Morgunblaðið - 17.12.1967, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR IV. DES. 1967
Hveitið sem hagsýnar husmœður
nota í allan bakstur
engu að síður. Bókin er samin á
þjálu máli, þó held ég að of
miklar kröfur séu gerðar til orða
forða líklegustu lefendanna.
Grunur minn er, að flest börn
lesi bækur sínar ein og því gef-
ist fá tækifæri til þess að ræða
orð og merkingu þeirra við full-
orðna. Á eitt ber og að líta, að
orðaforða barna og unglinga
þarf að auka. Spurning mín er
því sú, hvort ekki væri heppi-
legt, að hafa orðlýsingar neðan-
máls, því orð eru notuð, sem
týnt hafa merkingu í máli yngri
kynslóðarinnar?
Frásögn höfundar er Ijóðræn,
og það fer ekki á mtili mála, að
hann hefir gaman að efni því,
er hann glðnir við. Það mun les-
andinn einnig hafa, og myndir
bókarinnar auka gildi hennar,
því þær eru margar listavel
gerðar. Að vísu vissi ég, að Árni
fengist við að teikna fyrir sjálfan
sig, en ekki, að hann væri svona
snjall.
Frágangur bókarinnar er aftur
á móti ekki nærri nógu góður.
Prófarkalestur er lélegur, villur
of margar, jafnvel beygingar
skakkar. Víst skal ég viðurkenna,
að sumar leiðréttingarnar hefðu
kostað mikla fyrirhöfn, t.d. að
láta blaðsíðu 78 en ekki 79
fylgja næst á eftir blaðsíðu 77.
En slík mistök, svo góðu efni,
eru ófyrirgefanleg. Band bókar-
innar r.xinnir mig á tómstunda-
iðju, meira að segja nafn vantar
á kápu og kjöl. Þú finnur hvergi
heldur útgáfuár. Allt eru þetta
hlutir, sem hefði mátt bæta úr.
Ég finn til með höfundi, að svo
illa skuli að verki hans búið, því
það átti betra skilið.
Pappír er hins vegar góður og
prentun hrein og greinilegt let-
ur. —
BÓKAÚTGÁFAN Saga sendir
frá sér fjórar barnabækur nú
fyrir jólin. Eru þetta fyrstu bæk-
ur útgáfunnar og skal það sagt
í upphafi, að vel er af stað farið,
bækurnar snotrar og sérlega til
þeirra vandað. Allar eru þær
þýddar úr sænsku af sömu kon-
unni, Kristínu H. Tryggvadóttur.
Hún kann auðsjáanlega vel til
verka, málakunnátta og staf-
setning í bezta lagi. Eitt finn ég
að bókunum öllum, mér virðist
letrið á þeim of smátt fyrir 6—
11 ára lesendur. Af því leiðir
það, að þeir þreytast við lestur-
inn fyrr en ella og er slíkt vin-
áttu þeirra við bækur fjötur.
Þrátt fyrir fallegt útlit og vand-
ALLIR ÞEKKJA HAUK FLUGKAPPA
Þetta er nýjasta bókin um hann.
Nútíma drengjabók um flug
og tæknilega leyndardóma.
HÖRPUÚTGÁFAN.
Siguiður Haukur Guðjónsson skxiíar um
BARNA- OG UNGLINGABÆKUR
STELPUR í STUTTUM PILSUM
Höfundar:
Jenna og Hreiðar Stefánsson.
Skreyting: Baltazar.
Prentun og útgáfa:
Bókaforlag Odds Björnssonar.
Höfundar þessarar bókar hafa
unnið sér sess meðal beztu höf-
unda íslenzkra, er skrifa fyrir
yngri kynslóðina. Bækur þeirra
eru ritaðar af ást til þeirra, er
skrifað er fyrir, — löngun t.þ.a.
hjálpa þeim hærra, — gefa þeim
víðari sjón'hrintg. Það er engu lík
ar en höfundarnir vegi og meti
hvert orð, hverja setningu, hvort
hún bæti þann er les eða
minnki. Af þessu 'eiðir það, að
ætíð fagna ég nýrri bók fra
þeirra hendi. Ég varð heldur
ekki fyrir vonbrigðum. Hér er
sögð saga, er angar af grósku
vorsins, heimi lýst, sem fulkir
er fyrirheita en um leið vand-
rataðra leiða. Ég man ekki til,
að ég hafi séð svo opinskátt rætt
um vandamál ungrar stúlku sem
hér, leidd fram langan hennar
og hræðsla, — ást hennar og
uppreisnarhneigð. Er það starf
mitt er veldur, þegar ég el þá
von í brjósti, að þessi bók verði
mikið keypt og lesin bæSi af
unglingum og fullorðnum á ís-
lenzkum heimilum nú um jólin?
Eða e.t.v. eru það vegviltu börn-
in, sem ég hefi hitt, er bera mér
þá von í brjóst?
Sagan er engin predikun, held
ur er tafl sett upp úr ljósi og
skuggum og lesandanum, hver
sem hann er, fenigið það í hend-
ur til úrlausnar. Siálfsagt er
það kennarareynsla höfunda,
sem færir þeim þá skoðun, að
fátt ógni ungu fólki, sem hræðsl
an við hið óþekkta, er brýzt fram
í hverjum manni á gelgjuskeiði
hans. Þetta nota þau sér sem
uppistöðuvef sögunnar. Það ætla
ég að fullyrða, að góðar mega
þær bækur vera, sem betri birt-
ast á söluborðum þetta árið. Út-
gefendur segja á kápu, að þetta
sé „á/takanleg og raunsee harm-
saga......“ Ég er langt í frá
sammála. Þetta er ekki harm-
saga — heldur lífssaga. ÖIlu
lifi fylgir á'hætta, — val milii
ljóss og myrkurs. Gildi sögunnar
liggur í þessu valfrelsi og
hvernig það er notað.
