Morgunblaðið - 16.10.1966, Qupperneq 5

Sunnuðagut 16 okt. 1966
MORCUNBLAÐIÐ
5
CIUDAD de Mexico —
Mexikóborg, undarleg borg
og tótt uppi hvernig sem á
hana er litið; seiðandi borg
með spánskum dönsum og
litlum strákum með svört
augu, sem hlaupa á eftir út-
lendingum og segja: Herra
ég bursta skó, ég bursta skó
mjög vel, aðeins einn peso;
heillandi borg með breiðgöt-
um og mjógötum, ótrúlegri
fátíðu ríkidæmi, hlið við
hlið, og styttum og höllum
og þeirri angan loftsins eft-
ir miðdegisskúrina, sem
hvergi er að finna líka nema
á íslandi: freistandi borg
ódýrra knæpa og dýrra veit-
ingahúsa, Suður-Amerískra
dansa og þunglyndislegra
söngva um ástina og dauðann
og blóðið •— ji vissulega blóð
ið, því hafa Mexikanar kynnst
meir fljótandi jg storknuðu
en flestar aðrar þjóðir.
Eitt kvöld sat undirritað-
ur á Restaurant de Lago —
Veitingahúsi Vatnsins, og
horfði fram á vatnið enda var
síðla kvölds og gosbrunnirn-
ir úti á því léku sér, marg-
litir eins og börn, að því að
stökkva og hmga niður að
sléttum fletinum og rísa á
ný út f myrkrið og pálma-
trén, en myrkrið og pálma-
trén eru mjög falleg saman
á hásiéttum Mexico, og spurði
því innlendan vin sinn um
konur í þessu landi. Hann
er kabólskur eins og 98 J/c
þjóðarinnar og srgði það, sem
allir segja gott um konur sín
lands, svo eru margar þær
eldri með slæður en þær
yngri með hörundsgljáa sem
freistar Skandinava og skap-
gerð sem '\?ngur fram af
þeim og heillar þá um leið,
og dillandi hlátur eða aðeins
leynt bros í augum eftir því
hver a í hlut. Svo sagði hann
mér söguna af Donu Cata-
línu.
Dona Catalína var faedd á
Spáni á fyrra hluta sautiéndu
aldarinnar og átti yfir sér
foreldra sem ákváðu að senda
hana í nunnuklaustur þegar
þau voru viss um, að eng-
inn karlmaður myndi líta á
hana vegna þess að hún var
í vextinum eins og karlmað-
ur og í skapinu eins og karl-
maður. En nunnulíf var ekki
Donu Catalínu að skapi.
Brátt strauk hún úr klaustr-
inu, dulbúin sem karlmaður
(og var víst ekki mikill
vandi) og komst til Chile og
Perú þar sem hún sagðist
vera lukkuriddari (ekki
Playboy of the Western
World“) Þar í löndum gat
hún sér frægðar sem bezti
hún heyrði þessar ásakanir,
og skoraði aðalsmanmni á
hólm út af þessum ommæl-
um og einmg út af 'istum
konunnar. Aðalsmaðurinn
neitaði á þeirri forsendu, að
sér þætti ekki riddaralegt að
eiga vopnaviðskipti við konu
Þó hafa Mexikanar haldið
því fram á þennan dag, að
maðurinn hafi verið meira
bleyðimenni en riddari er
hann mælti þessi orð: Cata-
Tvær mexikanskar konur:
Dona Catalína og
,0kkar Lafði af Guadalupe'
fjarska. Hann sneri við í þá
átt sem röddin kom frá, og
aé þá unaðsfagra lafði stand
andi í sólinni, umkringda
geislandi ljósum. • Diego féll
þegar til jarðar.
„Far þú til Zumarraga bisk
ups“, sagði veran, „og seg
honum að byggja mér kap-
ellu á hæð þessari."
Diego spurði veikri röddu:
„Hvernig mun hann trúa
mér, fátækum og heimsKum
Indíána?"
„Tíndu þessar rásir“, sagði
veran, „og færðu honum sem
gjöf frá mér.“
Síðan hvarf hún.
Diego leit í kring um sig,
og viti menn: skammt frá
honum sprungu út hmar dýrð
legustu rósir í desemberkul-
inu. Hann týdni þær upp í
svuntu sína (tilma) og flytti
„sverðsmaður" í allri Ame-
ríku, en var þó að lokum
dregin fyrir rétt ásökuð fyrir
fjárhættuspil, rán, og einvíg-
islosta.
