Morgunblaðið - 04.02.1972, Síða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. FEBRÚAR 1972
11
l&i BRÉFUM
B ALÞINGI
Þ ótt sparsemi
sé í Olafskveri
— er eyðslusemi í framkvæmd
Þótt þingstörfin nú með nýju
ári látið lítið yíir sér á ytra
borði, er óvenju mikið um að
vera á bak við tjöld stjórnar-
flokkanna. Þeir, s«m manna fús-
astir kvöddu svo liðið ár að
auka útgjöld fjárlaganna um H8
lega 50% án þess að gera sér
lyrst grein fyrir, hvar ætti að
íá peningana, hafa nú misst.
gleði sína og vita hvorki upp
né niður. Eitt er þó Ijóst. Eins
og skattafrumvörp rikisstjórnar
innar voru lögð fram, verða
þau ekki samþykkt. Til þess eru
þau allt of illa unnin og hroð-
virknisleg. En hvemig á að
breyta þeim? Það er hin stóra
spurning. Og svo hin, hvort til
einhvers þyki við nánari skoð
un að tjasla í þau.
Þegar rifjaðar eru upp sið-
ustu vikur þinghaldsins fyrir
jólin, kemst ég ekki hjá að
benda á, hvað prentaraverk-
fallið kom ríkisstjórninni í
raun og veru vel. Þá voru á dag
skrá Alþingis hin „stefnumark-
tandi'* frumvörp rikisstjórnar-
innar og Mutu afgreiðsl-u í kyrr
þey dagblaðaleysisins, svo að
allur almenningur fyl'gdist síður
með, hvað var að gerast. Þann-
ig kom miklu minna fyrir al-
menningssjónir af upplýsingum
um STOFNUNINA en ella
myndi. Þó ganga menn ekki að
því gruflandi, hvíMkt oik hún er
um háls þeirra, sem að fram-
kvæmdum hyggja, eins og bezt
kemur fram i því hel'jarstökki,
sem verð á fasteignum hefur
tekið. Þeir, sem eignazt hafa
nýja bila og vilja kaskótryggja
þá, reka sig á, að löggjöf hef-
ur verið sett um verðlag í land-
inu, og í skjóli hennar er mönn-
um bannað að kaupa slika þjón
ustu réttu verði og verða þess
vegna af henni, en eigur þeirra
1 stórhættu fyrir vikið. Sumir
réðust í það á síðasta ári að
leggja í verulegan viðhalds-
kostnað við hús sín, kannski
svo nam hundruðium þúsunda,
og hugðust borga það með því
að sá kostnaður kæmi til frá-
dráttar við álagningu skatts og
útsvars. Reglugerð frá hendi
f jármálaráðherra frá 30. des-
ember hefur endaniega myrt þá
von húseigenda. Þá er eigin
húsaieiga stórhækkuð og út-
svarsskyld.
Allt eru þetta þó smámunir
hjá því reginhneyksli, sem af-
greiðsila fjárlaganna var. Menn
hafa það líka fyrir satt, að í
rlkisstjórninni hafi verið uppi
ágreiningur um það, hvort rét'
væri að afgreiða fjárlög fyrir
jól, eins og alit var í pottinn
búið. En því miður var það nið-
urstaðan. Og nú sitjum við uppi
með mestu eyðslufjárlög þing-
sögunnar og eftir að afla tekn-
anna.
Ég get ekki stillt mig um að
vikja nofckrum orðum að þeim
málfliutningi fjármálaráðherra
og talismanna hans, að það hafi
verið stjórnarandstöðunnar og
þá Sjálfstæðisflokksins að sjá
svo um, að útgjöldin keyrðu
ekki um þveirbak. Vitaskuld er
það rétt, að Sjálfstæðismönnum
var treystandi til þess, ef þeir
hefðu verið í rikisstjórn. En
meðan Halldór E. Sigurðsson
fer með lyklavöldin að kassan-
um, hlýtur það að koma í hans
hlut að segja NEI-ið og gæta
þess, að greiðsluþoli skattþegn-
anna sé ekki misboðið. Það er
sú ábyrgð, sem hann hefur tek
izt á herðar og verður að rísa
undir.
Þegar fjárlögin eru hugleidd,
vaknar strax sú spurning, hvort
tekjurnar séu áætlaðar van eða
of, eftir þeim forsendum, sem
gefnar eru. Því miður verður að
segjast eins og er, að tekju-
skattstekjurnar eru þar í al-
gjöru lágmarki miðað við þau
frumvörp, sem nú liggja fyrir
Aiþingi, og gefa því alls ekki
rétta mynd af skattbyrðinni
eins og hún verður. Vitaskuld
getur slíkt verið réttlætanlegt á
verðbólgutímum, ef ekki á að
eyða peningunum. En það dett-
ur engum í hug, að sé ætlun
rikisstjórnarinnar. Þvert á móti
þykjast flestir sjá, að enn einu
sinni sé verið að fara á bak við
menn og i sama tilganginum og
vant er: Til þess að afla eyðsiu
fjár, því að þótt orðin sparsemi
bomi víða fyrir í Ólafs-kveri,
hefur eyðslusemin að sama
skapi verið áberandi í fram-
kvæmdinmi.
Ýmsir eru þeirrar stooðunar,
að skattafrumvörp rikisstjómar
innar muni taka miklum breyt-
ingum i meðferð Alþimgis. Menn
hafa jafnvel látið sér detta í
hug, að ríkisstjórnin muni
gugna á því að lögfesta þau, en
grípa í þess stað til einhverra
bráðabirgðaráðstafana. Ugg-
laust er þó komið í sliikt óefni,
að ríkisstjórnin á ekki annarra
kosta völ en að reyna að krafla
sig fram úr ógöngunum. Hvern-
ig sjáum við á næstu dögum.
