Morgunblaðið - 27.04.1968, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. APRÍL 1968
LANDSÞING Slysavarnafé-
lags íslands var sett sl.
fimmtudag og verður því slit-
ið á morgun. Mættir eru til
þingsins rúmlega 200 þáttaL-
endur víðs vegar að af land-
inu, og notaði Morgunblaðið
tækifærið og ræddi við
nokkra þeirra til að forvitn-
ast um starfa deilda úti á
landsbyggðinni-
Veturinn verður minnisstæð-
astur.
Fyrsta hittum við að máli
Guðmund Guðmundsson,
mann slysavarnadeildarinn-
ar á ísafirði, og Daníel Sig-
mundsson, sem er formaður
björgunarsveitarinnar þar.
Spurðum við þá um starf
kassa. Skýlin eru af tveimur
stærðum og flest nýjustu skýl
in, sem Slysavarnafélagið
hefur sett upp víðs vegar um
landið, eru smíðuð á ísafirði.
Gizka ég á, að þau kosti rúm
lega 100 þúsund krónur með
öllum útbúnaði, en öll vinna
við flutning og uppsetningu
þeirra er ókeypis.
Við spyrjum Guðmund um
starfsemi kvennadeildarinnar
á ísafirði, og hann segir okk-
ur; að hún sé þar mjög öfl-
ug. — Kvennadeildir gegna
mjög veigamiklu hlutverki
innan hverrar slysavarna-
deildar, því að segja má, að
þær beri fjárhag deildanna
uppi- Konurnar í deildinni á
ísafirði eru mjög starfsamar
og halda fjölda funda á ári
hverju. Minna er um funda-
höld hjá okkur karlmönnun"
um, við höldum okkar aðal-
fund einu sinni á ári, og eins
einn og einn fund af og til
ef eitthvað sérstakt er að
gerast.
ísfirðingarnir Guðmundur Guðmundsson og Daníel Sig-
mundsson.
deildarinnar og sveitarinnar
þar vestra.
— í deildinni á ísafirði,
segir Guðmundur, eru um 200
félagar, en sveitina skipa um
20 til 30 menn, og það eru
þeir, sem fara til hjálpar, ef
slys ber að höndum. Verði
t.d. sjóslys í okkar umdæmi
hringir erindreki Slysavarna-
félagsins í Reykjavík í mig
sem fornruann deildarinnar og
gerir viðvart, en ég hef síð-
an strax samband við Daníel,
sem kallar síðan björgunar-
sveitina út.
— Hvernig er með æfingar
bj örgunarsveitar innar ?
— Við förum út til sam-
æfinga öðru hverju, tjáir Dan
íel okkur, og miðast þær yfir-
leitt við björgun úr sjávar-
háska. Æfum við þar aðal-
lega meðferð björgunar-
tækja, svo sem fluglínutækja.
Engar sérstakar æfingar eru
varðandi björgun í landi, en
við eigum öll tæki, sem þarf
til hennar. Störfum við yfir-
leitt mjög náið með hjálpar-
sveit skáta við landbjargarnir,
svo sem leitir að mönnum o.fl.
og flestir björgunarsveitar-
manna eru þrautþjálfaðir
skíðamenn og ýmsum veðrum
vanir.
Töluverður liður í starfi
uppsetning nýrra björgunar-
skýla á Hornströndum, og
tvisvar til þrisvar á ári för-
um við þangað til að líta á
á skýlin. Skýíin eru yfirleitt
ágæt'lega útbúin, nú orðið
eru talstöðvar í þeim flestum,
auk vista, fatnaðar, svefn-
poka og einfaldasfca lyfja-
Bæði Guðmundur og Dan-
íel hafa starfað að slysavarna
málum á ísafirði í nærfellt
aldarfjórðung, og við spyrj-
um þá, hvað sé þeim minnis-'
stæðast á ferli þeirra innan
deildarinnar. Og þeir þurfa
ekki lengi að bera saman bæk
ur sínar áður en þeir svara:
— Minnisstæðast verður okk
ur vafalaust veðurhörkurnar
nú í vetur, og þær hamfarir,
sem þeim fylgdu. Mjög kom
til okkar kasta, er sjóslysin
urðu við Djúpið, og menn úr
björgunarsveitinni okkar leit
uðu fjörur á stóru svæði í
3 daga. Erfiðara er að nefna
minnisstæðustu björgunina
sem við höfum haft með hönd
um, þær hafa alla tíð geng-
ið áfallalaust hjá sveitinni, og
því ekki hægt að nefna -eina
annarri fremur, segja þeir fé-
lagar að lokum. Þegar á
þarf að halda, er hver hönd
reiðubúin.
