Morgunblaðið - 17.04.1968, Page 5

MOKGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. ÁPRÍL 1%8
5
Vorið er komið
Gengið um ■ vorkomunni á vit
íslenzkrar náttúru
Maður andaði því að sér. —
Snjórinn í brekkunni lét und-
an síga frá degi til dags. Það
var sjónarmunur á honum eftir
einn sólarhring. Græn bergfur-
an og vindbarið sitkagrenið
Fýllinn liggur þama rólegur á
hreiðri sínu. (Myndin er vestan
af Breiðafirði).
kom grænt undan snjónum. —
Það var ekki um að villast, að
vorið var komið. —
Og Guð léti gott á vita. Guð
láti ekki hret koma eftir þenn-
an dag. — Þá verður allur jarð-
argróður i essinu sínu og kem-
ur grænn og ókalinn undan
snjónum.
Við fórum upp í sveit á dög-
unum, rétt fyrir páska og sáum
dýrðina, skynjuðum þetta
ur í fjöru, sem okkur er tamast
að kalla Os, en þeir í gamla
daga kölluðu Báshvamm. Hug-
uðum að minkaholum í leiðinni
með smáum fuglabeinum fyrir
dyrum, — litum til æðarfugls-
ins, sem sat þar í hnapp á sjón
um fyrir utan og lyftist við
hvert öldufall.
Samræmið í náttúrunni sézt
máski hvergi frekar en hjá
æðarfuglabóp við fjöruborð,
úið og lyftingin er svo sjálfu
sér samkvæm að leitun er að
öðru eins.
MERKI ÞRIGGJA ÍSALDA
Síðan göngum við inn fjör-
una, þar sem sjá má merki
þriggja ísalda með rauðum jarð
vegi á milli, sem myndazt hefur
áður en ..næsta hraunskefla
skall á þeim magra jarðvegi,
og allt líf agðist í rúst, en merk
in þau einu eru örfáir kuðung-
ar og skeljar, sem híma þar
steingerðir eftir þessar ham-
farir. —
Það er svo gott að ganga um
í vorkomunni. — Eins og allt
líf vakni af dvala. Jafnvel mos-
inn. sem hefur tórað alla Is-
landsbyggð, virtist fjarska
hress í skapi og grænn álitum
glápa á okkur, og við vörðumst
að spilla þessum frumgróðri.
Þegar niður í fjöruna kom
blöstu við oklkur kúfskeljar,
öðuskeljar, kræklingar og jafn-
vel skartiprýddir hörpudiskar.
Og innar gengum við til móts
við ævintýrið dulúðga, þar sem
siórinnn hafði lamið holur í
1 klettunum í fjörunni situr
fýllinn á öllum syllum, og þeyt-
ir sviffugið af kappi. Fjarst
sést í Óshól, 60 metra háan
sandhól.
blessaða vor, sem andaði angan
í vit okkar.
Við gengum niður frá Eiríks-
hólnum í vesturátt. Enginn veit
nú lengur í höfuð h'vaða Eiríki
'hóllinn er nefndur, en sjálfsagt
hefur það verið merkismaður,
því að örnefni á íslandi hafa
alla jafna fengið nafn sitt af
merkismönhum, og það er ekki
fyrr en á síðustu og verstu tím-
um, sem þetta er dregið í efa.
Lá nú leið okkar fram hjá
gamla Ósbænum, þar sem síð-
astur bjó Magnús í Ó.si, sem
sannarlega var langt á undan
sinni samtíð, því að enn þann
dag í dag má sjá merki um
kartöflugarða hans, og fór þó
bærinn í eyði tveim tugum ár a
fyrir síðustu aldamót.
Og við gengum alla leið nið-
móbergið í vondum vetrar-
hríðum. — og þar sem rautt
og grænt bergið glitrar af guð-
móði og geislasteinum, þar sem
heimssálin ríkir í öllu sínu al-
mætti, og einmitt þarna við
hvelfinguna, rauðu og bláu,
með grænum línum í bland,
gátum við tekið undir með
skáldinu og sungið við raust:
„Hamraborgin mín há og fög-
FÝLLINN ER FAGUR FUGL
Fýllinn var þegar seztur að
í klettunum við sjóinn og þá
ekki síður í hamrabeltunum
ofanvert við Eiríkshól, þar sem
heitir Hrafnastandur.
Fýllinn renndi sér á svifflugi
yfir höfðum okkar. Ha-nn er
raunar sá fugl, sem hvað mesta
prýði gefur fuglabjörgum, því
að drit hans fær dafna grænan
gróður á berum klettum, og
engum gerir hann mein, hvorki
mönnum né skepnum. Svifflug
ið hans í uppstreyminu við
klettana er alltaf augnayndi
hverjum þeim, sem meta kann
formfegurð og list. Það er
máski að taka stórt upp í sig,
þegar við fullyrðum, að svif
Fýlsins er eitt hið fegursta af
undrum náttúrunnar hérlendis,
en þó höldum við það varla,
því að engin gengur ósnortinn
frá þeim leik að horfa á svíf-
andi fýla hjá björgum. Bezti
ballett í heimi jafnast ekki þar
við.
Auðvitað voru þarna í fjör-
unni margir hinna stærri máfa,
ein.s og svartbakur og hvitmáf-
ur. og sýndu vel mátt sinna
öflugu vængja, og þótt þeir
séu sagðir allls ills maklegir,
eru þeir þrátt fyrir ailt fallegir
álitum og skoðunarverðir.
