Alþýðublaðið - 22.08.1958, Blaðsíða 3

Föstudagur 22. ágúst 1958
3
Alþýöubldöiö
Útgefandi: Alþýðuf loltiurinn.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson
Auglýsingastjóri: Emjlía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902.
Auglýsingasími: 1 4 9 0 6
Afgreiðslusími: 1 4 9 0 0
Aðsetur: Alþýðuhúsjð
Prentsmiðja Aiþýðublaðsins Hverfisgötu 8—10.
Ofheldisaðgerðir
.SÍDAX komið hefur til tals, að Bretar beittu hernaðar-
aðgerðum gegn íslendingum. þegar landhelgin verður víkk-
uð 1. septemlber, hafa þessi mál rnjög verið rædd í blöðum
og á fundum víða í löndum. Síðustu dagana berast um það
fregnir hvaðanæva að, að það sé talið mikið óráð af Bret-
i:m, ef þeir hafa í franimi oíbeldisaðgerði r gegn Islending-
um. Ber yfirleitt öllum fregnum utan Englands saman um
það, að málinu verði stefnt í enn meiri vandræði, ef Bretar
hnýja fram. veiði innan iandhelginnar með hervaldi. Eins
munu vera skiptar skoðanir nreðal Englendinga sjálfra,
hvort hér sé rétt á málum haldið, og munu margir þar í
iandi þeirrar skoðunar, að illa sæmi enskri þjóð að fara
með her gegn vopnlausri smáþjóð, sem er að berjast fyrir
nauðsynlegum lífsgrundvelli sínum:.
Aðaldeiluatriðið í landhelgismálinu er, hvort ísiend-
ingar hafi rétt til að ákveða og auglýsa landhelgi sína.
Bretar og ýmsir aðrir vilja halda Iþví fram, að hér sé uni
samningsatriði að ræða, og því séu íslendingar óbil-
gjarnir og réttlausir í landhelgismiálimi. En söguleg rök
styðja málstað íslendinga. Um þetta segir svo í grein-
argerð ríkisstjórnarinnar, sem birtist í heild á öðrum
stað hér í blaðinu: ,,Engir alþjóðlegir samningar eru til
varðandi það, hvernig j'kin skuli ákveða landhelgi sína.
Hér verður því að fara eftir þeim venjum, er skapazt
hafa. Næstum öll, ef ekki öll, ríkin hafa ákveðið land-
hcigi sina með einhliða ákvörðun. Það verður því ekki
sagt með neinum rétti, að íslendingar hafi hrotið al-
þjóðalög eða venjur með einhliða útfærslu fiskveiði-
landhelginnar, heldur hefur ísland bar þvert á móti
fylgt ríkjandi venjum. I mótmæÍum þeim, sem ríkis-
stjórn íslands hafa 'borizt, eru lílca hvergi nefnd ákveðin
dæmi um lög eða venjur., sem þessi ákvörðun Islands
hrjóti gegn. Hitt er svo ,annað mál, að réttvir ríkis til
einhíiða útfærslu hlýtur að vera háður vissum takmörk-
unum.“
Einnig er á þal bent í grsinaryerðinni, að 12 mílna land-
hélgi eigi langmastu fylgi að faýna meðai þióða, eins og
greinilega kom fram á ráðstefnunni í Ganf. íslendingar
eru því ekfei að frémja nein-a lög’-aysu, þegar. þeir víkka
landihelgi sína. Ofbaldimf "arðir einnar þjóðar vegna- Þeirra
ráðstafana, hvort sern um Brsta eða aöra er að ræða, dæma
sig því sj'álfa, eins og bsrlega er farið að koma í ljós í
fréttum að utan.
Eymd og volœði
./ <7
ÖÐRU hverju eru þeir Morgunblaðsmenn að upphefja
um það söng n^ikinn, að hér í landi sé allt í eymd og vol-
æði. Bezta dæmið um þennan eymdarsöng er forstugrein
Morgunfolaðsins í fyrradag. Af þeirri grein mætti helzt
ætla, að íslendingar væru allir á heliarþröm af hungri og
hörmungum.