Dómararnir í Chile og Perú
voru venjulegir strangtrúað-
ir sveitamenn, en samt vissu,
þeir ekki hvað gesa skvldi
við Donu Catalínu, svo þeir
sendu hana til dóms á Spáni.
Þar vakti hún feikna lukku.
Fáfinn gaf henni sérstakt
leyfi tií að klæðast karlmanns
fötum, og Filipus fjórði gaf
henni upp sakir og gerði
henni 500 pesóa styrk árlega
úr ríkissjóði.
Hin stórbrotna kona sigldi
frá Spáni til Mexikó, þar sem
hún gerðist forsprakki stiga-
manna, sem höfðu það að
iðju sinni að ræna vagnlest-
ir (diligencias). Þó varð hún
einna frægust út af ástaræv-
intýri sínu með konu aðals-
manns í höfuðborginni. Aðals
maður þessi sagði að Dona
Catalína hefði ..nauðgað kor.u
hans“ Auðvitað varð Dona
Catalína stórlega móðguð er
lína var nefnilega Gunnar á
Hlíðarenda sinnar samtíðar
og vildi enginn við hana etja.
Árið 1650 dó þessi kven-
persóna, en hún lifir áfram
í hinum ótölulega grúa sagna
og bóka sem um hana hafa
verið skrifaðar. Frægust þess
ara bóka er La Monja Alfér-
ez.
Stúlkurnar sem voru með
okkur við Vatnið brostu að-
eins til augnanna, og það var
varla hægt að vita, hvort all-
ar konur í Mexikó væru
svona herskáar. Ég tráð upp
í mig tortilla og drakk meira
tequila og spurði vin minn
um trúna, áttu Mexikanar
ekki dýrðling öðrum helgari,
konu?
Vinur minn sagði mér sög-
una af ;,Okkar Lafði af Gu-
adalupe."
Níunda desember árið 1531
var nýlega skírður Indíáni,
Juan Diego, á leið til Tlate-
lolco að sækja lyf handa
konu sinni veikri. Á hæð, sem
kölluð er Tepeyac, heyrði
hann nafn sitt kallað úr
sér á fund biskunsrns. EfHr
langa mæðu var honum veitt
áheyrn. Hann opnaði svunt.u
sína, og Jét blómin felli á
gólfið. En allir v.ðstad.tir
urðu orðlausir af undrun,
þegar úr svuntunni kom líka
mynd af ,Okkur Lafði af
Guadalupe" sómu fögru laíð
inni sem Juan Diego hafði
séð á himni.
Á myndinni er hún sýnd
sem Madonna, dökk yfirsýnd
um, íklædd bláu, stirndu
sjali og hvítu klæði, gull-
bróderuðu. Hún stendur tign
arlega á glóandi tungli, sem
er haldið uppi af alvöru-
legum erkiengli. Þessi kona
hefur gert fléiri kraftaverk
en tölu verður á komið, enda
gerði páfinn hana að dýrð-
lingi 1754.
Vísindamenn hvaðanæva
að úr heiminum hafa komið
og reynt að skilgreina efn-
ið, sem myndin er búin til
úr, en engum hefur tekizt
það. Listfræðingarnir halda
því fram, að enginn Mexi-
kani uppi á sextándu öld
hefði getað málað slíkt verk.
(Daginn eftir fór undirrit-
aður til þessa helga staðar,
en átti í erfiðleikum með að
komast í kirkjuna, vegna þess
að' um morguninn höfðu 20
þúsund manns komið i píla-
grímsför gangandi til altar-
ins til að votta trú sína.
Margar eldri konur voru að
niðurlotum komnar eftir
þriggja daga göngu; þær
skriðu á hnjánum síðasta
spölinn að kirkjunni og báðu
í sífellu, hné sumra voru
blóðug orðin. Menn á öllum
aldri, klæddir tötrum, héldu
höndum í axlarhæð í þyrp-
ingunni. Þeir voru að sýna
þökk sína fyrir kraftaverk
„Þeirra Lafði“, með því að
leggja á sig alls konar pín-
ingar á pílagrímsgöngunni.
