Morgunblaðið - 18.07.1972, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 18. JÚLl 1972
21
— Verður
Framh. af bls. 32
gæti haldið áfram, og þess
vegna yrðu allar myndavélar
f jarlægðar fyrir biðskákina.
HVER VERÐUR
FRAMTÍÐAREAUSNIN ?
Hins vegar var enn ekki fund
in framitiðarlausn á myndatöku
vandamálinu er blaðið fór í prent
xm. Freysteinn Jóhannsson,
blaðafulltrúi Skáksambandsins
sagði blaðinu að hann væri bess
fuliviss að lausn myndi finnast
fyrir fjórðu skákina i dag þótt
ekki væri hægt að segja hver
hún yrði. Ljóst er að teflt verð-
ur í salnum.
Chester Fox var á hinn bóg-
inn ekki s'érlega bjartsýnn í
gærdag. ,,Ég hef von, en heldur
ekki meir.“ Hann var þó öhu
hressari þegar við hittum hann
í gærkvöldi og kvað góðar vonir
að harun gæti byrjað að mynda
aftur á morgun (þ. e. í dag).
Morgunblaðinu tókst ekki að fá
þetta staðfest hjá forustumönn-
um Skáksambandsins áður en
blaðið fór í prentun.
SPASSKY í l PPNÁMI
Spassky var ekki jafn yfir
vegaður þegar hann gekk út úr
Laugardalshöliinni. í fyrsta
skipti notaði hann nú bakdym-
ar. Hann haf«i komið að höllinni
þegar klukkuna vantaði 18 mín-
útur í 5 ásamt Geller og lífverði
frá KGB. Á meðan hann var inni
beið Geller í bílnum. Eftir 20
mínútur kom hann út á ný eftir
að hafa gefið skákina. Hann var
fölur, virtist í uppnámi og
mjög umhugað um að komast
sem fyrst í bílinn. Þar áttu þeir
Geller snögg orðaskipti, og óku
með hraði á brott.
EN BOBBY BROSTI . . .
Bobby Fischer kom að höllinni
14 mínútur yfir 5, ekið af vini
sinum séra Lombardi. Honum
var tekið bæði með fögnuði og
púi. Eftir aðeins tvær minútur
kom hann út á ný, en Lombardi
hafði haft bílinn í gangi á með-
an. Fischer hafði sýnilega létt. Nú
voru fagnaðarópin öllu fleiri en
púin, og í fyrsta skipti í langan
tíma sást Bobby Fischer brosa.
Stuttu seinna sátu þeir Fisch-
er og Lombardi afslappaðir og
kátir og neyttu veizlumatar í
veitingahúsinu Óðal i boði þess.
Fischer drakk að sjálfsögðu að-
eins appelsínusafa með.
„YNDISLEG SKÁK“
„Þetta var alveg dásamleg
skák og í bezta Fischer-stil,“
sagði Collins góðvinur Fischers
sem ekur um í hjólastól, en
hann hefur verið kallaður „læri-
faðir“ áskorandans. Þessi litli,
samanfallni maður ljómaði og
kvað þetta stóran dag í lífi Fisch
ers. „Spassky var þolandi í skák-
inni allan tímann." Blaðamaður
Mbl. spurði Collins hvort þetta
myndi ekki veita Fischer meiri
öryggiskennd. „Bobby hefur að
vísu aldrei skort sjálfsálitið, en
þetta ætti vissulega að veita hon
um meira jafnvægi," svaraði
hann.
„SPASSKY TEFLDI
HERFILEGA"
„Spassky tefldi svo illa i þess-
ari skák að mér virtist sem hann
vissi varla hvað var að gerast
sagði bandariski skákmeistarinn
og blaðamaðurinn Horowitz i
stuttu spjalli við blaðið. „Ef ein-
vígið verður teflt til enda, tel
ég engan vafa á að Fischer sigri
með yfirburðum."
Ingi R. Jóhannsson sagði lit-
ið vera um skákina að segja:
„Þetta var svo greið vinnings-
leið.“
SPASSKY HEFUR EKKI
SÝNT SITT BEZTA“
Júgóslavneski stórmeistarinn
Gligoric kvað þetta hafa verið
„algert tap“ fyrir hvítan. „Fisch
er var svo fljótur að velja bið-
leikinn að menn veltu því mjög
fyrir sér hvort hann hefði valið
rétt. En hann valdi rétt. Gligor-
ic sagði Spassky ekki hafa náð
„réttri línu í skákinni strax í
upphafi. Heimsmeistarinn hefur
ekki sýnt sitt bezta."
