Morgunblaðið - 12.03.1971, Blaðsíða 4

>
4
MORGUNBLAÖIÐ, FOSTUDAGUR 12. MARZ 1971

'íi

BILALEIGA
HVERFISGÖTU 103
VW Sendiferðabifrclí-VW 5 manna-VW svefnvag*
VW 9manna-Landrover 7manna
LITLA
BÍLALEIGAN
Bergstaðastræti 13
Sími 14970
Eítir lokun 81748 eða 14970.
Bilaleigan
ÞVERHOLTI 15 SÍMI15808 (10937)
bilalcigan
AKBltA UT
car rental service
r
* 8-23-4 7
Bcndiim
Fjaðrir, fjaðrablöð, hljóðkútar,
púströr og fteíri varahlutir
I margar gerðír bifreiða
Bíiavörubúðin FJÖÐRIN
Laugavegi 168 - Sími 24180
Vélopakkningar
Dodge '46—'58, 6 cyl.
Dodge Dart '60—'68
Fiat, flestar gerðir
Bedford 4-6 cyt„ dísil, '57/64
Buick V 6 cyl.
Chevrolet 6—8 cyl., '64—'68
Ford Cortina '63—'68
Ford D-800 '65—'67.
Ford 6—8 cyl. '52—'68
G.M.C
Gaz '69
Hiknan Imp. '64—408
Opel '55—'66
Rambler '56—'68
Renault, flestar gerðir
Rover, bensín, dísil
Skoda 1000MB og 1200
Simca '57—'64
Stnger Commer '64—'68
Taunus 12 M, 17 M, '63—'68
Trader 4—6 cyl, '57—'65
Volga
Vauxhall 4—6 cyl., '63—'65
Wiflys '46—'68.
Þ. Jónsson & Co.
Skeifan 17.
S'imar 84515 og 84516.
§ Lifandi maður
eða dauður fugi
Björg fvarsdóttir,
Brúnalandi 14, skrifar:
„27. 2.1971.
Kæri Velvakandi!
Enn sezt ég niður til að láta
í ljós undrun mína. Ég var
rétt í þessu að fletta Morgun-
blaðinu og hrökk þá upp af
deyfð og andavaraleysi mlnu
og þorra þjóðarinnar. Það, sem
rumskaði við mér, voru tvær
litlar greinar i fyrrnefndu
blaði. Tvær litlar telpur ætla
að halda hlutaveltu til styrktar
hinu bágstadda fólki í
Ástralíu, — tveir stórir karlar
vilja gefa 100.000,00 krónu til
kaupa á uppstoppuðum geir-
fugli.
Mikill er munurinn á kær-
leiksgildi þessara tveggja hug-
sjóna. Ég vil taka það skýrt
fram, að ég efast ekki um mik-
ilvægi þessa fugls í safnið okk-
ar, en þó finnst mér einhvern
veginn, að mannslífið hljóti að
vera meira virði.
Ekki vantar það, að fljótir
höfum við Islendingar verið til
hjálpar hinum bágstöddu þjóð-
um og öðrum þeim, sem í nauð
um hafa verið staddir, og með
feitletruðum fyirsögnum er
sagt frá hinum rausnarlegu
gjöfum okkar. Er það allt gott
og blessað, hafi það verið gert
af kærleika. En hvað gerist,
þegar landar okkar i framandi
áifu þurfa á hjálp að halda,
týnda soninn langar að snúa
aftur heim? I>á gerumst við
strangir dómarar og þykjumst
vera fær um að dæma þetta
fólk í ævarandi útlegð vegna
fávizku þess. Hver okkar er
svo syndlaus, að hann geti
kastað fyrsta steininum? Erum
við ekki alltaf að gera glappa
skot? Hvað veldur þessari
deyfð um fjársöfnun til styrkt
ar þessu bágstadda fólki?
Ekki virðist það vera fjár-
skortur hjá landsmönnum. Get
ur það verið, að við séum svo
sofandi fyrir hinum lifandi með
bræðrum okkar, að við vilj-
um heldur leggja fé i dauða,
uppstoppaða hluti en að rétta
þeim hjálparhönd, sem í nauð-
um eru staddir? Ef svo er, meg
um við þakka fyrir að eiga
ennþá æskufólk, sem vekur
okkur upp af Þyrnirósusvefni
okkar. Unga fólkið okkar finn
ur til með móður, sem berst
harðri baráttu með börnum og
sjúkum manni i annarri heims-
álfu. Ef við höfum fjármagn til
að kaupa hinn dauða uppstopp
aða geirfugl, og vist vil ég
ekki spilla fyrir því, þá hljót-
um við að geta hjálpað þessum
bágstöddu löndum okkar, og ég
efast ekki um, að hvort tveggja
er unnt með góðum vilja.