Næstan hittum við að máli
Ingólf Nikodemusson, for-
mann björgunarsveitarinnar á
Sauðárkráki.
— Björgunarsveitin á Sauð
árkróki var stofnuð í októ-
ber 1964, segir Ingólfur. Hún
telur nú tólf fasfcamenn og
eru sex þjálfaðir fyrir björg-
un úr óbyggðum, en sex fyr-
Ingólfur Nikodemusson frá
Sauðárkróki.
ir björgun við sjávarsíðuna.
— Hvað með tækjakost?
— Jú, við höfum fengið
nauðsynleg tæki og útbúnað
til starfans, en þó vantar okk
ur mjög tilfinnanlega burð
arfcalstöð. Sem stendur höfum
við aðeins tvö labb-rabbtæki
og það er ekki nóg. En við
höfum góðar vonir um að
burðarfalstöðin komi innan
skamms.
•— Starfið er eingöngu
sj álfboðavinna, ér ekki svo?
— Jú. >ví miður er dálítið
erfitt að ná mönnum saman
til æfinga, en samt sem áður,
þegar á þarf að halda, þá er
hver hönd reiðubúin til að
aðstoða okkur.
Sem betur fer eru slys fá-
tíð hjá okkur, en engu að
síður verðum við auðvitað að
vera við öllu búin og það
reynum við. Sýslan og bæjar-
stjórn hafa sýnt sveitinni
mikinn skilning og lagt fram
fé til hennar og almenningur
er einnig sveitinni mjög hlið-
hollur. Það kom vel í ljós í
leitinni að flugvélinni íhaust,
en þá má segja, að hver mað-
ur hafi verið fús til að leggja
hönd á plóginn.
— Hvað eru íbúar Sauðár-
króks márgir núna?
— Þeir munu vera eitthvað
á fjórtánda hundrað og fer
fjölgandi- Þama er gott að búa,
hitaveita og nóg rafmagn.
Það sem okkur vantar er auk
inn iðnaður og hann sem fjöl-
breyttastan til að unnt sé að
nýta til fulls þann vinnukraft,
sem fyrir hendi er.
— Þegar Sauðárkrók ber
á góma, dettur mörgum í
hug ...
er hún nú með öðru sniði en
þegar ég lifði hana sælasta
fyrir 30 árum. Þá var hún
ætíð haldin í tengslum við
sýslufundinn og þá voru sýnd
ir sjónleikir í tveimur til
þremur húsum og dansað var
í jafnmörgum. En það sem
mörgum fannst þá setja einna
sælastan svip á vikuna voru
málfundirnir. Þar stigu í
pontu margir fljúgandi
mælskumenn, bæði lærðir og
leiknir, og málin voru rædd
af miklu fjöri. Á eftir fengu
menn sér svo snúning. Nú eru
málfundir þessir horfnir með
öllu.
— Það hefur verið góður
húsakosturinn þá?
— Ojæja. Menn létu sér
lítið nægja, hvað húsnæði
snertir. En þarna voru Temp-
larar með sitt hús, Ungmenna
félagið með sitt og til skamms
tíma áttu verkamenn líka sitt
samkomuhús.
Nú er varla nema einu til
að dreifa, félagsheimilinu Bif
röst, sem er eign sex félaga:
Verkakvennafélagsins, Verka-
mannafél., Ungmennafél., Leik
félagsins, Iðnaðarmannafélags-
ins og Kvenfélagsins.
En þó Sæluvikan sé nú
með nokkru öðru sniði en áð-
ur, er bragurinn ætíð sá sami,
segir Ingólfur um leið og
hann kveður okkur. Ég ætla
að leggja svolítið meiri á-
herzlu á burðartalstöðina,
segir hann í dyrunum.
Baráttumál okkar skal ná
fram.
