Morgunblaðið - 27.11.1971, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. NÓVEMBER 1971
21
Framlag ríkissjóös til Iðnlánasjóðs:
Eðlilegt að það hækki
í 25 milljónir króna
— segir Jóhann Hafstein
Lárus Jónsson um
læknamál strjálbýlisins:
Bætir úr sár-
ustu neyðinni
meðan leitað er frambúðarlausnar
JÓHANN Hafstein mælti sl. mið
vikudag' fyrir frumvarpi, sem
hann flytur ásamt Lárusi Jóns-
syni, þess efnis að framlag rik-
issjóðs til Iðnlánasjóðs verði
hækkað í 25 niillj. kr., en það er
í samræmi við þá viðmiðun, sem
gilt hefur um hækkun ríkissjóðs
framlag'sins undanfarin ár, er
það var hækkað í 10 millj. kr.
1967 og í 15 millj. kr. 1971.
Jóliann Hafstein sagði, að Iðn-
lónasjóðisgjaldið hefði nuimið 2
miMj. kr. úr rikisisjóðd til ársins
1967, er það var hækkað i 10
millj. kr. og á fjárlöguim yfir-
standandi árs var það hækkað í
15 miíHj. kr. Sagðist Jóha,nn hafa
lagt þá hækkun til í rikisstjórn-
dnni á sl. ári og tekið í því sam-
bandi mið af hlutfallin'U á milli
framlags rikisisjóð® anmars .veg-
air og hækkaðs kaups Dagsbrún-
arverkamanna hins vegar. Sagði
hann, að við margt an.nað mætti
miða, en hamin hiefði tekið mið
af rikisframlaginu eins og það
var hiaigstæðast fyrir Iðnlámasjóð
1967.
Jóhann Hafstein sagði, að nú
væru miklar breytingar framiund
an í kaupgja-lds- og verðlagsmál-
uim. Hann vissi ekki firemur en
aðrir hverjar yrðu niðurstöður
samningaviðræðnanna nú, en til
vimmustöðvutnar hefði verið boð-
að 2. des. og þvi væri ekki ó-
sennilegt, að til verufcgra kaup-
hœkkana drægi. 1 þimgsölunum
hefði það verið haft eft,ir for-
matnni Dagsbrúnar, að um 37%
hækkun kaups og kjara gæti ver
ið að ræða á lægsta launaikaupi
þannig, að það rúmaðist in-nan
TIL fyrstu umræðu koni í efri
deild sl. miðvikudag frumvarp
ríkisstjórnarinnar um lengingu
orlofs. Við iimræðuna kom í ljós,
að ekki er uni neinn vernlegan
ágreining að ræða um efni fruin
varpsins, en meginbreytingar
þess eru lenging orlofstímans í
4 vikur og hækkun orlofsfjár íír
7% í m%.
Hannibal Valdimarsson, félags-
málaráðherra, gerði grein fyrir
frumvarpinu og aðdragandanum
að flutningi þess. Til að undirbúa
frumvarp þetta hefði hann skip
að nefnd þann 29. sept., sem skip
uð var þremur fulltrúum frá
A.S.Í., þremur fulltrúum vinnu-
veitenda og oddamanni, skipuð-
um af félagsmálaráðuneytinu,
Frumvarp það, sem hér lægi fyr
ir væri niðurstaða nefndarinnar,
en þó hefðu nefndarmennirnir
ekki orðið sammála um nokkur
atriði. Væri þar fyrst að nefna
ákvæði 4. greinar frumvarpsins,
þar sem segir, að af orlofinu skuli
a.m.k. 18 orlofsdagar veittir á
tímabilinu 2. maí til 30. sept. —
Hefðu fulltrúar A.S.Í. í nefndinni
viljað breyta þessu í 21 dag á
tímabilinu 2. maí til 15. sept. í
öðru lagi hefði verið ágreiningur
um ákv. 7. gr. frv., þar sem segir
að atvinnurekandi skulí greíða í
orlofsfé 8%% af launum. Þar
hefðu fulltrúar atvinnurekenda
viljað að slíeði 8%. Ráðherrann
stjórniansáttmálans, Sagðist þing
maðucrinn ein.miitt hafa tekið
þann launataxta til viðmiðunar
í saimbandi við Iðniánasjóðinn og
sýndist sér því eikki óeðlifcg". nú
að miða árteigt framlag ríkis-
sjóðs við það, þannig, að það
hækkaði nú í 25 .miltl'j. kr.