Annað verður uppi á teningnum, þegar svipazt er Um
í þjóðlífinu. Vei’ksmiðjur rísa, orkuver eru í smíðum,
ný fiskiðjuver taka til starfa, atvinna er næg í 'andinu,
fiskiskipastóllinn eykst og markaðir fyrir afurðir eru
mjög sæmilegir. Allt vitnar þetta gegn eymdarsöng
stjórnarandstæðinga. Að vísu hefur orðið að -gera ýmsar
ráðtstafanir til að halda atvinnuvegunum gangandi, en
það er ekkert nýtt í sögunni, og situr sízt á greinahöf-
undum Morgunblaðsins að tala um dýrtíð í þvi sam-
bandi. Þessar aðgei'ðir núverandi ríkisstjórnar miða að
því höfuðmarkiriiði, að atvinna haldist í landinu og
framleiðsla stöðvist ekki.
Þótt þeir Morgunblaðsmenn kyrji eilífan eynydarsöng,
geta þeir ekki mótmælt því, að atvinnutækin hafa ekki
stöðvazt í tíð núverandi ríkisstjórriar og atvinna er nægi-
leg í landinu. Allir skyni bornir menn vita, að þetta er
fyrir mestu, og því fellur eymdar- og volæðishjal þeirra
Morgunfolaðsmanna um sjálft sig.
4.1þý8nbla»i8
Eftirfarandi grein er þýdd
úr tímiriti á sænsku cg er
eftir Anrej Lilienthal. Nafn
Botvinniks, heimsmeistarans
í skák heyrist um þessar
inundir oftar en endranær í
samandi við skákmeistara-
mótið í Portoros í Júgóslav-
íu.
Það eru bráðum 25 ár, síðan |
ég kynntist Michail Botvinnik. |
í fyrsta skipti, sem við hitt- j
umst, var árið 1934. Við vor-
um þá samferða sjóleiðis . á,
jólaskákmótið í Hastings. Það
var í fyrsta skipti sem Botvinn
ik tefldi utan heimalands síns-
Frammistaða hans var kannski
ekkj yfirburða glæsileg, hann
varð að láta sér nægja 4. sæti
á mótinu. En eigi að síður foland
aðist engum hugur um, að hér
var kominn maður, sem átti
eftir að láta af sér heyra síðar.
Ég man vel, þegar ég sá hann
í fyrsta skipti á skipinu, hann
var ungur þá, meðalmaður á
hæð, grannvaxinn, með gler-
augu, hátt og mikið enni og
aðlaðandi brris. Þann-ig lítu/r
hann reyndar út enn í dag, —
glaður í bragði og eins og árin
setji ekki eftir markt sitt á
hann.
Eftir Hastingsmótið tók hann I
r.æst þá-tt í stórmóti í Moskvu,
það var alþjóðamótið þar 1935.
Þar sannfærði hann skákunn-
endur um allan heim, að hér
var á ferðinni maður með ó-
venjulegar gáfur á sviði skák-
listarinnar. Áþes su móti tefldu
ekki ófrægari skákmeistarar en
Capafolanca og Lasker, en sig-
ur af hólmi báru þeir Flo’hr og
Botvinnik, og urðu jafnir. Eftir
þetta mót var Botvinnik veittur
stórmeistaratitill. Hann var þá
24 ára. Næsta ár var haldið stór
mót í Nottingham í Bretlandi,
og í því tóku þátt svo til allir
helztu skákmenn heims
Aljechin, Capalanca, Lasker,
Reshevsky, Fine, Flohr. Aftur
varð Bötvinnik í 1.—2. sæti, í
betta sinn með Capatolanca. —
Eftir mótið skrifaði Aljechin:
,.Sigur Botvinniks kom ekki á
óvart. Ég álit að hann eigi
mikla möguleika á að hreppa
heimsmeistaratitilinn nú á
næstu árum“.
