Morgunblaðið - 23.02.1972, Side 15

MORGUNBLABIB, MÍÐVIKUDAGUR 23. FÍ»RÚAR 1972
15
YKJ^ÍKXJBMÓTIÐ
XII umferð
Hort jók enn forystuna
TÉKKNESKI stónmetistarimi,
Vliastiimá'l Hort, jóik enn íor-
ystana á Reykj avíkiw'.sikið :k -
mótiniu, er harnn siigraði Jón
Kristinssoai í 12. umnferð.
Hsattulegustu keppinautar
hans urðu al'lir að sætta sig
vlð jcLfntx-fli, svo jvú hefur
h.arm heilan vinining fram yfir
næsta mann, sem ednniig á
rniun erfiðari andstæðinga
eftir, þótt enn geti margt
gerzt.
Fyrsta slkákin, sem lauk,
var miil'li þeirra Timmans og
Steins; jafnteffli í 16 leikjum.
Var auðseð að Stein var ekki
sem ánægðastur ineð úrslitin,
þvS þegar hann var spurður,
hvort 'Sk’ákin hefði orðið jafn-
tefli, benti hann á mjög veik
peð á miðborðinu og svaraði:
„Já, hvað gat ég gert,“ annars
er þessi ágeeti sikáikmaður far-
inn að sýna augljós þrej’tu-
merki, enda hefur hann teflt
mákið að undamfömu. Timm-
an hefur hins vegar mögu-
íelka á að ná stórmeistara-
árangri og er því skiljanlegt
að hann vilji ekki taka of
mikla áhættu.
í skák þeirra, Guðniundar
og Georghiu, var teffld Siki!-
eyjarvöm. Guðmundur hafði
rýmra tafS framan af, en
Georgihiu tókst að þvinga
fram uppisfkipfd, svo staðan
einfaldaðist mikið. Þegar jafn-
teffli *var samtð, hafði Guð-
nrrandur þó ef "ti‘1 vilil örMtið
betri mögu'leika, en varia til
þess að tefla til vinnimgs geign
svo sterkum manni.
Harvey Georgsson hafði
hviitt gegn Friðriki. Teffldi
Harvey byrjunina veikt og
fékk snemma lakari stöðu.
1 framhaíldinu hefur Friðrik
e. t. v. misst af beztu leiðinni
en það kom þó ekki að sök
og er Harvey lék af sér manni
í 31. leák gafst bann upp.
í skék þeirra, Jóns Torfa-
sonar og Gunnars, urðu
snemma harðar sviptingar,
þar sem Gunnar leitaði eftir
söknarfeerum á f-línunni. Jón
varðist hins vegar af þeirri
seigiu, sem Húnvetningum
einum er lagin og tókst að
snúa skákinni sér í hag. Á
Jóm góða vinningsmöguleika
í biðstöðunni.
Milkffl spenna var afflan tim-
ann í Skák þeirra, Freysteins
og Anderssons, og hafði Fney-
srteinn lengst af frumkvæðið.
Undir lokin lentu báðir kepp-
enduæ i mdtolu timahraki, sem
lauk rneð því að Andersson
fór yfir tímatakmörkin. Við
nánari atlbugun kom þó i ljós,
að þegar hötfðu verið leiknir
40 leikir og fór skákin þá í
bið. Biðsíaðan er þesisi: Hvítt,
Freysteinn: Kg2, Dc3, Ha8,
Bd4, a3, b2, e4, fS, g3. Siart,
Andersson: Kh7, Df7, He7,
Re5, b6, c7, d6, g6, h5. Svartur
iék biðleik.
Lítum þá á skákir dagsins.
Hvítt: Jón Kristinsson
Svart: V. Hort
Drottningarindversk vörn
1. d4 - Rf6, 2. Bf3 - e6, 3. g3
- b6, 4. Bg2 - Bb7, 5. 0-0 - B< 7,
6. c4 - 0-0, 7. Bc3 - Be4, 8. Dc2
- Bxc3, 9. Dxc3 - d6, (Hér mun
öfflu algengara að lei'ka strax
f5 og hennur þá upp höfuð-
afbrigði drottningarindverskr-
ar varnar). 10. Dc2 (Hugmynd
Jóns er að ná valdi yfir reitn-
um e4). 10. - f5, (Svartur viffl
'hindra hvítan í að leika e4 og
jafnframt opnar þessi leikur
möguieika til sóknar á kóngs-
vænig). 11. Bel - Dc8, 12. Bxb7
(Tffl greina kom að lieika strax
e4). 12. - Dxb7, 13. Bg2 - Bd7,
14. Bf4 (Hér var ekki lakara
að leika 14. Bd2, ásamt Hael
og Bc3, en hvitur hefur
ákveðna áætlun í huga).
