Morgunblaðið - 27.09.1966, Side 3

jÞriöjudagm 27 sept. 1T»6B
MUK(lUN0LAt/IV
KJ
ÁRIÐ 1963 tóku nokkrir menn
sig saraan og stofnuðu hluta-
félag um laxaraekt við Lár-
vaðal á Snæfellsnesi. Létu
þeir stífla Lárósinn og
slepptu síðan seiðum í hann.
Mbl. hai'ði af því fregnir að
vöxtur seiðanna hefði verið
svo ör, sð undrun sætti. Hafði
það að þvi tilefni tai af Jóni
Sveinssyni. rafvirkjameistara
og spurðist tyrir um málið, en
Jón er einn af upphafsmönn-
um laxa:æktarinnar í Lárósi.
Jón ssgoi, að það væri rétt
að kon.ið hefði fram mjög
Hér sjast tvö laxaseiðl, sem sett vorn í ósinn í maí í vor
og hafa náð svo undraverðum vexti, sem sjá má að því, að
er þeim var sleppt voru þau á stærð við ufsaseiðið, sem
liggur á miili þeirra, en í Lárósinum er einnig mikið af
mikill vöxtur hjá seiðum, þorska- og ufsaseiðum.
Undraverður árangur í laxa
rækt við Lárós
streymt þar út og inn um
flóð og fjöru, en síðan hefðu
þeir stíflað ósinn og hefði
þá myndast þar um 160
hektara vatn Vatnið í ósnum
væri sjóblandað og í honum
væri marfió, sem fiskurinn
þrifist injög vel af.
Þór G'iðjónsson sagði þessa
tilraun J>eirra félaga mjög at-
hyglisvvrða og merkilega og
ættu þe>r það skilið að verða
styrktir á einhvern hátt, en
erfiðlega hefur gengið að afla
fjár tii slíkra framkvæmda.
Ættu menn að gefa meiri
gaum að slikum eldistöðvum,
en það tæki ávallt töluverð-
an tima, 5 — 10 ár að komast
í fullan rekstur á þessu sviði.
íslendii.gar hefðu litla reynslu
í þessum malum og yrðu að
þreiía sig áfram. I Svíþjóð
kvað hann það taka um 7 — 8
ár að kuma upp slíkum stöðv-
um sem þessum Kvað hann
engan vsfa a að mikil fram-
tíð væri í fersKvatnsíiskeldis-
málum hér á landi.
í>á gat Þór þess, að FAO,
Matvælastofnun SÞ leggði
mjög rika áherzlu á fiskeldi
og aukna fiskrækt einkum í
fersku vatni og reyndi allt til
að koma sliku eldi á fastari
grundvóM.
sem sleppt hefði verið í Vað-
alinn. Strax o.g hafizt hafi
verið handa um laxaræktina,
hafi ver*ð sleppt seiðum í ár
og læki, sem renna í Vaðalinn
og hinn 1. september hefði
svo veiðst fyrsti laxinn, sex
punda hængur og hefði veiði-
málastjóri staðfest eftir rann-
sókn, að sá lax hefði verið
búinn að vera um eitt ár í sjó.
í vor sagði Jón, voru svo
sett í Lárósinn seiði, sem
voru frá 11 — 13 cm að lengd
og allt upp í 15 cm. Þessi
seiði hefðu nú vaxið svo að
þau væru orðin allt frá 18
cm upp í 27 cm og dæmi sagði
Jón vera til þess að sézt
hefðu seiði 33 cm að lengd.
Aðspuiður um orsakir þess
arar stækkunar, sagði Jón að
mikið væri aí marfló í Ósn-
um, svo og svifi, en það er
að þakka sjóblöndunni í
Ósnum.
Laxinn. sem settur hefur
verið í Lárósinn er af Sogs-
stofni, Hvítarstofni og Gríms-
árstofni, frá Grímsá í Borg-
arfirði.
Þá hafði Mbl. tal af Þór
Guðjóns.vni, veiðimálastjóra
og spurði hann um álit hans
á framkvæmdunum við
Lárós.
Þór sagði, að það væri að
miklu ieyti sjóblöndunni í
Lárósnum að þakka að fisk-
urinA yxi svo vel. í sjó vex
lax frá 10 — 15 cm í 50 — 65
cm og slíkt hefði gerst með
sex punda hænginn, sem Jón
minntist á. Aður en þeir fé-
lagar hefði hafið framkvæmd
ir við - Larós hefði sjór
Myndin er af sex punda laxinum, seni veiddist í haust og
Jón Svcinsson getur um í viðtaii sínu við biaðið. Þegar hon-
um var sleppt fyrir þremur árum var hann á stærð við
seiðið, sem liggur við hlið hans. Laxinn hefui verið í sjó
í um eitt ar.
