Morgunblaðið - 16.09.1972, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. SEPTEMBER 1972
Otgsfandi hf Árvakuí, Reyfcijavfk
Frarríkvaomda atjó-ri HaraWur Svein sson.
Rrbatjórar Matbhías Johannassan,
Eyfólifur Konráð Jónsson.
Aöstoöarrítstjóri Sityrmir Gurmorsson.
RrtS'tjórmrftHftrúi Þiorbijönn Guðnrvundssofl.
Fréttastjóri Björn Jólhanooson.
Auglýsingastjóri Ámi Garöar Kristinsson
Rrtstjórn og afgreiðsia Aöajstræti 6, sfmi 1Ó-100.
AugTýsingar Aðafstræti 6, sími 22-4-CO
Áskrrftsrgjafd 226,00 kr á mánuði innanlands
1 teiusasöfu 15,00 Ikr eintakið
Qkattaáþjánin, sem ríkis-
stjórnin innleiddi, er nú
farin að segja til sín með
áþreifanlegum hætti. Allur
almenningur í landinu á nú
í erfiðleikum með að standa
undir hinum gífurlegu skatta
hækkunum, en mestur
þungi leggst á herðar gjald-
enda nú seinni hluta ársins.
Ekki er óalgengt, að fólk
greiði 40 til 50 af hundraði
tekna sinna í skatta. Eftir að
áhrifa af stefnu núverandi
ríkisstjórnar tók að gæta,
reið yfir dýrtíðaralda. Af
eðlilegum ástæðum hafa fjöl-
margir því lagt á sig ærið
erfiði við að afla viðbótar-
tekna umfram hin venjulegu
dagvinnulaun. Skattastefna
ríkisstjórnarinnar hefur á
hinn bóginn leitt til þess, að
allt að 60 af hundraði við-
bótarteknanna renna til hins
opinbera.
Þessi skattastefna leiðir
ugglaust til þess, að fjöl-
margir hugsa sig tvisvar um
áður en þeir leggja á sig það
erfiði að afla viðbótartekna
umfram venjuleg dagvinnu-
laun. Þannig hefur það
ósjálfrátt letjandi áhrif, þeg-
ar megnið af þessum tekjum
er tekið beint í hít ríkis-
sjóðs.
Allt bendir þó til þess, að
þetta muni ekki valda ríkis-
sjóði teljandi vandræðum á
næstunni. Ástæðan er sú, að
skattafargið, sem ríkisstjórn-
in hefur lagt á fólkið í land-
inu, er svo gífurlegt, að menn
vérða nú að afla sér auka-
tekna með einhverjum ráð-
um. Að öðrum kosti geta
menn ekki staðið undir álög-
unum. Ríkisstjórnin bókstaf-
lega þvingar fólk til þess að
afla sér hærri tekna með
aukavinnu, svo að það geti
staðið undir skattgreiðslun-
um næstu mánuði.
Ef menn hverfa ekki að
þessu ráði, verður lítið eftir
af laununum til þess að
framfleyta fjölskyldu, og í
mörgum tilvikum sjá menn
fram á að gengið verði að
íbúðum þeirra.
Enn er næg atvinna víðast
hvar á landinu. Að vísu horf-
ir mjög þunglega í þeim efn-
um og stöðvun veigamikilla
atvinnugreina blasir við. En
stjórninni er fullljóst, að
vinna er næg um þessar
mundir og á það treystir
hún. Hún treystir því, að fólk
ið afli sér nú viðbótartekna
til þess að standa undir skatt-
greiðslunum. Þannig reiknar
hún með að innheimtan verði
hlutfallslega jafn góð og ver-
ið hefur og fjármagnið
streymi í ríkissjóðinn.
Ráðherrarnir reikna með,
að ríkisstjórnin sitji áfram
næsta ár. Þá hefur þeim tek-
izt að fullkomna skattasvika-
mylluna. Ástæðan er sú, að
tekjur manna hækka mjög
mikið á þessu ári, og það
hefur í för með sér, að
óbreyttum skattalögum, að
skattarnir hækka enn meir á
næsta ári en þeir gerðu í ár.
Ekkert bendir til þess enn, að
ríkisstjórnin hafi í hyggju að
hverfa frá þessari skatta-
stefnu, og því má fastlega
gera ráð fyrir að haldið verði
áfram á sömu braut. Tals-
menn stjórnarinnar eru jafn-
vel en að lýsa ágæti hennar,
en sú lýsing hófst með því,
eins og kunnugt er, að dag-
blaðið Tíminn fullyrti, að
skattar myndu lækka á þorra
gjaldenda.
