Morgunblaðið - 30.12.1966, Qupperneq 3

Fostuðagur 30. des. 1966
MORGUNBIAÐIÐ
3
Heildarvinningar Happdrættis
Háskólans 90 millj. kr.
Rektor ræðir um eflingu Háskólans
Á FUNDI me3 blaðamönnum
sl. miðvikudagskvöld ræddi
Ármann Snævarr, háskóla-
rektor, um rekstur Happdrætt
is Háskólans og eflingu skól-
ans. Hann vék að því, að
mörg verkefni væru fram-
undan og mikils fjár væri
þörf til eflingar Háskólans,
enda brýn nauðsyn að stór-
efla starfsemi hans, og væri
rekstur Happdrættisins mjög
mikilvægur til að ná árangri
í þessu efni.
En rektor benti á, að enöa
þótt margt væri ógert í Há-
skólanum og stórátak þyrfti
til eflingar hans, skyldu menn
ekki aetla að lítið hefði áunn-
izt eða störf þau, sem í þess-
ari helztu menntastofnun
þjóðarinnar eru unnin, væru
tilgangslítil. Þannig mætti t.d.
á það benda, að enginn þeirra,
sem lokið -hefðu fyrrihluta
verkfræðináms hér heima
hefði gefizt upp á námi erlend
is heldur allir lokið prófi, og
sýndi það að undirbúnings-
menntun þeirra væri hald-
góð.
Blaðamönnum voru gefnar
upplýsingar um starfsemi
Happdrættisins og helztu verk
efni Háskólans og f-ara þær
hér á eftir.
70% af veltu greitt í vinn-
inga.
Sala hlutamiða í Happ-
drætti Háskólans hefur aldrei
verið meiri en á því ári, sem
nú er að líða. Samkvæmt
hráðabirgðauppgjöri hefur
Happdrætti H'áskóla ís-
lands selt hlutamiða á árinu
1966 fyrir um 110 milljónir
króna. Þessar miklu vinsæld-
ir þakkar happdrættið eftir-
töldum staðreyndum:
1. 70% af veltunni er greítt
í vinnina, en það er hæsta
vinninghlutfall, sem þekk-
ist hér á landi, og þótt ■víð-
ar væri leitað.
2. Allir vinningar eru greidd-
ir í peningum, svo við-
skiptavinurinn ræður sjáif
ur, hvernig hann ver vinn-
ingnum.
3. Fleiri og fleiri mynda nú
félagsskap um kaup á hluta
miðum í Happdrætti Há-
skólans. Einstaklingar,
vinnufélagar, bridgeklúbb-
ar, saumaklúbbar og fleiri
slíkir aðilar spila nú á
þennan hátt. Eru miklar
líkur til að menn haldi
hlutfallinu 70% í vinninga,
þegar þannig er spilað.
Á árinu 1966 voru miðar i
Happdrætti Háskólans nærri
uppseldir og raðir voru al-
gjörlega ófáanlegar. Þess
vegna er brýnt fyrir mönnum
að endurnýja sem fyrst og
eigi síðar en 7. janúar.
Heildarvinningar 90 millj.
Verð miðanna verður
óbreytt. Vinningaskráin er sú
glæsilegasta, sem nokkurt
happdrætti hefur boðið hér á
landi. Heildarfjárhæð vinn-
inga er níutiu milljónir sjö
hundruð og tuttugu þúsund
krónur, er skiptast þannig:
Framhald á bls. 5
Þórlui S. BenedlktssoD
útibússtjóri ú Egilsstö&nm
UM áramótin tekur Þórður
Benediktsson skólastjóri við
starfi útibússtjóra Búnaðarbank-
»ns á Egilsstöðudi af Haildóri
Þórður S. Benediktsson.
jlsgrimssynl alþinglsmannl, sem
nú lætur af störfum fyrir ald-
Vrs sakir.
