Morgunblaðið - 31.10.1971, Síða 3

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 31. OKTÓEER 1971
EFTiR EINAR SIGURÐSSON
REYKJAVlK
Eimiijr tveir bátar komiu með
eömhveiri fis'k, sem heittð gait, töl
Reykjavilkur í síðustiu viiku,
Draupiniir úr útólegu á línu með
29 testtr og Arimbjöm aí trolli
mneð 12% iest. Draupnir heldur
áfnam á Mnunni og miun sigla
með aifflann.
TOGARARNIB
Tíð var mjög silæm siðustu
vfllku, gekik úr suðaustrinu í suð-
vestórið og var oft hvass, rétt
dúraði á miUi fyrr en tvo sið-
uisitu daga viikunnar, að geirði
ágætt veður.
Skipin voru aðallega fyrir
sunman land og veiddu einkum
suifsa af miliistærð. Þorsteur sást
heflat eteki í aflanum, það var þó
beldur skáinra, hvað ýsuma smenti,
þetta 8—10 lestir í túmum.
Annians er atfli óvenjulíttfll, enda
, þótt teteið sé tillit til, hvaða timi
ársins er. Ef etekd væri þeisisd
i utfsiaigiengd, sem vatrf ‘hefur orðdð
i fvö-þrjú sdðustu árin, væri hredn
i ördeyða, sem ekíki þýddi að kasta
trolli á.
Eftirtalin sikip seldu afla sdnn
í síðustu viiteu.
1 Þýzkalandi:
lestir Ikrónur kg
Siguirður 205 5.158.000 25,14
Mai 257 6.376.000 24,80
Neptúnus 129 3.321.000 25,75
Haiuikanes 105 1.914.000 18,23
1 Enigflandi:
Barði 76 3.150.000 41,40
Aðeims eitt steip landaði heima
i viikunni, svo snögg eru um-
sikiptin, venjuliega heifur það ver-
ið þveröfuigt. Þetta var togarinn
Marz, sem var með 142 lestir af
föstei.
KEFLWÍK
Afli hefur heldur verið að
glæðast á linuna, smiasiri bátar
hafa verið að fá upp í 3% lesit
í rúðri. 12—14 bátar eru nú byrj-
aðir með linu.
AKRANES
Grötta kom inn í viteummi með
40 leisttr af trolii. 10 bátar eru
byrjaðir að róa með Mnu og hafa
aifflað frá 3% iest og Upp í 6 lest-
ir. Afldmm er ttl helminga þonsik-
ua og ýsa.
SANDGERÐI
Ekteert var róið fyrr en á
tföstudaig. 3 bátar eru byrjaðir að
róa með Mnu. AfJd er heldiur treg-
wr.
Ra:kjubátarnir eru nú flestir
hættir veiðum, þó hafa 4 bátar
xeynt fyrir utan friðaða svæðið,
en þair sem þeir fónu eklki út
fyrr en siíðast i viteunni er ár'ang-
ur eteki enn kominn í ljós.
Tveir bátar lönduðu siíld í Viik-
unni, Jón Garðar 54 lestum og
Ságurpáll 63 flestum, gulflíaHleg
sáJd.
GRINDAVÍK
Ógæftir voru fram etftiir aiilri
viiku. 10 bátar reru með Mnu á
tföstudaginn, en affli var beldiur
ffitill.
Nöktorir bátar komu með síld
S vflteunnd, og voru með mestam
aífla Albert 75 flestir, Von KE
81 Iiest, Jón Finnsson 48 lesttr og
Geirtfugl 45 lestir.
VESTMANNAEYJAR
Nokteriir bátar komu inn af
togveiðuim á þriðjudaginn með
sárallítinn aiffla. Siðan var land-
iliega þar tíl i vikulokim, að bát-
armir fóru úit
Al'JimikiI síld bairst að fyxri
hiliuta vdtoummar, um 500 lestir, og
siðan ekki fyrr en einn bátur,
ísfleitfur, kom á föstudaginn með
wntalsverðan atfla, 130 lestir.
