Morgunblaðið - 13.06.1968, Blaðsíða 23

MORGUNRLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. JÚNÍ 196«
23
Leitar bréfa frá Vestur-
förum fyrir tæpri öld
Á Washington eyju í Michigan
vatni í Bandaríkjunum búa marg
ir afkomendur íslenzkra útflytj-
enda, sem snemma á tímum land-
nemanna settust að þar á eyj-
unni, þeir fyrstu fjórir árið
1870. Eftir eitt ár munu eyja-
skeggjar halda hátíðlegt 100 ára
afmæli byggðar á eyjunum. í til-
efni af því hefur Bandaríkja-
maðurinn Conan Bryan Eaton í
hyggju að rita sögu eyjanna og
verður í henni hluti um ís-
lendingana, sem settust þar að.
Eaton var hér á ferðinni nýlega
í leit að efniviði, og þá einkum
bréfum, sem þetta fólk hefur
skrifað heim til íslands á sínum
tíma. Naut hann fyrirgreiðslu
Steingríms Jónssonar, fyrrv. raf-
magnsstjóra og Finnboga Guð-
mundssonar, landsbókavarðar
Einnig ræddi hann við Morgun-
blaðið, etf það mætti verða til
þess að hefðist upp á bréfum frá
útflytjendum héðan til Waáhing
toneyjar eða til Milwaukee borg
ar og raunar Wisconsin fylkis
alls.
Eaton sagði, að fjórir íslend-
ingar hefðu komið vestur 1870
og vísaði um það í frásögn Þor-
steins Þ. Þorsteinssonar í Sögu
íslendinga í Vesturheimi. Þar seg
ir, að hinar almennu vesturfar-
ir íslendinga hafi hafizt árið
1870 með för fjögra Sunnlend-
inga til Norður Ameríku. Hafi
þá líklega engir siglt til Utah
síðan fyrir 1860, né til Brasilíu
frá því 1863. En eftir það hafi
verið óslUinn útflutningur. Um
landnám íslendinganna á Wash-
ington eyju vitnar hann í grein
eftir Áorna Guðmundsen.
Tildrögin voru þau, að dansk
ur maður, William Wickman, sem
hafði verið í Reykjavík, Hafnar-
firði og á Eyrarbakka, flutti til
Milwaukee borgar og skrifaðist
á við fyrrum húsbónda sinn,
Guðmund Thorgrímsen, kaup-
mann á Eyrarbakka. Hrós-
aði hann mjög landkostum
vestra, og áleit m.a. að fiskur-
inn í Miehigan vatninu væri stór
og óþrjótandi, regluleg gullkista
sem íslendingar ættu að seilast
ofan í og fá sinn hluta af. Varð
það til þess að mennirnir fjórir
lögðu af stað frá Eyrarbakka
12. maí 1870 áleiðis þangað.
Nöfn þessara manna voru:
Jón sonur Gísla Einars prests í
Kálfholti í Holtasveit ísleifsson
ar háyfirdómara og etazráðs að
Brekku í Álftanesi, Einarsson-
ar og konu hans Sigríðar Guð-
mundsdóttur frá Hvammi, Lofts
sonar að Giljum í Mýrdal Ólafs
sonar, fæddur 12. desember 1839.
Um Jón Gíslason er sagt að
honum hafi verið útþrá í blóð
borin og hann langað til að fara
utan strax í bacrnæsku. Munhús
bóndi hans við verzlunina á Eyr
arbakka hafa hvatt hann mjög
Kuala Lumpur, 11. júní NTB
Á fimmveldafundinum í Ku-
ala Lumpur, sem staðið hefur
síðustu tvo dagana hafa menn
orðið á eitt sáttir um, að æski-
legt sé að koma á sameiginleg-
um loftvörnum fyrir Malaysiu
og Singapore og hefur verið
skipuð sérstök nefnd til að
kanna, hvemig því verði bezt
við komið.
Fundurinn, sem ráðherrarfrá
Ástraliu, Bretlandi, Malaysíu,
Nýja Sjálandi og Singapore hafa
setið, var haldinn til þess að
ræða hin ýmsu vandamál varð-
andi landvarnir ríkjanna, er við
blasa, þegar Bretar flytja her-
lið sitt burt frá þessum slóðum,
árið 1971.
Singapore mun koma á lagg-
ur en Bretarnir fara og verður
til þess. Hann var foringi farar-
innar.
Guðmundur sonur Guðmundar
Þorgilssonar að Litla-Hrauni á
Eyrarbakka og konu hans Málm
fríðar Kolbeinsdóttur, syst-
ur Þorleifs ríka á Stóru-Háeyri
við Eyrarbakka, fæddur 8. júlí
1840. Guðmundur var formaður
á Bakkanum frá því hann var
19 ára og þar til hann fór vestur
og þótti hinn heppnasti fiski-
maður.
Árni Guðmundsson fæddur
að Gamla-Hliði á Álftanesi, 24.