Þórður er fæddur að Mosfelli
f Svínavatnshreppi 21. desember
1919. Hann hefur um langt ára-
bil stundað kennslu á Austfjörð
um og var skólastjóri barnaskóla
Egilsstaðakauptúns frá 1956 og
Bkólastjóri Iðnsikólans þar frá
1960. Um tíma gegndi hann störf
um póstmeistara á Eskifirði jafn-
framt kennslustarfi. Hann hef-
ur átt sæti í stjórn byggingar-
félagsins Brúnás á Egilsstöðum
um alllangt skeið og á síðustu
árum hefur hann gegnt stöðu
Attiælsalmæli
Akranesi, 29. des.
JÖN Ásmundsson, sem lengi var
vinnumaður hjá Runólfi bónda
og veitingamanni í Norðtungu í
Þverárhlíð í Borgarfirði, og
margir Reykvikingar munu
kannast við, varð 80 ára í gær,
28. desember.
Hann er nú fluttur til Akraness
og á heima að Presthúsaibraut 22.
Kunningjar og frændur heim-
sót.tu Jón á afmælinu og nutu
góðrar gestrisni hans og hlustuðu
é margar rímnastemmur, sem
gamli maðurinn hafði kveðið inn
é segulband fyrir fimm árum, en
hann er það ern, að slíkt getur
hann með ágætum enn þann dag
1 dag. Fylgist hann enn í dag
með flestum viðburðum erlendis
og hérlendis. H.J.Þ.
forstjóra sparisjóðs Fljótsdals-
héraðs, sem nú verður sameinað-
ur útibúinu.
IÞórður S. Benediktsson tekur
við starfi útibússtjóra á Egils-
stöðum frá 1. janúar nk. að telja.
Jólasöngvar í
Hafnarfjarðar-
kirkju
í KVÖLD verða haldnir jóla-
söngvar í Hafnarfjarðarkirkju,
en sá háttur var einnig á hafður
um jólin í fyrra. Hefjast þeir kl.
8.30 og syngur þá kirkjukórinn
jólasálma en Páll Kr. Pálsson
leikur á orgelið. Hann leikur
einnig jólatónverk ásamt Jónasi
Dagbjartssyni fiðluleikara. Séra
Garðar Þorsteinsson prófastur
les jólaguðspjöllin þrjú.
Er fólk eindregið hvatt til að
fjölmenna á jólasöngvana og er
jafnframt beðið að hafa sálma-
bækur með sér.
Sigurlaug Erlendsdóttir
á Torfastöðum Minning
1 DAG verður til moldar bor-
in að Torfastöðum í Biskups-
tungum, frú Sigurlaug Erlends-
dóttir, ekkja síra Eiríks Þ.
Stefánssonar, prófast, er þar var
jarðsettur fyrir aðeins fjórum
mánuðum. Segja má, að hér
Ijúki ekki aðeins langri sögu
þessara merkishjóna, sem bæði
létust í hárri elli, heldur verða
nú þáttaskil í sögu Torfastaða,
þar sem þau höfðu setið með
rausn um hálfrar aldar skeið.
Með nýjum tímum koma breytt
viðhorf. Prestarnir hverfa nú
frá búskap og verða sérhæfðir
embættismenn, eins og aðrir í
nútíma þjóðfélagi, og hin gömlu
prestsetur leggjast niður í þeirri
mynd, sem íslendingar hafa
þekkt þau um alda raðir. Nú
hefur það auk þess gerzt, að
Skálholtsstaður hefur verið end-
urreistur, svo að ekki getur hjá
því farið, að þar verði héðan í
frá höfuðkirkja Biskupstungna.
En enga ósk gæti ég hugsað mér
betri Skálholtsstað til handa, en
að þar megi ríkja sú íslenzka
höfðingslund og manngæzka,
sem einkenndi Torfastaðaheimil
ið á dögum síra Eiríks og frú
Sigurlaugar.
Það er ein mesta gæfa mín í
lífinu, að hafa átt á bernsku- og
uppvaxtarárum mínum athvarf
og annað heimili á Torfastöðum.
