Morgunblaðið - 12.03.1971, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. MARZ 1971
sæsizim
Gjaldeyrisverzlun nýju bankanna hefst 1. júlí:
Mikill ágreiningur 1 bankakerf -
inu og á þingi um sameiningu
— Samvinnubankinn hefur ekki sótt um gjaldeyrisréttindi
Samvinnubankinn hefur ekki
sótt um gj aIdeyrisréttind i, sagði
Gylfi Þ. Gíslason, bankamála-
ráðherra, á Alþimgi í gær og þess
vegna er ekki rætt um slík rétt-
indi nú. Þá sagði ráðherranm í
avari við fyrirspurn um þetta
efni, að ef Sam vi nn u banki nn
iegði fram umsókn um þessi
réttindi, mundi Seðíabanfcinin
kanna það mál og ta-ka afstöðu
til slíkrar umsóknar að lokinni
þeirri könnun. Bankamálaráð-
herra skýrði einnig frá því, að
bankarnir hefðu verið mjög
ófúsir til þess að fallast á til-
lögu Seðlabankans um samein-
ingu Búnaðarbanka og Útvegs-
banka annars vegar og Verzlu.n-
arbamka og Iðnaðarbanka hins
vegar. Einnig væri mikiil ágreim-
ingur um málið í þinginu. Bank-
amir þrír hefja gjaldeyrisverzl-
un 1. júlí nk.
Gylfi Þ. Gíslason fylgdi úr
hlaði frumvarpi ríkisstjómarinn-
ar um innflutnings og gjaldeyris-
mál og sagði, að viðræður hefðu
farið fram um nokkurt skeið um
gjaldeyrisréttindi til handa fleiri
bönfcum en Landsbanfca og Út-
vegsbanka. Hinn 1. marz gl. hefði
Seðlabankinn tilkymit sér, að
hanin hefði ákveðið að veita
þremur bönkum umbeðin rétt-
indi, þ. e. Búnaðarbamka, Iðnað-
arbanka og Verzlunarbanka og
óskað S'amþykkis ráðherrans við
þeirri ráðstöfun. Málið hefði ver-
ið lagt fyrir ríkisstjómima og að
því loknu hefði Seðlabankanum
verið til'kynnt, að þetta væri
samþykkt.
Ráðherrann sagði, að gjald-
eyrisverzlun væri tæknillega
vaindasöm og henni fylgdu fjár-
hagslegar skuldbindingar gagn-
vart útlöndum, mistök gætu því
orðið býstna dýr og áiitshnekkir
fyrir íslenzka banfca. Þróunin í
þessum málum mundi ekki verða
hraðari en svo, að það mundi
ekki valda veru.legri röskutn á
bankastairfseminni. Þar sem Bún-
aðarbamkinn er stærri banki og
sterkari en Verzlun'arrbanki og
Iðnaðarbanki er eðlilegt, að upp-
byggingin verði hraðari hjá hon-
um en himum bönkunum tveim-
ur. En hraðinn fer eftir þeirri
reynslu, sem fæst í framkvæmd.
BankamiáVaráðherra sagði, að
stefnt væri að því, að hinir nýju
gjaldeyrisbankar fengju rétt til
venjulegrar gjaldeyrissölu. Hims
vegair yrði réttur til þess að
opnia reikninga hjá erlendum
bönkum takmar'kaður. Væri það
bæði gert í sparnaðarskyni og
eins til þess að forðast óeðlilega
samkeppni. Búast má við, að
Búnaðarbankinn opni fljótlega
reifcniinga í öllum helztu við-
skiptaflönidum ofckar en Verzlun-
arbainfci og Iðnaðairbanfci munu
opna 2—3 reikninga í byrjun. Að
öðru leyti yrðu banikarnir að
kaupa gjaldeyri af gömlu gjald-
eyrisbönkuinum.