Jóhann Hafstein sagði, að á
Aliþingi hefðu ofit verið fluttar
tillögur' um það, að árleigt frarn-
laig ríkisisjóðis til Iðndánasjóðs
væri jafnhátt iðniánásjóösigjald-
inu, en það væri áætliað í ár 37,3
millj. kr. Sagðisit þingimaðurinn
efcki hafa talið, að það væri endi-
tega eðlileg viðimiðun, m.a.
vagna þess, að siumt af Iðnttána-
sjóðsgjaldinu færi inn í verðlag-
ið hjá iðnaðinuim.
A!lþin,gisimaðu;rinn sagði, að
þeiir fliu;:ning,simenn fruimvarps-
ins nú, leigðu því áherzlu á að
A FUNDI sameinaðs þings sl.
fimmtndag kom tii umræðu til-
laga til þingsályktunar um sam-
keppnislán til innlendrar skipa-
smíði, sem tveir af þingmönnum
vísaði þessum ágreiningi til at-
hugunar nefndarinnar, sem fengi
frumvarpið til meðferðar.
Eggert G. Þorsteinssou (A)
sagði, að ekki væri fjallað um
meginvandamálið varðandi orlofs
málin, en kvaðst þó fagna frum
varpinu og lýsa sig fylgismann
þess. Aðalvandamálið væri fram
kvæmd laga um orlof, þar sem
það hefði sýnt sig að henni væri
stórkostfcga ábótavant. Nefnd
hefði verið starfandi í málinu á
undanförnum árum en ekki lokið
störfum. Væri gott, ef ráðherra
gæti gert nefnd þeirri, sem fengi
frumvarpið til meðferðar í þing
inu grein fyrir, hvernig hann
hygðist tryggja framkvæmd lag
anna.
Auður Auðuns (S) minnti á,
að orlofsmálunum hefði senn ver
ið skipað með iögum í 3 ára-
tugi. Nú væri gert ráð fyrir breyt
ingum á þessari löggjöf og væru
þær helztar, sem gerðu ráð fyrir
lengingu orlofsins úr 21 degi í
24 daga á ári og prósentuhækkun
in úr 7% í 8%%. Ágreiningur sá,
sem ráðherra hefði gert grein fyr
ir væri i sjálfu sér ekki stórvægi
legur og ætti ekki að vera erfið
leikum bundið að ná samkomu-
lagi um afgreiðslu frumvarpsins
í nefndinni.
Að umræStu lokinni, var frum-
varpinu vísað til 2. umræðu og
heilbrigðis- og félagsmálanefndar
deildarinnar.
fá framilag ríkiissjóðs hækikað
upp í 25 mililj. kr., — en það
væri. ann'arra, seim fliutt hefðu «n
það aðnar og hærri tillögur, að
hreyfa þvi máli nú, en það kæmi
auðvitað til athuigiunar við með-
ferð mál'sims.
Þm*gm.aðiurinn saigði þáð mjög
mikilvægt fyrir stofnfjársjóði
eins og Iðinlániaisjóð að eiigið
fjármagn hans vœri siem m.est á
hiverj'Uim túna, en þar kæmi ann-
ars vegar tii ríkisis'jóðsframliag-
ið og hins vegar Iðnlánasjóðs-
gjaldið. En auk þesis h-efði það
orði'ð sjóðnum til sityrktar, að
n orræn i Iðnþróu n ars j óðu r in n
hefði veitit honum 50 milij. kr.
lán á sil. ári og 20 miillj. kr. á
þessu ári, sem vel gæti hæfckað,
og orðið það sama og sl. ár, þann
ig að líklegt væri, að ný útlán
sjóðsins gætu orftið u>m 170
millj. kr. í ár eins og sl. ár e.n þá
voru þau langhæst.