— Kýs heldur
Framhald af bls. 32
fossvirkjun og Skagfirðing-
um hagkvæmara.
Tóku fundarmenn, sem
voru 60—70 talsins, mjög
undir þetta. Og forsætisráð-
herrann, Ólafur Jóhannesson,
sagði m.a., að hann hefði held
ur viljað að sú leið, sem Sverr
ir ræddi um, hefði verið val-
in heldur en að lína yrði lögð
milli Sauðárkróks og Akur-
eyrar, m.a. vegna óvissunnar
um framhaldið á virkjun
Laxár.
Ráðstefnan var haldin sl.
sunnudag. Þar fluttu framsögu-
erindi Valgarð Thoroddsen, sem
talaði um virkjunarmál á Norð-
urlandi, Sveinn Björnsson, sem
talaði um iðnþróun á Norður-
landi, og Steingrimur Hermanns-
son, sem kynnti Framkvæmda-
stofnun ríkisins og starfsemi
hennar. Að framsöguerindum
loknum fékk Sverrir Sveinsson,
rafveitustjóri, orðið og flutti er-
indi um orkuöflun á Norður-
landi, sem hann hafði áður flutt
á vegum Sambands íslenzkra raf-
veitna á Akureyri 29. júní sl. og
bætti við þeim niðurstöðum, sem
hann hafði dregið saman um
málið síðar. Deildi hann á að ráð-
izt væri i þá framkvæmd að
flytja orku frá Akureyri til Sauð-
árkróks, án nokkurs samráðs við
raforkumálanefnd Norðurlands
vestra eða Rafveitu Siglufjarðar
um lausn á raforkumálum á
svæðinu. Hefði verið bent á þá
lausn að tengja rafveitukerfið í
Skagafirði við Skeiðsfossvirkjun
í stað þess að leggja linu frá
Akureyri til Sauðárkróks. Og
hægt hefði verið að benda á
virkjunarmöguleika við Skeiðs-
fossvirkjun, som ekki yllu
neinni óánægju eða árekstrum
við heimamenn. Kæmi þar að
notum hin mikla miðlun, sem
gerð var í Fljótunum árið 1945
og væri hún þung á metunum,
þegar til hagkvæmnissjónarmiða
kemur.
Sagði Sverrir að með linu frá
Skeiðsfossvirkjun mundi nýtast
ónotuð orka þaðan. Sú orka, sem
þyrfti að koma í notkun, væri
orkan, sem áður fór í síldariðn
aðinn á Sigiufirði. Þar sem
undirbúningi eru hitaveiturann
sóknir á Siglufirði, hefði ekki
verið hvatt til að fara yfir
húsahitun með rafmagni þar. En
ef Skagfirðingar fengju þessa
orku, þá gætu þeir nýtt hana og
sparað notkun dieselvéla strax.
Gætu hagsmunir þannig legið
saman. Hvað Laxárvirkjun snert
ir, þá yrði þar ekki afgangs-
rafmagn fyrr en fyrsti hluti
- Synti
Framhald af bls. 32
að eins konar akbrautir mynd-
ast fyrir hjól bifreiða, sem
yfir brúna fara, en á milli hjól
faranna og til hliðar við þau
hafa myndazt eins konar renn
ur. 1 hálkunni runnu hjól jepp
ans til að aftan og lentu ofan
í þessum rennum, með þeim
afleiðingum að bíllinn snar-
beygði út af brúnni og kast-
aðist í ána.
Sigurði tókst að brjótast út
úr bilnum og bjarga öðrum
Pólverjanum upp á þakið með
sér, en hinn Pólverjinn fannst
ekki. Náði Sigurður í oliu-
brúsa úr bílnum og tæmdi
og batt síðan á bak sér.
Varpaði hann sér síðan til
sunds I straumharða jökul-
ána og synti til lands, um 80
metra vegalengd. Er það mik
ið afrek, sem hann vann
þarna, þvi að Sigurður er 55
ára að aldri.
