Morgunblaðið - 31.07.1969, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 31. JÚL.Í 1®6Ö
Kennedy-goðsögnin úr sögunni?
Edward Kennedy g:engur út ú r dómshúsinu í Edgartown eftir að hann hafði verið dæmdur í
tveggja mánaða skilorðsbundi ð fangelsi og játað sig sekan af því að hafa yfirgefið slysstaff.
Eftir Wova Beloff
ÞEGAR yngsti Kermedy-bróð-
irinn ók bifreið sinni fram af
hrörl-egu trébrúnni á Chappa-
quiddick-eyju og varð valdur
að dauða unigu konunnar, sem
var í aftursætinu varð Kenn-
edy-goðsögnin fyrir alvarleg
asta áfalli sínu. Nú er þessi
goðsögn ef til vill á enda. Það
var engu líkara en Edward
Kenrnedy hefði ómeðvitað gefið
til kynna að hann langaði ekki
til að verða forseti.
í veizlum Kennedy-fj ölskyld
unnar er venjulega margt af
gáfuðu, ríku og skemmtileigu
fóMd. Þessu var ekki til að
dreifa í veizlunni fyrir slysið
heldur þvert á móti. Þar voru
samain komnir gamlir stuðn
inigsmenn. Stúlkurnar voru flest
ar um þrítugt og höfðu allar
starfað dyggilega fyrir Robert
Kennedy. Árlegu kappsiglinga
móti var nýlokið og ekki fer á
milli mála að allir fengu sér í
glas. Enginn nema stæfcur
bindindismaður hefði slegið
hendinni á móti hressinigu eft-
ir vikustrit í skarkala og
hitasvækju Washingtonborgar.
Kennedy öldungadeildarmaður
vildi fara snemma, og sama
máli gegndi með hina ógæfu-
sömu stúlku, Mary Jo Kopechne
sem Kennedy bauðst til að
aka, þó að hinar stúlkurnar
héldu gleðsikapnum áfram og
dvelduist um nóttina í bústaðn
um.
Allir Kennedyar aka hratt, og
þar er Edward Kennedy eng-
in undanitekning eins og þeir
bezt vita, sem hafa séð hann
áka með ofsahraða frá heimili
sínu við Fatomiacáma í
Virginíu til þinghússbyggingar
innar. Auðvelt er að gera sér
í hugarlund hvers vegna hann
tók ranga beygju þegar tillit er
tekið til þess að dimmt var orð
ið og hann hafði fengið sér í
staupiniu.
EFTIRLEIKURINN
En engu að síður hefur eft-
irleikurimn svipt burtu róman-
tískum ævintýraljóma Kennedy
anna, þó að þar hafi þegar fall
ið nokkur skuggi á vegna
nokfcurra uppljóstrana um fjöl
skylduerjur, og er þess skemmst
að minnast að fyrrverandi rit-
ari í Hvíta húsinu hefur sak-
að forsetaekkjuna um smásálar
Skap. En þótt goðsögninni sé
loikið er ekki þar með sagt að
stjórnmálaframa Kennedys sé
lokið. Minnt er á, að Kenmedy
er aðeiirus 37 ára gamall og hef
ur nógan tíma til þess að kom
ast aftur til virðingar. Jafn-
vel þótt sú barátta kosti það
að hann geti ekki boðið sig
frarn til forseta fyrr en 1Ú80,
það er eftir þrjú kjörtímabil,
verður hann yngri þá en Rich
ard Nixon var þegar hann bauð
sig fram gegn bróðux Edwards,
John F. Kennedy.
En hitt er víst að ekki er
lengur til að dreifa þeim mögu
leáska, sem mikið var rætt um
fyrir aðeins nokkrum döigum,
að Kemmedy gefi kost á sér 1972
(snemma í þessum mánuði sagði
hann: „Ég er mjög óákveðinn
sem stendur.“) Enn fremur get
ur hann ekki lengur sett traust
sitt á frægð og Ijóma hinna
tveggja föllnu bræðra simna '
eða fjölskyldumilljónimar. Til
þess að öðlast á ný það al-
menningstraust, sem homum er
nauðsynlegt til þess að kormast
til Hvíta hússins, verður hann
að standa á eigin fótum. En í
heimafylki sfcuu, Massaschus
etts heldur hann sennilega
velli, og hann þarf því ekki að
óttast kosningarnar að ári þeg
ar kjörtímabil bams ren.nur út.
