Morgunblaðið - 22.08.1969, Page 3

MORGUNB'LAÐIÐ, PÖSTUDAGUR 22. ÁGÚST 1S6Ö
3
Flest blöð í Danmörku
andvíg beinum ríkisstyrk
Spjallað við Terkel M. Terkelsen, aðal-
ritstjóra Berlingske Tidende
TERKEL M. Terkelsen, aðal-
ritstjóri Kaupmannahafnar-
blaðsins Berlingske Tidende,
dvelst hér á landi þessa daga.
Hann hefur oft komið til ís-
lands og hann á hér fjölmarga
vini og kunningja.
Morgunblaðið hefur hitt
Terlkelsen stuttlega að máli og
kvaðst hann dvelja á fslandi
í orloíi í 9 daga að þessu
sdnni.
— Mikluim hluta tímanis ver
ég við árnar y'kikar, því ég heÆ
mikla ánægju að renna íyrir
íslenkka laxinn, sagði Teríkel-
sen.
— Hið fagra landslag eykur
erun á ánægjuna. Litbrigði ís-
lenzkrar náttúru eru slílk, að
það er engin furða þótt Is-
lendingar haifi eignazt fjöl-
marga, frábsera listmálara.
— A hiniuim mörgu ferðum
mínum til íslands hef ég
kynnzt fjölda manms og ég
hef mikimn áhuga á íislenzík-
um málefnuim. Núna fór t.d.
minn gamii vinur, Bjarni
Benediiktsson, forsætisráð-
henra, með mig. í gönguiferð á
Þingvöllum, en hann er mikill
göngugarpur og hann hefur
mikla ánægju af gönguferð-
um.
— Það er ætíð fróðlegt að
koma til íslands, en breyting-
arnar eru svo örar hér í
Reykjavík, að maður þekkir
borgina varla aftuir, þótt að-
eins önfá ár séu liðin firá síð-
ustu heimsókninni.
— Hvernig er ástandið í
dön>skuim blaðaheimi um þess
ar mundir?
— Svo ég >snúi mér fyrst að
mínu blaði, Berlingske Tid-
ende, þá genguir allt vel hjá
því. Blaðið var stofnað árið
1749 og er það enn í eigu ætt-
ingja stofnandainis. Berlingske
Tidende kemur út í 160 þús-
und ein.tökum á sunniudögum.
— Útgáfufyrirtækið á einn-
ig Bierlingslke Aftenavis, sem
kemur út í 15 þúsund eintök-
uim á dag, en nú höfum við
gert tilraun með helgarútgáfu
af Berlingake Aftemavis og er
upplag hennar 35 þúsimd ein-
tölk. Við binduim miklár vonir
við þá útgáfu. Berlingsfcie Aft-
emaviis er gott blað, sem lesend
ur 'kunna vel að meta, etn því
miður eru þeir of fáir.
— I»o(ks gefur útgáfan út
B.T., sem fcemur út í 190 þús-
und eintökum. Ö'll þessi blöð
lúta sömu framfcvæmdastjórn,
en hvert þeirra 'hefur sjálf-
stæða ritstjórn.
— Danir hafa ekki farið
varhluta af blaðadauðanum og
frá styrjaldarlokum hefur
— Fyrir nok'krum árium skip
aði forsætisráðherrann nefnd
til að kanna með hvaða hætti
væri unnt að efla bláðaútgáfu
í Dammörku. Neflndin hefur
nú lokið störfum og sikilar hún
áliti næstu daga.
— Það er þegair Ijóst, að
niefndin mun ekki leggja til
að biöðiin hljóti beina ríkis-
styrki, enda eru flest blöð í
Danmörku á einu máli um að
Terksl M. Terkelsen, ritstjóri.
blöðuim í Danmörkiu fækkað
um heliming. Ég held, að
blaðadauðinm hjá okkur sé að
mastu úr sögunini. Þau blöð,
seim til eru í dag, eiga að hafa
grundvöll til að koma út á-
fram. Að sjállfsögðu eru þó
til lítil blöð úti á landsbyggð-
inni, sem eiga í eríiðleilkum,
einlkum vegna lélegs tækni-
búnaðair, en vonandi telkst
þeim að 'komast yfir erfiðleik
ana.
það sé ekki rétta leiðin. Það
myndi þýða að blöðin yrðu
eklki lengur óháð.