Kongóþing samþykkir:
Stjórnmálasambandi við
Portúgal verði slitið
Kinshasa, 26. sept.
— NTB-AP —
* KONGÓÞING samþykkti
í dag, að fara þess á leit
við ríkisstjórn landsins, að
hún slíti stjórnmálasambandi
við Portúgal, loki öllum er-
lendum ræðismannsskrifstof-
um í landinu og banni er-
lendum sendimönnum að ferð
ast utan höfuðborgarinnar,
Kinshasa (sem áður var Leo-
poldville). Er ástæðan sögð
sú, að ýmis erlend ríki hafi
veitt óvinum stjórnar Mobut-
us, hershöfðingja, aðstoð.
Einnig var þeim tilmælum
beint til stjórnarinnar að taka á
ný upp stiórnmálasamband við
nokkur ríki, þar á meðal Sovét-
ríkin, nokkur A-Evrópuríki og
Egyptaland, en sambandi við
þessi ríki hafði verið slitið af
ýmsum ástæðum, m.a. vegna
þess, að þau höfðu hlutazt til um
innanríkismálefni Kongó.
Þá hefur Kongóstjórn tilkynnt
stjórn Spánar, að stjórnmálasam
bandi ríkjanna verði slitið ef
iyrrum forsætisráðherra Kongó,
Moise Tshombe, leyfist að halda
áfram undirróðurstarfsemi sinni
af spánskri grund. Hefur Bom-
boko, utanríkisráðherra Kongó,
Portúgalski sendifulltrúinn
I Kongó, Antonio Ressano
Garcia. sem rænt var úr
sendiráðinu í Kinshasa á
laugardag. Hann liggur nú í
sjúkrahúsi þar í borginni.
afhent sendifulltrúa Spánar í
Kinshasa bréf, þar sem segir, aðt
harma beri, að Spánverjar skuli
æskja sambands við mann, er
senn verður stefnt fyrir herrétt.
Tilkynnt var 20. sept. sL, að
Moise Tshombe hefði verið
ákærður fyrir landráð og yrði
stefnt fyrir herrétt „in absentia".
Ekki hefur verið gerð nánari
grein fyrir ákærunni, en eftir
því, sem bezt er vitað, byggist
hún á því, að Tshombe hafi safn-
að að sér málaliðum í því skyni
að koma sér upp einkaher í
Katanga.
Af vopnaviðskiptum í Orian-
tele-héraði berast þær fregnir,
að stjórnarherinn hafi með að
stoð hvítra málaliða náð í sínar
hendur bænum Kisangani, sem
áður hét Stanleyville. Þar gerðu
nokkur þúsund menn úr lögreglu
liði Katanga uppreisn og var
barizt af hörku í borginni um
helgina. Segir, að um 900 upp-
reisnarmenn hafi gefizt upp fyrir
stjórnarhernum, hinir hafi flúið
til skógar og verið gefin sólar-
hringsfrestur til að gefa sig
fram.
Stanleyville er stærsta og
mikilvægasta borgin í norðaust-
urhluta landsins. Stjórnarherinn
náði flugvellinum þar á sitt vald
á sunnudag og tókst síðan smám
saman að ná miðhluta borgar-
innar. Þá höfðu uppreisnarmenn
fellt fjölda óbreyttra borgara.
I Kinshasa hefur enn komið
til hópfunda til að mótmæla
meintum stuðningi Portúgala
við Tshombe. Um tvö þúsund
manna gengu í dag um götur
borgarinnar og staðnæmdust
við portúgalska sendiráðið með
slagorðaspjöld, þar sem á voru
letruð níðorð um nýlendustjórn
Portúgala í Afríku. Joseph
Mobutu forseti kom þar að, sem
hópurinn stóð — heilsaði og var
ákaft fagnað, en ávarpaði ekki
hópinn.
Stjórnmálafréttaritarar benda
á, að slíti Kongó stjórnmála-
sambandi við Portúgal geti það
haft efnahagslegt tjón í för með
sér, því að kopar og tinfram-
leiðsla Kongóbúa er að verulegu
leyti flutt út frá hafnarbænum
Lobito í portúgölsku niýlend-
unni Angola.
— Otto Kragh
Framh. af bls. 1
hagsbandalaginu, — en það mál
segir blaffið, aff hafi veriff eitt
helzta vifffangsefni Hækkerups
til þessa.
