Morgunblaðið - 23.08.1972, Blaðsíða 24

24 MÓRGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. ÁGÚST 1972
SAI GAI N | ífrjálsuriki eftir YS. Naipaul
borgarinnar þar sena hann er.
Svona gengur það. Eilífar ferðir
með lestum og strætisvögnum
til ókunnugra staða. Alltaf er
óráðið, hvaða götur á að ganga
eða hvaða dyr á að knýja næst.
Gatan er þokkaleg með litlum
gráum múrsteinshúsum, bara
nokkur þrep frá gangstéttinni
að dyrunum. Maðurinn sem opn-
ar verður reiður um leið og
hann heyrir nafn mitt. Þetta er
lítill gamall maður með allt of
víðan flibba og ég skil illa mál
iýzkuna hans. Þó skil ég að
Dayo skuldar honum 12 pund í
leigu, að Dayo hafi horfið án
þess að borga, og hann muni
ekki láta farangur hans af
hendi fyrr en hann hafi fengið
peningana sína. Ég fer að hata
þennan litla karl og saggafullt
húsið hans. Veggirnir eru atað-
NILFISK
þegar
um gscðm er
í&ð Í£rjÍM....
SUDURGÖTU 10, REYKJAVÍK, SÍMI 24420
ir óhreinindum, og þegar ég sé
litlu kompuna, sem hann vil fá
þrjú pund fyrir á viku, verð ég
að sitja á mér. Maður verður
alltaf að sitja á sér, en ég veit
ekki til hvers.
Ég sé tösku Dayos í komp-
unni með ,,Comombie“-miðanum.
Ég borga og tek hana strax. Ég
veit ekki, hvar Dayo er að finna
í þessari borg, hvar hann hetf-
ur verið í felum þessar fjórar
vikur, en ég fer út á götu eins
og fáráðlingur með þungu tösk-
una hans, eins og ég sé sjálfur
nýkominn af skipsfjöl og fer
að skima allt i kring.
Jafnvel þegar ég er kominn
á járnbrautarstöðina er ég enn á
báðum áttum. Á ég að fara héð
an eða ekki? Biðsalurinn mann
laus, seatin sundunriteit með hnif,
svo mann verkjar í tennurnar að
horfa á þau. Ég reyni að hugsa
mér alla dagana, sem Dayo hef-
ur verið aleitnn í þessari borg,
alla dagana sem hann hefur séð
koma að kvöldi og vita ekki,
hvert hann ætti að snúa sér. Og
á leiðinni i lestinni aftur til
London fer ég að hata allt sem
fyrir aiugu mér ber, húsin, veirzl-
anirnar umferðina, allt þetta ráð
setta fólk, börnin sem eru að
leik á viðavangi.
Á stöðinni bíð ég enn og fer
siðan í strætisvagn og annan
strætisvagn. En þegar ég keim
fyrir hornið með þungu töskuna,
sé ég hvar Dayo bíður fyrir ut-
an húsið. Ég sé Dayo í fötun-
um, sem hann var i daginn, sem
hann fór burt með „Comombie".
Mér sýnist hann hafa beðið
lengi. Eins og hann viti ekki
lengur etftir hverju hann er að
bíða. Hann hefur ekki horazt.
Frekar hefur hann fitnað. Um
leið og hann sér mig, verður
hann sorgbitinn og augu min
fyllast tárum. Við förum niður
í kjallarann og föllumst í faðma
og við setjumst á svefnbekkinn.
Og ég blygðast mln, þegar ég
finn lyktina af honum og sé,
hvað fötin hans eru óhrein.
Hann lagguir höfuðið í keltu
mér og ég strýk honum eins og
barni og hugsa um alla dagana,
sem hann hefur verið einn, án
mín. Hann lemur höfðinu við
hnén á mér og segir: „Ég er bú-
inn að missa kjarkinn. Ég er
búinn að missa kjarkinn." Horfi
á síða hárið hans sem ekki heí-
ur verið klippt lengi og ég sé
innan á óhreinan skyrtukra'g-
ann, ég sé óhreinu skóna hans.
