Morgunblaðið - 23.05.1969, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLA.ÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. MAÍ 19©9
SlÍÆtfjPWlM^Ífr
■Oltgiefiandi H.£. Arvakur, Reykjajvlc.
Fnamkvæmdastj óri Haraldur Sveinsaon.
•Riístjórar Sigurður Bjamiason frá Vigur.
Malifchfas Johannes&'en.
Eyjólfur Kootiráð Jónsaon.
Eitstj ómarfullfcrúi Þorbjöm Guðtoundsson'.
Eréttaistjóri Bjiöirn JóhannsBoiR
Auglýsihg’aistjöri Árni Garðar Kristinssoin.
EiMjórn og afgreiðsla Aðalstræti 6. Sími 10-109.
Auglýsingar AðaOstræ'ti 0. Síml 22-4-80.
Asikriftargjald kr. 150.00 á mánuði innanilan'ds.
í lausasiöiu kr. 10.00 eintakið.
AUKNING SPARIFJÁR
Á fyrstu fjórum mánuðum
þessa árs nam innláns-
aukning í banka og spari-
sjóði um 600 milljónum króna
hærri upphæð en á sama
tímabili 1968. Þessi mikla
aukning sparifjár umfram
það, sem var í fyrra, hefur að
sjálfsögðu vakið töluverða
eftirtekt og menn velta fyr-
ir sér ástæðum þessa.
Vafalaust er það að ein-
hverju leyti hin góða vertíð,
sem hér segir til sín, en hluti
af þessu tímabili var þó mjög
erfiður í atvinnumálum og
meiri trú á gildi pen-
inganna en áður var, þeg-
ar allir flýttu sér að
ætla, að breytt viðhorf hjá
almenningi eigi hér einnig
hlut að máli. Fólk hefur nú
meiri trú á peninana en áður
var, þegar allir flýttu sér að
setja hverja einustu krónu í
fjárfestingu. Nú er greinilegt,
að almenningur heldur að sér
höndum um aukna fjárfest-
ingu og vi'll heldur eiga fé
sitt í banka. Sjálfsagt hefur
reynslan af erfiðu ástandi í
atvinnumálum í vetur og
fyrravetur einnig orðið til
þess að fólk leggur áherzlu á
að eiga nokkurt handbært fé
í því tilfelli að slíkir tímar
komi á ný.
En hver sem ástæðan er, og
vafalaust eru þær margar, er
það mjög ánægjuleg þróun,
að sparifj áraukningin er svo
mikil, sem raun ber vitni.
Það sýnir vaxandi festu í
efnahagsmálum okkar og bæt
ir mjög aðstöðu lánastofnana
til þess að greiða fyrir at-
vinnufyrirtækjunum. Spari-
fjáraukningin á fyrstu mán-
uðum þessa árs er því enn
ein vísbending um, að rétt
stefnir í efnahags- og atvinnu
málum okkar.
ALVARLEG
TÍÐINDI
essa dagana standa yfir
samningafundir um kjara
mál milli flugfélaganna og
tveggja starfshópa þeirra,
flugmanna og flugvirkja.
Hafi samningar ekki tekizt
fyrir n.k. mánudag hefjast
verkföll hjá þessum aðilum,
sem munu stöðva allt milli-
landaflug í fimm daga. Þetta
eru mjög alvarleg tíðindi.
Bæði íslenzku flugfélögin
hafa nokkra sérstöðu. Loft-
leiðir hafa byggt upp öfluga
starfsemi á flugleiðinni yfir
N-Atlantsnafið, sem byggist á
lágum fargjöldum og því
trausti, sem þetta félag hefur
aflað sér. Flugfélag íslands
hefur á síðustu árum endur-
nýjað vélakost sinn bæði í
innanlands- og millilanda-
flugi og á af þeim sökum við
nokkra fjárhagslega erfið-
leika að etja í bili, jafnframt
því, sem samkeppni hefur
aukizt á flugleiðinni milli ís-
lands og Evrópu. Truflun á
rekstri flugfélaganna beggja
er því líkleg til þess að valda
meira tjóni en í fljótu bragði
kann að virðast. Farþegar
Loftleiða, sem eru af ýms-
um þjóðernum, verða að geta
treyst því að komast á áfanga
stað, ella er hætt við að það
traust, sem félagið hefur
áuhnið sér, rýrni og sam-
keppnisaðstaða Flugfélagsins
versnar með sama hætti.