Frágangur allur er til fyrir-
myndar, — þó hefir prentvillu-
púkinn náð í bleksvertu og fært
úr lagi, en slíkt heyrir til und-
antekninga.
Myndskreyting bókarinnar er
gerð af slíkri snilld og lífi, að
unun er að.
Hafi bókaforlag Odds Björns-
sonar þökk fyrir skemmtilega,
vel unna bók.
SKESSAN f ÚTEY.
Höfundur: Ólöf Árnadóttir.
Myndskreyting:
Árni Gunnarsson.
Prentun og útgáfa:
Prentsmiðjan Leiftur hf.
ÞETTA er lipurt ævintýri um
unga prestsdóttur, sem lendir í
tröllahöndum í Útey. Þar líður
hún sálarkvalir af angist. Haki,
tröll, ákveður að taka telpuetrið
sér fyrir konu, og — eðlilega —
hræðist hún slíkt hlutskipti.
wdt <i«\mórrin
- -’y,r^C ■ ;
Reynir hún margt sér til bjarg-
ar og finnast mér það fjörleg-
ustu kaflar bókarinnar, er slík-
um tilraunum er lýst, t.d. frá-
sögnin á bls. 57. En kunnátta
manna má sín lítils móti fjöl-
kyngi trölla. Helzt er svo að
skilja, að María mey og Skögul-
tönn skessa hafi með samvínnu
orðið telpunni bjargvættir. Að
vísu höfðu þær ekki sama til-
gang báðar, — María vildi svara
bænakalli þjáðrar veru, en tröll-
inu hraus hugur við úrkynjun
stofnsins, ef það fengi slíka
tepru fyrir tengdadóttur, — en
bjargvættir stúlkunnar urðu þær
aða gerð, finn ég mikinn mun á
bókunum.
Tvær þeirra eiga skilið að
hljóta beztu meðmæli:
LITLI HREINNINN.
Höfundur: Viola Wahlstedt.
Myndir: Olle Poignant.
ÞETTA er saga Lappa. Mig
undrar, hve mikinn fróðleik um
líf þeirra og lifnaðarháttu höf-
undur hefir tekizt að þjappa
saman í ekki lengra máli. Ská-
letruðu áherzluorðin fara vel og
auðvelda nám af bókinni. Mynd-
irnar eru með því bezta, er ég
hefi séð. Þessi bók væri gjafa-
prýði.
TRÉN f SKÓGINTJM.
Höfundur og myndir:
Maiken Banner-Wahlgren.
HÉR er sögð saga trésins í máli
og myndum. Fróðleg bók og
teikningarnar afbragð. Ég þyk-
ist viss um, að börnum skóg-
lauss lands er fengur af þessari
bók.
Þó kem ég að hinum tveim,
er ég tel miklu síðri:
FRIÐRIK OG BÍLLINN.
Höfundur texta og mynda:
Egon Mathiesen.
MYNDIRNAR eru að vísu mjög
við barnahæfi, en þó ekki á
neinn hátt sérstakar. Langt frá,
að bókin eigi þeirra vegna erindi
á markað. Lesmálið virðist mér
eiga að undirstrika bræðralag
allra kynþátta. Hvort sem þessi
tilgáta er rétt eða röng, þá tel
ég, að höfundur hefði mátt gera
betur.
RAUÐÁLFUR.
Höfundur: Áke Holmberg.
Myndir: Fibben Hald.
ÞETTA er ævintýri um rauðálf,
er gerist ferðafélagi fjölskyldu
nokkurrar. Myndirnar bera langt
af lesmálinu. Þetta er þokkaleg
bók en heldur ekki meir. Hér
hafa prentvillur slæðst með.
Allar eru bækurnar prentaðar
í Hálsihgborg og vinna á þeim
góð. Það væri gaman ef vænta
mætti þess að íslenzkir höfund-
ar tækju sig til og gerðu bækur
svipaðar þeim tveim fyrri, er
hér er getið.
Bókaútgáfan Saga fer vel af
stað og vænti ég, að áhrifa frá
henni muni gæta við gerð ís-
lenzkra barnabóka.
--------♦-------
Sæmdir
fálkaorðu
EFTIRFARANDI fréttatilkynn-
ing frá orðuritara barst Mbl. í
gær:
„Forseti íslands hefir í dag
sæmt eftirgreinda menn heiðurs-
merki hinnar íslenzku fálka-
orðu:
1. Magnús V. Magnússon, am-
bassador, stjörnu stórriddara,
fyrir emibættisstörf.
2. Sigtrygg Klemenzson, banka
stjóra, stórriddarakrossi, fyrir
emibættisstörf.
3. Baldur Líndal, efnaverk-
fræðing, riddarakrossi, fyrir
rannsóknarstörf í þagu íslenzks
iðnaðar.
4. Björgvin Sigurðsson, fram-
kvæmdastjóra Vinnuveit^nda-
sambandi íslands, riddarakrossi
fyrir félagsmálastörf í þágu at-
vinnuveganna.
5. Gunnar J. Friðriksson, fram
kvæmdastjóra, riddarakrossi,
fyrir störf að iðnaðarmálum og
störf í þágu Norðurlandadeildar
heimssýningairinnar í Montreal.
6. Helga Tryggvason, bókbind-
ara riddarakrossi, fyrir störf á
sviði bókfræða og bókasöfnunar.
7. Jón Skaptason, sýslumann,
Húsavík, fyrir embættisstörf.
8. Steingrím J. Þorsteinsson,
prófessor, riddarakrossi, fyrir
vísinda og kennslustörf".