Morgunblaðið - 03.01.1967, Page 10

Morgunblaðið - 03.01.1967, Page 10
MORGUNÐLAÐIÐ, MUÐJUDAGUR S. JANUAR 1997. 10 LeikfCSag Reykjavíkur: Kubbur og Stubbur Höfunuur: Þórir S. Cucbergsson Leikstjóri: Bjarni Steingrimsson LEIKFÉLAG Reykjavíkur frum sýmdi á föstudagskvöldið nýtt ís- lenzkt barnaleikrit, „Kufbb og 6tulfclb“ eftir í>ón S. Guðbergsson, við góðar undirtektir ungra leik- húsgesta. I>að er jafnan fagnað- arefni þegar yngsta kynslóðin eignast nýja 'höfunda, því barna- íeikrit eru vissulega mikilsverð- ur 'þáttur í þeirri viðleitni að móta og þroska leiklistarsmekk uppvaxandi kynslóða og ánetja Iþær leikhúsinu. Þórir Guðlbergs- eon er nýlfði á 'þessum vettvangi og á vitaskuld margt ólært enn- t>á um kröfur leiksviðsins, en írumraun hans lánaðist að ýmsu leyti vel. Var það ekki hvað sízt að þakka góðri leikstjórn og einkar s'kemmtiiegri umgerð sý.a- ingarinnar. Þó það segi kannski ekki alla sögu, var það mál þriggja smásveina sem með mér fóru í leikhúsið, að þeir hefðu ekki í annan tíma séð skemmti- legri sýningu, og voru þeir þó ailLs ekki samdóma um hvað hefði fallið þeim bezt. „Kufbbur og Stulbbur" er ekki efnismikið leikrit, en segja má a'ð iþar sé laglega unnið úr litlu efni og leikrænir möguleikar þess skynsamlega hagnýttir. Höfuðpersónur leiksins eru tveir skrýtnir flækingar sem hafðir eru fyrir rangri sök, en leikur- inn gerist í íslenzkri sveit þar sem m.a. koma við sögu 'bónda- hjón og þrjú börn og amma, hreppstjóri og sonur hans. Helzti annmarki leiksins fannst mér vera sá, að flækingarnir áttu ekki heima í því umhverfi sem þeir voru settir í. Þessar mann- gerðir eru runnar af erlendri rót, í ætt við Chaplin, Litla og Stóra, og jafnvel félagana í „Músum og mönnum“, en hafa aidrei verið til á íslandi. Þetta hefði kannski ekki komið svo mijög að sök ef höfundurinn hefði hafið leikinn upp í veldi ævin- týrsins, gert hann með einhverj- um hætti óháðan stund og stað. En vettvangur leiksins er greini- Hega islenzk sveit í nútímanum, teiknuð raunsæisdráttum, og þar verða flækingarnir einhvern veginn utangarna. Svipuðu máli gegnir um Ólsen hreppstjóra me'ð sinn danska málhreim. Mér þykir ósennilegt að hann eigi •ér nokkra hliðstæðu í íslenzk- om veruileik, en trúlega skrifast þessi seinni annmarki ekki á Keikning höfundar, heldur Leik- íélagsins sjálfs. Nú má a'ð vísu segja, að svona inisræmi vefjist ekki fyrir börn- onum, þau taki leiknum eins og han-n komi fyrir og njóti hans nokkurra heilabrota um tengsl hans við veruleikann. Bigi að síður hlýtur það að vera eitt af verkefnum alvarlegra höf- nnda, og það er Þórir Guðlbergs- s»on greinilega, að gefa sem sann- asta mynd af veruleikanum, þó feún kunni að vera stílfærð eða sama nþjöppuð. Ævintýrið veitir meira svigrúm og margforeyti- legri möguleika til að vinna úr efniviði mannlífsins heldur en ipaunsæisverk, auk þess sem það á greiðari aðgang að barnshug- anum, og ég foeld að þetta verk hefði grætt á því að vera fært I búning ævintýrsins. Atriðið með álfunum var t.d. meðal þeirra sem mest hrifu hina ungu ’leikhúsgesti á föstudagskvöldið. Hvað um það, „Kvlfcfour og Stufofour" hélt