Morgunblaðið - 27.11.1968, Blaðsíða 17

MORiGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. NÓV. 1968
17

Að fljúga þotu um loftin blú
BOEING-ÞOTA Flugfélags Islands markaði vissulega
þáttaskil í flugsögu Islands, er hún kom til landsins fyrir
rúmu ári. Þotuöldin hélt þá innreið sína inn í þjóðlíf okk-
ar og nýtt spor var stigið í samgöngumálum landsins. Nú
geta menn brugðið sér til nágrannalandanna á örfáum
klukkustundum, og notið þæginda þeirra, sem þessi vél
hefur upp á að bjóða.
Og víst er að íslendingar
hafa kunnað að meta þotuna.
Nýting hennar hefur yfirleitt
verið með ágætum það sem af
er, og margir hafa lýst yfir
ánægju sinni með farkostinn
og þægindin, sem boðið
er
upp á. Boeing 727 er líka talin
í hópi fullkomnustu véla, sem
fljúga í heiminu um þessar
mundir. Verksmiðjur hennar
hafa varla geta annað eftir-
spuminni eftir þotunum, og
talsmenn verksmiðjanna full-
yrða, að tólftu hverju sek-
úndu sé Boeing-þota að lenda
eða hefja sig til flugs ein-
hversstaðar í heiminum.
En hvemig finnst svo flug-
mönnunum sjálfum að fljúga
Boeing-þotunni? Morgunblað
ið sneri sér til tveggja
reyndra flugmanna hjá Flug-
félagi íslands og ræddi við
þá um Boeing-þotuna, flug-
hæfni hennar og einnig ýmis
önnur mál, sem ofarlega hafa
verið á baugi varðandi hana.
Þoton getur furið 12 þúsund
fet niður ú við ú mínútu
Við ræddum við Jóhannes
Snorrason, yfirflugstjóra hjá
Flugfélagi íslands, en hann er
í hópi reyndustu flugmanna hér-
lendis og flaug Boeing þotunni
heim frá Bandaríkjunum, þegar
stöku eiginleika, að henni má
fljúga mjög hægt. Sérstakur út-
búnaður framaná vængjunum
gerir það mögulegt. En það er
með Boeing-þotuna eins og all-
ar aðrar flugvélar — hún hefur
um. Rannsókn vegna þeirra hófst
strax, og leiddi brátt í ljós, að
flugmenn viðkomandi véla höfðu
ekki verið búnir að átta sig fylli-
lega á einstökum atriðum í með-
ferð vélanna. Strax var ráðin
bót á þessu, og menn eru nú
þjálfaðir með sérstöku tilliti til
þess, að slíkt endurtaki sig ekki.
En það má geta þess, að þegar
þessari flugvél er beitt niður með
lofthemlum og á hámarkshraða,
getur hún farið allt að því 12
þúsund fet niður á mínútu. Ligg
ur því í augum uppi, að flug-
mennirnir verða að vera vel á
verði, þegar lækkunin er svo
geysilega ör. Ég vil taka það
fram að ég hef aldrei fund
ið til eins mikils öryggis í nokk-
urri flugvél sem ég hef flogið
áður, og er ég þó búinn að
fljúga hjá Flugfélagi fslands
sem flugstjóri í 25 ár nú í haust.
Mér líður mjög vel um borð og
finn til mikillar öryggiskenndar,
og allir þeir flugmenn, sem ég
hef talað við, eru á sama máli.
Það er mín skoðun, að við höf-
um verið ákaflega heppnir, þeg-
ar við völdum þessa vél.
— En hver var aðalástæðan
fyrir því að einmitt þessi vél
varð fyrir valinu?
— Ein af höfuðástæðunum var
þessi sérstaki hemlaútbúnaður
bæði í lotf't'i og ó jö.rðu, en hann
gerir það kleift að auðveldlega
má lenda vélinni á Reykjavíkur-
flugvelli. En eins og allir vita,
höfum við ekki fengið leyfi til
að nota flugvöllinn hér í Reykja
vík, nema að mjög takmörkuðu
leyti, sem kemur sér afar illa
fyrir Flugfélag fslands og er á-
stæðulaus ráðstöfun frá flug-
tæknilegu sjónarmiði, að minum
dómi.
— Er því ekki haldið fram,
að Reykjavíkurflugvöllur þoli
ekki þyngd Boeing-þotunnar?
— Enn hefur það ekki verið
gefið upp opinberlega, að völlur-
inn hafi ekki nægt burðarþol til
að þotan geti notað hann, þó
ýmsir hafi látið orð falla í þá
átt. En í þessu sambandi má ekki
gleyma því, þegar talað er um
LCN eða burðarþol flugvalla, þá
miðast það að mestu leyti við
viðhaldskostnað flugbrautanna,
ef notaðar eru flugvélar, sem
gefnar eru upp fyrir hærra LCN
en sjálfur flugvöllurinn. Má t.d.
geta þess, að í Bretlandi er leyfð
ótakmörkuð flugumferð á braut-
uan, sem hafa 10% ibægra LCA
en flugvélarnar eru gefnar upp
fyrir. En fari burðarþolið síðan
niður fyrir það mark, verður að
fara að talkimarka fluguimferðina
á völlunum með tilliti til við-
haldskostnaðarins. En að hætta
sé á að flugvélar fari með hjól-
in í gegnum flugbrautir og tak-
marka beri lendingar af þeim
Framhald á bls. 20
■
Bjöm Guðmundsson
Flugeiginleikarnir eru ótrúlegir
Jóhannes Snorrason stígur út ur Boeing-þotunni.
hún kom fyrst til landsins.