Erfitt er að dærna hvort
yngsti Kennedy-bróðirinn hafi
til að bera þá hæfileika, sem
forseti verður að h-afa. Ástæð-
an er sú, að hann hefur enn
ekki máð fullum þroska, hvorki
andlegum né pólitískum. Pró-
fessor Kenneth Galbraith, sem
hefur haft náin kynni af öllum
Kennedy-bræðrumum síðan
hann kenndi elzta bróðumum,
Joe, sem féll í stríðinu, segir
að þeir hafi allir verið sein-
þroska. En hann lét einmig í
ljós þá skoðun, að Edward
„hefði að minnsta kosti sörnu
hæfileika og eldri bræður
hams.“
Víst er, að samverkamenn
öldungadeildarmannsins eru
sammála um að honum hafi
gengið vel að hasla sér völl í
stjórmmálalífinu af eigin ramm
leik á undanförnum árum, en
sérstáklega þó síðan hann var
valinn varaleiðtogi þingflokíkis
demókrata í öldungadeildinni.
En nú er lengri leið fyrir hönd
um, og álit hanis hefur óneitan-
lega beðið hnekki.
í bernsku vaikti athygli hve
meira hann var bráðþroska lík
amlega en andlega, og hann
er hávaxnastur í fjölislkyld-
ummi. Námsferill hans byrjaði
ógæfulega, og eftir fyrsta árið í
Harvard var honum vikið úr
sfcóflla um situnidiainsakir fýriár að
fá amman stúdent til þess að
taka spænskupróf í sinn stað.
Kennurum hans varð það mik-
ill léttir þegar hinn áhrifa-
mikli faðir hans, sem var mifc-
ill velgerðarmaður skólans,
skellti skuldinni ekki á háskól-
ann held-ur veitti syni sínum
þungar ákúrur og semdi hann
í tveiggja ára herþjálfun. H-ann
kom bljúgur til baka, og þótt
hann væri enn seinn að læra,
neyddi hann sig til að skara
fram úr. Hanin heldur þvi frarn
að enm þann dag í dag verði
hanm að leggja fjórum sinnurn
meira að sér og vinna fjórum
sinmum lengur en „aðrir menn
sem vinna sama starf.“
METNAÐUR
En um hann gegnir samia máli
og bræður hans: metnaðurinn
rekur hann áfram, og síðam hef
ur starfsgeta hans auikizt. Sjálf
stjórn hans kom bezt í Ijós eft
ir að mi-nnstu mumaði að hann
léti lífið í flugslysi 1964 og
hann bakbrotnaði. Hann lá í
mánaðairtíma á sjúkrahúsi í
Boston og. gat hvorki hreyft
legg né lið. Svo að tfcninn færi
ekki til spillis og til að þurfa
ekkd sífellt að hugsa um sárs-
aulkann, fékk hann prófessora
frá Harvard og Tæfcniháskóla
Massaöhusetts og aðra sérfræð
inga til sjúkralhússins til að
miðla af þekkimgu sinni um ým
is flókin niútfcnavandamál —
efnahagsleg, hernaðarleg og
þjóðfélagsleg.
Foreldrar hans lögðu ekki
síður fast að honum en bræðr-
um hans að skara fram úr,
enda þótt faðir hans gerði upp
haflega ráð fyrir því að hann
tæfld við fjölskyldufyrirtækj-
unum og færi ekki út á stjórn-
málabraiutina, en þegar systir
hans, Jean, • giftist féll það í
hlut eiginmannis hennar, Stevie
Smith, að sjá um auðæfin og
hann reyndist vel til þe-ss fall-
inn.
