Morgunblaðið - 23.05.1969, Page 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. MAÍ 196«
Sjdmannasiðan
í UMSJÁ ÁSCEIRS JAKOBSSONAR
Brefar bola burt
útlendingum
Landanir erlendra fisikislkipa í
Hull og Grinis/by hafa stórlega
dregizt saanan það sem af er
þessu ári. Þessi rýmun nemur á
tímabilin.u jan-marz 70prs. í
Grimsby og 56.4prs. í Hull mið-
að við sama tímabil í fyrra. í
Grimsby hafa útlendingar land-
að tæplega 26 þús. kits á þessu
tímabili á móti 83 þús. kits í
fyrra og í HuiB hafa landamir út-
lendinga ekki verið nema 12 þús.
kits á móti 27.550 kits á sama
tíma í fyrra. Eigin landanir á
Bretar eru alltaf að byggja síðu togara til sóknar á heimamiðum.
Þessi var að hlaupa af stokkunum fyrir nokkru siðan í Aber-
deen. Hann heitir Ben Brakckie
þessum stöðúm hafa aftur á móti
aukizt, einkum af heiMrysta fisk
inum. f Grimstoy hefur verið
landað á þessu timabili jan —
marz í ár 670 þús. kits og i HuiH
879 þús. kifcs, þá eða taepum 100
þúsund tonnuim á báðunm þessum
stöðum þessa þrjá mánuðL Og
hetfur afli Hull-maninanna au-k-
izt um nærri 18prs. frá í fyrra
en Griimsbyinga um 9.4prs.
Smurolía
Motoi'l Oil Corrapany hefur gef-
ið út bækling, 32 síðna um notk
un smuroiíu á spil og vélar fiski-
skipa. Eftir því sem Fishing
News segir er þetta ekki neinn
áróðursbæklingur fyrir einni
eða annarri gerð smurolíu held-
ur greinargóður og handhægur
fræðslubæklingur, þar sem ekki
eru aðeins gefin góð ráð, sem
leiði til betri meðferðar á vél-
inni og tækjum ýmsum, og sparn
aðar he'ldur raktar orsakir til
þessa. Bæklingurinn er eða verð
ur fáanlegur hjá umboðum.
Kannski vaeri ástæða til að þýða
þennan bækling?
Skipsfjórar og
stýrimenn
Fiskifélag íslands heldur nám
skeið fyrir skipstjórnarmenn á
fiskiskipum daganna 19,—24. maí
að báðum dögum meðtöldum.
Kennt verður um notkun á fiski
leitartækjum og fleira. Þátttaka
tilkynnist Fiskifélagi íslands
í síma 10500 sem fyrst eða
í síðasta lagi 15. maí vegna þess
að fjöldi þátttakenda takmarkast
við 30 memendur.
Fyrir þessu námskeiði ste.id-
ur tæknideild Fiskitélagsins, en
eru starfandi ungir og áhuga-
samir tæknifræðingar.
Þeir hafa þá sérstöðu meðal
ýmiss konar „fræðinga" að þeir
gera sér ljóst að eigi árangur
að nást við prófun nýrra veið-
arfæra og íækja verður að tak-
ast samvinna með þei n tækni-
fræðingum, sem að þeim starfa
og starfandi sjómönnun. og til-
raunirnar eiga að fara fram í
fiskiskipunum sjálfum en ekki
ranmsóknarskipum.
Það þarf geysilega kunnáttu
til að veiða eftir fiskileitartækL
Sá mikli munur á afla skipa,
sem alkunnur er stafar ekki ó-
sjaldan frá mun á kunnáttu skip
stjóranna á notkun þessaratækja
Er það víst, skipstjórar góðir,
að allir þið, sem teljið ykkur
kunna að veiða með þetsum tækj
um — kumnið það eins vel og
þið sjálfir ætlið?
Einföld aðferð til
að stoppa dekkleka
í lögbók John Burgess í Fish-
ing News er sagt frá efni sem
er mjög handtoægt til að stöðiva
með dekkleka að minnsta kosti
í bili. Á litlum bátum er al-
gengt að það lekur einhvers stað
ar með samskeytum og getur það
oft verið bagalegt, til dæmis, ef
það iekur ofan í kojur og það
getur oft dregizt að fá gert
varanlega við þetta og þá gott,
að geta gert það sjálfur til bráða
birgða.