— í tillöguim blaðanefndar-
innar mun verða llagt til, að
ríkið greiði fyrir þjónustu,
seim blöðin veita því í dag
endurgjaldslaust. Verður lagt
til að rílkið auglýsi mieira ýmis
konar stjórnarráðstafanir. Þá
er ge>rt ráð fyrir, að rílkið og
blöðin stofni sameiginlega
lánasjóð, sem láni til endur-
nýjunar og uþpbyggingar
blaða, m.a. til kaupa á nýjum
tækjabúnaði. Slíkur sjóður
verðlur væntanlega mikilvæg-
ur fyrir minni blöðin, sem
efcfci hafa bolmagn til að fjór-
festa í 'hinum nýtízku, en rán-
dýru tækjum og vélurn.
— Blöðin í Danmörku hafa
miklar áhyggjur aif vaxandi
kostnaði við útgáfu, m.a.
launakostnaði. Himis. vegar
stælkka upplög blaðanna lítið.
— Við erum ektki þeirrar
skoðunar, að sjónvarpið hatfi
dregið að ráði úr sölu blað-
anna og tekjumöguleikum
þeirra. Sjónvarp og útvarp í
Danimörfcu hafa ekki auglýs-
ingar. Hvort þetta breytist í
framtíðinni er efcíki vitað enn
þá. Hvorfci Norðmienn né Sví-
ar lieyfa auglýsingar í sjón-
varpi eða útvarpi. Löndin þrjú
munu ákveða sameiginflega,
hvort þesisu verður breytt.
— Flestir blaðamenn í Dan
mörku eru þeirrar skoðumar,
að blöðin 'hafi fengið nýtt hlut
verk mieð tillkomu sjónvarps.
Blöðin eru ekki lengur fyrst
með fréttirnar, en þau geta
hins vegar ákýrt málin betur
fyrir lesendum. Það eru
blöðin sem segja akmemnimgi,
hvað er að gerast í heiminum
og hvers vegna. Það gerir
sjónvarpið ekíki.
— Er noklkurra breytinga
að vænta í dönskum stjórn-
málum á næstumni?
— Nei, ég býst elklki við því.
Ríkigstjórn borgaraflofcfcamna,
Det Konservative foilkeparti,
Venstre og Radicale venstre,
'hefur haldið vel saman. Að
vísu eru ágreiningsmál innan
stjórnarinnar, en í heild hefur
samstarif þesisara flolkka verið
ágætt. Ég held, að ríkisstjórn
in >sitji út kjörtímabilið, eða
rúmlega tvö ár enn.
— Á sviði utam-ílki'Smála rík
ir nú kyrrð. Mifcill meirihluti
þjóðarinnar og nær allir stjórn
mélaflolkkarnir vilja, að Dain-
miörik verði áfram í At'lantis-
haflsibandalaginu, að óbreytt-
um aðstæðum að minnsta
kosti.
— Finmist yður sarnbúð ís-
lands og Danmerfcur góð?
— Ég hef þá sfcoðun og
fneymEÍIu iað sambúð íslamds og
Danmerfcur batni með áxi
hverju. Ég held, að íslending
ar sfcilji Dani betur nú en áður
og Danir íslendinga. Auðvit-
að hafa koimið upp deilumál
milli landanna, t.d. handrita-
málið, sem nú bíður dóms
Hæstaréttar Danmerfcur. Hver
sem úrslitin verða þá mega
þau efcki spilila sambúð land-
anna, sem er til fyrinmyndar.
<§> KARNABÆR
TÍZKUVERZLUN UNGA FÓLKSINS, TÝSGÖTU 1. SÍMI 12330.
ER AD KOMA SUMAR ?!
OPU TIL KLUKMN 4 E.H. Á MORGUN
„Ég hef heyrt að á laugar-
daginn annan i kemur (30.
ágúst), hefjist hin áriega
sumarsala Karnabæjar og þá
á að vera opið til hvorki
meira né minna en kl. 6 e.h.
Ofsa töff, maður".
