Morgunblaðið - 17.12.1967, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. DES. 1967
Vinargjöf þarf að hafa
varanlegt gildi,
Helgafellsbók þýðir: Listræn
bók, þroskandi bók, ddeilubók
Hér eru taldar aðalbæk-
urnar í ár:
„Undir Helgahnúk", fyrsta
nútímasagan á íslenzka
tungu, skrifúð af Hall-
dóri Laxness tvítugum.
Bók unga fólksins í dag.
„fslendingaspjall", óður til
gullaldarbókmenntanna.
„Heimsljós", mesta skáld-
verk á okkar tungu.
„Ljóðasafn" Tómasar Guð-
mundssonar með inn-
gangi eftir Kristján
Karlsson. Ný útgáfa af
ljóðasafni þjóðskáldsins.
Jafnfersk og töfrandi.
Klassísk verk æskufólks-
ins.
„Suðaustan fjórtán“, Vest-
mannaeyjabók Jökuls
Jakobssonar og Baltasar.
Unaðsleg bók að lesa,
snjallar teikningar.
íburðarmesta bók ársins.
„Kvörnin" eftir Odd
Björnsson. Þó þetta sé
fyrsta skáldsaga Odds Björnssonar er hann þjóðkunnur
sem leikritahöfundur. Nýstárleg saga, dramatísk og
soennandi. Bók unga fólksins.
„Vetrarbros“. Um hina
bráðsnjöllu skáldsögu
Þorsteins Antonssonar
„Vetrarbros“ segir Ólaf-
ur Jónsson meðal annars
í mjög lofsamlegum
dómi: „Það er ekkert
nýtt að höfundur sé
rómantískur, — en hitt
ber nýrra við að slík
rómantíska verði látin
uppi með jáfntrúverðugu
móti.“
„Astir samlyndra hjóna“
hin hálofaða bók Guð-
bergs Bergssonar, djörf
bók og listræn, ætluð
æskufólki.
„Foringjar falla“, berorð
ádeilusaga úr nútíman-
um.
„Niðjamálaráðuneytið“.
Bók um skrifstofuveldi
velferðarríkisins.
„Sjómannafélagsbókin“, saga sjómannafélagsins, saga sjó-
mennsku og farmennsku eftir Skúla Þórðarson, sagn-
fræðing. Prýdd hundrað myndum. Bók allra sjómanna
og farmanna.
íslandsvisa", ný bók eftir umdeildasta höfundinn, Ingimar-
Erlend.
„Hundrað kvæði,“ ljóða-
safn sem margir hafa
beðið eftir og lengi. Einn
af höfundum nútíma-
ljóðaskáldskapar, Jón úr
Vör, á eftir að vinna húg
landa sinna með þessari
útgáfu Einars Braga.
„Ásverjasaga", ný og
skemmtileg íslendinga-
saga eftir Arnór Sigur-
jónsson. Bók fyrir þá
sem unna íslandi og ís-
lenzkri menningu fyrr og
síðar.
„Kvæðabók" Hannesar
Péturssonar. Þetta er
fyrsta bók skáldsins í
nýrri og allmikið
breyttri útgáfu. Perlur
íslenzkra bókmennta.
„Veizla undir grjótvegg“
eftir Svövu Jakobsdótt-
ur. Bók skrifuð af nú-
tíma konu fyrir nútíma-
konur.
Helgafellsbækur fást í öllum bókabúðum.
Munið málverkaprentanir Helgafells eftir frægustu málverk
um íslands í Unuhúsi. Heimsækið hús nýju kynslóðar-
innar — UNUHÚS.
Gaman-
þættir
af vinum
mínum
Magnús Á. Árnason, hinn
gáfaði listamaður, er kunnari
sem málari, myndhöggvari og
tónskáld en rithöfundur. Hins-
vegar sannar þessi bók, áð hann
kann líka vel að halda á penna.
Magnús kemur víða við, enda
er hann víðförull maður bæði
heima og erlendis. Hann dvald-
ist t. d. lengi í Kaliforníu á
ungum aldri og segir bráð-
skemmtilega frá veru sinni þar.
Vinur hans, Halldór Laxness,
var félagi hans í San Francisco
og kemur mjög við sögu. Mann
lýsingar Magnúsar eru yfirleitt
stórmikill fengur. Sem vænta
má hefur hann haft kynni af
mörgum listamönnum, málur-
um og skáldum, og lýsir þeim
hispurslaust með skörpu auga
á verðleikum þeirra, sérkenn-
um og skrýtnum vanköntum.
Viðhorf hans til manna eru
pérsónuleg og sjálfum sér sam-
kvæm. Frásagnir hans af Einari
Benediktssyni, Kjarval, Steini
Steinarr, Erlendi í Unuhúsi,
Jóni Pálssyni frá Hlíð, Ás-
mundi frá Skúfsstöðum og
mörgum fleirum verða harla
minnisstæðar.