Og hann endurtekur í sí-
fellu: „Ég er búinn að missa
kjarkinn. Ég er búinn að missa
kjairkiiinin,"
Ég giieymi ölHuim Mkyrðunutm,
sem ég hafði hugsað honuim. Ég
ræ með hann á hinijániuim, þang-
að -tiii ég kem til sjálllfs mín, og
ég sé aö það er orðið dittnmit, bú-
ið að kveiilkja á >götuljósiuinum.
Ég viil ekki, að hatnin grípi tiil
örþriifaráða fyrir miisiskilið stolt.
Ég viii ráða fraim úr þess-u fyrir
hainn. Svo ég spyr: „Viiitu þá
ekki hai’Jda áfram viið néimið?“
Hann svarar ektei. Hann snökt-
ir bara. Ég spyr afltur: „Viltu
þá ektei halda áfram við mámið!“
Hamin lyftér höfðiinu, snýtir sér
og segir: „Þett’a er all.it í kugd.
Ég vii haida áfiram við námið.“
Og ég sé að homiurn léttiir, að
hann eir bara áhygigjuifmllllur og
einmama og bugaður. Og þetta
verður llka allt í llagi.
Þegar ég kveilki Qijós í eldhús
fau, faira katealalkkarniir atf stað
og þjóita í aliar áititiir, yfir
óhreiinu, giömilu eldaivélina og
beygfliaða potta og pöninur. Ég
tek fram brauð og rnjólk og sar-
dínudós.
Það er fuHt tungl þetta kvöM
og hvita kerlingin á efri hæð-
iun.i er í ham eins og aHltatf, þeg-
ar tungilið er fullt, rítfst
og steaimma/sit við eSgiinmaininiionn,
öskrar og íbölvar, þangað til
aminað þeirra Jeesir hitt úti.
Ég kveilki svoliitimn eld, meiira
með kveikjarabens'íini og dag-
blöðum en kolamolum og við
Dayo sdtjuim að straæðingi. Mér
finnsit versit, að ekfcert baðher-
bergi er í kjaflDiaranum. En Dayo
ætlar að fana meesta dag í bað-
hús með gamlia mjúka handkfliæð-
ið. Þar kostar baðið bara siex
peins. Nú verður herbergið hlý-
tegt við eldinm, rafciinm þormiar
svoffitið. Rottan íininur strax mat
arlýkt'm'a. Ég heyri, að hún klór
ar í kassamm, sem ég seitti yfir
holuma henmiar. Hér í kja'llajran-
um er eins og í útileigu. Skömmu
eftir að ég fHluitti inn, hemigdi ég
iiítimn sikraiutspegil á miðjan
veggimin yfir atfmiimum upp á >grim.
Nú er Dayo komirun til að henda
gaimiam aið þ esi.su.
Við drögum úit svefnbeikicimn
og búum um otktouir. Ég gleymi
ólykitimmi atf dauðum rott-
um, óþverra, gasi og ryði. Sú
gamflia uppi fllœsjir ei'gimmanmíinn
úti. Þegar ég vatoma um rniðja
nótt, er það ainmaðhvart vegma
þess að hamm stemidur grenjandi
úti á gamgistéttiinni eða er að
lemja uitam huirðina. Um mongum
ímn er afllt hljótt. Mánaðarlega
geðveilkim er yfirsitaðin.
Og nú er einis og ótti mimn oig
áhyggjur séu horfnar. Góðir tím
ar gamiga í garð. Góðir tím-
ar taba við og ég fer að igflieyma
Stefaini og fjöfliskyldu hams, föð-
uir míniuim og móður, sykureter-
í þýðingu
Huldu Valtýsdóttur.
unmi oig foniminli og húsá rifea
mannsins, sem er að groitma, stoip
inu um nótt og ókumna lamdilmu
uim morgumimm. Ég gflieymii því
öfllu. Það verður alfflt sivo tfjar-
lægt, eins og það tiKheyiri öðru
lifi. Bktoert af því smierbir rnilg
framar. Og þarma í kj'aillarainium
með geðveiku komiuma uppi, fer
éig að fimna, hvetnraiig þessiir mám-
uðir í London llliða, ég öðíasit líif
mitt aiftiur, þar sem ég bý eimm
mieð Dayo og þekki emga aiðra.