Þar naut ég ekki aðeins vináttu
og ástsældar þeirra hjónanna,
heldur kynntist og lærði að meta
hið mikla menningarhlutverk,
sem prestsetrin hafa rækt á ís-
landi á liðnum öldum. Torfastað-
ir voru á þessum árum allt í senn,
stórbýli rekið af höfðingsskap
og hagsýni, miðstöð sveitar sinn
ar bæði í andlegum og verald-
legum efnum og höfuðból, sem
fjöldi manna heimsótti og bar
hróður sveitar sinnar um allt
■ v ;
land. Slíkt heimili verður ekki
byggt upp nema saman fari gam-
all menningararfur og mannkost
ir ábúenda.
Frú Sigurlaug var, eins og
síra Eiríkur, ættuð og uppvaxin
í Húnavatnssýslu, fædd að
Brekku í Þingi. Fyrir rúmum
60 árum, vorið 1906 fluttu þau
hjónin, þá nýgift austur að Torfa
stöðum þar sem þau áttu eftir að
festa svo djúpar rætur. Þar
bjuggu þau síðan í nær hálfa
öld, unz síra Eiríkur lét af starfi
19515, en þá fluttu þau að Laugar
vatni, þar sem þau bjuggu til
dauðadags.
Frú Sigurlaug var fædd 27. júlí
1877, og var hún þvi á nítugasta
aldursári. Hún var óvenjulega
gáfuð kona, og hafði brennandi
áhuga á bókmenntum og öðrum
sem fögrum listum, og þá ekki
sizt tónlist, enda átti hún marga
vini í hópi skálda og listamanna,
sem sóttu hana heim og fengu
uppörvun og hressingu af dvöl
á heimili hennar. Einnig örvaði
hún áhuga innan sveitar sinnar
á lestri góðra bóka og iðkun tón-
listar. Fegurðamautn Sigurlaug-
ar kom ekki sízt fram í því að
fegra og snyrta umhverfi sitt,
enda var óviða á íslandi eins
fögur umgengni innan húss sem
utan og á Torfastöðum í tíð
þeirra hjóna. Voru þau um þetta
eins samstillt og orðið gat. Þótt
þau væru um margt mjög ólíkar
manneskjur, bæði um skapferli og
gáfnafar, voru þau óvenjulega
samhent í öllu sínu lífi og starfi,
eins og samhljóma tónar tveggja
ólíkra hljóðfæra.
Ríkast í fari frú Sigurlaugar
var þó ætíð manngæzkan, móð-
urumhyggja og hjálpsemi við
vini sem vandalausa. Þeim hjón-
um varð tveggja barna auðið,
sem bæði nutu ástríkis frú Sig-
urlaugar og unihyggju. Dóttir
þeirra Þorbjörg, gift Ásgrími
Jónssyni, hefur verið stoð og
stytta foreldra sinna og hlúð að
þeim öll elliárin. Son sinn, Þór-
arin Stefán, misstu þau hjón að-
eins 17 ára gamlan. Var hann
gáfaður drengur og hugljúfi móð
ur sinnar og föður, og var sá
missir þeirn þungbærari en orð
fá lýst.
Tvo drengi tóku þau frú Sig-
urlaug í fóstur, Kristin Jónsson
frá Laug, sem þau misstu ungan,
og Karl J. Eiríks, sem reyndist
þeim sem bezti sonur. En auk
þeirra áttu margir fleiri athvarf
og annað heimili á Torfastöðum,
sem ætíð munu minnast frú Sig-
urlaugar með ást og virðingu.
Sjálfur mun ég alla ævi sækja
fyrirmynd og uppörvun til Torfa
staðaheimilisins, eins og það var
á dögum þeirra frú Sigurlaugar
og síra Eiríks, og þeirrar mann-
úðar og menningar, sem þar sat í
öndvegi.
Jóhannes Nordal.