Þetta efni, sem John Burgess
segir frá, heitir Sylglas og er
ýmist framleitt, sem límband
(tape) að lögun eða strenglaga
en í því er kvoða, sem aldrei
harðnar né breytist við hita eða
önnur veðrabrigði Bandið er lagt
yfir rifuna og kvoðurmi þrýst
niður í hana um leið. Sylglas
limist á hvað sem er, svo sem
við, málm og gler. Bandið með
kvoðunni er einnig framleitt, sem
álþynna og á þá sjálfsagt betur
við á stöðum sem mikið mæðir
á. Sylglas fæst hjá Sylglas Com-
pany, 8 Knight's Hill, West Nor-
wood London, S.E. 27 og máski
víðar.
Límbandið er framleitt í 24
feta rúllum í sex breiddum frá
1 tommu til fjögurra tomma. Ál-
bandið er í sömu breiddum en
20 feta rúllum. Strengurinn er í
27 tfeta rúllum og 1—4 til 1—2
tomma að ummáli.
Nýi rækjubáturinn.
Það á að fara að
smiða rækiubát
Það er glöggt að bæði stjóm-
in og þjóðin ætla að láta hend-
•ut standa fram úr enmum við
að rétta við bótinn eftir áföllin
og það er fitjað uppá ýmsu, enda
blasa möguleikarnir í sjávarút-
veginum við öllum. Ein er sú
auðlind, sem sennilega hefur ver
ið a'Mtof lítið nýtt, rækjan. Menin
hallast orðið að því að rækjan
sé göngufiskur og eins liklegt
að hún ganigi v:ða í firði lands-
ins. Það var norskur maður,
Simon Olsen sem ásamt félaga
sínum, O.G. Syre, sem einnág var
nonskur, hótf rækjurveiðax hér á
íslandi og var það 1924.
Þeir fundu næga rækju en
markaður var enginn og lögð
ust þessair veiðar niður þar til
vorið 1935, að þeir félagar hófust
handa á ný. Rækjutrollið með
vírum og tilheyrandi, sem þeir
keyptu þá frá Noregi kostaði 2
þúsund krón/ur. ÞeLr tóku lítinn
súðbyrtan kopp á leigu og suðu
rækjuna í lest hans. Þeir öfluðú
vel, en voru í vandræðum sem
fyrr með að losna við aflanin,
þó að skár gengi en í fyrra
sirnnið og var Reykjavík aðal-
markaðssvæðið Aðalrækjusvæð-
in vom þá sem nú í Djúpinu
og í Arnarfirði og fundu þeir
félagai þessi svæði. Mér er sagt
að þeir hafi einnig fundið rækju
í Húnaflóa og þá hafa þeir fund
ið öll þau svæði, sem enn eru
mýtt til rækjuveiða. Okkar skömm
er því hreiint ekki lítil, að við
Skulum enn búa að þeim miðum
einium, sem þessir Norðmenn
fundu fyrir okkur fyrir 35—45
árum. Það er ekki gripið svo
Eins og staðir klárar
Löndunarbarlamir í Grimsby
hafa sett sér ákveðnar reglur
um löndun úr skipum, og er ein
þeirra að landað skuli úr skipun
um eftir röð, og gildir einu hvað
er í húfi — eftir röð skulu þau
tekin. Bretar eru að afskipa til
Rússlands 750 tonnum af flök-
um og átti kæliskipið að taka
250 tonn í Grimsby en 500 tonn
1 Hull. í HuM var óformlegt verk
fall hjá löndunairkörlunum og
Af hverju mega útgerðarmenn
ekhi eiga bíla?
Þegar gengið er framhjá ekur í og hver á hann ekki?
sumum framhaldsskólum bæj Það er fyrst að nefna, að
rins er þar allt krökkt af bíl- við skuldum 12 þúsund millj-
um, sem nemendumir og kenn ónir erlendis. Miðað við fram
ararnir eiga, að sagt er, all- leiðslugetu okkar er þetta ekki
ar bankastofnanir, opinberar líkt því jafn-ógnvekjandi upp
stofnanir, verzlunar- og iðn- hæð og þjóðarskuldirnar 1932
fyrirtæki þurfa stórar lóðir en fyrir sama kemur — við
undir bíla starfsfólksins og skuldum öll sameiginlega og
tveir bílar standa á hverju eignamennirnir hér þá ekki
bæjarhlaði í sveitum — það síður en hinir. í annan stað
er almennt talið sjálfsagt að er það vitað niál, að þjóðfé-
borgararnir eigi bíla — r.ema lagsþegnarnir í öllum stéttum
ein stétt manna — útgerðar- utan sjávarútvegsins hafa sam
menn. Þau eru ófá skipt- einazt um og beitt til þess
in sem maður heyrir þessa áhrifavaldi sínu — atkvæða-
setningu: magninu — í öllum flokkum
— Það er ekki að sjá að að halda niðn verðinu á val-
þeir hreyfðu sig ekki, en í Grims hann sé á hausnum — hann útinni, sem sjávarútvegurinn
ekur þessum fína bíl. .. aflaði og hafði til sölu. Með
, þessu lagi, að skammta sér
Af hverju hafa utgerðarmenn verðið á gjaldeyrinum hafa
einir manna ekki leyfi xil að þj^ðfétlagsþegnar utan sjávar
eiga bíl? Ju, fyrirtæki þeirra útvegsins getað ]agt
peninga
eru i rekstrarfjarþroog og þa á borðið fyrir húsum
er oeðhlegt að eigendur slikra ^ bílum Þegar hænan sem
by var ekki að tala um aðhnika
til röðinni á skipum, sem biðu
löndunar. Útgerð kæliskipsins
hamaðist og hótaði að láta skip-
ið fara. Rús®amir hótuðu að
láta kaupin á fiskinum ganga til
baka, og brezk yfirvöld höm-
uðust í löndunarkörlunum, en
þeir sátu við sinn keip á báð-
um stöðunum.