Öðru hvorum megin við helgina
hljóta breytingartillögur stjórn
arflokkanna að korna fyrir al-
menningssjónir.
‘ Svo mikið hefur verið rætt og
ritað um skattafrumvörpin að
ég hef þar litlu við að bæta á
þessu stigi. Það eru þó nokkur
atriði. Ég bendi á það fyrst, að
tilgamgurinn með skattabreyt-
ingunum var sá að afla meiri
tekna, þyngja skattbyrðina.
Þetta liggur alVeg Ijóst fyrir og
hefur ekki verið neitað. Og
reynist það * svo við álagningu,
að fjármálaráðherra telji það
borna von, að minna streymi i
rtkiskassann, en út úr honum
hripar, hefur hann allra mildi-
legast heitið nýjum viðbótar-
álögum á miðju ári.
Frumvarpið um tekjustofna
sveitarfélaga er grundvaiiað á
tveim meginsjónarmiðum. Ann-
ars vegar er skorið að nokkiu
á tengslin milli þeirra og at-
vinnurekstrarins, með því að
tekjuútsvar af atvinnurekstri
er látið renna í rikissjóð. Jafn
framt er stefnt að því að afnema
aðstöðugjöldin. Afleiðingin get-
^ur ekki orðið önnur en sú, að
einstákliíngamir eiga að bera
uppi al-lan hostnað við rekstur
sveitarfélaganna annars vegar
með stórhækkuðum fasteigna-
gjöldum og hins vegar mikilli
fjölgun þess láglaunafólks, sem
nú verður að greiða útsvar, en
hefur verið undanþegið þvi
fram að þessu. Samtímis þessu
er svo tekjuskattur á einstakl-
inga meira en tvöfaldaður. Það
þarf enga Reikningsstofnun Há
skólans til þess að sjá, hver út-
koman verður: Annars vegar er
vegið að sjálfsforræði sveitarfé
laganna. Hins vegar er sorfið
svo að einstaklingunum, þeim
sem geta unnið og vilja það, að
spurning er, hversu lengi þeir
endast til að leggja á sig mikla
yfirvinnu, meðan hið opinbera
hirðir bróðurpartinn af afrakstr
inum. Ég bendi á i þessu sam-
bandi, að svo góðar sem mikiar
og síhækkandi almannatrygging
ar eru, verður þó um leið að
hyggja að hinu, að einhverjir
verða að halda þeim uppi, vera
borgunarmenn fyrir þeim.
Ég vék að því áðan, að eigin
húsaleiga er stórhækkuð og út-
svarsskyld. Annað dæmi um
tekjur, sem áður voru ekki út-
svarsskyldar nema að hálfu,
eru tekjur eiginkonu, sem vinn
ur úti. Samkvæmt tekjustofna-
frumvarpinu á að skattleggja
þær tekjur án alls frádráttar til
útsvars. Þetta er algjörlega ný
skattlagning og þvi algjör við-
bót við þá þyngingu skattbyrð-
innar, sem frumvörp ríkisstjórn
arinnar að öðru leyti fela í sér.
Þetta ákvæði býður einnig
þeirri hættu heim, að eiginkon-
ur vinni siður úti en ella.
Á það má og benda, að það
er meira en vafasamt, hvort rík
isstjórninni er heimiK sam-
kvsemt stjórnarskrá landsins að
láta lögfesta með handaupprétt-
ingu á árinu 1972 íþyngjandi
löggjöf, sem skuli verka aftur
fyrir sig til tekna, sem aflað var
á árinu 1971, — og það, eftir að
menn hafa skilað skattframtöl-
um. Er enginn vafi á, að forsæt-
isráðherranum mun ekki veita
af allri sinni prófessorsþekk-
ingu til þess að verja þennan
málstað. En hann hefur staðið
á hálum is fyrr. Höfundi
„hræðslubandalagsins" frýr
enginn vits, þegar kemur að
lagaklækjum og stjómarskrá
landsins.
Halldór Blöndal.

r
EIIAS B MUUS OOENSEVs
Muus úrvals fóður G/oÖUS
af öllum gerðum.
■úl^Ki Fódur
m •? yn rf
FOÐRUN
Hverjum bónda er það kappsmál, að taðan nýtist
sem bezt og að gripunum líði vel, því þegar það
fer saman, fær hann hæstu nyt úr kúm sínum.
Fóðurgildi töðunnar er ekki eins gott og oft áður,
víða vantar í hana steinefni, einkum fosfór. Þess
vegna krefst bóndinn fóðurblöndu sem bætir galla
og eykur kosti töðunnar, sem hann aflaði í sumar
leið.
VIÐ KOMUM TIL MÓTS VIÐ ÞESSA KRÖFU.
STJÖRNUBANDAN 1972 (kúa- og fjárblanda) er sér-
blönduð af íslenzkum og dönskum sérfræðingum
með sérstöku tilliti til heyjanna í haust.
STJÖRNUBLANDAN 1972 inniheldur 14% Prótein,
100 fóðureiningar pr. 100 kg, er mjög steinefnarík
(11 gr Kalsíum og 10 gr Fosfór í kg) og vítamínbætt.
Skjöldublandan, hin vinsæla og ódýra kúa og fjár-
blanda.er endurbætt og inniheldur nú 12% Prótein,
100 fóðureiningar, steinefni (9 gr Kalsíum og 8 gr
Fosfór í kg) oa er vítamínbætt.
ÁNÆGÐ MJÓLKAR KÝRIN VEL.
Ghbuse
LÁGMÚLI5, SÍMI81555