Þeir starfshópar flugfélag-
anna, sem hyggjast efna til
vinnustöðvunar í næstu viku,
eru yfirleítt hærra launaðir
en almennt gerist og eru full
rök fyrir því að svo sé. Á
hinn bóginn verða bæði flug-
menn og flugvirkjar að gera
sér grein fyrir því, að trufl-
un á rekstri flugfélaganna er
ekkert einkamál þeirra, sem
þeim stjórna. Slík truflun
getur haft hin alvarlegustu
áhrif fyrir hið fjölmenna
starfslið þessara félaga. Sam-
keppnin í fluginu er geysi-
hörð og lítið má út af bera
til þess að illa fari.
Þess er að vænta, að samn-
ingar takist áður en hin fyr-
irhugaða vinnustöðvun á að
koma til framkvæmda, en
fari svo, að samningar náist
ekki, er það eðlileg og rétt-
mæt ósk, að þeir starfshópar,
sem hér er um að ræða, end-
urskoði afstöðu sína til hinn-
ar boðuðu vinnustöðvunar.
Verkfallsaðgerðir geta komið
þeim sjálfum í koll fyrr
en varir.
FEGRUNARVIKA
í REYKJAV'IK
k kveðið hefur verið að efna
til fegrunarviku í Reykja
vík dagana 9.—15. júní. Er
það Fegrunarnefnd Reykja-
víkur, sem gengst fyrir fegr-
unarvikunni en formaður
hennar er Gunnar Helgason,
borgarfulltrúi.
Á undanförnum árum Lef-
ur höfuðborgin tekið mikl-
um stakkaskiptum. Götur
hafa verið malbikaðar, gang-
stéttir lagðar og auð svæði í
borgarlandinu ræktuð. —
Reykjavík er því orðin hrein
leg og falleg borg.
Það er vel til fallið hjá
Fegrunarnefnd borgarinnar
ÞAD ER SARA B
— segir Thor Heyerdahl, sem leggur
í siglingu yfir Atlantshafið í papýrus
— Hyggst sanna að Egyptar hafi getai
Mexikó — Flestir hafa vantrú á feri
í MORGUN lagSi sérstæður
farkostur af stað úr höfninni í
Safi, sem er um 200 mílur suð-
vestur af Gíbraltar. Var það
bátur úr papyrus, 15 metra
langur og 16 feta breiður. —
Innanborðs eru 6 menn af hin-
um ólíkasta toga spunnir. —
Ferðinni er heitið yfir Atlants-
hafið og reiknað með að hún
taki 3—5 mánuði, eða jafnvel
lengur.
Leiðamgutrisstjóri þeissiarar sér
stæð'U ferðair er Norðtmaðurinri
Thor Heyetrdah'l. Fyrir rútmium
20 árum varð hatnin heims-
frægur fyritr sigMntgu sína á
balsatflielkianu'm Kon Tifci yfir
Kyriraha'fi'ð, en mteð þeirri ferð
sarunaði haimn, að mög'UÍlJeilki eæ
á því að Polynesiia hefði bygigzt
frá Suð'ur-Amierí'kiu, en fiesit-
um vi'sindiamöniniuím þótti það
þá afar iangsótltar kieininingar.
Tiiliganiguri'mn mie'ð þeasari
At'lantshiaifssjgli'ngu Heyer-
dahl's og félaga hans, er að
renina fretoari stoðuim undir
kenningar hans að möguilieiki
sé á þvi, að frumibyggjiar Mexí-
kó hafi k'omið frá Egypta/landi.
Hefur Heyerdahl uindanifarin
ár unnið að stöð'uiguim rann-
sóikiniU'm á emskum og mexí-
'könskuim fornleif'um og befur
hann sýnf fram á að fyrir uan
3000 árum b'iómigaðist mjög
svipuð mie'mninig og MÆnaðar-
hættir í þessium tveiimiur lönd-
um. í báðum löndu'nium voru
jarðmeslkiuim leifum höfðimgja
og fjölákyldma þeirra komið
fyrir í píramádrujm, sem byglgð-
ir eru á svipaðan hátt, í báð-
um löndumum fengu tigin syst-
kin að giftast; bæði þessi lönd
höfðu sérstætt tímatal og í báð-
um lönidumuim voru frtam-
kvæmdiar höfuðaðgerðár við
heiiaiskem'midum. Er þetta til-
vi'ljun, eða er mögulleiki á því
að Egyptar séu fruimíbyggjar
Mexí'kó — og ef svo væri,
hvernig haifa þeir þá komizt
yfir Atlianifáhafið?
