Morgunblaðið - 12.12.1972, Blaðsíða 1

Morgunblaðið - 12.12.1972, Blaðsíða 1
1 54 /_ MORGUiNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 1972 Guðmundur S. Alfreðsson stud, jurivS, skrifar frá Washington: Viðtal við Guðmund í. Guðmundsson, sendiherra Nýlejra var frá því skýrt opinbeilega, að flytja ætti til tvo islenzka sendiherra, þannig að Guðmundur í. Guð mundsson færi til Stokk- hólms en Haraldur Kröyer til Washington. I tilefni af þess- um Dreytingum átti ég viðtal við sendiherraina, og hér fer á eftir viðtalið við Guðmund, tekið á fallegu heimili hans og konu hans, Rósu Ingólfs- dóttur, í Washington. Feril Guðmundar i stjómmálum þarf naumast að rekja, ai- þingismaður í áratugi, utan- rikisráðherra 1956—‘65 og margt fieira mætti telja, nú siðast serdiherra í Bandaríkj unum og Kanada. — Nú eruð þið að flytja til Svíþjóðar. Hvemig hefur ykkur liðið í Washington og hvað finnst ykkur um nýja dvalarstaðinn? — Okkur hefur liðið vel i Washington. Þetta er falleg borg og Bandaríkjamenn gott fólk, bæði vingjarnlegt og hjálpsamt. Lika mynda Is- lendingamir á staðnum sam- valinn hóp. Við hefðum gjam an viljaf vera hér áfram, en tíðir flutningar eru nú einu sinni i verkahring diplómata, og okkur lízt vel á Stokk- hólm og Svíþjóð. Hver eru helztu verkefni sendiráðsins í Washington? — Hiutverk þess er að gæta hagsmuna Islenzka rikisins og rikisborgara og flytja er- indi ríkisstjómarinnar við bandarísk stjómvöld, greiða götu Islendinga, ýmist þeirra, sem hér eru búsettir eða á ferð, svara fyrirspumum um landið, þjóðina og viðskipti og koma almennt fram fyrir hönd landsins. — Hvað vinna rnargir í sendiráðinu? — Við erum þar f jögur. Auk mín vinna þar Hörður Helga son sendifulltrúi og Svava Vernha; ðsdóttir og Hanna Maria harlsdóttir ritarar. — Hver er húsakosturinn? — ísler.zka ríkið á hér tvö hús, skrifstofuhús og sendi- herrabústað, bæði keypt kringum 1967 eftir komu Pét- urs Thoi steinsson sem sendi- herra tii Washington eftir lát Thor Thors. Bústaðurinn var áður í eigu frú Shangkai- sjeks. — Gildir ekki sama regl an hérr.e og á íslandi, að ný- komnir sendiherrar gangi á fund þjóðhöfðingja? — Jú, ég fór til Nixons til að afhenda mína pappíra. — Hvernig fer sú athöfn fram? — Hún er miklu óformlegri hér en víðast annars staðar. Löngu fyrir athöfninia skilar maður til utanríkisráðuneyt- isins afriti ræðunnar, sem á að flytja, og fær skömmu síð ar afrit af ræðu forset- ans. Við sjálfa athöfnina af- hendir svo sendiherrann for setanum pappíra sína og ræð una skrifaða, og hann af- hendir sendiherranum sína ræðu. S'ðan setjast þeir nið- ur og spjalla saman. — Hversu lengi og um hvað rædduð þið Nixon? — Við spjölluðum nokkuð lengi saman miðað við það sem venjulega gerist. M.a. rifjaði Nixon upp að við höfð um hitrt áður og þá á þann hátt, að hann mundi greini- lega eftir þvi. Það gerðist, þegar hann í sinni varafor- setatið lenti á Keflavíkurflug velli í mikilli snjókomu. Ég tók á móti honum, og við fór um samsr til Bessastaða. Allt af hélt áfram að snjóa, og all ir voru n nálum nema Nixon sjálfur, að hann mundi fenna inni. En suður eftir komumst við um nóttina. — Hvemig eru samskipti sendiráðsins við Bandaríkja- stjórn? — Þau eru með ágætum. Við leituðum oftlega til þeirra, og viðbrögðin eru alltaf á einn veg, að greiða götu okk ar sem bezt þeir geta. — Hver er afstaða Banda rikjamanna í landhelgismál- inu? — Afstaða þeirra er mikið brevtt frá 1958. Þá voru þeir miklir fylgjendur 3ja mílna landhelgi, andmæltu útfærslu okkar þá i 12 mílur og höfðu forystu gegn útfærslustefnu á Genfarráðstefnunum 1958 og 1960. 1 dag er ástandið allt öðru vísi. Mér er ekki kunnugt um, að Bandaríkin hafi mótmælt útfærslunni í 50 milui'. 