Sjálfstæðisflokksins flytja, þeir
Ingvar Jóhannsson og Jóhann
Hafstein. í ræðu, sem Ingvar Jó
hannsson flulti, er hann mælti
fyrir tillögunni, lét hann í ljós
ótta um það, að verulega drægi úr
endurnýjun minni fiskiskipa á
næstu árum. Stafaði sú hætta m.
a. af því, að ýmis útgerðarfyrir
tæki myndu nú kaupa skuttogara,
vegna áætlana, sem gerðar hafa
verið af rikisins hálfu um aukin
skuttogarakaup, í stað þess að
kaupa minni fiskiskip, eins og
þau hafi gert hingað til.
Einnig taldi þingmaðurinn
fulla ástæðu vera til að gera ráð-
stafanir til að beina smíði skut-
togara af stærðinni 4-500 brúttó-
lestir til innlenðra skipasmi'ða-
stöðva. Við könnun sem gerð
hefði verið nýlega hefði komið
í ljós, að unnt er að smíða ekki
færri en 10 og allt að 16 skuttog-
ara af þessari stærð 46 m langa.
Vitað væri aö íslenzk útgerðar-
fyrirtæki hefðu falazt eftir kaup
um á rúmlega 20 skiittogurum af
þessari stærð erlendis, en ennþá
hefði ekki vcrið gengið frá samn
ingum um smíði nema 5 þeirra í
Noregi. Væri full ástæða til að
beina smíði annarra þessara tog-
ara tii innlendra skipasmíða-
stöðva.
Þingsályktunartillag'an gerir
ráð fyrir að Útflutningslánasjóði
verði gert kleift að taka að sér
nægjanlegar lánveitingar til að
Þyggja samkeppnisaðstöðu inn-
lendra skipasmíðastöðva við
innflutning skipa.
í upphafi ræðu sinnar sagði
Ingvar Jóhannsson:
,,Tillaga sú til þingsályktunar,
sem hér liggur fyrir, miðar að
því að tryggja að innlendar skipa
smíðastöðvar geti boðið inniend-
um kaupendum hærri lán en þeir
geta fengið við innflutning skipa
erlendis frá. Hæstvirt rikisstjórn
SÍÐASTLIÐINN miðvikudag
gerði Lárus Jónsson grein fyrir
frumvarpi sínu þess efnis, að á-
kveðið yrði í lögum til hverra
ráðstafana skyldi gripið til þess
að stuðla að bættri heilbrigðis-
þjónustu og meira öryggi manna
i læknislausum héruðum. Leggur
hann til breytingar á lögum um
læknishéraðasjóð í þessu sam-
bandi.
Guðlaugur Gíslason tók til
máls við umræðurnar og taldi,
að smærri þyrlum skyldi komið
fyrir á Vestfjörðum, Norðnrlandi
og Austurlandi til þess að tryggja
bætta heilbrigðisþjónustu.
Lárus Jónsson (S) sagði að
hér væri um að ræða að veita
hefur gefið fyrirheit um að ríkis-
ábyrgð verði veitt fyrir erlend-
um lánum allt upp í 80% af kaup
verði fiskiskipa og ennfremur
lánar Atvinnujöfnunarsjóður út á
innflutt fiskiskip 5%, þannig að
heildarlánafyrirgreiðslan getur
orðið 85%. Hins vegar lánar
Fiskveiðasjóður til skipa, sem
smíðuð eru innanlands 75% og
Atvinnujöfnunarsjóður 5% og
auk þess hefur sú regla verið í
gildi um nokkurra ára skeið, að
veitt hefur verið viðbótarlán,
10% sem aflað var af fyrirrver-
andi ríkisstjórn og kom síðar af
fjármagni atvinnumálanefndar
ríkisins á meðan hún starfaði, en
var síðan tekið inn í fram-
kvæmda- og fjáröflunaráætlun-
ina fyrir yfirstandandi ár. Hér
er þó um bráðabirgðaráðstöfun
að ræða sem gilda á tij ársloka
og er ekki ráðgert að þessí 10%
viðbótarlán verði veitt til fiski-
skipa, sem um verður samið eft-
ir áramót.“
Síðar í ræðu sinni sagði þing-
maðurinn:
„Ljóst er að Fiskveiðasjóður
þarf am.k. 600 millj. kr. á næsta
ári til þess að geta lánað til inn-
lendra skipasmíða eins og lög
sjóðsins gera ráð fyrir, — og þar
við bætist sú byrði, sem leggjast
mun á sjóðinn vegna skuttogaira-
smíði erlendis og nemur laus-
lega áætlað ekki minna en 200
millj. kr. á ári næstu ár.