Conan Bryan Eaton
oktober 1845. Faðir hans var Er-
lendsson, ættaður úr Grímsnesi,
en móðir hans var Sigríður Þor-
leifsdóttir frá Oddgeirshólum í
Flóa. Trésmíði hafði hann lært í
Reykjavík hjá Jóhannesi Jóns-
syni og verið vinnu- og búðar-
maður hjá Thorgrimsen.
Jón Einarsson, ættaður úr
Reykjavík, rúmlega tvítugur að
aldri. Hann var meðreiðarmaður
Hjaltalíns landlæknis um nokk-
ur ár-
Þegar þeir félagar komu til
Washingtoneyjar 1870 voru eitt-
hvað sjö bændur seztir þar að
og farnir að ryðja skóginn og
timbra saman skýlum úr trjábol
um. Næstu ár sigldi stór hópur
í kjölfar þessara fjögra manna,
einkum frá Eyrarbakka. Marg-
ir komu fyrst til eyjarinnar og
hurfu þaðan brott eftir skamma
dvöl, aðrir settust að. Meðal
þeirra var Árni Guðmundsson
frá Litla Hrauni á Eyrarbakka,
sonur Þórðar sýslumanns þar
Guðmundssonar og Jóhönnu
Knudsen systur Kristínar móður
Árna Bjarna Sveinbjörnssonar,
sem einnig var með í förinni og
segir Eaton að Árni hafi verið
síðar, ef samningar takast, hluti
af sameiginlegum flugher ríkj*
anna. Þá segir í frétt af fund-
inum, að Ástralía muni leggja
til eina flugsveit, er verði í Butt
erworth í norðurhluta Malaýsiu.
Hinsvegar gerði fulltrúi Ástralíu
ljóst á fundinum, að hlutverk
ríkisins í vörnum Suð-Austur-
Asíu eftir 1971 væri háð ýmsum
stjórnarákvörðunum, sem ekki
hefðu ennþá verið teknar.
Brezka stjórnin hefur fyrir
sitt leyti lofað að sjá fyrir ýms-
um loftvarnartækjum á jörðu,
svo sem flugvöllum, ratsjám, og
samgöngutækjum ýmiss konar,
auk þess sem Bretar munu veita
ýmsa þjálfunar- og tækniaðstoð
og lána sérfræðinga á ýmsum
sviðum.
menntaðri en flestir hinna og
gegnt dómarastörfum og fleiru á
eyjunni.
Eaton kveðst hafa séð nokkur
bréf frá landnemum á Washing-
toneyju, sem komið hafa á
prenti, í Norðanfara og Alman-
akinu. En hann hefur mikinn
hug á að finna ný bréf, sem
ekki hafa verið prentuð fyrr. Ef
einhverjir ættingjar þessara
landnema frá þessum tíma ættu
bréf eða myndir, væri hann
þakklátur ef þeir settu sig í sam
band við Finnboga Guðmunds-
son, landsbókavörð. Varla reikn
ar hann með að þeir hafi haft
mikinn tíma til bréfaskrifta
fyrsta árið, en bréf frá tímabil-
inu sem á eftir fór væru dýr-
mæt.
Enn búa á Washingtoneyju
og eyjunum í kring margir af ís-
lenzkum ættum. Samkvæmt
manntalinu frá 1960 eru íslend
ingar nr. 2 að fjölda, koma á
eftir Norðmönnum og Dönum,
Þar sem Eaton hefur búið þarna
í 18 ár og komið þangað í 40 ár,
kvaðst hann þekkja marga
þeirra, enda íbúar ekki fleiri en
það, að allir þekkja alla, eins
og hann orðaði það. Ferjan til
eyjanna er t.d. eign afkomenda
Árna Guðmundssonar, einnig er
formaður bæjarstjórnar, John-
son að nafni íslendingur, ogný
látinn er frægur maður af ís-
lenzkum ættum Hjörtur Þórðar-
son, uppfinningamaður í raf-
magnsfræði. Eftir sýninguna
miklu í San Francisco 1915 var
hann mjög frægur maður og hef
ur Steingrímur Jónsson skrifað
um hann merkilega grein í 17,
og 18. tölublað Lesbókar Morg-
unblaðsins frá síðastliðnu ári.
Sagði Eaton að grein um Hjört
yrði hluti af ársriti, sem útkem-
ur í ár þar vestra, og hefur
hann ritað hana. Hjörtur átti
eyj u í Michiganvatni sem nefnd
var Klettaeyja, þar sem nú er
opinber verndaður skemmtigarð
ur.
Fólki hefur fækkað mjög á
Washingtoneyju, Fyrir um 50
árum voru þar um 1200 manrus,
nú aðeins 500. Bæði búskap og
fiskiveiðum hefur farið aft-
ur, en nú hefur ferðamanna-
straumur aukizt mjög þangað og
orðinn einn atvinnuvegur eyja-
skeggja. Eyjarnar eru fjórar,
sem tilheyra sýslunni. Sú
stærsta, Washingtoneyja, er um
60 ferkílómetrar að stærð og
liggur um 10 km. frá landi.