„Ég gerði mér það fullljóst,
að þetta var vogun," sagði
Sigurður í viðtali við Mbl. í
gær, „og alls ekki vist að mér
tækiist að ná landi. Ef ég hefði
ekki verið í ullarnærfötum,
er ég ekki viss um að ég hefði
lagt i þetta, en hitt var mér
ljóst, að með öðru móti kæm-
umst við vart lífs af. Svo
vissi ég, að þótt þetta heppn-
aðist, þá myndi samt líða lang
ur tími, þangað til að hjálp
gæti borizt Pólverjanum, og
þar sem bíllinn var farinn að
síga dýpra í ána, mátti eng-
an tíma missa. Ennfremur
var mikið ísrek í ánni og ef
einhver jakinn hefði rekizt á
bílinn, hefði hann farið strax
i kaf og þá ekki þurft að
spyrja að lokunuim.“
Synti Sigurður til lands,
undan straumnum, og náði
landi á öðrum þeim tveggja
staða, sem uppganga var fær
á. Ef hann hefði komið að
landi nokkrum metrum neð-
ar, hefði hann ekki náð að
komast upp. Síðan gekk Sig-
urður heim að Kviskerjum,
sem eru í 6—7 km fjarlægð,
og kom þangað um kl. 18:15,
eftir rúmlega klukkustundar
göngu. Svo vildi til, að i þann
mund var vörubill að koma
heim að Kvískerjum, og var
báti i skyndi snarað upp á bíl-
pallinn og bróðir Sigurðar,
Hálfdán Björnsson, hélt með
tveimur mönnum öðrum að
Fjallsá. Var Pólverjanum þá
bjargað, er hann hafði verið
í um hálfa aðra klukkustund
á þaki jeppans. Hafði jeppinn
sigið neðar og var farið að
fljóta- talsvert mikið yfir þak
hans, þegar manninum var
bjargað.
„Það var alveg elnskær til
viljun, hvað menn gátu brugð
ið skjótt við manninum til
bjárgar,“ sagði Sigurður,
,,bæði kom vörubíllinn að Kví
skerjum á þessum tíma fyrir
tilviljun, og eins var bátur-
inn, sem lengi var notaður
sem ferjubátur á Fjallsá, úti
við, reiðubúinn til notkunar í
stað þess, að venjulega er
hann geymdur inni i geymslu
á þessum árstima og tekur
sinn tíma að ná honum út og
búa til notkunar.
Það var hreinasta guðsmildi
að við tveir skyldum bjargast
úr þossu slysi, bæði hvað
snertir tilviljanirnar, sem ég
áðan nefndi, og eins hitt, að ef
jeppinn hefði lent aðeins utar
í ána, lengra frá brúarstólp-
anum, þá hefði enginn okkar
verið til frásagnar um þetta
slys. ísrekið var það mikið á
ánni, að ef bíllinn hefði lent
utar í ána, þar sem dýpra
er og meiri straumur, hefði án
efa lent á honum isjaki undir
eins og velt honum á bólakaf."
Pólverjinn, sem drukknaði,
var háskólakennari í jarð-
fræði. Hann var leiðangurs-
stjóri pólsks vísindaleiðang-
urs frá Lodz, sem kom til
landsins fyrir um 1% mánuði
á skútunni „Joseph Conrad“
til rannsókna á Kvíárjökli.
Þorri leiðangursmanna hélt
aftur utan með skútunni fyr-
ir um % mánuði, en þessir
tveir urðu eftir til að Ijúka
starfinu. Lík Pólverjans
fannst rekið seint á laugar-
dagskvöldið við ósa Fjallsár.
Verður það sent til Reykjavík
ur i dag. Pólverjinn lætur eftir
sig konu og tvö börn.
Sigurður og Pólverjinn, sem
komst lifs af, voru báðir illa
haldnir eftir vosið, báðir risp-
aðir og skomif, og Pólverjinn
auk þess mjög kaldur og dof-
inn eftir vistina á bílþakinu í
hálfan annan tíma í rigningu
og vatnselg. Vatn árinnar var
nálægt frostmarki, enda er
brúin yfir hana skammt
frá útfalli jökullónsins. —
Var Pólverjinn fluttur heim
að Kvískerjum og dvald-
ist þar yfir nóttina, en
síðdegis á sunnudag var
hann fluttur til Hornafjarðar.