Björg ívarsdóttir."
@ Reykingamönnum
svarað
Kristín M. J. Björnsson
skrifar:
„Steingrímur Thorsteinsson
sagði:
„Þú segir dyggðir ef menn æfa,
að ytri gæfan reynist trygg,
því meira svín, því meiri gæfa,
ég miklu nær því sanna hygg.“
Já, það eru svo sem ekki
dyggðaljósin ein, sem komast í
þá aðstöðu að vera heilli þjóð
til fyrirmyndar í fjölmiðlunar-
tækjunum okkar dýru, hvað þá
annars staðar.
Hart er það, ef Björn L. Jóns
son, læknir, á ekki að fá ann-
að en ádrepu, svo að lítið sé
sagt, fyrir það að vilja okk-
ur vel, vilja þjóðarhag. Það
hefir hann alltaf viljað og sýnt
það með skrifum sínum, svo
sem eins og þegar hann vitti
hið ógeðslega klám hér á dögun
um. Hafi hann þökk allra
viti borinna manna fyrir það.
Hann segir okkur sannleikann
umbúðalaust. Reykingar eru
mjög skaðlegar heilsu manna,
og öll þekkjum við íkveikju-
mátt þeirra. Hver veit svo,
hvaða ikveikju þær geta vald-
ið í sál ungs Islendings, sem
horfir á fyrirmyndina? Hlt for
dæmi gefið á þessum vettvangi,
ekki síður en annars staðar,
er vítavert. „Hvað höfðingjarn
ir hafast að, hinir ætla sér
leyfist það.‘ Þegar Björn lækn
ir vandar um við þjóð sína, ber
að þakka honum það. Þökk sé
hverjum þeim manni, sem þorir
að segja sannleikann opinskátt
hver sem í hlut á.
En þeir eru of fáir. Enda eru
þeir fljótt auri ausnir, nú, eða
þá hæddir, — af „syndurun-
um“, þeim, sem sundra vilja
eðlilegri heilsu sinni og ann-
arra, bæði með víni og tóbaki.
En sem betur fer, eru enn til
menn, sem hlusta ekki á kóm-
iskar fleðuraddir, svo sem: „Ó,
kollega, þú átt ekki að vera
með neitt múður, hann er einn
af oss, og honum varð svo lít-
ið á, ekkert, sem teljandi sé.
Það má ekki hnýta „opinber-
lega“ í neinn af okkur. Ég
hefði getað fyrirgefið þér, ef
þú hefðir hælt okkur ofurlit-
ið.“
En þessu er ekki hælandi;
það sér öll þjóðin með Birni,
og hann er of „ekta“ til þess
að ónýta alvöruorð með smjaðri
eða „vinna það fyrir vinskap
manns að víkja af götu sann-
leikans."
Hversu oft eru ekki réttmæt-
ar og ágætar ádeilur á hið illa
og skaðlega ónýttar með að
hnýta í endann á þeim: „Það
er ekki þar fyrir, að þessir
menn eru nú mestu sómamenn,
þrátt fyrir galla sína.“
Við leikmenn fyllumst hrifn-
ingu og þakklæti fyrir hvert
orð, sem góðir menn og gegnir
segja á móti reykjarsvælunni
og vínnautninni, sem dregur á
eftir sér langan slóða af alls
konar hörmungum, bílslysum
og brennum fyrir milljónir.
Því miður er það ekki allt
gull í skál, sem svokallaðir
„listamann" eru hálaunaðir fyr
ir og brugðið er upp fyrir aug
um og eyrum þjóðarinnar. Stein
grímur Thorsteinsson segir
líka: „Orður og titlar, úrelt
þing, eins og dæmin sanna, not
ast oft sem uppfylling í eyður
verðleikanna."
Skáldbróðir Steingríms sagði
líka um þann þymikrýnda:
„Oftast fyrst á þessum þymi-
krans, þekkir fólkið tign sins
bezta manns." Þannig er venju
lega farið með þann, sem vill
vel.
25. 2. 1971.
Kristín M. .1. Björnsson."
0 Orðasmíð
„Til Velvakanda:
Sendi hér með tvær tillögur
í „Trimm“keppnina:
Frækni = Fræk(n)leikur,
heysti, leikni, afl og fimi.
Hreystni = Hrey.sti, það að
vera hraustur, líkamshraustur.
Virðingarfyllst,
H.K.A."
S.S. skrifar:
„Að undanfömu hefur
„trimm" orðið mörgum munn-
tamt og um það spunnizt nokkr
ar umræður og blaðaskrif.
Ekki minnist ég að hafa heyrt
þetta orð áður, né séð í ís-
lenzku máli. Af umræðum og
blaðaskrifum um þetta orð hef
ur mér skilizt, að það eigi að
þýða líkamsrækt eða þjálíun.