Ráðherrann sagði, að hinir
nýju gjaldeyrisban/kar mundu
ekki fá leyfi til að opna erlendar
ábyrgðir fyrr en góð reynsla
væri komin á aðra þætti gjald-
eyrisverzlunar þeirra. Hann
sagði eminfremur, að Seðlabank-
inin stefndi að því, að gjaldeyris-
verzlun hæfist hjá nýju bönkun-
um 1. júlí næstkomandi.
Þá Ijaliaði bamkamáliaráðherra
um þær kvaðir, sem banfcatmir
þrír yrðu að taka á sig í þessu
sambamdi, en þær eru aðallega í
sambandi við útflutningsatviminu-
vegima. Hann sagði, að nýju
gjaldeyrisbankarnir yrðu að veita
sjávarútveginum aukna þjónustu
frá því sem verið hefur.
Halldór 'E. Sigurðsson: Af
hverju fær Samvininiuibamfciinn
efcki þessi réttindi?
Gylfi Þ. Gíslason: Saimvininu-
banfcin.n hefur efcki sótt um Slik
réttindi til Seðlabainikanis.
Magnús Kjartansson: Seðla-
banlkinn hefur látið í ljós þá
sfcoðun að fæfcka beri viðskipta-
bönlkunum með siameininigu Bún-
aðarbainfca og Útvegsbanfca ann-
airs vegar og Verzluna rbanfca og
Iðmaðarban'ka hins vegar. Hefur
Seðlabaukimn fallið frá þessari
skoðun eða er ríkisstjómin aind-
víg henmi? Ennfremur: Hvernig
verður það tryggt, að nýju gjald-
eyrisbaníkarnir standi við það að
taika á sig nýjar stouíldbiindimgar
gagnvart útflutningsatvimnuveg-
uniuim?
Halldór E. Sigurðsson: Er
nokkuð því til fyrirstöðu, að
Samvinmuibanikinin fái réttimdi til
gjaldeyrisiverzliuniar, éf hamn
sækir um þau?
Gylfi Þ. Gísla.son: Þessari
spumingu ber að beina til Seðla-
bamkans. Hanm veitir leyfin og
kanmar málið áður. Ég get ekki
á þessari stumdu svarað því,
Framh. á bls. 13
' Stórlækkun á stimpil-l
gjöldum af skipum
Fjölgun í útvarpsráði
kolfelld
— Einnig ákvæði um fógeta-
vald innheimtustjóra
MAGNÚS Jónsson fjár-
málaráðherra, vakti at-
hygli á því í efri deild Al-
þingis í gær, að frumvarp-
ið um breytingu á stimpil-
gjöldum gerir ráð fyrir
stórlækkun á stimpilgjöld-
um af skipum. Er lagt til
að lækka stimpilgjald af
eignayfirfærsluheimildum
NEÐRI deild Alþingis kol-
felldi í gær tillögu mennta-
málanefndar deildarinnar um
að fjölga fulltrúum í útvarps-
ráði úr 7 í 15. Fór fram nafna-
kall um þessa tillögu og var
hún felld með 23 atkvæðum
gegn 10 en 2 þingmenn sátu
hjá og 4 voru fjarstaddir. I»á
felldi deildin einnig út úr
frumvarpinu að útvarpslög-
um ákvæði um að innheimtu
stjóri útvarpsins skuli hafa
fógetavald. Var tillaga um að
fella þetta ákvæði niður sam-
þykkt með 17 atkvæðum
gegn 12 að viðhöfðu nafna-
kalli.
Þá var samþyfckt breytingar-
tfflaga frá Pétiri Sigurðsisyni,
sem leggur þá skyldu á herðar
Ríkisúlvarpinu, bæði hljóðvarpi
og sjónvarpi, að veita fræðslu i
umferðar- og siysavarnaimálum.