Sigríður Pálsdóttir er for-
maður kvennadeildar Slysa-
vairn'afélagsins á Húsavík,
sem nú mun vera ein sú
stærsta á landinu — miðað
við íbúatölu auðvitað.
— Deildin var stofnuð 1937
og var frú Lára Jónsson
fyrsti formaður hennar. Árið
1961 voru 160 konur í deild-
inni, en nú eru þær 262 og
hugasömum einstaklingum um
stofnun umferðacviku á Húsa
vík. Deildin á eitt herbergi
í félagsheimilinu og þegar
Umferðaröryggisnefnd Húsa-
víkur tók til starfa lánaði
deildin henni herbergið og
þar er nú H—dagurinn til
húsa á Húsavík.
Ýmislegt fleira gæti ég auð
vitað nefnt, en þetta ætti að
duga til að sýna fram á, að
við höfum ekki setið auðum
höndum.
— Hvað er mál málanna
hjá ykkur núna?
— Aðaláhugamál okkar
núna er bygging ljósvita á
Mánáreýjum og að settur
verði hljóðviti í Húsavíkur-
vita.
Húsavík er nú önnur
stærsta, ef ekki stærsta, ver-
stöð fyrir smábáta á landinu
og því eru þetta brýn hags-
munamál fyrir þá, sem sjóinn
sækja, og fjölskyldur þeirra.
En þetta er líka nauðsyn-
legt fyrir aðra en smábát-
ana, því það er vitað mál,
að Eyjabrekinn hefur grand-
að mörgum s kipum og er
þess skemmst að minnast, að
öllum ber saman um, að á
Brekanum hafi brezki togar-
inn Kingston Peridot farizt
nú í vetur.
Þetta er því okkar baráttu
mál í dag óg það skal ná
fram, segir Sigríður ákveðin
að lokum.
Skipsáhafnir fái ullarföt um
borð
SLYSAVARNADEILD,
INNI á Eyrarbakka er ekki
skipt í karla og kvennadeild
eins og víða annars staðar,
heldur er aðeins um eina sam
eiginlega deild að ræða, og
þar heldur kona um stjórn-
taumana. Hún heitir Gróa
Jakopsdóttir, og við ræddum
lítillega við hana.
— Hvað eru margir félag-
ar í Slysavarnardeildinni á
Eyrarbakka?
Sigrún Pálsdóttir frá Húsavík.
fer stöðugt fjölgandi, segir
Sigríður.
— Hvað um starfsemina?
— Deildin var aðili að
byggingu skipbrotsmannaskýl
is í Naustavík og eftir að
Flatey lagðist í eyði studdi
deildin það, að komið yrði
upp neyðartalstöð í eyjunni,
sem öryggistæki fyrir smábát
ana, sem sækja á miðin þarna
í kring.
Á fyrstu árunum stuðlaði
deildin að því með fjárfram-
lögum, að einn af stærri Húsa
víkurbátunum gæti séð um
björgunar- og eftirlitsstarf að
vetrinum til og var það til
mikils öryggis fyrir alla, sem
þar gátu átt hjálpar von.
Deildin lagði fram 87.000
krónur í björgunarskútu-
sjóð Norðurlands, sem rann
til byggingar Alberts á sín-
um tíma og 25.000 krónur
lagði deildin í sjúkrabíl, ,sem
Rauða krossdeildin á Húsa-
vík sá um kaup á.
Þá hefur deildin unnið mik-
ið að umferðarmálum og var
hún frumkvöðull að því, að
samstarf tókst með ýmsum
frjálsum félagasamtökum og á
Gróa Jakobsdóttir frá Eyrar-
bakka.
— Félagar eru um 400 tals
ins, og má því segja að flest-
ar fjölskyldur í þorpinu eigi
fleiri en einn fulltrúa í deild-
inni. í mörgum tilfellum eru
börnin skráð inn í deildina
um leið og þau eru skírð. Þó
eru einstaka fjölskyldur, sem
eiga engan fulltrúa í deild-
inni, en e.t.v. er það meira
vegna mistaka stjórnarinnar
en viljaleysis fólksins.
— Eru félagarnir áhuga-
samir í störfum fyrir deild-
ina?
— Já, sérstaklega konurn-
ar og unglingarnir Karlmenn