar hefur aldrei
spurzt, eftir að síðast var um
hana vitað, á flugi yfir Kyrra
hafi. Margar sögusagnir hafa
komizt á kreik um afdrif
hennar, en staðfesting hefur
aldrei fengizt á neinni þeirra.
Þá er sagt frá dauða hertog-
ans af Kent, en flugvél hans,
sprengjuflugvél, mönnuð sér-
fræðinguim, rakst af óskiljan-
legum ástæðum á fjall í Skot-
landi. Þá er sagt frá því, er
hljómlistarmaðurinn kunni,
Glenn Miller, lét lífið, og
sömuleiðis frá því, er hol-
lenzk farþegaflugvél, sem
leikarinn Leslie Howard var
með, var skotin niður.
Eina frásögnin í bókinni,
sem ekki fjallar um sorglegan
atburð, er sagan um flug
Douglas Corrigan, sem lagði
upp frá New York 1938, og
ætlaði til San Francisco.
Corrigan var ekki betur að
sér en svo, að hann miðaði
flug sitt við öfugan enda
áttavitanálarinnar, og lenti
um síðir í Dutolin á írlandi.
Hvað áhrifamest og átakan-
legust er frásögnin um einn
reyndasta flugmann hol-
lenzka flugfélagsins KLM, K.
D. Parmentier. Parmentier
var yfirflugmaður félagsins,
er hann flaug vél sinni á há-
spennulínu í Skotlandi, nærri
Prestwick — ef til vill vegna
þess, að skekkja var á korti
hans.
f toók Barkers eru margar
frásagnir. Auk þeirra, sem áð
ur er minnzt á, er sagt frá af-
drifum milljónamæringsins
Löwenstein, sem hvarf á
flugi yfir Ermarsundi. Þá er
sagt frá þvi, er sprengju var
komið fyrir í farþegaflugvél,
og flugvél, sem hvarf á leið
til Bermuda, en hún var með
13 sérfrœðinga (í flugi og
flugslysum) innanborðs.
Einnig er sagt frá siprengju-
flugvél, sem hvarf 1943, eftir
sprengjuárás á Napoli. Það
var fyrsf fyrir þremur árum,
að uppvíst varð um örlög
hennar. Þá fundu olíuleitar-
menn flak flugvélarinnar í
Sahara-eyðimörkinni. Nokkr-
um mánuðum síðar fundust
steinrunnin lík áhafnarinnar,
nokkra km frá flakinu. Við
hlið eins þeirra fannst dag-
bók álhafnarinnar. Þar er lýst
síðustu dögum mannanna, er
þeir þjáðust af vatnsskorti.
Þeir höí'ðu orðið að varpa sér
til jarðar í fallhlífum, vegna
eldsneytisskorts. — Síðan
reyndu þeir að halda norður á
bóginn, en landakort þeirra
var ekki rétt, og því komust
þeir aldrei til byggða. Hefðu
þeir hins vegar haldið í suð-
vestur, hefðu þeir komizt til
byggða innan nokkurra
klukkustunda. Dagbók áhafn-
arinnar hefur verið líkt við
dagbók landkönnuðarins
Scotts.
Bókin fjallar um flugslys,
allt frá fyrstu dögum flugsins,
og fram á siðustu ár. Það er
athyglisvert, að sum þeirra
slysa, sem gerzt hafa fyrir
mörgum árum, virðast hafa
endurteki’ð sig á síðari árum,
jafnvel á síðustu mánuðum.
þús. krónur en eru nú miðað
við sömu neyzlu 127 þús. kr.
Þannig að sé það rétt, sem
haldið er fram að útgjöld
meðalfjölskýldu séu á þriðja stafar af verðlagshækkun-
hundrað þúsund krónur hlýt-
ur mismunurinn á því og
þeirri útgjaldahækkun, sem
inni, að eiga rót sína að rekja
til þess að kjörin hafa batnað
sem því nemur.