14. - Hf6, 15. d5 - e5, 16. Bc6
- Bf8, (Hér rann upp ljós fyrir
Jóná, 17. Bg5 gengur ekki
vegna 17. - Hxe6). 17. Bxf8
- H6xf8, 18. b3 - Hf7, 19. f3
- Haf8, 20. Bd2 - Dc8, 21. c4
- h5! (Hér eftir hótar svartur
stöðugt að rifa upp hvátu
kóngsstöðuna). 22. exf5 - Hxf5,
23. De4 (Hér kom sterklega til
greina að leika Hf2. Drottn-
inigán stendur sázt betur á e4
en c2). 23. - Bg5, 24. Bxg5
- Hxg5, 25. Kg2 - Hf4, 26. De3
- Df5, 27. Hf2 - h4, 28. g4 - h3t!,
(Þessi skwnmtitegi leikur
leggur grundvöfflinn að hag-
stæðara endatiafii, þar sem
hvítá kómgurinn liendir í kvi
á hl). 29. Khl (Auðvitað ekki
KxhS vegna H5xg4 og hvitur
verður mát). 29. - Df6, 30. Hgl
( 30. Hafl hefði sennilega
veitt meiri mótspymu). 30.
- e4, 31. Hgfl - De5!, (Nú
Tékkneski stórmeistarinn, V. Hort, stefnir nú hraðbyri að sigri
í Ri’ykjavíkurskákmótinii.
þvingar svartur fram unnið
endatafl). 32. fxe4 - Hxf2,
33. Dxf2 - Dxe4f, 34. Df3 -
Hxg4, 35, Dxe4 - Hxe4, 36. Kgl
- Hg4f, 37. Khl - Hd4, 38. Kgl
- »5, 39. Hf3 - Hdlt, 40. Kf2
(40. Hfl bjargar engu).
40. - Hd2t, 41. Kg3 - Hxa2,
42. Kxh3 - Hc2 og hvítur gafst
npp.
Hvítt: Bragi Kristjánsson
Svart: R. D. Keene
Robatseh-vöm.
1. e4 - g6, 2. d4 - Bg7, 3. Rc3
- d6, 4. Bc4 (Þessi bdskup er
hálifgerður vandræðamaður í
afbrigði því, sem Bragi velur,
og eiláft vandamál hvar hann
á að standa. Hvassasta
leiðin er hér 4. f4 en Keene
vann góða stoák af Gligoric i
Beriin 1971, þar sem þvá ai-
brigði var beitt. Braiga er því
ektoi láandi, þótt hann vfflji
reyna annað). 4. - Bc6, (Hér
mun einna aágengast að ieitoa
4. c6 en Keene, sem er
einn helzti hugmyndafræðdng-
ur Robatscih-vamarinnar, leik-
ur þennan leik mjög gjaman).
Framhald á bls. 20.
Hugleiðingar
um listamannalaun
í tilefni samlyndra skrifa
í Þjóðviljanum og Vísi 16/2
Ég sé ekkert því til fyrir-
stöðu að I efra fiototo lista-
mannaiauna séu settir menn
sem hlotið hafa viðurkenn-
ingu, hvort sem þeir eru enn
starfandi listamenn eða ekki.
Setjum svo að iistamanna-
laun í núverandi formi yrðu
lögð niður og aðeins 20—25
listamenn fengju sæti i heið-
urslaunaflokki (en þar eiga
nú sæti 11 menn), þá yrðu
fyrir valinu 9—14 menn í við
bót, þar af óákveðin tala rit-
höfunda en hinir settir hjá,
kannski höfundar, sem borið
hafa hita og þunga dagsins
fyrir litla eða enga þóknun,
'því að sú skoðun hefur verið
rikjandi að krefjist ritihöfund
ur greiðslu fyrir starf sitt, eé
hann ekki skáld. Má þá segja
að rikið gerí betur við emb-
ættismenn sína (sbr. Fjárlög-
in) en meti að engu listsköp-
un utan örfárra manna, en
hver er fær um að dæma um
hvað? Ef til vill leggur fram-
tíðín aðra ðrána á Hstaverto
en fram koma I dag, og eru
fjöidamörg dæmi úr Hstsög-
unni um það.
Og hvemig fer ef svonefnd
ur Éistasjóður verður stofnað
ur og úthlutar hverjum ein-
stökum iistamanni starfsstyrk
1—2 ár? A.m.k. 3ja hvert ár
yrðu styrtoþegar (þeir sem
ektoi eru í fastri stöðu) að
leita fyrir sér um hæfilegt
starf á stopulum vinnumarkaði
meðan beðið væri I óvissu eft
ir næstu úthlutun úr sjóði.
Hvað yrði þá um míðaldra og
eidri rithöfunda, sem enn eru
að störfum og ekki hafa aðrar
tekjur en vesæl ritlaun?