Ég útbý litlia svetfnheirbergið
bakaitil harada Daiyo, set
meira að segja upp lesffljós þar
og hann fer að stumda miám. Hon
uim vex kjartour á ný og það
virðist satt, sem hamn seigiir, að
honuim þyki gaimain að vera við
mám, því um leið og hamm er bú-
ímm að fá eitt Skíirteini fer hann
að búa siig undit að miá þvi næsta.
Hamm er >gfliæs:lliegiur i raýju föt-
umuirn, sem ég keypti handa hon-
um, ffinin maður. Málfari hams fer
stöðuigit fram og ég e>r atmMiuir af
hanurn. Hamm eir eimis og hver
ammiar menmtamaður. Mér er
ljóst, hve fávís ég er, oig ég
blanda mér ekiki í nám harns. Ég
læt hamm um siittt, ég ýti ekki á
eftir homiuim. Ég vil eteki, að neátt
illt heradi hann atffcur. Mér er nóg
að hann er hér.
Og se'gija má að mér sé fajrið
að líka störborgarlífið. Heima
vildi ég vana mirnn eiigimm hús-
bóndi því þar er ruddamennsk-
an ráðamdi oig fóClk iiæibur eins og
viinma sé böl og refsing. Ern mér
er fairið að falflia vel við varto-
smiðjuna hér. Emigdnn stendur yf
iir marani m>eð reiddam hnefainm,
eraginn miðiist á mianmii. Mér
fimirasit tóbaikisfliyktin góð, mér fer
velvakandi
0 Hannibal,
Húsnæðismálastjórn
og húsbyggjendur
sem „afhjúpaði" pólitískt þukl,
maðurinn sem lofaði svo mörgu
fyrir kosningar, maðurinn sem
öllum þeim, sem annt er um fjárhágslegt öryggi
fjölskyldu sinnar líftryggja sig hjá Sjóvá.
Nú er hægt að velja á milli fjögurra tegunda
af áhættulíftryggingum á STÓRLÆKKUÐUM iðgjöldum.
Athugið að allt að
15.000 króna iðgjald erfrádráttarbært til skatts.
Hafið samband við aðalskrifstofuna eða næsta
umboðsmann og leitið nánari upplýsinga.
SJ0VA
INGÓLFSSTRÆTI 5 REYKJAVIK SlMI 11700
UMBOÐSMENN UM LAND ALLT
Hvar er Hannibal, maðurinn talaði svo fagurlega m.a. um
Tryggió líf yðar
og framtíð
fjölskyldunnar
aukinn stuðning við húsbyggj-
endur, maðurinn sem vann
kosningasigra, vegna þess að
svo margir trúðu tali hans, mað
urinn, sem varð ráðherra fé-
lagsmála, „maðurinn sem
hvaatf “ ?
Það er von, að menn spyrji
slíkra spurninga nú, — sérstak
lega þeir, sem hafa beðið eftir
fyrri hluta láns Húsnæðismála
stjórnar síðan snemma á þessu
ári — fólk sem í góðri trú á
loforð ráðherrans um aukinn
stuðnirag, lagði út í húsbygg-
ingu, en stendur nú uppi ráð-
þrota með hálfbyggð hús sín
og vonar, að „maðurinn, sem
hvarf" finnist fljótlega og rétti
þeim hjáiparhönd.
0 Eftir hverju er beftið?
Biðin ætlar að verða löng og
eflaust gefast margir upp,
nema „maðurinn sem hvarf"
komi í leitirnar, og láti nú
verkin tala, en ekki móðan
másia. Það væri kannsiki reyn-
andi að biðja samráðherra hins
týnda að fara í leitir og vita
hvort ekki hefst upp á honum.