Blaðið' segir, að mjög hafi ver-
ið skiptar skoðanir innan ríkis-
stjórnarinnar um skipan Dahl-
guards í ráðherraembættið, og
hafi komið til deilu um hann, er
Krag, forsætisráðherra, skýrði
fyrst frá skipan hans á ráðu-
neytisfundi. Segir blaðið, að svo
virðist, sem ágreiningur milli
Jens Otto Krag og fylgismanna
hans annarsvegar, — og hins
gáfaða en geðríka utanríkisráð-
herra, Per Hækkerup, og hans
stuðningsmanna hinsvegar — fari
sívaxandi. Hefur blaðið m.a. eftir
góðum heimildum, að Hækkerup
hafi lagzt gegn skipan Dahlgu-
ards og þess í stað óskað eftir,
að Hans Tabor, fyrirrennari
Dahlguards sem sendiherra í
Brússel, tæki við þessu nýja
embætti. v.
SIMiSimiiR
Suðurlandsvegui um
Hellisheiði
1 nýútkomnu blaffi aff Suður-
landi segir:
„Oft er talaff um aff vegirnir
séu í slæmu ástandi. Vill það
sérstaklega verffa þar sem um-
ferffin er mest svo sem út frá
Reykjavík og Suðurlandsveg
og Vesturlandsveg.
Komiff hefur til tals aff endur
skoffa vegaáætlunina á næsta
Alþingi.
í tilefni af því hefur sam-
göngumálaráðherra lagt fyrir
vegamálastjóra aff gera áætlun-
um kostnað viff aff gera varan-
legan veg frá Reykjavík austur
í Hveragerffi og frá Reykjavík
aff Þingvallavegi á Vesturlands-
leiff.
Ákveffiff er aff Suffurlandsveg
ur verði um Hellisheiði. Er sú
vegalengd 12 km. styttri heldur
en leiðin um Þrengslaveg.
Reynslan sýnir aff vegurinn
um Hellisheiði er fær í 50 vikur
á ári. Verði vegurinn endur-
byggður og hækkaður nokkuð
frá því sem nú er, eru enn
minni líkur til aff Hellisheiði
verffi ófær vegna snjóa.
Talsverður hluti af veginum
frá Reykjavík austur yfir fjall
er meff varanlegri undirbygg-
ingu. Gerir þaff verkiff ódýrara
og fljótunnara.
Gert er ráff fyrir aff fyrsti
áfangi frá Árbæjarhverfi að
Lækjarbotnum muni kosta 46
millj. kr. Annar áfangi frá
Lækjarbotnum í Svínahraun 34
millj. kr.
Þriffji áfangi frá Svínahrauni
aff Hellisheiði 37 millj. kr.
Fjórffi áfangi Hellisheiffi að
Hveragerffi 64 millj. kr.
Þar sem vegamálastjóri telur
þessar áætlanir ekki alvég ná-
kvæmar var taliff rétt aff bæta
20% við kostnaðinn. Verffur
heildarkostnaðurinn samkvæmt
því 217 millj. en gafti eins ver-
iff um 200 millj. kr.
Miðaff viff þessa áætlun er
gert ráff fyrir góffri undirbygg-
ingu og traustu malbikunarlagi
yfir veginn.
A Vesturlandsvegi
frá Reykjavík að
Þingvallavegi er
mjög mikil umferð
Vesturlandsvegur verffur mun
dýrari á hvern km. vegna þess
aff þar þarf aff byggja dýra brú
og undirbygging dýrari en á
Suðurlandsvegi. Er gert ráff fyr-
ir aff vegurinn frá Reykjavík að
Þingvallavegi kosti um 190
millj. kr.
Áreiffanlega verffur á næsta
Alþingi tekið til athugunar
hversu fljótt mætti ljúka þeim
vegum, sem hér eru nefndir.
Þaff er mjög aðkallandi aff hefj-
ast handa þar sem malarvegum
verffur ekki haldið viff með
þeirri umferð, sem á þessum
vegum er.
Hraðbrautir eru þeir vegir
nefndir, sem hafa þúsund bif-
reiffa umferð daglega. Það er
vegurinn frá Reykjavík austur
aff Skeiða-vegamótum, en taliff
er að á næstu árum muni hrað-
brautarumferð verða austur á
Rangárvelli.
Á V esturlands vegi er hrað-
braut frá Reykjavík í Norffur-
árdal í Borgarfirffi. Auk þess
eru vegakaflar út frá Akur-
eyri, sem'teljast til hraffbrauta.
Hraðbrautir eru mældar inn-
an við 400 km. Ber nauffsyn til
aff gera framkvæmdaáætlun
um aff koma varanlegu slitlagi
á allar hraðbrautir.
Með því sparast mikið fé í
vegaviðhald og reksturskostn-
affi á ökutækjum. Vitaff er að
þetta mál er nú í rækilegri at-
hugun hjá ríkisstjórninni og
hefir hún fullan hug á aff beita
sér fyrir skjótum framgangi
m.ilsins“