Sjálf kirkjan er víða sprung-
in í veggjum, og svo sigin
til beggja hliða, að furða er
að hún skuli ekki hafa fallið
fyrir löngu. Mexikóborg er
byggð á vatni, og því er md-
irstaðan ekki sem bezt fall-
in til húsabygginga).
• — „Hvað á ég að segja þér
meira“, spurði Mexikaninn.
„Á ég að segja þér af Max-
imilian, keisara okkar - hug-
rökkum, fávísum en misskild
um, myrtum, eða af konu
hans Charlotte, sem grét á
gullinskó Napoleons til hjálp
ar manni sínum? Eða af
Santa Anna, sem barðist
mikið og tapaði oft, eða af
hugsjónamanninum og prest-
inum Hidalgo, sem kenndi
okkur um frelsið?"
„Nei, sagði undirritaður,
„en seinna, þegar ég er bú-
inn að ganga um götur boig-
ar þinnar og anda að mér
andlitssvip þessa fólks, sem á
sér konur eins og Donu Cata-
línu og dýrðling eins og
„Okkar Lafði af Guadalupe.“
Þá skaltu segja mér um
blóðið, frelsið og sorgina,
sem kannske er eitt í iandi
þínu.“
Brandur.
loksins
FÁAMLEG
HÉR Á LAIID
LEKTRA kertin eru alger
nýjung í kílaiðnaðinum.
Mynda þau stjörnuneista,
sem veitir mikið betri
nýtingu eldneytis, meiri
vélarorku og betri
gangsetningu.
LEKTRA kertin endast yfir 75000 km.
Kristinn Guðnnson hf.
Klapparstíg 27. — Laugavegi 168.
Símar 12314 — 21965 — 22675.
SAIMDGERÐI
Það tilkynnist hér með, að Gísli Guðmundsson, raf-
virkjameistari, heíir tekið við umboði lyrir félagið
í Sandgerði og Miðneshreppi. Afgreiðsla fer fram í
skrifstofu Rafveitunnar, Tjarnargötu 4, á venju-
legum skrifstofutíma.
Heimasími umboðsmanns er 7580.
BRUNABÓTAFÉLAG ÍSLANDS.
3 þýzkir
námsstyrkir
RÍKISSTJÓRN Sambandslýð-
veldisins Þýzkalands býður fram
allt að þrjá styrki handa íslenzk-
um námsmönnum til háskóla-
náms þar 1 landi háskólaárið
1967-68. Styrkirnir nema 400
þýzkum mörkum á mánuði, hið
lægsta, en auk þess eru styrk-
þegar Undanþegnir skólagjöld-
um og fá ferðakostnað greiddan
að nokkru. Styrktímabilið er 10
mánuðir frá 1. október 1967 að
telja.
Umsækjendur skulu eigi vera
eldri en 32 ára. Þeir skulu hafa
lokið a.m.k. tveggja ára háskóla-
námi. Umsækjendur um styrk til
náms við tækniháskóla skulu
hafa lokið sex mánaða verklegu
námi. Góð þýzkukunnátta er
nauðsynleg, en styrkþegum, sem
áfátt er í því efm, gefst kostur á
að sækja námskeið í Þýzkalandi
áður en háskólanámið hefst.
Styrkir þessir eru, eins og að
framan greinir, ætlaðir til náms
við þýzka háskóla, þ.á.m. lista-
háskóla.
Sérstök umsóknareyðublöð
fast í menntamálaráðuneytinu,
Stjórnarráðshúsinu við Lækjar-
torg. Umsóknir, ásamt tilskild-
um fylgigögnum, skulu hafa
borzit ráðuneytinu fyrir 20. nóv-
ember n.k.
Menntamálaráðuneytið, 6 okt.
1966
ALLT Á SAMA STAÐ
DAGLEGA
NYJAR
VÖRIJR
ÞVATTAKÚSTAR
BÍLAMOTTUR
SNJÓKEÐJLR
SNJÓHJÓLBARÐAR
VATNSLÁSAR
VATNSHOSUR
BÍLALYFTUR
1.5 — 30 tonna.
VERKSTÆHISL YFTUR
2.5 — 7.5 tonna.
SENDUiW 1 POSIKRÖFU.
Egill Vilhjálmsson hf.
LAUGAVEGI 118 — SIMI 222-40.