Með þessari bók hefur Magn-
ús Á. Árnason aukið sérkenni-
legum og skemmtilegum þátt-
um í ritaða persónusögu sam-
tímans og varpað ljósi á ýmsar
hliðar íslenzks listamannalífs,
bæði alvarlegar og kátlegar.
Jólabók til listamanna og
listunnenda.
ILCAFELL
ÁSVERJA-
SAGA
Ný gagnmerk íslendingasaga,
merkilegt framlag til sögu ts-
lands.
Eins og fyrr á öldum, er það
íslenzkur bóndi og bóndason-
ur, sem skrifar þessa merku
bók um Ásverja.
Fyrrum var Ás í Kelduhverfi
eitt af mestu höfuðbólum lands
ins. Á 15. og 16. öld bjó þar
nafntoguð ætt, sem var, ein£
og höfundur segir „góður full-
trúi forustumanna íslenzku
þjóðarinnar í tvær aldir“.
15. og 16. öld hafa löngum
verið taldar meðal hinna
myrku alda þjóðarinnar og
saga þeirra furðu lítið rann-
sökuð. En með þessu verki sínu,
Ásverjasögu, varpar Amór Sig-
urjónsson ótrúlega skýru og
heillandi Ijósi á ýmsa þætti
þessarar sögu. Fulltrúar Ás-
verja voru mann fram af manni
rfðnir við stórmál þessa tíma-
bils og sumir þeirra. svo sem
Jón Pálsson Maríuskáld og
Minnbogi lögmaður, forustu-
menn í viðureign leikmanna við
biskupsvaldið. En á þeirra dög-
um sátu á Hólastóli ýmsir hin-
ir mestu — og yfirgangssöm-
ustu — skörungar í biskupa-
stétt: Jón Vilhjálmsson hinn
enski, Ólafur Rögnvaldsson,
Gottskálk Nikulásson.
Ásverjasaga er nær eingöngu
rituð eftir samtíma heimildum,
sem er aðallega að finna í ís-
lenzku Fornbréfasafni. Með
fræðimannlegri skarpskyggni
og vakandi íhygli lýkur höf-
undur upp fjársjóðum þessa
mikla heimildarrits og skap-
ar lifandi, samfellda sögu. Hann
dregur fram mörg nýstárleg
söguleg rök, t. d. um þátt
brennisteinsvinnslu í valdabar-
áttu þessara tíma. Þá er ekki
síður forvitnilegt að lesa út-
listanir hans á erfðamálum
Lofts ríka eða Hvassafellsmál-
um. Víst er um það, að bók
hans á erindi til allra, sem ís-
lenzkri sögu unna. Sem fræ'ði-
rit er rhún brautryðjendaverk
í sögu hinna „ myrku alda“
þjóðarinnar.
Bókin hefir að geyma marg-
ar ágætar myndir, kort og ætt-
arskrár. í bókarauka er meðal
annars að finna ljóð síra Jóns
Maríuskálds.
Flestir íslendingar -munu
vilja kynnast þessu nýja verki
um sögu þjóðar sinnar.
. Gjöf tfl forvitinna íslendinga.
ILCALELL
ÍSLAIAIDSVÍSA
bók umdeildasta höfundarins
Islandsvísa, skáldsaga Ingi-
mars Erlendar, speglar í ein-
faldleik sínum fornan sann-
leik um fall þjóða. Enn hafa
þeir atburðir, sem þessi bein-
skeytta og áhrifamikla saga lýs
ir, ekki skeð í bókstaflegri
merkingu hjá okkur, en þeir
hafa vissulega að einhverju
leyti þegar gerzt í vitund þjóð-
arinnar. Eða getur nokkur ís-
lendingur nú á tímum staðhæft,
að þjóðarvitund hans hafi í
engu truflazt, og hann hafi
aldrei persónulega lotið fram-
andi skurðgoðum. Og — ef til
vill stöndum við nær en við
höldum þeim yfirþyrmandi at-
burðum, sem birtast óspilltri
skynjun aðalpersónanna, hinna
tveggja hugþekku ungmenna,
sem eru að vakna til lífsins.
Ef til vill hafa þessar ógnir
raunverulega skeð í ríkari mæli
en við finnum sjálf. Þá er sag-
an ekki lengur dæmisaga og
spádómur um framtíðina út
frá uggvænlegum teiknum líð-
andi stundar. heldur óumflýj-
anlegur og miskunnarlaus veru
leikinn í kringum okkur.
Ingimar Erlendur hefur skrif
að skáldsögu, sem er einföld
eins og beztu smásögur hans og
djarfari en Borgarlíf — sögu,
sem hlýtur að vekja ugg í
brjósti hvers hugsandi íslend-
ings.
Islandsvísa, jólabók unga
fólksins, eftir umdeildasta höf-
und okkar.
HELGAFELL — UNUHÚS
að bezt
er að
auglýsa í