Morgunblaðið - 22.08.1969, Page 21

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. ÁGÚST 196ð
21
- BÆNDASKÓLI
Framhald af bls. 8
efnuim staðarins ,er brú kcwn á
Hvítá ihjá Iðu. Málefni staðarins
eru ekíki eingöngu kinkjuleg, á
elklki að stefna að því að Slkál-
holt verði menningarmiðstöð
Sunnlendinga? í>að getuir Skál-
holt aldrei orðið í fullum mæli
ef bújörðinni Skáiholti er ekiki
góður sómi sýndur, lega hennar
mitt í beztu búnaðarsveitum
landsins mælir þar gleggst um.
Það hefir aldrei verið neinin
Efri-bær í Skáliholti og á elkiki að
vera, þar á engin hús í heima-
túni, eða nærri því, að bera
hæma en kirkjuna Þess vegna
verður aíldrei úr hinium leiðu
sfeipuilagsmisfcökum bætt, er
fjósið var byggt á hólnum uppi
í túniniu, fyrri en SkálIhoíLtsmenin
hafa efni á því, bæði fjárthaigs-
lega, og hiugisjónalega, að jafnia
Efri-bæinin í Skálholti, sem niú
er, við jörðu og gera þar aiftur
igræman hól, þar sem reisa má
mirunismierki það, sem suninllenzki
bónidasoniurimn Eimar frá Galta-
felli hafði af simná þjóðliegu
smekfcvísi kjörið þar stað, þeim
sem leggja leiö síma beim á Skál
(holtisstað til auigmayndis og á-
mimmimgar, um þá Hólameran og
Sbálholtsmemn, sem hæst bera í
söguimmi sem biskupaæ og stór-
bæradur.
VI.
En er efcki þetta alllt tómt mál
uim að tala, og hvað óvænlega-
ast að miimnast á bæmdaekólia í
Skálholti? Skállholt er orðið eign
himmar íslenzku kiirkju, sem vel
er. Verður ekki, að femgiimni
reymslu, að gera ráð fyrir að
Sbálholtsmiemn og „kirlkjuhöfð-
irngjar" verji þar svo öll vé, að
tryggt sé að emgu slíbu sem
„bænd askóla" verði hileypt þar
iran fyrir lamdamerkin?
Mörg rök mæla gegn því að
reiisa þriðja bændaskólann á
laradi hér, þótt enn sé gent ráð
fyrir því í lögum um bænda-
skóla. Það hefir liöragum reynzt
allt að því afraun þimgi, sitjórn
og búmaðarmálaforkólfum að
igera ful'lvel úr garði þá tvo skóla
sem nú enu starfamdi, Hóla og
Hvairaraeyri. Það hefir jiatfmvel
bólað á þeirri kenimimgu að
toggjia beri Hóla miður sem
bæmidaiákóla, mægitogt sé að haifa
einn bændaskóla, á Hvanneyri.
Saint ber þau rök miklu hærra,
að æskilegt sé og réttmætt að
reisa bændaskóla á Suðurlandi,
í búnaðarsveitunum sunnlenzku.
Fólksfjöldimn á Reykjavíkur-
svæðinu eykst hröðum skrefum.
Jafmfrarmt því Verður hlutur
bændamma á Suðunlandisumdir-
tomdinu að stækka, og um leið
vairndi þeirna, uim þátttöku í þjóð-
arbúiSkapmum. Það er því sann-
arlega eðlilegt og mauiðsjmnlegt,
að á þessu svæði rísi virk fræðsliu
stofmun una búskap — góður, ný-
tízku bændaskóli. Margt mætti
uim þetta segja, en þess gerist
mauimaist þörtf, þetta hlýtur Suirnn
lemdimgum að vena ljóst mörgum
hverjum og verða enin ljósara
semn hvað líður.
Þegar bæmdaskólamiálið var á
daigiSkrá fyrir 20 árum og vel
það létu alltof rmargir bændur á
Suðurlamdi sér fátt um finmast.
Nú er roangt uim bneyitt og bænd-
um yfirl'eit't ljósari hliuitur og
hlutverk bændabyggðar og bú-
sfcapar í þessuim miklu sveitum.
Um leið er vandii bæ'ndanna
roeiri.
Nú hygg ég aö væmta megi já-
kvæðra viðbragða fjöldans aí
bæmdum, ef framiámeran þeinra
taka bæmdaiskólamiálið upp á ný,
till atihuigumair, uimræðu og úr-
lauismar.
Ekki dneg ég í efa, að enin sem
fyrr mumi bæmdum þykjia vel
fyjfir sér séð, að bændasfcóla
Suninll'emdiraga verði vaiiran stað-
ur í Skálholti, þar í laindi ataðar
og stólis. Ég er eiraraig bjantsýnn
á að vefcja megi meðal Skálhalts-
imamna aniraan og betri huig til
bændaskóla og bænda heldur en
þamn, sem fram kerraur í hiirani
miangnefmdu grein: Skálholt, í
Morguniblaðirau 18. júli í ár, enda
á ég erfitt mieð að trúa því, að
sum umimælin í greimimni túlki
hiuig himrna víðsýnini mamma
mieðffll Skálhoiitsmanina, sem ég
veilt að enu rnangir og merkir.
STANLEY
Gluggatjaldastongii
A i. Þorláksson & Norðmann hf.
Fljótt mun líða að því að Skál
holtsmienn. lemdi í þeim vaimda
með jörð og bú í Skálholti að
eikM venði auðvelt fram úr að
ráða Væri fróðlegt að fá upp-
lýst, hvennág þeir hyggj ast leysa
það miál Skálholtastað til fullr-
ar sæmdar? Þessi vandi vex stór-
um þegar lýðháskólimn í Skál-
hoilti telkur til etanfa góðu heilli
og mokkuð þroskaið uiragt fólk,
mangt af því bændaisynir og
bændadætiur, fer að ganga þar um
garða.
Má efclki hu'gsa sér að þessi mál
Skiptist á þanin heillavænlega
hátt, að Skáltoiltsmemn söðli um
og bjóði bændaskóla Suimnlend-
imga veikomimn í Skálholt, til
að ræfcta þaæ land og lýð, í má-
býld við lýðhásfcólamn, öílum að-
ilum til sæmdar og bújörðimni
Skálholti til frambúðarþrifa.
Mikið gotit mæfcti leiða atf mábýli
og saimistarfi þessara tveggja
Skóla umdir vermdarvæmg kirkju
og stóis í Skál'holti.
Bkiki þyrfti slik skipan að
rýra á neirnn hátt hliuit himmar ís-
lerazku kinkju sem eiganda Skál-
hol'ts. Bændaiskóiinn gefur verið
velsæmdur atf því að vena um
lóð og lemdur eims komar leigu-
liði kirikj'Unimar, þóitt haimn um
starf og rekstur sé miklu meira,
í memningarisaimstarfi í Skáiholti.
Um leið myndi Sfcálholtseignin
aufcast stórum að verðmœii og
fr.ambúðaráigæiti.
Það sem koma skal næst á
eftir lýðháskólamum í Skál'holti,
er bændaskóli Sunmlendinga
vestiux á ásmium, ailifjainrá hinu
foma bisbupartúni, þammig hýst-
ur, að hann ögri á emgan hátt
heimastaö og helgi með mávisit
simini. Umdir hainn félli allur eða
mestaEur búsfcapur í Sfeálhalti,
öllum aðilum tii hags og sæmd-
ar. Kiirkjuivöldin í Sbálholti
losma við áhyggjur og vamda atf
búskapmuim.
Timi er til kornimn að Sunn-.
lendimgar taki þebta mikla mál
til uimræðu. Róm var ekki byggð
á eimiuim dagi og þetta vei'ður
a'ljlamigt léreft að bleikj'a. HLutur
sumnllemzfcra bænda og Landbún-
aður á að vera mikiiLL, en harnn
verður aldrei mikiil'l mema stórt
sé hugsað — og fram í tímann.
Bra'tfcahlíð í júlí 1969.
Árni G. Eylands.