PAPYRUSBÁTARNIR
Forn-Egyptiar gerðu sér báta
úr papynuis oig reyir og sjást
víða í grafhvel'finguim teikn-
ingar aif slíkum fleytuim. Heyer
da'hl hefur rannsakað teikning-
ar þessar gaiumigaefilega og
halllast að þeirri skoðun, að í
þeim löndum sem reyr óx hafi
uppruna'legu bátarnir verið
gerðir úr reyr, en papímsimn
komið til söguinmiar siðar. Hetf-
ur hann fundið þesis mimjar að
slikir reyrbátar hafi verið
gerðir úr reyr, ein papyiruis'iinn
einkum í Egyptalamidi, Ethi-
opíu, svo og löndum Suðiur-
Ameríku. Og emn þanm dag í
dag eru sliíkir bátar motaðir á
vötinum í Etihíopíu og þamgað
lá'gði Heyerd'alhl lleið sínia og
féklk innfædda til að sigdia þar
með sig fram og atftiur usn
vötnin.
SÓLGUÐINN RA
Heyerdahíl hetfur fenigið orð
fyrir það að vera viljiasterkur
miaður og h'ugaður, og etftir
þessar sigiingar síniar á vötn-
uruuim, ákvað hanm að gera til-
raum til að si'gla á slíkium bálti
yfir AtlamtShafið. — Ef það er
mögulegt að sigflia þessa leið á
payrusbát nú, er sannanleigt
að Egyptatf' hetfðu eimnig getað
geirt það, segir hanm. Sænsk-
ur farnlieilfiafræðirngur, viniur
Heyerdahlis, tök að sér að búa
titl nákvæmia eftiriikingu atf
bátuim Forn-Eigypta og studd-
iist hann vi1^ hellariistur og báta
Etihiopíumannia við það Veck.
Þá var koimið að því að finma
500 egypskir íþróttamenn skij
efniiviðinm og reyndist það hæg
ara sagt em gert. Hvergi í Eg-
yptalamdi er n-ú lenigur hægt
að finma papymus, og það var
aðeins á eimum stað í Ethi-
opíu, sem gnótt var af honum.
Var vrðurinm síðan fluttur til
Ceops-pýraimiídanma í Egypta-
lamidi og þar var bátuirim-n gerð
ur af þramuir Ethiopíumönm-
um og ætfliar eiinin þeirra, Afb-
döúl-ay Djibrime, að fara í Atifc-
ant'shafssiglingumia.
Papírusimm er að vissu lejrti
lí'kur bamibus, en í stað þeas
að ve-ra h-oliu-r að inmam eins og
bamibusinn er papyrusiimini mieð
þétituim frauðlkenindiuim merg.
Heyerda'hll hefur ruafnrt bét-
im'm Ra, velgn-a þass að það er
n-afn á söigruð Egypta. Á segl
bátism-s verður miáduð aól og
sviipar því til seig'lsins á Kom
Tiki-fleíkainium,, em á það viar
m'áiað höfuð guðsins Kom
Tifci.
FORSPÁR
— Þeissi farfcostur fier aMrei
lamgt. Það er óðls manms æði,
að legigja út á Atfamtishatfið á
slílkri fíieytiu. Þertta emu setn-
i'mgar, eemv Thor He-yeirdahl
h'éfur aft hleyrt fr'á því að hamn,
ákvað að teggja í þessa sigl-
imgu. En hamn hristir bara
brosaradi ISöfuðið, þagar spá-
mjemnirmir láta Ijóis sitt skíno.
Nálkvæmilega sömu setmiwgiam-
ar heyrði hamn æ ofiam í æ,
áður en hann iagði í iferð sína
á Kon Tiki. Qg r'ökim em hin
sömiu. — Fapyruisinm, sem
baisaviðuirinm, á að verða
gagnsósa og sökltova, oig sjórinn,
á að komaist í botn bátisiins og

............ J.áxASQ
J i'm
Ra kominn til Safi eftir sögu lega ferð frá Egyptalandi.
að efna til þessarar fegrun-
arviku og mætti það gjarn-
an verða árviss viðburður í
borginni. Er þess að vænta,
að borgarbúar taiki höndum
saman þessa daga og hreinsi
lóðir sínar og annað um-
hverfi húsa. Slíkt er til þess
fallið að gera Reykjavík að
fyrirmyndarborg.