Morgunblaðið - 23.05.1969, Blaðsíða 15

MORG-UNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28. MAÍ 1960
15
„Á eftir furðaði ég mig á því, að svonamikið skyldi vera af Guði í þessari litlu
kirkju“. — Hólmavíkurkirkja.
og atilllir píanó fyrir fóllk. H®nn hefur
sagt mér, a.ð ef vel ætti að vera, þyrfti
að stil'lia h'vert einasta píanó minnst
einiu sinni á átri. Skyidiu ístendingar
stnna þessu? Bklki saigði Leifur stvo vera.
En hér á Hni'savíkinni hikusita ég einn
á það píanó, sem aldrei lætur hjá Kða
að stilla siig upp í nýjan og toetiri tón.
'Ar
Viið renmdum í hlað hjá Ágúsiti Bene-
dikfcisyni á Hvalsiá dkömmiu fyrir há-
degi. — Ágúst hóf hér búslkap 1929; þá
með 28 kinduir, 1 kni og 2 hiross. Nú
er bústofninn 220 kindur og tvær kýr.
— Al‘La sína bústkapartíð hefuir Ágúst
haift einhvern stuðni-mg af sjónum.
Reyndar þykir mér Mklegt, að þú kann-
tot við tvo sonu hans, þá Harald og
Bemediikt, sem nú eru báðir landslkiunn-
ir aifiiaskipstjórar.
„Já, þeir vonu ekki gaimáir sitrókarn-
ir, þegar ég fyrst tóik þá með mér á sjó-
inn“, sagði Ágúst á Hvalsá. „Innan við
ferminigu voru þeir þá“.
Þegar Ágúeit fluittist hingað var róið
frá Smáhömruim, hér innar með firð-
inuim. Þá hófuist róðrar þegar aláiturtíð
ia.uk oig stóðu fram að áramótuim. Fiisk-
urinin var flattuir ag saítaður; annað
þeklktist ekki þá, og Kaupfélaigið í Hótaia
vík keypti. — Stund'uim félkíkst síld i lag-
net. Hún var notuð í beitu en Ágúsit
minnist þess að hafa noíklkruim sinraum
selt aíld líka.
Róðrar frá Smiáhömruim 1‘ögðusit nið-
ur 1955 og nú rær Ágúst á Hvalsá að-
eims eftdr raiuðmaga og gráaleppu. Bezta
vorið hefur hann fengið 50 tunruur af
grásleppuhrognum; í fyrra urðu tunn-
urnair 13 og enn sem komið er teikur
ísinn fyrir allia igrádleppuveiði mú.
Við genguim niður í fjöru. Þar liggur
eitt mikið og snúið tré. Reíki er hér
ákaflega pörtóttur; fyrir tveimiUT árurn
rak geysimiikið en síðan ekkert, sem
heitið getur. — Selurinn forðaði sér
undan ísnum. Hverniig akylldi hann
finna þet'ta svona á sér? En þagar ís-
inn er farinn toma urturnar 'afltur með
kiópana sína; aMitaf á sama atað. Hér
þykir bænd'um verra að missa urtu en
á. — Kannske sé að raetaat úr tíðinni.
Ágúst sagði mér, að í nótt 'heifði polla
ekki hémað í fyrsta Skipti á þessu sumri.
Ágúst býður í mat. Ég fékk pott-
bnaiuð og ábrystur og aem ég sat þarna
í el'dlhúsimu á Hvalsá, larvgaði mig allt í
einu ekkert suður á malibitkið aiflbuir.
Ágúst vi'lidi lítt ræða þjóðmlál — gerði
mér þess í stað stíft hekniboð næst þeg-
ar leið mín liggur hér uim.. Þó hraiut
honuim aif miunrti uim leið og við fovödd-
umst: „Mér fimniat sundiuirþykkj.an vera
of mikiil í þjóðfélaiginu. Hver höndin er
uippi á móti annarri og að minu viti
kann það aldrei góðri iu/klku að stýra“.