PLANTAN
leikur frá kl. 8—11.
14 ára og eldri.
Aðgangur kr. 50,00.
Munið nafnskírteinin.

Dansmærin
Jdarriet iJond
skemmtir
í kvöld
Jdljómi ueit
Ljunnari
JC
.uaran
Söncjuarar
■Jdefcja dJiýjjórs
ocj (ddinar Jdóim
indum mestu að hann fylli nú
áttunda tuginn. Myndi ókunn-
ugur ætla að þar færi eigi eldri
maður en sextugur, svo snarleg-
ur er hann til orðs og æðis.
Þórólfur Gíslason er fæddur í
Baiklkagerði við Reyðarfjörð 22.
ágúst 1889, somur Gísla Nikulás-
sonar bónda þar. Þar ólist hann
upp en hóf ungur að sækja sjó-
inn, 'Sem varð hamis ævistarf.
Kona Þórólfs var Katrín Jó-
Áttrœður í dag:
Þórólfur Gíslason
frá Reyðarfirði
Þórólfur Gíslason frá Reyðar-
firði er áttræður í dag. Þetta
verður alls ekki véfengt, enda
þótt framganga hams sé öll með
þekn hætti að það sé með ólik-
hannesdóttir, ættuð frá Ákureyri.
Hún lézt árið 1947. Þeim varð
sjö barna auðið. Látin er fyrir
nolkkrum árum Valgerður, sem
var gift Björgvin Júníusisyni á
Akureyri.
Á llifi eru: Jólhann, verzlunar-
maður, Valtýr, verzlunarmaður,
kvæntur Svövu Sigurðardóttur,
Gísli, framkvæmdastjóri, kvænt-
ur Þuríði Briem, Arnór, sim-
stjóri, kvæntur Sigríði Eiríks-
dóttur, Guðrún, gift Þórlindi
Magnússyni og Jóhanna gift
Ágústi Welding. Aifkomendur
Þórólifls eru orðnir tfjölmargir,
mesta myndar- og dugnaðartfólk.
Eins og áður segir hóí Þóróliur
ungur að sækja sjóinn, fyrst á
árabátum og síðan á mótorbát-
um eftir að þeir kornu til sögunn
ar. Þóró'lfur var harðsækinn
dugnaðairlforkur og kyrnni eflaust
frá mörgu að segja úr sirand
löngu sjóferðasögu, en hann tek-
ur lítið á öllu er hann sjálfan
varðar, enda býður mér í grun,
að hann kumni mér litlar þakkir
fyrir þessa stuttu kveðju. Hann
býr nú á Hraifnistu, en nákvæm
ari upplýsingar um dvalarstað
sinn á afimælisdaginn vildi hann
efclki gefa en þær, að hamn myndi
verða staddur á þjóðvegum lands
ins! Allt uim það vona ég að
þessi kveðja nái honum heilum.
Vinir Þórólfs senda honum imni-
legar afmæliSkveðjur og biðja
þess að þessi kempulegi þrek-
maður eigi bjart og gott ævi-
kvöld.
Sverrir Hermannsson.
Matráðskona óskast
1. september i mötuneyti símafólks, símstöðinni Brú, Hrúta
firði. Upplýsingar í síma 951101.
Camall eir
Kaupum gamlan eir fyrir allt að 65,00 kr. kílóið.
JARNSTEYPAN H.F.,
Ananausti.