Á Iflinu afflast alveg sœmilega.
Heldur iitídr bátar, 10—12 lesta,,
eru að fá 1% til 3 liestir i róðri,
og eimn þeirra, Báran, hefur
komizt upp í 6 lestir. Hún hefur
undantfarið fengið í 12 róðrum
30 lestdr.
SPENNA — SAMDRÁTTUR
Það er ekki ótfróðlegt að velta
fyrir sér, bvað sé tfram undan í
atvimmu- og fjánmálum, til að
mynda næsta misserdð.
Á vinnumarteaðnum er óvenju-
mikifl spenna eins og er, svo að
hún hefur aldned verið meiri, og
það eru afllar fllikur til, að hún
haiiidist í byggingariðnaðinum
fram að áramótum að minnsta
kosti, og síðan teflcur verttðin við,
og þá verður almennur vinnu-
aflsskortur tifl sjós og flamds.
En viðslkiptaþróuinin við út-
lönd hefur efldtt verið æskileg og
lamigt í tfrá. Fyrstu 8 mánuði áns-
ins var vdðsflriptajöfmiuðurimn
óhagstæður um rúmiar 3000
milljónir ikróna, sem sennilega
er meiri verzlunarlhallli en
nokkiru sinni fyrr í sögu þjóðar-
imnar, þó að hann væri situmd-
um Ijótur á seinustu tveimur
kreppu ánunum.
En þó einikennilegt sé, hefur
gjaideyrisvarasjóðurinn haldið
jafint og þét't áfram að vaxa.
Hamn var 1. október síðastliðinn
4.721 milljón 'teróna, eða meiri en
motokru sinnl Kemst hann yfir
5000 milljónir teróna fyrir ára-
mót? En það er hæitt Við, að upp
úr áramótum og jafnvel tfyrr
tatei sjóðurimn að minntea, hversu
ört það verður, getur mikið olltóð
á aflabrögðum og gæftum á
komamdi vertíð. En Isllendinigar
geta verið sJoltir af að hafa
©ignazt 5000 mifllj. króna gjald-
eyriisvarasjóð, sem samsvarar
25.000 krónurn í erlendum gjald-
eyri á hvent mamnsibarn í landinu,
ga'malmenniið sem barnið í vöigg-
unni.
En hvaða ályktamir má draga
af framleiðalu þjóðarinnar þetta
yfirsitandandi ár? Byggist þessi
spenna og veligengni á stóraulkn-
um afíabrögðum? Nei. Afíinn er
40.000 lies-tuim minni fyrstu 9
mánuði þessa árs en hann var
í fyrra eða 600.000 lestir nú á
móti 640.000 lestum á sama ttma
í fyrra. Hetfur þá afurðaverð
hætek'að svona miteið, að afllt hef-
ur ætlað um boll að keyra á
vinnuimarkaðnum og í hvers
konar kaupskap? Verð hefu.r
hækikað erlendis á nokkrum
helztu útfflu'tninigsvarum lands-
m'anna, en M'ka læikkað á öðrum.
Þannig hetfur þorskhliotek hækk-
að um 10% frá því um síðustu
áramót, þorsteflöik um 7%%. En
hins vegar hafa ýsuifilök lækíteað
urn 10% og flatfistefíiök um 16%.
Saltftfisikur hetfur hækkað, en
fistoi- og loðnumjöl Iœitekað. Af-
koma togaranna er liaJkari i ár en
í fyrra, þrátt fyrir hærra verð-
lag, imeðal annars vegna langs
verkfalfls í ársbyrjun og minni
aflia.