tvímælalaust at- hygli barnanna og veitti þeim öblandna ánægju. Sprelli'ð og •péið hreif þau með; þau fengu oftsinnis að skerast í leikinn þegar leikendur töluðu beint til þeirra, og ég þykist viss um að Iboðskapur höfundarins hafi kom Isst til skila. Þessum boðskap var komið á framfæri án áfoerandi tillburða til prédikunar, t.d. í draum-atriðinu þar sem fyrirliði svartálfanna hvetur börnin til leti, óhlýðni, sælgætisáts, útivist- ar á kvöldin og annarra ósiða. Ráðning flækinganna í leikslok til starfa á foóndafoænum er að sjálfsögðu líka þáttur í fooðskap leiksins, en hitt fór vonandi fram hjá börnunum að tæplega verði flækingarnir svona brá'ð- skemmtilegir þegar þeir eru komnir í fasta atvinnu. Leikmyndirnar, sem unnar voru af ungum og áhugasömum nemendum Myndlistarskólans í Reykjavík undir stjórn þejrra Magnúsar Páissonar og Jóns Reykdals, voru ákaflega geð- þekkar, einfaldar í sniðum og barnslega upprunalegar f stíl og útfærslu. Hér er farið inn á heillavænlega braut og þess að vænta að framhald verði á. Söngvar eru ekki margir 1 leikn- um, enda hættir söngtextum til að fara fyrir ofan garð og neð- an hjá yngri foörnum, en söng- lög Jóns Ásgeirssonar eru fjör- leg og mjög áheyrileg og söng- textar Ragnheiðar Sigfúsdóttur aðgengilegir. Dansa og önnur plastísk atriði æfði Þórhildur Þorleifsdóttir, og tókust þau yfir- leitt vel, ekki sízt draum-atriðið þar sem svartálfar og ljósálfar áttust við. Leikstjórinn, Bjarni Stein- grímsson, hefur greinilega unnið verk sitt af alúð og vandvirkni. Mér virtist hann hafa þrautnýtt þá möguleika sem í leikritinu búa og réttilega lagt höfuð- áherzlu á ærsl og leikaraskap persónanna. Hita og þunga leiks ins foáru þeir Borgar Garðars- son og Kjartan Ragnarsson í titil- hlutverkunum. Voru bæði gervi 'þeirra og framganga öll hin kostulegasta og samleikur þeirra Solveig Hauksdóttir (Bjössi), Jóhann Guðnason (Láki), Inga Dóra Björnsdóttir (Liija) og Sveinn Árnason (Smári). góður. Borgar hafði öruggara vald á sínu hlutverki og skóp heilsteyptari persónu, en Kjart- an hélt víðast hvar í við foann, þó einstaka sinnum hattaði fyr- ir í persónutúikun hans. Hrepp- stjórinn var leikinn af færeysk- um leikara, Óla Kurt Hansen, sem brá upp kiímilegri mynd af Borgar Garðarsson (Kubbur), Kjartan Ragnarsson (Stubbur) Óli Kurt Hansen (Ólsen hrepp- stjóri). borðalögðum og annarshugar embættismanni. Þessi persóna var kannski ólþarflega afkáraleg, en það þótti krökkunum sannar- lega enginn skaði. Emilía Jón- asdóttir lék ömmuna létt og folý- lega, en Jóhann Pálsson og Margrét Magnúsdóttir léku bóndahjónin af alvöru og ein- lægni. Meðferð Jóhanns á söng- vunum var sérlega góð. Börnin þrjú voru leikin af Ingu Dóru Björnsdóttur, Sveini Árnasyni og Jóhanni Guðnasyni, sem öll eru á foarnsaldri og algerlega óskóluð í leiklist. Þó framsögn þeirra væri vissulega ábótavant, var frammistaða þeirra á leiksviðinu furðugó'ð; þau tóku þátt í leikn- um af Mfi og sál og brugðu við- kunnanlegum folæ á ihann. Bjössi sonur hreppstjórans, „skálkur- inn“ í leiknum, var leikinn af Solveigu Hauksdóttur, og fór hún mjög þokkalega með hlut- verkið, þó