Myndu þeir koma til greina
við úthlutun starfsstyrkja og
kæmi hún að gagni? Mér
finnst þessi úthlutunartifflaga
„út í hött“ og eingöngu mið-
uð við ungt fól'k. Auk þess
myndi umsóknarúthlutun
hafa ritskoðun og heft skoð-
anafreisi í för með sér, þar eð
búast má við að handritin
yrðu að finna náð fyrir aug-
um einstrengingsiegrar mats-
nefndar.
Ákveðinn nefndarmaður I
úthiutunarnefnd (undarlegt
fyrirbrigði að sami maður
skuli hafa verið kvaddur til
viðtals og greinagerð hans
birt bæði i Þjóðviljanum og
Vísi) kvaðst reyna eftir
megm að fara eftir eigin mati
Gréta Sigfúsdóttir.
á gildi þeirra verka, sem
iistamenn sköpuðu og hvar
féð kæmi i beztar þarfir. Er
sá góði maður öruggur um
að mat hans sé réttmætt, að
það sé laust við alla hlut-
drægni? Einhiítt mat er sjald
an hiutdrægnislaust og þess
vegna þvi betra sem nefndar
menn í úthlutun eru fleiri,
svo að sem flest sjónarmið
geti komið til greina. Téður
nefndarmaður ræðir um ein-
hæfan og þröngan bókmennta
smekk viðvikjandi uppfærslu
3ja nafngreindra rithöfunda í
efri flokk á kostnað annarra
3ja sömuleiðis nafngreindra
rithöfunda. Er það ektoi bnot
á aimennu veisæmi og jaðrar
við atvinnuróg að nefna
nöfn? 1 ailt voru 11 lista-
menn færðir upp. Af hverju
hneyksiast hann ekki á öðr-
um en þessum þremur, eða
verða menn að fylgja ákveð-
inni stjómmálaskoðun til þess
að geta talizt „góðir" lista-
menn? Ber það ektoi vitni um
jafn þröngan bótomennta-
smekk að halda á loft nöfn-
um einstakra rithöfunda
(bæði hér heima og erlendis),
en níða eða þegja um hina?
Það ganga sögur um að
ákveðin kreddu-bókmennta-
klíka hafi farið það langt í
áróðri sínum fyrir einstökum
mönnum að senda útvarpsráði
bréf þess efnis að bægja öðr-
um en þeim útvöldu frá fjöl-
miðhim og hinni árlegu „verð
launaveitingu" útvarps. Bréf
þetta skal þvá miður vera sam
þykkt og undirritað af þekkt
um einstefnurithöfundum,
sem ekki þykjast of góðir til
að stinga rýtingi i bak starfs
bræðra sinna. Og eftir öll
þessi læti og áróður, og eftir
að klíkan hefur staðið að vali
bóka í samkeppni Norður-
landaráðs tvö síðastliðin ár,
stöndum við Islendingar ekki
betur að vági en svo, að senda
varð sömu bók tvisvar í sam-
keppnina þótt útséð væri um
úrslitin a.m.k. I siðara skipt-
ið (eða var það gert til þess
að spara þýðingarlaun?) og er
það ljósast dæmi um þrá-
hyggju fyrrnefndrar klíku.
Nú hef ég aðafflega vikið að
rithöfundum, en þeir hafa yf
irieitt borið minnst úr býtum
eins og stoapandi listamenn
yfirleitt. Obbinn af túltoandi
listamönnum hefur það fram-
yfir að geta þjónað list sinni
á föstum iaunum. Þó skal tek
ið fram að myndlistarmenn fá
námsstyrki og aðra fyrir-
greiðslu sem rithöfundar
hafa farið á mis við. Ég veit
ekki betur en að rithöfundar
helgi listgrein sinni afflan
þann tíma sem þeir hafa af-
lögu frá S'kyidustörfum, þar
eð flestir verða að stunda ein
hverja vinnu til að komast af.
Fer því vel á að styðja við
bakið á þeim jneð listamanna
launurn, og í stað þess að
feila niður úthlutun í núver-
andi forrni ætti fremur að
festa miðaidra listamenn I
neðra flokki, svo að þeim veit
ist tækifæri til að vinna sig
upp í efri flokk. Starfsstyrk-
irnir henta aftur á móti ungu
fólki sem er að ryðja sér
braut og á eftir að sýna hvað
í því býr.
Hvað viðvíkur tillögu
nefndarmanns um útbreiðslu-
starfsemi, þ.e. plötuútgáfu á
tónlist, þá kemur mér það
spánskt fyrir sjónir meðan
ritihöfundar verða að berjast
við að fá útgefin skáldverk
sin eða kosta útgáfuna sjálf
ir, eins og t.d. sum Ijóðskáld-
in.
Skritið að Vlsir stouli etotoi
hafa haft tai af fleiri en ein-
um nefndarmanna og heldur
etoki af þeim listamönnum,
sem hiutu listamannalaun í ár
og eru þatoklátir fyrir að hafa
fengið þau.
Skrifað 18. 2.
Gréta Sigfúsdótt ir.