Lengra inn með ströndinni
gengum við fram á menn, sem
það eitt höfðu að atvinnu þá
stundina að skjóta á hina hvítu
máfa, svartbak, hvítmáf og fýl,
þegar þessir fuglar í granda-
leysi lyftu sér upp með klett-
unum vegna uppstreymisins.
LJÓTUR LEIKUR BYSSU-
MANNA
Okkur fannst þetta ljótur
leikur lystskyttanna. Þeir sátu
fremst á bjargbrúninnni og
reyndu að hæfa þessa hvítu,
saklausu máfa.
Verður þessum vesalingum
virkilega aldrei hugsað til
þeirra kvala, sem þeir valda
lifandi fuglum með þessu
„skytteríi". Eru þetta virkilega
samvizkulausir menn? Geta
þeir ekki látið þetta „Ghettó“
vera í friði?
Og í alvöru talað til ykkar,
Ofanvert við þessa kletta sátu
skytturnar og skutu á hina
hvítu máfa í uppstreyminu.
sem með byssu farið út í vorið,
haldið þið virkilega, að ykkur
hafi verið veitt byssuleyfi til
að myrða þann unað, sem í
íslenzkri náttúru felst?
órugglega ekki, — og mæ't-
um við svo hin, sem þessu eru
mótfallin, rísa upp og fá þar
um sett lög, sem banna slíkt
athæfi að viðlagðri verðugri
refsingu, því að svona skotgleði
er svívirðileg, og þarfnast engr
ar annarrar skýrgreiningar.
Látið fuglana í friði. Fáir
verða ríkir af fugladrápi, dreng
ir góðir. Þetta var að vísu bara
íslenzkur málsháttur fyrr á
öldum, en hann er í fullu gildi
enn þann dag í dag, og máski
ekki hvað sízf í dag í þessu
velferðarríki okkar. þar sem
enga nauðsyn ber til þess að
slátra saklausum fuglum sér
til bjargar. Mætti segja, að
þessa hafi fremur verið þörf á
öldum áður, þegar menn hungr
aðj í fæðu og urðu að leggja
sér til munns maðkað mjöl,
Jökulruðningurinn er stórkost-
legur í fjörunni, og þar má
greina merki þriggja ísalda.
(Allar myndirnar tók ljósm.
Mbl. Fr. S.).
hvað þá heldur annað, jafnvel
skóbætur og handrit.
Ykkur er tamast að sikjóta á
hina hvítu máfa, sem öruggir
svífa meðfram klettunum, sjálf
ir syngið þið með ástríðuhljóm:
..Hvítir máfar, segið þið henni“
eða „honum“, en athugið ekki
um leið, að þið hafið þegar með
framferði ykkar murkað ldfið
úr þes-sum hvítu máfum. Þann-
ig .fer um ykikar „rómantík“.
Eitt atriði enn í sambandi við
þessar leyniskyttur. Hafið þið
alla jafna leyfi landeiganda til
þessara hryðjuverka?
Ég veit af reynslu, að það
hafið þið ekki. Og framvegis
skal ég, og ég veit, að margir
góðir menn, munu feta í fót-
spor mín, krefja ykkur, byssu-
mennina um skilríki, hvort þið
hafið leyfi til þéss að vaða um
eignarlönd manna í þessu
skyni, — og veit ég, að þá verð
ur fátt um svör.
Síðan liggur leið ykkar til
fógetans og sýslumannnsins, og
þá megið þið gæta að einu, að
auðtekið er af ykkur byssu-
leyfið og jafnvel byssan.
UNAÐTTR ÍSLENZKRAR
NÁTTÚRU
En fyrir alla muni skulum
við leiða hugann frá þessum
leiðu hlutum, sem heita skot-
glaðir veiðimenn á vori og til
þeirra dásemda, sem hvarvetna
blasa við okikur á vaknandi
vori.
Við erum þeirra skoðunar,
að þá myndi fækka sjúikdóm-
um vítt og breitt um veröld-
ina, ef fólk fengi í alvöru skoð-
að sig um í náttúrunnar riki..
Engin heilsulind jafnast á við
það að ganga um í guðsgrænni
náttúrunni, teiga af nægta-
bmnni hennar, sját heyra og
skynja þessa ómælisvíðáttu,
sem við köllum móður náttúru.
Fullviss um þetta gengum við
upp ú - fiörunni, endurnærð af
snertingunni við þessa eilífu
móður náttúru og þaðan á vit
hins daglega lífs, en snöggtum
betur undir það búin að mæta
sorgum þess og gleði, önn og
amstri, og þannig myndi áreið-
anlega fleirum vera farið.
— Fr. S.
HJÖLBARÐAR OG SLÖNGUR
ENN VIÐ HAGSTÆÐU VERÐI
155 — 14/4 kr. 965.—
560 — 15/4 — 980.—
590 — 15/4 — 1.079.—
600 — 16/6 — 1.275.—
slanga kr. 150.—
_ _ 138.—
_ _ 138.—
— — 153.—
Það er yður í hag að gera hjólbarðakaup
sumarsins fyrir hækkun.
SKODABÚÐIN, Bolholti 4 sími 3 28 81.