ekki tækist henni að gera drenginn fyllilega tnúverð- ugan, enda er hlutverkið í hæpn- asta lagi. Fyrirliði svartálfa var Pétur Einarsson, en Kristin Anna Þórarinsdóttir lék fyrir- liða Ijósálfa, og var atriði þeirra þekkilega af hendi leyst. Álf- arnir voru nemendur í dansskóia Þórhildar Þorleifsdóttur. Að endingu er ástæða til að hvetja Þóri Guðfoergsson til að haida áfram á þeirri braut sem hann hefur lagt út á með þessu verki. Vísast hefur hann lært margt nytsamlegt á því að vinna raeö leikhúsfólki að þessari sýn- ingu, þannig að hann komi stælU ari og djarfari til næsta leiks. Sigurður A. Magnússon. Tvö Ijóiskáld hlutu styrk rithöfundasjóðs útvarpsins Á GAMLÁRSDAG var að venju úthlutað styrk úr Rithöfunda- sjóði ríkisútvarpsins, en sá styrk- ur er ætlaður rithöfundum eða ljóðskáldum, og þá einkum til utanfarar, þó ekki sé það skil- yrði. Að þessu sinni hlutu verð- launin tvö ljóðskáld, Stefán Hörður Grímsson og Þorgeir Sveinbjarnarson, 25 þúsund kr. hvor. Voru styrkirnir veittir við athöfn sem fram fór í Þjóðminja- safninu, að viðstöddum mennta- málaráðherra og fleiri gestum. Dr. Steingrímur J. Þorsteins- son prófessor, nýkjörinn fonmað- ur sjóðsins afhenti styrkina, en hann tók við formennsku sjóðs- ins af Kristjáni Eldjárn. Er for- maður skipaður af ráðfoerra. Aðrir í stjórn eru fulltrúar hinna tveggja riiihöfundafélaga, þeir Helgi Sæmundisson og Einar Bragi og tveir fulltrúar ríikis- útvarpsins, þeir Vilfojá'lmur Þ. Gíslason og Andrés Björnsson. Ljóðskáldin, sem að þessu sinni hlutu styrk Rithöfunda- sjóðs rikisútvarpsins, eru bæði kunn. Stefán Hörður Grímsson er einn af fraimámönnum í Ijóða- gerð. Hann hefur gefið út tvær Ijóðabækur, „Gluggi snýr í norð- ur“ og „Svartáifadans", og ljóð hans hafa birzt víða í tímaritum og einnig í bókinni „Ljóð ungra skálda". Aðspurður hvort hann hefði áfcveðið til hvers hann ætl- aði að nota styrkinn, svaraði Stefán Hörður að hann teldi það siðferðilega skyldu þó ekki sé hún lagaleg að nota hann til utanfarar, og mundi hann gera það. Þorgeir Sveinbjarnarson, sem að starfi er forstjóri Sundhallar Reykjavíikur, hefur getfið út tvær ljóðabækur, „Vísur Bergþóru" og „Vísur um drauminn“. En þegar fyrri bókin kom út fyrir liðlega 10 árum, vissu fáir að hann feng- ist við ljóðagerð, svo dult fór hann með það. Þorgeir kvaðst ætla að fara utan, nú er hann hefði fengið þennan ferðastyrk. Hann hefði komizt á bragðið I fyrra, er hann heimsótti son sinn í ísrael, dóttur sína í Darnnörku og dvaldi að auki stuttan tíma í Svíþjóð, og líkað svo vel, að hann teldi það mikinn feng að fá nú tækifæri til annarrar utan- farar. 19 skáld og ritlhöfundar hafa hlotið styrki úr sjóði þessum. í fyrra 11 tu þá tvö leiikrita- Ská'ld, þeir Jökull Jakoibsson og Agnar Þórðarson. Við afhendingu rithöfundaverðla una ríkisútvarpsins á gamlársdag. Frá vinstri: Ljóðskáldið Þor- geir Sveinbjarnarson, Vilhjálmur Þ. Gíslason, útvarpsstjóri, dr. Ssteingrímur J. Þorsteinsson, for- maður sjóðsstjómar, Gylfi Þ. Gíslason, menntamáiaráðherra og ljóðskáldið Stefán Hörður Gritns- son.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.