En hver er þá höfuðástæðan
eða ástæðumar til hinniar miteilu
spenniu á vinnumarkaðnum, í
sjávarútveginum, bygginigarstarf
seminni og svo að segja, hvar
siem igripið er ndður í atvinnu-
Mfinu? Mjög mi'kil verðhæktoun
hefur átt sér sitað á fiski upp úr
sjó, sem kallað er, nýjum fdsiki
á árinu eða um 64%. í desember-
lok var verð á þorsiki 7,70 kr., en
er nú 12,60 'kr.. Kaupgjald hetfur
hækkað á árinu það sem af er
ekkd minna en 25%. Þá hafa ver-
ið miflttar opimberar framkvæmd-
iir tfyrir lánstfé. Enntfremur meiri
duldar gjaldeyrdsfekjux en áður.
En eiitt hetfur i»ó ef ttfl vill öðru
fremur haft áhrif í þá átt að
auka spennuna og það er iteapp-
hilaup tfófliksáns við verðbóflguna.
Það vifldi koma fé sinu „í tfast"
tfyxir 1. september, þegar það
óttiaðiist nýja verðhæikkunar-
skriðu.
Niðungredðsflur eru nú komnar
upp d nærri 2000 milljónir ikróna
miðað við alflf árið. Og spennan
heldur áfram og kappihlaupið
ekfld sizt, vegna þess að nú búast
aflillir við flcauphæikítounuim, sem
hafa mikið að segja í sambandi
við aflflar framkvæimdir og svo
áframhaldandi óttt við almennar
verðlhæfldcanir um áramótin, þeg-
ar stöðvunin, sem framfliengd var,
rennur út. Menn viita lika atf
tfyrri reynslu, að milklar f járhæð-
ir í niðurgreiðslum verða ekflci
þurrikaðar út nema með gengis-
lækteun þrátt fyrir alila máfletfna-
samninga. Það er að víisu talað
um að leggja á ný gjöfld, en
auiknar álögur á atvinmuvegdna
í einni eða ammarri mynd segja
fljótt tíl sin í samdrætti í at-
vinnuilifinu. Váðstoiptaliítfið er eins
og loftvog, mjög næmt tfyrir öil-
um sveiflium, og þá gæti vel-
gengnin snúizt upp í Ikreppu
áður en nokkurn varði.
Eitt er 'það mál, sem gætt haft
mjög nai'lcill áihrif á afvimmulif
þjóðarimmar og eikiki sízt sjávar-
útveginn, og það er afstaðan tid
dolllarans. Það er igert ráð fyrir,
að 'genigi hams gett lœitekað á
næstunni borið saman við Evr-
ópuigjaMeyri, jatfnvel sem nemur
10%. Plesitar mifldlvægustu sjáv-
arafurðir þjóðarinnar eru seldar
í dolilurum, svo sem salffiistour og
ifireðfiskur. 10% ttl eða frá atf út-
ifliuitninigsverðinu gætu því riðið
ibagganauninn um afkomu sijáv-
arútvegsins. Það svarar ttl
20% atf tferskfisikverðdnu oig 40%
atf kaupgjaidiniu. Gjaldeyristekj-
ur þjóðarimmar eru að flangmestu
fleyiti í dofllurum. fslenzika krónan
á þvi umdir öMum toringumstæð-
um að 'fyligja doillliaimum.
flÞað eir efltttt raunsœibt að gera
sér vonir um fislcverðshæíkikanir
á erflendum mörikuðum úr þessu,
þó aldred sé hægt að segja um
það með neinni vissu. En miikil-
vægt atriði í þedm efmum er verð-
sifiöðvunin í Bandariikjunum.
En það er önnur saga, hvemig
þjóðdn fer að þvi að komast atf,
þegar hún tfaar eflcki stöðugt nýj-
ar og nýjor verðhæflttcanir á er-
lendum möritouðum tii þess að
kasta á verðbófliguibáflið.
FISKVEIÐAR SPÁNVERJA
OG íSI.AN DSVIDSKIPTFN
Sú var tíðin, að Spánverjar
vonu stærsfiu lcaupendur að tfull-
verkuðum saflittfisiki frá fslamdi.