Ég er viss um að þeir rúmlega
200 umsækjendur um fyrri-
hlutalánið, sem nú bíða myndu
fúslega taka þátt í þeirri Leit,
„ríkissjóði að kostnaðarlausu".
Ég vil reyndar skora á þessa
lESIfl
DflCIECn
umsækjendur að láta nú í sér
heyra, því það er kannski eng
in furða að lánin séu „fryst",
þegar enginn æmtir né skræmt
ir.
Undirritaður hefur eftir góð
um heimildum, að til þess að
fullnægja umsóknum um fyrri
hlutalán þurfi ekki háa
fjárhæð, og jafnframt það, að
aðeins hafi staðið á formsatrið
um, til þess að hægt væri að
ganga frá lánunum, þvi að frá
því snemma á þessu ári, hafi
þessir peningar og reynd-
ar „talsvert stærri upphæð“
verið til í „kerfinu". Það hlýt-
ur því að vera réttmæt krafa
þeirra, sem hlut eiga að máli,
og hafa í meira en hálft ár að-
eins fengið óljós svör eða erag-
in, að gerð verði opinberlega
grein fyrir því nú þegar hvem
ig þessi mál standa og hvers sé
að vænta. Ég vil svo að end-
ingu skora aftur á þá, sem
„eiga inni“ hjá Húsnæðismála-
stjórn og Hannibal, að taka sér
penna í hönd og tjá hug sinn
um málið.
Með fyrirfram þakklæti fyrir
birtinguna.
Kristján Stefánsson,
Hólabraut 11,
Hafnarfirði.
0 Ashton-fjölskyldan o.fl.
„Kæri Velvakandi!
Viltu koma eftirfarandi á
framfæri fyrir okkur:
Væri ekki hægt að endur-
taka þættina um Ashton-
fjölskylduna, t.d. á laugardög-
um, síðdegis? Þetta eru áreið-
anlega langvinsælustu fram
haldsþættirnir i sjónvarp-
inu op> okkur finnst alltaf ergi
legt ao missa úr þætti, sem oft
getur komið fyrir, ýmissa hluta
vegna. Það væri engin goðgá
að endurtaka þættina; ein okk-
ar var búsett í Noregi þegar
Fosythe-ættin var sýnd þar í
sjónvarpinu. Þar voru þættim
ir sýndir á mánudagskvöldum,
en síðan endurteknir á laugar
dögum og var þar atenenn
ánægja með þá tilhögun. Svo
viljum við taka fram, að okk-
uir firanast framhaldsþættim-
ir frá BBC skemmtilegasta efn
ið, sem sjónvarpið hefur upp á
að bjóða.
Eimihvem tlma vair miinnzt á,
að væntanlegir væru þættir af
Maríu Túdor, sem væru óbeint
framhald af þáttunum um kon-
ur Hinriks áttunda. Hvenær
koma þeir?
Með fyrirfram þökk.
Nokkrar, sem horfa
mikið á sjónvarp."
0 Við hvern á Fox að
semja?
Velvakanda hefur borizt
bréf frá „Spurulli" og fer það
hér á eftir, en ektoi treystist
Velvakandi til að svara því.
Vera má, að einhverjir lesenda
hans kunni hér svar við eða
geti útskýrt málið:
„Kæri Velvakandi!
Nýverið kom um það fregn í
fjölmiðlum, að Chester Fox
hygðíst stefna Robert Fisch-
er fyrir að hafa komið í veg
fyrir að unnt væri að kvik-
mynda skákeinvígið mikla.
Nú er ég ekki vel að mér í
hinum margslungnu samning-
um um þetta einvígi, ásamt öllu
tilheyrandi því, en mig langar
til að vita, hvort Fox hafi ekki
keypt réttinn til kvikmyndun-
ar af Skáksambandi Islands og
hvort sambandið sé þá ekki sá
aðili, sem Fox á að semja við?
Ef ég hefi misskilið þetta
atriði, þætti mér vænt um að
fá svar við því.
Spuriil."