Nú hefur mér hugkvæmzt ann-
að orð en trimm, sem betur
skýrir tilganginn, auk þess sem
það er hljómfegurra og íslenzk
ara. Orðið er „Heilsurækt".
Heiisurækt skýrir tilganginn,
sem er; viðhald og efling and-
legrar og líkamlegrar heil-
brigði og hreysti. Kjörorðið er:
„Heilbrigð sál í hraustum lík-
ama.“
S.S.“
Akranesi, 25. febrúar 1971.
Undanfarið hefur mikið ver-
ið rætt um nafn fyrir orðið
trimm.
Jón Hreggviðsson frá Rein
mun sennilega vera frægasti
trimmari hér á landi. — Með
hlaupi sínu yfir hið blauta Hol-
land. —
— Ég gæti því vel hugsað
mér að nafnið rein gæti kom-
ið til greina í þessu sambandi,
um leið og það minnti okkur á
þennan fræga garp í hlaupa-
sögu Islands.
Kristmundur Ólafsson,
Akranesi.
„Heiðraði Velvakandi!
Undanfarið hefur mikið ver-
ið rætt og ritað um hina svo-
köiluðu „Iþrótt fyrir alla,“
öðru nafni trimm. Þar sem orð-
ið trimm er af erlendum upp-
runa, hefur verið leitazt við að
finna íslenzkt orð yfir það.
Ekki þykir mér orðið „þjálf“
nógu þjált. Allir trimmarar
yirðu þjálfarar.
Þar með mundi orðið þjálfari
tapa upprunalegri merkingu
sinni.
Þegar ég sá orðið trimm í
fyrsta sinni, datt mér þegar í
hug annað orð, sem reyndar er
ekki að finna I þeim orðabók-
um, sem ég hef leitað í. Það
orð er þrimm (með tveimur m-
um og einföldu i-i). Sögnin
yrðu þá „að þrimma", og trimm
arar yrðu „þrimmarar". Ekki
má rugla þrimm saman við
hvk.-orðið þrim, sem þýðir:
brún, jaðar eða rönd.
Orðið þrimm myndi ekki
þýða neitt annað en „íþrótt
fyrir alla.“
Þessi tillaga min er aðeins til
raun til að benda á orð, sem
hljómar líkt og trimm og þætti
mér vænt um að heyra frá ein-
hverjum hinna málsnjöllu, sem
dæmt getur um, hvort orðið
þrimm gæti komið í staðinn fyr
ir trimm. Með þökk fyrir birt-
inguna.
Guðbjörg Ólafsdóttir."
0 Stutt mál gert langt
Jón Helgason skrifar:
27. janúar sl. sendi ég Vel-
vakanda stutta grein til birt-
ingar. „Hvers vegna eru mink-
arnir ekki merktir og tölu-
settir." Þetta var öll greinin.
En daginn eftir kom fram á
Alþingi tillaga um að merkja
minkana.
Þá var fyrirspurn mín að
sjálfsögðu orðin óþörf, og ég
taldi víst, að Velvakandi væri
á sömu skoðun, þegar þessi
stutta grein mín kom ekki í
blaðinu.
En, viti menn. Loka 17. febr-
úar vaknar Velvakandi (hef-
ur víst ekki verið vel vakandi
fyrr) og birtir klausuna og
merkir rækilega með heimilis-
fangi, þótt ég hafi talið slíkt
óþarfa um svona smámuni og
beinlínis ætlazt til, að nafnið
eitt dygði.
Að lokum kveðja og þökk
til alnafna mína í Velvakanda
í dag, að gefa mér tækifæri
til skýringar á þessum hé-
góma.
6. 3. 1971
Jón Helgason,
Skólavörðustíg 21A.“
Fyrirfœki til sölu
Lítil leikfangaverzlun vel staðsett á Miðborgarsvæðinu.
★
Fjársterkur aðili óskast sem meðeigandi að stóru framleiðslu-
fyrirtæki í byggingariðnaði, nálægt Reykjavík.
★
Lítil snyrtivöruverzlun, staðsett í fjölsóttri verzlunarmiðstöð
í úthverfi. Mjög góð greiðslukjör. /
★
Stór og góðkunn kven- og barnafataverzlun á miðbæjarsvæð-
inu. Til greina kemur að selja i hluta verzlunarinnar kven-
manni með sérþekkingu á þessu sviði.
★
Verzlun í úthverfi með élnavöru og margs konar smávörur.
Agætt fjölskyldufyrirtæki. i
•k
Hef kaupendur og seljendur að veltryggðum veðskulda-
bréfum.
RAGNAR TÓMASSON HDL.,
Austurstræti 17,
(Silli & Valdi) 3. hæð,
Sími: 26600—26666.
•»