Kennarar Edward Kennedys
mdnnast þess, að h-ann bafði
mestan áihuga á mælsfculist og
stóð sig bezt í þeirri grein.
Þótt hanin sé efcki eims fynd-
inn og vel máli farinn og John
F. Kennedy, stendur hann
bræðrum sínium langtum fram-
ar í ræðutæfcni. Hamn er einin-
ig myndarlegur, bros hans er
smitanidi, hann hefur skemmti-
legar sögur á takteinum og kem
ur sér vel við alla sem hanin
hittir. Hann á sér fleiri vi-ni og
færri óvini en aðrir í fjöl-
Skyldunni, og bróðir hans
John sagði að hann væri „bezti
stjórnimálamaðurinm í fjöl-
skyldunni.
Þrátt fyrir mikið taugaálag
er hann jafnan glaðleigur og fé
lagslýndur, en þessa eiginleika
er hann talinn hafa erft frá
móðurafa sínum, „Honey“ Fitz
gerald, sem var um Skeið borg
arstjóri í Boston.
DUGNAÐUR
Seigla Edwards Kennedys
kom honum að góðu haldi í öld
ungadeildimni, en til hemmar var
hann kosinn með hjálp bróður
síms þrítugur að aldri, þegar
möguleikar hans á því að kom
ast til Hvíta hússins virtust
fjarlægir. Gagnstætt því sem
allir höfðu búizt við, tók hann
sibarf siitt í deildinni alvarlega.
Hann gerði sér jafnvel far um
að koma sér vel við gamla og
leiðinlega þingmenn, sýndi
mikla þolinimæði við þreytandi
nefndastörf og hlustaði jafn-
þolinmóður á sífelldar endur-
tekningar á rökisemdum, sem all
ir þekktu og voru orðnir þreytt
ir á. Báðir bræðu-r hans höfðu
verið of óþolinmóðir. I byrjun
þessa árs sýn-di Edward hvað
í ha-nn var spun-nið er honum
tókst að ná þeim frama að vera
kjörinn varaleiðtogi, þótt and-
stæðinigur hans, Russel Long,
væri m-eð mestu áhrifamönnum
öld-ungadeildarinnar, h-efði 20
ára lengri þingmennsk-uferil að
baki og væri formaður hinnar
vold-ugu fjármálanefndar.
En þótt Edward Kennedy
hafi verið duglegur, hefur ver-
ið erfitt að tengja nafn hane
einhverj-um sérstökum málstað.
John F. Kennedy forseti ein-
Edward Kennedy.
beitti sér á síðu-stu æviárum sín-
um sífellt mei-r að vandaimálum
þess að korna í veg fyrir kjarn-
orkustyrjöld (h-ann sagði trún-
aðarm-önnum sínum að hann
vakniaði aldrei á morgna-ma án
þess að hugsa um þetta). Nafn
Robert Kennedys var í loka-
baráttu hans nátengt málstað
minnilhlutahópa, ei-niku-m blöklbu
roanna. Edward Ken-nedy var í
nánari tengslum við Robert en
Jöhn, þótt hann líktist for-set-
anum meir, bæði að útliti og að
skaplyndi, og þeigar báðir
bræðuir hans höfðu verið myrt-
ir lýsti bann því yfir, er hann
kom í fyrsta skipti fram opin-
berlega eftir morðið á Robert,
að h-ann ætlaði að „lyfta hiin-
um fallna fána“. Síðan hefuir
hann varið frjálslyndan mál-
stað, bæði í u-tanríkis- og imn-
amríkismálium, en á hófsaman og
fremur vanjulegan hátt. Póli-
tísflaur arfur hans hvílir enn
þungt á honurn, og vert er að
minnast þess að þegar hainn
talar um „forsetann“ á h-ann
elkki við Nixon forseta heldur
bróður sinn, John.
Þótt h-ann réði af ásettu ráði
sérstakt starfslið, hefur han-n
snúið sér til fyrrverandi saim-
starfsimianna bróður síns ei-ns og
Edward Kennedy ásamt konu s inni og móður.
-k OBSERVER * OBSERVER * OBSERVER -j<