Johannes segir okkur, að fimm
flugáhafnir séu á Boeing-þot-
unni, og hafi allir mennirnir
verið þjálfaðir í Seattle hjá Bo-
eing-verksmiðjunum þar.
.— Við vorum fyrst í bóklegu
námi, lærðum á öll kerfi flug-
vélarinnar og kynntum okkur hina
ýmsu eiginleika hennar, en að
loknu prófi í þessu tókum við
til við flugþjálfunina. Fór hún
að miklu leyti fram á flugvelli
er nefnist Moses Lake og er á
sléttlendinu austan Cascade-fj all
anna, en þar hafa mörg flugfé-
lög þjálfunarmiðstöð.
— Er mikill munur á að
fljúga venjulegri skrúfuflugvél
og þotu?
— Nei, það er .ekki svo ýkja
mikill munur, nema hvað margt
bætist við, sem við höfum ekki
þekkt áður. Munurinn er fyrst
og fremst fólginn í því, að hæð
in og hraðinn er miklu meiri en
við höfum átt að venjast, en
einnig hefur þessi þota þá sér-
sín séreinkenni, sem flugmaður-
inn þarf að læra á. Enginn flug-
maður er fær um að fljúga
neinni vél nema hann hafi lært
allt sem viðkemur stjórnunar-
tækjunum um borð.
— Einhvern tíma sagðir þú í
viðtali Jóhannes, að þér þætti
svipað að fljúga þotunni og svif
flugu.
— Já, það er rétt — það er
að mörgu leyti ekki ósvipað. f
fyrsta lagi er þotan ákaflega
lipur í allri stjórn, óvenjulega
lipur af svo stórri flugvél að
vera. Einnig er þotan svo að
segja hljóðlaus fram í stjórn-
klefanum og þegar hún hef-
ur sig til flugs, minnir það menn
oft á að vera dreginn með spili
á loft í svifflugu, þ.e.a.s. hún
stígur svo hratt.
— Nokkru eftir að 'þessi þota
kom á markaðinn fórust tvær á
skömmum tíma. Hvert er á-
lit þitt á þessum slysum?
— Þessi slys, sem hafa orðið
á 727 valda mér, engum áhyggj-
BJORN GUðMUNBSSON hef
ur verið starfandi hjá Flugfé-
lagi íslands allt frá 1949, og hef
ur hann flogið öllum vélum fé-
lagsins á þessu tímabili að und-
anskilinni Viscount-véMinni, sem
hann kveðst aldrei hafa reynt.
Björn fór með fyrsta hópnum
héðan vestur um haf til að gang-
ast undir bóklega prófið hjá Bo
eing-verksmiðjunum, en kom að
því loknu heim aftur. En um mán
aðamótin júní-júlí í fyrra fór
hann aftur út og tók þá til við
flugþjálfunina. Segist hann hafa
flogið Boeing-þotunni í fyrsta
skipti þar fyrstu dagana í júlí.
— Já, að mörgu leyti er það
frábrugðið að filjúga þoitiunni eða
skrúfuvél, sagði Björn, þegar
við ræddum við hann á dögun-
um. — Til dæmis eru það æði
mikil viðbrigði fyrir mann, sem
vanur er flugvélum með hreyfla
á vængjunum, að hafa þá nú aft-
an á og engar síkrúfur. Ýmiss
viðbrögð þo'tunnar eru líka frá-
brugðin viðbrögðum eldri vél-
anna. I flugtaki t.d. eykur þot-
an hraðamm hægt í byrjum og
verður hraðaaukningin mest síð
asta spölinn áður en hún lyftir
sér — öfugt við skrúfuvélarnar.
— Þarf ekki mikla nákvæmni
við stjórn þotunnar?
— Jú, að sumu leyti meiri en
á skrúfuvélunum, eða öllu held-
ur — það er meira áríðandi við
stjórn þotunnar en eldri véla, að
samvinna milli mannanna í stjórn
klefanum sé algerlega snurðu-
laus.
— Hvað um flugeiiginleika
þessarar vélar?
— Boeing-þotan hefur til að
bera betri flugeiginleika en
nokkur önnur vél, sem ég hef
haft kynni af. Svifeiginleikar
hennar eru miklir, eða 1 á móti
16 og 16y2 sem mér er tjáð að þyki
gott hjá svifflugu. má og geta
þess sem dæmi um ágæti hennar,
að hún er fyrsta vélin sem
Framhalil á bls, 20
Gullfaxi — Boeingþota Flugfélags íslands.