Þá vonu þessi viðsldptó svo miteii-
væg, að fslendinigar treysfiu sér
ekfltt 1921 tól þess að sfianda á
móti því, að leyfður yrði inn-
flutnimgur á svonefndum léttum
vínuim, en þá höfðu verið í gdlldi
bannlög á ísflandi um 8 ára slceið.
Verzluniarjöfnuður var álfltatf
mjög hagstæður íslendimgum vdð
Spám.
Þá voru Spánverjar látil flsk-
veiðiþjóð að minnsta flcostt á út-
höfiummm. Frægasttr voru þeir
þá eins og enn fyrir sairdinur
sínar, sem þylkja bera af slííku
góðgætt um aJflan heim.
En siðan rétf fyrir seinni
heimsstyrjöldina hatfa Spánverj-
ar heldur betur tfærzt í aukana
sem flslkvedðiþjóð og ekki sdzt á
úthöfunium. Síðastliðdn þrjú ár
hafia Spánverjar veifit árlega um
1.200.000 lesfiir atf tfisfld, og hatfa
ísilendinigar ekki verið nema
báiltfdrættimigar á við þá.
En Spámverjar hafa notað til
þessara veiða 110.000 manns,
þegar íslenzkir sjómiemn, sem
veitt haifa árflega um 700.000
flesitir af iflislki, voru eflttd nema
5.000.
Spánverjar eiiga mifldð af fllitfl-
um fdslttlbátum, en þeir eiga lláíka
409 tfflsikiiskip frá 250 tíl 3000
flestdr. i
Spánvexjar voru nær aOve'g
hæfitdr að itoaupa safltfisk af ís-
Hendimgum, en hatfa nú sfiómauiklið
kaup sfln á ný, eftir að ísflend-
ingar tóku að láta þá byggja
fyrdr sig fisflttsíkip. Þannig haifla
þeir ítoeypt í ár 4.500 lesttr af salf-
iflisiki, sem er um 20% a;f siaflt-
ffisteútiflutininignum, og hefðu
floeypt mun meira, ef fisteurimin
hefðd verið tíl.
Síðan vöruskiptaverzlun var
hætt við öll Austur-Evrópulöndin
nema Sovétrifldn, heflur verzílum-
arjöfnuður íslendimga við þessi
lönd orðið æ óhagstæðari mieð
hverju árinu oig sium hrednllega
hæfit svo fiil öllum teaupum af
Islendingum og þeir orðið að
greiða inniflutning firá þessum
þjóðum í dolfliurum. Mætfiu þessi
lömd veita aithygil, hvemiig Spán-
verjar hafa hriugðizt við aulknum.
viðslkipfium Islendinga o g það án
moikkuraa þvingaína,
*jis!gl8WRgS»w«--
SAMNINGAR í MOSKVU
Sjávarútvegsráðherra fór i
'gær áleiðís Itflfl Moslkvu ttl þess
að undíraiita sVonefhdan namma-
samnSinig, sem vænfainilega gifldir
ttl þriiggja ára. 1 síðasfia samn-
ingi yar igerfi ráð fyrir meðafl
ammains sölu á 15,000 lestum af
fliskflök'um og 6000 %asfium aif
heifltfrysfium tfisJd. Stór sendi-
neflnd hefúr umdamfarna viflcu
unnið að þessum samningum. ,
Framh. á bls. 8
j
í

Verð frá kr/18.500.00
Útborgun kr. 5.000.00
Eftirstöðvar á 10 mán.
Það þarf talsvert til að standa
fremst á þýzkum sjónvarps-
markaði.
Tækniieg fuilkomnun, glæsi-
bragur og úrval ólíkra gerða
segja sitt.
Nordmende þýðir að njóta þess
bezta.
Óskirnar fá menn uppfylltar þar
sem úrvalið er mest.
Klapparstíg 26, sími 19800, Rvk. og
N Brekkugötu 9, Akureyri, sími 21630.