HERRADEILD
★ STAKARBUXUR —
NÝTT
★ STAKIR JAKKAR
★ SlÐAR MARRIOT-
PEYSUR KOMNAR
AFTUR
★ SKYRTUR — BINDA-
SETT — KLÚTAR
O. M. FL.
POSTSENDUM
UM LAND ALLT
DOMUDEILD
★ NÝ SENDING JOTTA
CRAIG BLÚSSUR
★ NÝ SENDING. LADY
MANHATTAN
BLÚSSUR
★ NÝ SENDING. PEYSUR
— RENNILÁS,
HNEPPTAR, HEiLAR
O. M. FL.
STAKSTEIMAR
Uggur og ótti
Tíminn birti forustujgrein um
Tékkóslóvakíumálið í gær og
sagðj m. a. :
„Fyrir rúmu ári, virtust horf-
ur mjög batnandi í öryggis-
og friðarmálum Evrópu. Margir
voru famir að gera sér vonir
um, að sá tími nálgaðist óðum,
að ekki væri framar þörf sér-
stakra varnarbandalaga. Þessi
mynd breyttist hins vegar
skyndilega á einni nóttu. Að-
faranótt hins 21. ágúst 1698 réð-
ust rússneskar hersveitir inn í
Tékkóslóvakíu og hafa verið að
búa þar um sig síðan. Hinn
rússneski her eða þeir sem hon-
um stjóma, hafa síðan unmið
markvisst að því pð treysta
rússnesk yfirráð í landinu. Stór-
lefga hefur verið dregið úr mál-
frelsi og ritfrelsi og mörgu öðru
frjálsræði.
Þessir atburðir hafa oirðið til
þess að auka aftur ugg og ótta
í Evrópu. Margir þeirra, sem
töldu Atlantshafsbandalagið ekki
nauðsynlegt lengur, hafa af aug-
ljósum orsökum skipt um skoð-
un. Meðan hinn rússneski her
dvelst í Tékkóslóvakíu, verður
örðugt að brúa bilið milli aust-
urs og vesturs i Evrópu. Til að
skýra þetta betur, má vel gera
sér í hugarlund, hvemig Rússar
myndu bregðast við, ef Banda-
ríkjamenn flyttu fjölmennt her-
lið til Noregs gegn vilja norsku
stjórnarinnar og norsku þjóðar-
innar og það tæki sér stöðu ná-
lægt rússnesku landamærunum.
Rússar myndu vafalaust bregð-
ast við á þann veg að þeir efldu
og treystu varnir sínar og yrðu
enn tortryggnari og óttafyllri
eftir en áður.“
Mótmælaalda
Og síðan segir Tíminn:
„Það er því mikil og rík á-
stæða til’að harma þann atburð,
sem gerðist fyrir réttu ári og
gerbreytti horfum í öryggismál-
um Evrópu. Mest er þó ástæða
til að harma hann vegna tékkn-
esku þjóðarinnar, sem hafði svo
eindregið sýnt í verki, að hún
vildi aukið frelsi, en býr nú við
vaxandi ofríki innrásarmanna.
Innrás Rússa hefur réttilqga
verið fordæmd um allan heim.
Áreiðanlega hefur sú mótmæla-
alda, sem hún vakti, orðið til
þess, að þeir hafa sýnt meiri
varkárni en ella. Því þarf að
halda þessum mótmælum áfram.
Alveg sérstaklega þarf að mót-
mæla þeinrj kenningu, sem beitt
er til að réttlæta innrásina, en
hún er sú að Rússar hafi van-
treyst tékknesku stjóminni. Ef
þessi kenning fengi að festa
rætur, gæti stórveldi hlutazt til
um mál smáþjóðar hvenaar, sem
því þóknaðist. Frelsi og réttlæti
smáþjóðanna væri þá alveg úr
sögunni.“
Tékkóslóvakíska
þjóðin
Og loks segir blaðið:
„Mótmælum gegn innrásinni
ber því að halda áfram. Hitt er
hins vegar ekkj til hags, að þau
leiði til þess, að tekin sé upp
einangrunarstefna gajgnvart Rúss
um og dregið úr samskiptum við
þá. Það hafa vestrænu ríkin
heldur ekki gert. Það verður að
gera sér ljóst, að framferði
Rússa er sprottið af ótta — ótta
við veikleika hins kommúnistíska
valdakerfis, sem ekki muni þola
aukna gagnrýni og frelsi, og ótta
við Þjóðverja, sem er sprottinn
af sögulegum rótum. Ef þessi ótti
Rússa ykist, myndu þeir aðeins
herða tökin í Tékkóslóvakiu. Því
hafa vestrænu ríkin vafalaust
valið rétta leið, með þvi að halda
áflram öllum dyrum opnum til
samkomulags, jafnhliða þvi, sem
þau hafa talið rétt að auka að
nýju samstöðu sina og varð-
gæzlu.“ J