Á næsta ári mun þessi
saga svo endurtaka sig. Að
óbreyttum ástæðum má
reikna með, að skattaálagið
verði svo mikið, einkanlega
síðari hluta ársins, að hver
sem vettlingi getur valdið
verði að leggja á sig feiki-
lega aukavinnu tiil þess á
nýjan leik að geta goldið í
ríkissjóðinn. Ef svo fer má
reikna með ei^n hærri tekj-
um og stjórnin getur þá haldt-
ið svikamyllu sinni áfram.
Á hinn bóginn hefur ríkis-
stjórnin sennilega ekki hug-
að að því, að efnahagsstefna
hennar hefur leitt til þess, að
samdráttur er fyrirsjáanleg-
ur í mörgum atvinnugrein-
um. Ástandið í sjávarútveg-
inum er með þeim hætti, að
ekki er ólíklegt að komi til
stöðvunar. Þessi atriði geta
vissulega tórveldað ríkis-
stjórninni að gera skatta-
svikamylluna að veruleika.
Minnkandi atvinnumöguleik-
ar koma e.t.v. til með að
draga úr tekjum fólksins.
Vinnubrögð stjórnarflokk-
anna fram til þessa sýna þó
ótvírætt, hvernig stefnt er
að því að draga fjármagnið
frá fólkinu í landinu og at-
vinnufyrirtækjum einstakl-
inga og félaga yfir í ríkis-
sjóð. Þetta er aðferð komm-
únista og sósíalista til þess
að skerða fjárhagslegt sjálf-
stæði borgaranna og efla mið
stjórnarvaldið. Framsóknar-
menn og Samtök frjálslyndra
og vinstri manna hafa fylgfc
þeim eftir á þessari braut
fram til þessa. — Eitt brýn-
asta verkefni næstu ríkis-
stjórnar verður að snúa þess-
ari þróun við.
SKATTASVIKAMYLLA
RÍKISSTJÓRNARINNAR
Matthías Johannessen:
Hugs j ón
þeirra er eldur...
Oberammerg'au, sept. — Sama
dag og Olympíuleikunum var
haldið áfram eftir harmleikinn
mikla í Olympíuþorpin'U, þegar
„Svarti september" sló hrammi
sinum með alkunnum afleiðing-
um, var það einkum tvennt sem
vakti athygii, og hvorugt til
bóta: þrír arabísku hefnd-
arverkamannanna höfðu ver-
ið handteknir og nú kröfðust
samherjar þeirra þess, að þeir
yrðu l'átnir lausir og lík hinna
iátnu félaga þeirra afhent — að
öðrum kosti yrði aftur stegið.
Að hinu varð ég áhorfandi.
Það var þegar bandariski
blökkumaðurinn Matthews stóð
uppi á verðlaunapallinum á að-
aileikvanginum eftir sigurinn í
400 m hlaupinu og talaði kæru
leysislega v!ð ianda sinn, silfur-
hafann Coliett, meðan banda-
riski þjóðsöngurinn var leik-
inn. Sá síðarnefndi er einnig
blökkumaður. Síðan sveiflaði
Matthews kæruleysislega gull-
peningnum og engu líkara en
honum væri skitsama um þetta
allt, enda fuilkomin ástæða til,
svo lélegur sem tíminn var. Með
an iþróttafóik var að setja Olym
píu- og heimsmet allt i krin-gum
þá félaga, voru þeir eins og
staðir hestar, ef tekið er mið af
heimsmetinu. Ekki lét Milburn
svona, svarti skeggjaði sigurveg
arinn i 110 m grindahlaupinu, og
jafnaði hann þó heimsmetið ef
ég man rétt.