fyrirtækja aki bílum
þeir plokkuðu fer að gagga,
— Hver á bílinn, sem hann hóta þeir að skera hana.
niður í erlendu fiskveiðitímariti,
að þar sé ekiki verið að segja
frá smíði nýtízku rækjubáta.
Kúbumenn eru að láta smíða fyr
ir sig heilan flota stórra rækju-
báta, emntfremur Kanadamenin,
Bandarikjamenn, þjóðir við Mið-
jarðarhaf og strandríki Afríku
og eyjaskeggjaT ýmsir í Kyrra-
hafi og er milkil grózka í þessari
úfcgerð.
Það segja fróðir menn að hér
sé rækjan með afbrigðum góð
eins og annar okkar fiskur. Við
eigum þó engan rækjufoát, sem
því nafni sé hægt að kalla réttd-
lega, heldur hafa menn gripið
til margs konar smátoáfca sem þeir
hafa fengið á vægu verði og
eru ekki á neino hátt sérstak-
lega útbúnir fyrir þessar veið-
ar. Afleiðingin af þeseu hefur
verið sú, að sjómennirnir hafa
ekki getað reynt fyrir sér á
djúpu vatni, vegna þess að báta
þeirra hetfur skort til þesis vélar
afl, stærð og útbúnað.
fsafjörður er móðúrbær þess-
ara veiða hérlendis, Olsen og
Syre hófu veiðamar þaðan, og
í kjölfar þeirra allmikill fjöldi
ísfirðinga á seinni hluta krepp-
unnar, það var því ekki nema
að von/um, að ísfirðinigar riðu á
vaðið með smíði fyrsta rækju-
bátsins. Rækjufyrirtæki Óla Ol
seos á Isafirði hefur ákveðið í
samvinou við Jón Kr. Jónsson,
skipstjóra að láta smíða og þeg-
ar látið teikna fyrir sig all-stór-
an rækjubát 30—-40 ton.n eftir
því hvort rniðað er við núgild-
andi eða áðurgildaoidi mælinigu.
Báturinn er 14.8 m. á lengd,
breiddin 4.4 m og dýptin 2,2 m.
Albinvél 185 hestöfl. Báturiinn
er frambyggður skuttogari eina
og myndin sýnir.
MarseHus Berintoarðsson bygg-
ir bátinn
Nú er mikið um að vera hér
í bæ og öll gistihús full, af
ágætum mönoum utan atf lands-
byggðinni, sem vilja kaupa báta
fyrir atvinnubótafé, sem kallað
er. Mikið held ég að yfirvöld
okkar í sjávarútvegi hljóti að
gleðjast, þegar þau fá tækifæri
til að styrkja menn, sem eru að
fitja upp á nýjung, sem lengi
hefur verið þörf á. Þeir félagar
hugsa sér að byggja þennan bát
svo öflugam, að hanin geti lieitað
rækju á djúpu vatni. Ef vel tekst
til um smíðina, sern ekki er að
efa hjá Marselíusi, þá gæti rík-
ið þama fengið bát til leitar,
sem væri viðráðanlegur fyrir
okkar félitla rikiskassa.
Það. sem þeir félagar hafa sem
sé helzt átoyggjur af, er að fá
ekki verkefni fyrir bátinn, þeg-
ar rækjuvertíð lýkur vestra en
það verkefni bíður einmitt eftir
bátnum — það vantar bát til
leitar að nýjum miðum.
Sj ávarútvegsmálaráðherra
sagði á fundi með útvegsmönn-
um í haust, að auknar rækju-
veiðar væru eitt af framtíðar-
möguleikum sjávarútvegsine. Nú
fær sá mæti maður tækifæri til
að sýna, hvað hamm hefur meint
með því.