1958 var almenn- ingsálitið hér i landi síður en svo hl’ðhollt íslendingum, en siðan þá hafa þeir lært af eigin reynslu, að vernd- un fiskin- iða er nauðsynleg. — Hefur landhelgismálið vakið einhverja athygli í Bandarikjunum? — Ég fór í langt ferðalag um Rardarikin í sumar, og þá varð ég þess greinilega var, að málið hafði vakið tals verða athygli einkum á strandsvæðum, og þar naut málstaður Islendinga al- mennrar samúðar og var litið til okkar sem fyrirmyndar. Þetta kom skýrt fram, því að ég fékk alltaf jákvæðar und irtektir, en aldrei andmæli eða gagnrýni, þegar viðtöl voru tekin fyrir blöð og út- varp eða á mannamótum. Meg inástæðe þessara breyttu við horfa er sú, að bæði út af vestur- og austurströndinni er ofveiði að eyða fiiskstofirú um, svo að til stórvandræða horfir — Kefur herstöðvarmálið borið á góma í viðskiptum sendiráðsins við Bandaríkja- stjóm, siðan vinstri stjórnin tók við heima? — Nei, mér hefur ekkert verið falið að ræða þau mál við stjórnina, og ég hef ekki heldur gert það. — Er einhver samvinna milli íslenzka sendiherrans og annarra diplómata hér? — Það er engin sérstök samvinna á milli þeirra, en yfirleitt ágætt samband. Sendiherrar Norðurlandanna fara nokkuð oft og reglulega saman til hádegisverðar og nota þá tækifærið til að ræða málin. — Það orð hefur löngum legið á diplómötum, að þeir gerðu íátt annað en sitja í kokteilboðum. Er þetta rétt? — Það er ekki eins mikið um þetta og almenningur heldur. Að visu líður varla svo dagur, að ekki berist nokkur boð, en það er undir hverjum einstaklingi komið, hvað hamn sækir mörg þeiirna. Og það hefur enga þýðingu fyrir þjóð af okkar stærð að eltast við slík boð, nema þau þjóni einhverjum tilgangi fyr ir íslenzka hagsmuni. — Eit’ margir íslendingar í Washington? — Það er furðanlega stór hópur. Talsvert um kon- ur, sem hafa gifzt Bandarikja mönnum, auk annarra Is lendinga, sem hafa setzt hér að. Þetta er einstaklega gott fólk, hugulsamt og vingjam legt, ekki ein einasta leiðinda skjóða í hópouim. SI. 17. júní komu á fimmta hundrað manns í móttöku okkar fyrir ísiendinga í sendiherra- bústaðnum, og í jólaboð hjá Rósu komu um 150 islenzkar konur cg böm. Hér er einn- ig stai fandi Islendingafélag, sem heldur kynningarfundi og þorrablót. Formaður þess er Sigrún Rockmaker. — Hvað heldurðu, að séu margir Islendingar alls i Bandarík j unum ? — Þeir skipta þúsundum, en ég þori ekki að nefna ákveðn ari tölu. Það er sama, hvert við höfum farið um landið, að við höfum alls staðar rekizt á Islendinga. — Eru til allsherjarsamtök með íslendingum vestanhafs? — Nei, en á mörgum stöð- um hafa þeir með sér félög, og séu þeir ekki nógu marg- ir til að mynda félag þá hafa þeir oftast samband sín á milli. — Er Lögberg-Heims- kringla útbreidd meðal þessa f ólks 7 —- Já, mér hefur virzt það á mínum ferðalögum. Því mið ur á blaðið í fjárhagserfið- leikum, er. ég tel það mjög gagnlegar, vettvang og tengi lið. — Hvernig vegnar Islending um hérra? -— Yfirieitt mjög vel. Og eitt er öðru fremur ánægju- legt, að landarnir, bæði svo kallaðir Vestur-Islending- ar og siðar komnir, hafa ein staklega gott orð á sér, og á ferðalögum minum hef ég greinilega tekið eftir því, hversu góðs álits þeir njóta. Á þenran hátt eru þeir Is- landi ómetanleg landkynning. — Á ísland fulltrúá víðar í N-Ameríku en í Washing- ton? — Já. við höfum 14 ræðis- menn í Bandaríkjunum og 8 í Kansda. — Hvers lenzkir eru ræðis menn venjulega, og hvemig eru þeir valdir? — Ræðismenn eru yfirleitt borgarar viðkomandi lands. Þeir ei’u valdir þannig, að þeir hafi einhver tengsl við ísland. annað hvort af ís- lenzkum ættum eða í viðskipt um við landið. — Eru ræðismenn launaðir? — Það er enginn þeirra launaður. nema ræðismaður- inn í New York. Þeir eiga að fá gieidd bein útgjöld, en fylgja því mjög takmarkað eftir. — Eftir svona viðburðarík an og langan feril sem stjórn málamaður, embættismaður og málflytjandi, ertu ekki að skrifa ævisöguna. — Ég get ekki sagt, að ég sé gagngert að skrifa neitt slíkt, en ég á dálítið af dag- bókum og punktum. £ða DUNLOP Colfvörur til jólagjafa A* AlfSTURBAKKI I SIM|: 38944 VIÐARKLÆÐNIMG Ný sending komin of ódýrn vegg- og loftklæðningunni Fnnnlegir litir nú eru: HNOTA, EIK, ASKUR og MAHOGNY. PANTANIR ÓSKAST SÓTTAR STRAX. J. Þorláksson & Norðmann hf.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.