Enginn vafi lék á því að hér
áttu sér stað einhvers kon-
ar mótmæli, enda baulaði mann-
skapurinn óskaplega á þá fé-
laga, a.m.k. fannst mér það mik-
ið baul þar sem ég sat. Og eitt
er víst: að verðlaunaafhend-
in-gu lokinni gekk Collett í átt-
ina tid svertingjahóps sem sat
nokkuð ofar en við Islending-
arnir, þeir stóðu upp og voru
allir steyptir í móti Angelu Dav-
is sýn-dist mér, hrópuðu og
steyttu sína svörtu hnefa, og
Collett svaraði þeim með sínum
sterka armi: hann brosti og þar
sem hann var rétt hjá okkur sá
ég í þessu brosi bæði stolt og
— það sem verra var — ein-
hverja tegund af hatri sem við
íslendingar hvorki skiljum
né getum skilið, hversu gáfaðir
sem við erum. En svertingjarn-
ir komust ekki upp með neitt
múður: þeir voru púaðir niður
af öllum kröftum af fjöldanum í
kring. Og var þetta aillt hið eft-
irminnilegasta sjónarspil. Alil-
ir voru búnir að fá sig ful.1-
sadda af mótmælum.
Ekki veit ég hvort heimska
eða kiaufaskapur réð því að
svertingjarnir reyndu að mót-
mæla á þessari stund, en verri
tíma gátu þeir varla kosið. Erng
tum heilvita manni gat dottið í
hug, eins og á stóð, að breyta
Olympíuleikunum i mótmælaher-
ferð, allra sízt á þeim sama leik-
vangi sem sorgarathöfnin hafði
farið fram með svo virðulegum
hætti daginn áður. En Matthews
eru mótmæii engtn nýlunda.
Hann var i 400 m boðhlaups-
sveitinni bandarísku i Mexikó
er mér sagt og þar ku hann
hafa steytt hnefann, enda tízka
bandarískra biökkumanna þá
um stundir.
Nú mátti sjá að þessi tízka átti
litlu fylgi að fagna, og sérstak-
lega þótti mér það athyglisvert
hve íþróttafól'kið frá kommún-
istalöndunum virti þessi mót-
mæli gersamlega að vettugi.
úétu þau alveg fram hjá sér fara,
enda er þetta fólk vel upp alið
eins og kunnugt er. Svo er mér
nær að halda að íþróttamenn
frá Austurblo'kkinni séu komn-
ir á Olympíuleika til að
keppa, en ekiki mótmæla. Sízt af
ö'lilu eftirsóknarvert að koma aft
ur heim eftir slík mótmæli, eins
og kunnugt er. Aftur á móti hef-
ur hitt vakið athygli hér í
Þýzkalandi að Rússarnir voru
ekki viðstaddir minningarathöfn
ina um ísraelsmennina á Olym-
píul'eikvainigiin'um, kannski ekki
verið búnir að fá fyrirmæli að
heiman. En Rússar mótmæltu of-
beldinu opinberlega og hættu
enn orðstír sinum í Arabalönd-
unum, það var þeirn tii sóma.
Við skulum þó ekki gleyma þvi
að ofbeldi er afstætt hugtak
eins og allt annað: það er til
gott ofbeldi, eins og kunnugt er,
en svo er einnig til vont ofbeldi.
Þetta þótti kommúnistum vont
ofbéldi eins og á stóð.
Matthews og Collett sýndu
litinn sálfræðiiegan skilning. Og
það var sannast sagna stórlega
hvimleitt að horfa uþp á fram-
komu þeirra. Að vísu hafa þeir
ful'lan rétt á að mótmæla, en
staður og stund voru illa valin.
Matthews er félagsfræðingur 1
Brooklyn, það hefði átt að
hjálpa honum til að „sálgreina"
þessa 80 þúsund manna múgsál
sem þarna var, en honum brást
hrapallega bogaiistin. Kannski
þetta hefði gengið betur, etf
hann hefði verið minna mennt-
aður. Eitt er þó víst: hann gerði
sér eftir á grein fyrir að fram-
koma hans hafði ekki hjálpað
góðum málstað bandarískra
blökkumanna, ef nokkuð: þá
fremur skaðað hann eins og á
stóð. Bros hans fraus þegar jök-
ul'köld andúðarbylgja múgsálar-
innar lék um hann. Nú reynir
hann að bæta úr skák. Hann
segir það t.a.m. uppspuna blaða-
manna að hann haifi einungis
farið ti! Miinehen tii að sigra
fyrir sig og fjölskyldu sína. Og
bætir við að hann hafi ekki
a.m.k. ekki mieðvitað, ætlað að
sýna bandaríska fánanum og
þjóðsöng lands síns lítilsvirð-
inigu. Það hatfi þá verið ómeð-
vitað. „Ef til vill höfum við ekki
hegðað okkur rétt, en þá ómeð-
vitað,“ segir hann. Og hann neit-
ar því ekki að í brjósti sínu sé