Bók Eatons kemur út í heft-
um. Verður það sem fjallar um
íslenzku landnemana á Waslhing
toneyju fjórða í röðinni. Eru
þeir sem kynnu að geta gefið
honum upplýsingar og hafa í fór
um sínum bréf eða myndir frá
landnáminu þar beðnir um að
hafa samband við dr. Finnboga
Guðmundsson, landsbókavörð.
Látið ekki dragast að athuga
bremsurnar, séu þær ekki
lagi. — Fullkomin bremsu
þjónusta.
Stilling
Skeifan 11 - Sími 31340
LOFTUR H.F.
LJÓSMYNDASTOFA
Ingólfsstræti 6.
Pantið tíma í síma 14772.
Ræða landvarnir
eftir brottför
Ólafsfirðingur hlaut
getraunavinninginn
Sl. iþriðjudag var dregið í getraun
tryggingarfélaganna, að Hótel
Sögu. Voru viðstaddir forsvars-
menn tryggingarfélaganna, fram
kvæmdarnefnd hægri umferðar
og umferðarnefnd Reykjavíkur
ásamt fulltrúa borgarfógeta,
fréttamönnum og fleirum.
Var það ungþjónn, á Hótel
Sögu, Páll Ásgeix Pálsson að
nafni, er dró út vinninginn. Sá,
er hnossið hreppti, var maður
nokkur á Ólafsfirði, Siigurður
Ringst Ingimundarson, bifreiða-
stjóri, á Brekkugötu 21.
Við athöfn þessa var blöðum
afhent fréttatilkynning um get-
raunarkeppnina og segir þar m.a.
Alls bárust um fimmtán þús.
lausnir, úr öllum landshlutum,
og er ekki hægt að segja annað
en þátttaka hafi verfð góð, enda
til góðra verðlauna að vinna,
sem er ný FIAT-bifreið. Sýnir
þessi góða þátttaka áhuga fólks á
umferðarmálum, og má hiklaust
telja að getraunin hafi mjög ýtt
undir að almenningur kynnti sér
þá bæklinga, sem út voru gefnir
í sambandi við umferðarbreyting
una, en svörin við spurningunum
fjórtán var að finna í bæklingun-
um.
Rétt svör við getrauninni voru
sem hér segir:
1. Umferðarbann var í gildi frá
kl. 3—7. 2. Á öllu landinu. 3. Al-
gjör umferðarstöðvun var í tíu
mínútur. . Frá 1. ágúst er bannað
að aka með ljósum fyrir vinstri
umferð. 5. Ef þér mætið bíl, sem
ekur á vinstra kanti ber yður að
stöðva á hægri kanti. 6. Bifreiðar
stjóri ber ábyrgð á því, að örygg
istæki bifreiða séu í fullkomnu
lagi. 7. Hepilegast er að byrja
að æfa hægri akstur á H-dag. 8.
Hámarkshraði í þéttbýli fyrst um
sinn eftir H-dag er 35 km. 9.
Utan þéttbýlis 60 km. 10 Til þess
að fá skírteini til dráttarvélaakst
urs verða unglingar a'ð vera 16
ára. 11. Ökuhraða skai almennt
miða við umferðaraðstæður. 12.
Umferðarmerkið þýðir, að öku-
maður mætti búast við börnum
á götunni. 13. Áður en gengið er
yfir götu skal ávallt lita til
beggja handa. 14. Þar sem ekki
eru gangstéttir skal ganga á móti
umferðinni.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 27., 29. og 30. tölublaði Lögbirt-
ingablaðsins 1968 á kjallarahúsnæði að Hlíðarvegi
56, þinglýstri eign Halldórs Backmann, fer fram á
eigninni sjálfri miðvikudaginn 19. júní 1968 kl. 14.
Bæjarfógetinn í Kópavogi.
Til sölu
Mercury Comet 1963. Chevy II. 1963.
Fiat 1500 station 1967.
Greiðsluskilmálar eftir samkomulagi.
SÍMI 8-44-77 — ÁRMÚLI 18.
Einnig höfum við kaupendur að 4ra—5 manna
bifreiðum.
SÍMI 8-44-77 ÁRMÚLI 18.
Hestamannafélagið ANDVARI
Gurða- og Bessostaðohreppi
Tekið verður á móti hestum í Hofstaðagirðinguna
fimmtudaginn 13. júní. Þeir félagar sem ekki geta
komið með hesta sína þá eru beðnir að hafa sam-
band við Andreas Bergmann í síma 14089 í síðasta
lagi laugardaginn 15. júní 1968.
Athugið að hestum verður ekki hleypt inn í girðing-
una nema eigandinn hafi áður greitt beitarleigugjald
kr. 500.— pr. hest, félagsgjald sitt kr. 250.— fyrir
fullorðna og kr. 100.— fyrir félaga yngri en 16 ára.
Tekið verður á móti greiðslum um leið og hestun-
um verður sleppt.
STJÓRNIN.