Bilistjórinn minn heitir Btraigi Valdi-
marsson: „Við erum svo sem ekki á
neinu maibiki — en þó borgar sig að
aka sam svo sé“, er ha-ns viðkvæði.
Við ökum Bjarnanfjörðinn út á
Dmangsneis. í Bjarnarfirðinuim eru þeir
.að byggja skóiaihús. — Einihvers staðar
aniliM Kaldrananess og Bjarnarness geng
ég niður. í fjöru og finn mér sifoemmti-
iegan hamrabás.
Sjólæða er að leggjast inn á fiirðina.
Það grámar út yfir ísinn og fannirnair í
hlíðuniuim eru orðnar skítugan Nú sé ég
tvo svan'i fljúga hjá Er þetta ísland eða
einhver draumiheiimur,. þax s-em hvítir
andar aenda gestum kaldan tón?
Kanmske hvoru tveggja.
Oig þegair ég stend þarna og finn kailt
landið leggja upp í liífoamann, vir'kjast
dkálclgá f a mín og þetta liitila Ijóð sprett-
ur fram úr huga mér:
Svanir
fdjúga af heiðum
og
mófuglar hópa söig siaman
hauS'tbleikum tún/uinium á
— Þá
fer þytur um hjöcrtun,
sem aJdreigi skildu
það sumvar,
sem liðtið er hj'á.
(Þetta er hauatteninuigr, eins og þú
reyndar finnuir strax, en það 'sitafar auð-
vi'tað af þeim áhriifúim, sem ég verð fyr-
ir — hér og nú.)
í Dramgsmesi ætla ég að finna Jalkoto
Þorval'dsson. All'ir hér uim sllóðir kalla
hann Kobba,
„Þeigar eitthvað er að gera, er ég á
kafi upp fyrir haus. Þess á mffli geri óg
ekki neitt“, segir Kobbi.
Drangsnes, þorpið sjállft er nofokur
hús, sem öil standa við einu og sömu
götuna. Beint upp af bryggjunni er svo
fry,itihúsið. Frá Drangsnesi róa þríi'
bátar og í vetur var kappnóg að gera í
rækjunini. — Nú snýst fóllk hér í kring
um 'kindurnar sínar.
Kobbi býðuT uipp á kaffisppa. Ég finn,
að honuim liggur eitthvað á hjarta og
eftir 'þriðja bolla'nn spyr ég hann hreint
út. .
,,Það er Styrkjaþjóðféliaigið“, svarar
þá Kobbi án minnsta hilks.
„Styrkjaþjóðfélaigið?" hvái ég.
,,Já. Hér á landi er sko hreinit ökki
neitt velferðarþjóðfélaig því eáður auð-
vaMisþjóðfélag, sósíalísikt þjóðtfélaig né
no'kikur hrærigrautar þar á millli. Á þessu
landi er Styrkj aþj óðfólag".
„So, so“, segi ég því Kobbi tailar svo
hratt að ég á í meatu erfiðlieikuim með
að 'fylgjast með. „Styrkir gieta verið nauð
synlegir“.
„Veilt ég veil“, segir þá Kobbi. „En
styr'kuir er neyðarúrræði. Eins og syst-
emið er hjá okkur nú, litfir fjöMi flólfos á
því að 'ljúga út alls kyns styrfoi og lláta
verðlauna sxig fyrir glópsku. Bráðum
sinnir emglimn annarri atvinnu. Held-
urðu, að þetta sé nókkurt vit? Hrvar eru
h'endurnar? — Nei, drengur minn. „Illliur
fengur ilia forgengur", segir mlá/Itæikið.
Við sfoul'um haida ökfour við það“.
+
Við ökum Söiströnd till balka. Sfoammt
frá bænuim Hveravílk leggur gutfumökk
upp af kilöpp í fiæðanmiálinu. Hivað er
hér á seyði? Og viti rnenn. Upp úr klöpp
inni rennur 'smarpheitt vatn og í sjóinn.
Hægt og hægt grefuir það und.an ísjaka,
sem stendur við klöppiina.