Við 2. umræðu í neðri deild kom
fram nofckur ágreininigur uim
tfflögu menntamálanefndar þess
efniis, að fjölgað skyidii í útvarps
ráði i 15 og útvarpsráði siðan
skipt í tvær dagskrárnefndir,
átta menn í hvorri en formaður
útvarpsráðs í báðum. Þessi til-
laga var felild eins og að fraim-
an greinir. Þá kom einnig fram
ágreinimgur um þá tiilögu ríkis-
stjórnariinnar i frumvarpinu að
veita innheimtuistjóra Ríkisút-
varpsins fógetavald og fluttu
þeir Sigui*vin Einarsson og Ey-
steinn Jónsson tfflögu um að
feila þetta ákvæði úr frumvarp-
in. Var sú titlaga samþykkt.
Aðrar breytinigatiHögur mennta-
málanefnrlar voru samþykktar
og frumvarpimu visað til 3. um-
ræðu.
fyrir skipum úr 1% í
0,25%.
Ráöherramn sagði, að vegna
hás sitimpillgjalds hefðu
þinglýsingair ekfci farið fram
á slíkum heimild'um.
Fjármálaráðherra fytgdi i
gær úr hlaði frumvörpum
rikisstjórnarimniar um breyt-
ingu á stiimpilgjöiduim og þing
lýsinigargjaldí og var frv. vís-
að til 2. umræðu og nefndar.
T óbaksauglýsingar
bannaðar?
í G/ER kom fram nefndarálit
heilbrigðis- og félagsmálanefnd-
ar um frumvarp um bann við
tóbaksauglýsingum. 1 nefndar-
álitinu er Iagt til að frumvarpinu
verði breytt á þann veg, að hvers
konar tókbaksauglýsingar verði
bannaðar en Áfengis- og tóbaks-
verzlun ríkisins verði heimilt að
auglýsa verð á tóbaksvörum.
Mæliir mefndin með því að
fruimivarpið verði samiþykkt svo
breytt. Undir niefndarálitið skrifa
alíir neifndarmenn og bendir það
til þess að fruimvarpið vecði sam-
þykkt í eifri deild. Hins vegar er
ekki enn vitað um afstöðu þing-
rn.annia í
varpsiinis.
neðri deilld til fruim-
Yfirlýsing f jármálaráöherra:
Endurskoða þarf kjara-
samningalög opinberra
starfsmanna
Tók ekki afstöðu til
samningsréttar BH
MAGNÚS Jónsson, fjárniála-
ráðherra, lýsti því yfir á Al-
þingi í gær, að hann teldi
nauðsynlegt að fram færi
heildarendurskoðun á lögnm
um kjarasamninga opinberra
starfsmanna og kvaðst hann
hafa snúið sér til Bandalags
ríkis og bæja og Bandalags
háskólamanna og skýrt þeim
frá þessu. Ráðherrann sagði,
að horfast yrði í augu við þá
staðreynd, að stórir hópar
opinberra starfsmanna stæðu
nú fyrir utan þau samtök,
sem samningsréttinn hafa.
Ráðherrainin lét ekkert uppi
um það, hvort hanin teldi, að
veita íetti Bandailagi hásikóla-
manna saimninigsrétit nú, en hann
kvaðsit haifa skýrt forsvarsmöran-
um samtaikanna frá því, að hann
hefði talíð hyggiiegit að ljúka
fyrst þeim k j arasamn i ng um,
sem nýlega haifa verið undirrit-
aðir við ríkisstarfsimenn. Það
hefði verið óframkvæmaailegt
að ná þeim samnimgium, ef samn
ingsaðili hefði veriS fleiri en
einn, en efíir að gtairfsmatið
væri komið ti'l skjaHanna væri
ekki eins hættulegt og áður, að
fleiri aðilar tækju þáitit í sanin-
ingsigerð.
Þeasi yfirtýsinig ráðherrans
kom fraim í u'mræðuim i efri
deild um hið nýja frumvarp
rikisisitjóimariinin'ar um réttindi
og skýldur gtarfsimanma rí'kisins,
seim ráðhermnn fytigdi úr hlaði
en einnig tóku til mális í umræð-
unum þeir Ólafur .lóhannesson
og Ólafur Björnsson.