Aljodhin reyndist sannspár,
sem kunnugt er. Reyndar var
það við skákfoorðið í Notting-
ham, sem þeir hittust í fyrsta
' sinn, hann og Botvinnik. Skák
I þeirra, sem aðeins varð 19 leik
ir og lauk með jafntefii, varð
fræg og mikið um hana skvifað
í skákritum um allan heim.
iSiðan tefldi Botvinnik á
mörgum alþjóðlegum mótum
og með fráfoærum árangri, ailt
til 1948, þegar hann náði tind-
inum og varð heimsmeistarí. —
Síðan er flestum kunnugúr fer-
ill hans. Þrisvar sinnum hefur
hann varið titil sinn meö sóma
og aðeins einu sinni vérið
steypt af stóli — það var i
fyrra. En nú er hann aftur við
völdin.
Sigurganga Botvinniks á al-
þjóðamótum er kunn. En hvern
ig hefur honum vegnað í heima
landi sínu? Það er auðvitao
ógerningur í stuttri grein að
telja upp öll þau mót,, sem
hann hefur tekið þátt í- Nægir
hefur enginn annar leikið eftir
honum.
En nú skýldi maður halda, að
allt snúizt um skák hjá Bot-
vinnik. En svo er ekki, hann á
mörg önnur, áhugamál. Að
loknu háskólanámi, gerðist
hann rafmagnsverkfræðingur.
En hann lét' sér ekki náegja
það. Hann hélt áfram, vísinda-
starfi, varð lieentiat og skrif-
aði síðan doktorsritgerð. Hann
hefur ekki aðeins skrifað marg
ar bækur um skák, utan einnig
sem fjalla um verkfraéðileg
efni.
Botvinnik er kvæn,tur og á
eina dóttur, Oliu. Kona hans,
Gajane, var lengi ballettdans-
mær við Bolshoileikfoúsið í
Moskvu, en nú oroið1 sinnir
hún húsmóðurskyldunum. Hún
er sögð vel heima í skák líka,
og á það til að hjálpa bónda
sínum, þegar hann er að finna
Michail Botvinnik.
að geta þess, að hann hefur
7 sinnum orðið skákmeistari
Ráðstjórnarríkjanna — og það og í því er Olia að sjálfsögðu.
| lausnir í biðskákum sánum.
j Dóttirin gengur enn í skóla,
I og kvað gera sitt til að glæða
I áhuga á skákíþróttinni. Skól-
j inn sem hún er í, mun hafa
skólalið í skák í Moskvu,
Ivær sfólkur
óskast, önnur í eidhús og hin til afgreiðslustarfa.
Sæla Café
Brautarholti 22 — Sími 19521.
miðstöðvarofna, utanhúss asbestþlötur 4x8 fet og
1/2“, gypsœnit plötur 4x8 og 4x10 fet og Vá".
Upplýsingar í síma 14944.
Söiunefnd varnarliðseigna.
um lágmarksverð á karfaúrgangi
Lágmarksverð á úrgangj úr og heilum karfa af tog-
urum hafa verið ákveðin, eins og hér segir:
1. Verksmiðjur, sem árið 1957 framleiddu meira en
700 tonn af karfamiöli, skulu greiða að minnsta Eosti
fyrir hvert kíló af karfaúrgangi 95 aura, en fvrir hvert
kíló af heilum karfa 100 aura.
2. Verksmiðjur, sem árið 1957 framleiddu 700 tonn
eða minna af karfamiöli, skulu greiða að mrnnsta kosti
fvrir hvert kíló af karfaúrgangi 80 aura, en fvrir hvert
kíló af heilum karfa 85 aura.
Lágmarksverð þessi miðast við fiskúrgang kominn í
þræi' verksmiðianna. Ef fiskmjölsverksmiðjur skirrast
við að grei’n lágmarksverð jv'v^i, ve/rða útflutnings-
uppbætur ekki greiddar á afurðir þeirra.
Lágmarksverð þessi gilda fra 15,. maí 1958, unz ann
að verður ákveðið.
tJtflutningssjóður.
I