SIAKSII iwn
F ramsóknarrnenn
úr jafnvægi
Það fer ekki fram hjá neinum
þeim sem les skrif málgagns
Framsóknarflokksins að Fram- '**
sóknarmen hafa ekki enn komizt
í jafnvægi vegna verðstöðvunar-
stefnu ríkisstjórnarinnar. Gremja
þeirra yfir því að ríkisstjórnin
hefur nú aflað sér lagaheimilda -
og ákveðið að beita þeim tU þess
að stöðva allt verðlag í landinu
um eins árs skeið, og takmarka
þar með að minnsta kosti um
sinn verðbólguþróunina, skín út
úr hverju tölublaði Timans og
síðast kemur hún fram í for-
ystugrein blaðsins í gær. Erfitt
er þó að skilja þessa gremja
Framsóknarmanna, því að þeir
hafa ekki síður en aðrir, haft
uppi háværar kröfur á undan-
förnum árum um nauðsyn þess
að verðbólgan verði stöðvuð.
Því hefði mátt ætla að Fram-
sóknarmenn tækju verðstöðv- >
unarstefnu ríkisstjómarinnar
vel, en því fer víðsfjarri, þeir
virðast hafa komizt úr andlegu
jafnvægi, vegna framkomu henu
ar og ekki hafa náð sér enn.
Hins vegar eiga þeir enn eftir
að svara þeirri spumingu, sem
ítrekuð hefur verið beint til
þeirra, hvemig þeir sjálfir vilja
leysa vandamái útflutningsat-
vinnuveganna, ef þeir telja að
verðstöðvunin komi þar að
engu gagni.
Saga
Framsóknarílokksins
Eins og fram hefur komið 1
blöðum hefur Þórarinn Þórarins-
son ritað „sögu Framsóknar-
flokksins" í tilefni þess að 50 ár
eru liðin frá stofnun flokksins,
en að vísu er aðeins komið út
fyrra bindi, sem nær fram til —
ársins 1937. En frá 1916 til 1937
gerðust ýmsir merkir atburðir i
sögu Framsóknarflokksins og
þess vegna mun mörgum þykja
forvitnilegt að sjá hvemig hinn
viðurkenndi söguritari Fram-
sóknarflokksins grípur á ýmsum
viðkvæmum deilumálum, sem
upp komu í flokknum. Þannig
mun mönnum t.d. þykja forvitni-
legt að lesa lýsingar höfundar
á því þegar Tryggvi Þórhalls-
son klauf sig frá Framsóknar-
flokknum og stofnaði Bænda-
flokkinn og ekki mun mönnum
siður þykja forvitnilegrt að sjá
hvað Þórarinn segir um það að
Jónas Jónsson frá Hriflu skyldl
ekki verða forsætisráðherra árið
1934. En skemmst er frá að segja
að skýringar að þessum tveimur ,
mikilvægu atburðum í sögu
Framsóknarflokksins reynist hin
opinbera ævisaga flokksins lítils-
virði og raunar einskis virði. Þar
er farið mjög létt yfir sögu og
engin tilraun gerð til þess að
skýra á raunhæfan hátt aðdrag-
anda og orsakir þessara tveggja
atburða í sögu flokksins. Hitt
vekur og sérstaka athygli, að
söguritarinn gerir greinilega
kerfisbundna tilraun til þess að
lyfta Eysteini Jónssyni upp á
hærra svið í íslenzkum stjóm-
málum, en honum hefur sjálfum
tekizt að komast unp á fram til
þessa, og lætur að því liggja,
að Eysteinn hafi verið einhvers
konar undrabarn íslenzkra stjóm
mála, sem komið hafi alskapaður
fram á siónarsviðið eftir ein-
hverja „Iandsfræga" útvarps-
ræðu. Þessi tilraun tii þess að
gera meira úr Eysteini en efnl
standa til, mun auðvitað koma
að litlu gagni, en hitt vekur sér-
staka athygli að söguritarinn
skyldi telja sérstaka nauðsyn tH
þess að gera slíka tilraun og
segir það út af fyrir sig töln-
vcrða sögu.