Fagnandi stend ég þama með aðra
höndina á heiitri klöppinni og hina á
ísnum. Fagnandi, því nú ióks skil ég
þetta land — mitt land og þiltit.
+
Vertinn í HSóLmavilk heitir Pétur Berg-
sveinsson. Hann og kona hams, Björg
Aradóttir, keyptu 1963 Vörzhmarhús
Guðjóns Brynjóltfssonar og breyttu því
í Gistiíhús Hóimavikur. Liðleiga eitt þús-
und mannis gista hjá þeim hjónum á
ári. Svo taka þau líka kostgangaria.
Bg hafði beyrt því fley'gt, að þau
hjón viMu selja. „Það er rétt“, segir
Pétur. „Við eruim bæði orðin fúHtorðin
og treysitum oklkur öklki till að standa í
þessu öMu iengur“.
Pétur taidi engain vatfa lieilka á því,
að ferðamannastrauminn igegn um
Hóimavík mærtti aufca.
„Hivernig?“ spurði ég.
„Fyrst og fremist mieð þvi að bæta
veginn frá Þorskaifjarðarheiði í Staðar-
dal. Þá myndi hiringurinn færast hér
norður fyrir okkur“.
Með hringnum á Pétur við leiðina
norður um Hóimavík, úr Staðardal yfir
í Djúp, suður firðina og Biarðaströnd til
baka.
Þá kemur einnig til gredna að stætóka
gisitihúsið hér og gera þannig unnt að
taka við hópflerðum frá ferðaiskrifstof-
unum.
Hér í Hólmavík var milkið tefllt i eina
tíð. >á voru haldin tvö föst miót á ári:
haustmót og svonefnt aðalm'ót. En með
ungu fóikinu hvarf drilfltin og nú hef-
ur eklkert skákimót verið haMið í Hóima-
vík í ein sjö ár. Menn tefLa þó enn.
T.d. teflla læknirinn og od'dvitinn alltaí
saman á fimmitudöigium og Pétur vert
sezt gjarna öndvert igeetum tiinuim við
skáklborð. „Petxosjan er mirnn maður“,
segir hann áfcveðinn, þegar ég spyr um
sfooðun hanis á heiim.smieista.raeirwiginu.
Ég læt ífoákina ökikar Pétuns fyigja
hér með þér táil gamans:
Hvítt: Ég
Svart: Pétur.
Drottningarpeðsbyrjun.
1. d4 d5
2. e3 Rc6
3. e4 Rfl6
4. Rc3 e6
5. a3 a5
6. Rf3 Be7
7. Bd3 b6
8. 0-0 0-0
9. Hel Rd7
1«. Dc2 fö
l'l. cxd5 exd'5
12. Rxd5 Bb7
13. Rf4 Híf8
14. Bxtf5 Rf8
1!5. Rg5 HxÆ5
16. Dxtf5 Bxg5
17. Rh3 Bf6
18. Df3 De7
1'9. Bd2 Hd8
20. b4 Ba8
21. bxa5 Rxa5
22. De2 Rb3
23. Ha-dl Dxa3
24. Dc4f Bdö
25. Dxc7 b5
26. Dc3 Da7
27. Rf4 Bc4
28. H'bl Da2
29. Hb2 Da4
30. Rh5 Bg5
31. e4 Bxd2
32. Hxd2 Rxd2
33. Dxd2 Btf7
34. Rxg7 Kxg7
35. Dg5l Bgfl
36. Dxd8 Dc4
37. h3 b4
38. Db6 Bxe4?. . .
(Á etftir sagði Pétur mér, að þarna
hefði sér sézt yfir peðið á h3 og því
sýnst, sem ég mætti efoki drepa vegna
miáts.)
39. Hxe4 b3
40. He7f Kg8
41. Dh6 Dxd4
42. He8 Dc5
43. Hb8 Da3
44. De6t Gefið.
Á Húsavíkinni hlustaði ég einn á það pianó, sem aldrei lætur hjá líða að stilla
sig upp í nýjan og betri tón.