í dag verður hann fluttur til
Reykjavikur og látinn gang-
ast undir frekari læknisrann-
sókn, en hann hefur kvartað
undan eymslum í brjósti og
baki og hefur enn ekki fengið
tilfinningu i fingur. Þá er
hann með áverka á höfði og
viðar á líkamanum. Hann er
einnig jarðfræðingur frá Lodz
og er 43 ára að aldri.
Bíllinn er ennþá í ánni og
nú sokkinn svo djúpt, að að-
eins grillir í loftnetsstöngina.
Hefur ekki verið reynt að
ná honum upp ennþá, enda að-
stæður allar mjög erfiðar og
mikið i ánni.
Þess má geta, að í nóvem-
ber 1936, er Sigurður Björns-
son var 19 ára gamall, lenti
hann í snjóflóði á Breiðamerk
urfjalli í Breiðamerkurjökli.
Barst hann með flóðinu um
212 metra leið og lenti niður
í 28 metra djúpa gjótu, sem
orðið hafði til við það, að jök
ullinn bráðnaði niður með f jall
inu. Þar lá hann í fönn i 25
klukkustundir, þar til hann
fannst og var bjargað. Þótti
ganga kraftaverki næst, að
hann skyldi komast lífs af.
þriðja áfanga yrði tekinn í notk-
un, en ósamið er um hann. Svæði
Skeiðsfossvirkjunar væri nú
meira en sjálfu sér nægjanleg
og þyrfti að selja orku. En verði
línan frá Akureyri i Skagafjörð
ofan á, yrði erfitt að sjá hvenær
það gæti orðið. Tóku heimamenn
mjög í sama streng.
Ólafur Jóhannesson, forsætis- I framtíðinni milli Akureyrar og
ráðherra, var á fundinum. Sagði Sauðárkróks og eins væri hann
hann, að hann hefði kosið að
linan frá Skeiðsfossvirkjun
hefði verið valin heldur en sú
frá Akureyri, m.a. vegna óviss-
unnar um áframhaldandi virkj-
un Laxár. Hann sagði jafnframt,
að þessi lína myndi þó koma í
fylgjandi þvi, að koma raflínu
á milli Norður- og Suðurlands.
Sömuleiðis að valdar yrðu frekar
stórar virkjanir en litlar til að
samtengjast. Kvaðst hann vona,
að hægt yrði að ná samkomu-
lagi við heimaaðila um lausn á
Laxárdeilunni.
Góðfiski getum við kallað allan ís-
lenzkan fisk, sé hann veiddur á
réttum tíma, vel verkaður og fersk-
ur, eða rétt geymdur.
Vissar fisktegundir þykja þó flest-
um öðrum betri. Með þeim viljum
við smjör, því þegar reynir á bragð-
gæðin, er það smjörið sem gildir.
Draumurinn um soðinn lax með
bræddu smjöri ögrar pyngju okkar
á hverju sumri, því hvað er annað
eins lostæti og nýr Iax með íslenzku
smjöri?
Matgleðin nýtur sín einnig þegar
soðinn eða steiktur silungur er á
borðum. Og enn er það smjörið
sem gildir. Til að steikja silung
dugar heldur ekkert nema íslenzkt
smjör og séu silungur eða rauð-
spretta grilluð, er fiskurinn fyrst
smurður vel með íslenzku smjöri
og síðan grillaður heill í örfáar
mínútur á hvora hlið.
Soðin lúða er herramannsmatur.
Sjálfsagt er að sjóða fiskinn í eins
litlu vatni og hægt er, ef ekki er
löguð súpa. Svolítið hvítvín útí
vatnið, eða í stað vatns, spillir ekki.

Sumir örlátir matmenn segja að
fiskar hafi synt nógu lengi í vatni
og séu þeir settir í pott, eigi að vera
vín í honum, en ekki vatn. En ís-
lenzkt smjör má ekki gleyma að
bera með, það væri synd. Gott er
líka að steikja þykkan lúðubita í
ofni. Við smyrjum bitann vel með
smjöri og pökkum inn í álpappír,
en setjum ekkert vatn við.
fyrsta flokh islenTfct smjör
jo» grÓmm
Nú er lúðu-, Iax- og silungstíminn
og srnjörið er á góðu verði.
Notfærum okkur gæði lands og
sjávar. Annar eins herramannsmat-
ur og þessi býðst ekki víða annars
staðar.