Ráðstöfunarfé sjóðsins var á
hinn bóginn áætlað á þessu ári
um 500 millj. kr. en vegna fyrir-
hugaðrar lækkunar á vöxtum og
Framhald á bls. 8
ÍAlþingi 1
1 VEGNA niikilla þrengsla i i
4 blaðinu er óhjákvæinilegt að /
l láta niikið af þingfréttum I
/ híða, þar til síðar. 4
stjóxnvöldum, í samráði við við-
komandi sveitarstjórniir, víðtæk
ari heimildir til þess að gera lífs
nauðsynlegar öryggisráðstafanir
í þeim byggðalögum, sem lækn
islaus væru og búa betur í hag-
inn fyrir framtíðarlausn lækna-
mála strjálbýlisins. Tillögunum
væri fyrst og fremst ætlað að
bæta úr sárustu neyðinni á með
'an leitað væri framtíðarlausnar.
Taldi Lárus, að einkum bæri
tvennt til að brýn nauðsyn væri
Lárus Jónsson
að gera nú þegar þær breyt-
ingar, sem til umræðu væru.
í fyrsta lagi væri fram-
búðarlausn fciknamálanna flók-
ið og erfitt viðfangsefni,
þannig að horfast yrði í augu við
að taka mundi nokkurn tíma að
koma þessari nýskipan á. í öðru
lagi hefði skortur á læknum auk
izt um allan helming í haust, ein
mitt í þeim byggðarlögum sem
verst væru sett um vetrarsam-
göngur.
Það væri alveg sérstakur þáít
ur læknavandamáisins, sem þeg
ar i stað þyrfti að leysa með öll
um tiltækum ráðum. í því sam
bandi taldi hann fyrst og fremst
koma til greina þær öryggisráð-
stafanir sem um gæti í 2. grein
frumvarpsins. Þær miðuðu að
því að auðvelda flutning sjúkl-
ings úr viðkomandi byggðalagi
annaðhvort í lofti eða á landi.
Ennfremur kæmi til athugunar
hugsanleg aðstoð Landhelgisgæzl
unnar. Þá væri lagt til að komið
yrði á lyfjavörzlu i viðkomandi
byggðalögum. Taldi hann að fram
angreindar ráðstafanir myhdu
draga eins mikið úr sárustu neyð
læknaskortsins, eins og í mann-
fcgu valdi stæði.
Þá rakti hann í stuttu máli
ástandið, sem víða er úti á lands
byggðinni, þar sem sjúkraflug-
vellir væru margir ónothæfir yf
ir vetrarmánuðina vegna snjóa,
og flestir ólýstir. Einnig hefði
skort á næga fyrirgreiðslu af
hálfu Vegagerðar ríkisins, t.d. á
veginum milli Raufarhafnar og
Húsavíkur, þar sem aðeins væri
gert ráð fyrir að fyðja veginn
einu sinni í mánuði. Hins vegar
ætti læknir að fara eftir veginum
hálfsmánaðarlega.
Lagði hann að lokum áherzlu
á, að nú þegar þyrfti að fam
Framhald á bls. 8
Umræður um
lengingu orlofs
Samkeppnisaðstaða
skipasmíðastöðvanna
verði tryggð