Morgunblaðið - 23.05.1974, Qupperneq 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. MAl 1974
Væntum þess að Selfoss gegni æ rnikil
vægara hlutverki í þróun Suðurlands
VOTMULANN vildu þeir ekki —
né kaupstaðarréttindi, en þeir
byggja grimmt á Selfossi sam-
kvæmt þeim tölum, sem Óli Þ.
Guðbjartsson, oddviti og skóla-
stjóri gagnfræðaskólans þar, tjáði
blaðamanni Morgunblaðsins á
dögunum um úthlutanir bygg-
ingarlóða að undanförnu. Há-
mark úthlutaðra lóða sagði hann
hafa verið hér áður fyrr um 35 á
ári, en á sl. ári hefði verið úthlut-
að lóðum undir 200 fbúðir, þar af
60 til Viðlagasjóðs. „Eftir þessar
miklu framkvæmdir hefði mátt
reikna með þvf, að eitthvað drægi
úr eftirspurninni á þessu ári,“
sagði Oli, „en nú þegar er búið að
úthluta Ióðum undir 84 fbúðir á
árinu 1974, þar af nokkrum fyrir
fjölbýlis- og raðhús. Þessar ný-
byggingar verða fyrst og fremst í
nýskipulögðum hverfum, er nefn-
ast Engjahverfi og liagahverfi,
en f þvf sfðarnefnda voru Viðlaga-
sjóðshúsin sett niður.“
Oddviti leiddi blaðamann að
skipulagsuppdrætti Selfoss og
rakti þar götur og hverfi til að
gefa fáfróðum svolitla hugmynd
um útþenslu staðarins. Eðlilega
fylgja henni miklar framkvæmdir
í gatna- og holræsagerð enda hef-
ur orðið feiknaleg aukning út-
gjalda til þeirra þátta; þau námu
rúmlega 31 milljón króna á árinu
1973 en til samanburðar má geta
þess, að árið 1971 var unnið að
slíkum verkefnum fyrir tæpar 9
milljónir kr.
Ibúar Selfoss voru rúmlega
2.600 1. desember 1973 og hafði
fjölgunin það árið verið vel yfir
meðaltal ' miðað við landið allt.
Fyrir nokkrum árum virtist fólki
þar ætla að fækka að marki —
„en þeirri þróun var snúið við,“
sagði oddviti, „með því að efla
atvinnulífið á ýmsa lund.“
Selfoss er fyrst og fremst þjón-
ustubær fyrir landbúnaðarhéruð-
in hér í kring, hélt hann áfram,
„en í annan stað færist hann æ
meira í það horf að verða héraðs-
stjórnarsvæði, eða miðstöð
héraðsstjórnar. Á undanförnum
árum hafa t.d. samtök sveitar-
félaga í Suðurlandskjördæmi
eflzt mjög verulega og hyggjast
þau byggja hér yfir starfsemi sína
— hafa þegar fengið til þess lóð.
Framkvæmdastjóri samtakanna
er nú fyrrverandi borgarhagfræð-
ingur, Sigfinnur Sigurðsson, sem
hefur á undanförnum árum haft
forystu um gerð Suðurlandsáætl-
unar. Þá hefur Vegagerð ríkisins
nýlega flutt hingað skrifstofu og
aðstöðu fyrir tæknifræðing og
deildarverkfræðing. Loks má
vænta þess, að grunnskólalögin,
sem nýlega voru samþykkt, hafi
það í för með sér, að fræðslustjóri
Suðurlands hafi hér aðsetur.
Kjarni atvinnulífs hér hefur
verið og er enn mjólkuriðnaður-
inn. Hann er grunnþátturinn í
uppbyggingu Selfoss og öll sú
þjónusta, sem honum er samfara.
Sláturfélag Suðurlands hefur og
mjög endurbyggt og eflt hér að-
stöðu sína með það fyrir augum,
að láta úrvinnslu kjötafurða fara
fram á Selfossi. Hefur fyrsta
skrefið verið stigið í þá átt með
því að allt kjöt er úrbeinað hér,
áður en það fer suður.
Þess er einnig að geta, að Sel-
foss hefur þjónustað Reykjavík-
ursvæðið með öðru móti, m.a. tré-
smíði. Eru það sérstaklega verk-
stæði Kaupfélags Árnesinga og
Trésmiðja Þorsteins og Árna, sem
unnið hafa fyrir Reykjavfkur-
markað en nýlega hóf hér starf-
semi nýtt fyrirtæki í byggingar-
iðnaðinum, „Plast og stálglugg-
ar.“
Af léttum iðnaði á Selfossi
mætti nefna Prjónastofu Selfoss,
sem er raunar að mestu sauma-
stofa, en þar vinna að jafnaði
25—30 konur. Hagkaup h.f., hef-
ur nýlega gerzt stór hluti í þvi
fyrirtæki.
Sveitarfélagið sem slíkt hefur
litið á það sem sitt sérstaka hlut-
verk að búa vel að þessum at-
vinnurekstri með því m.a. að
reyna að hafa tilbúnar lóðir fyrir
atvinnufyrirtæki — og má geta
þess, að gatnagerðargjöld hafa
ekki verið innheimt af atvinnu-
fyrirtækjum.
Síðast en ekki sízt skal getið
fiskvinnslunnar hér á Selfossi,
sem hefur verið í gangi sl. fjögur
ár. Henni var á sínum tíma komið
upp til þess að ráða bót á því
atvinnuleysi, sem gerði vart við
sig 1969—70. Við komumst að
þeirri niðurstöðu, að hagkvæmara
væri að flytja fiskinn til fólksins
en að flytja fólkið niður að strönd-
inni, með þeim mikla tilkostnaði
og tíma, sem því fylgdi. Stofnað
var hlutafélagið Straumnes hf„
sem Selfosshreppur á meirihluta
í. Undanfarin ár hefur þetta fyrir-
tæki nær eingöngu unnið að salt-
fiskverkun en nú er unnið að því
að koma upp hraðfrystiaðstöðu,
sem gjörbreytir vinnslumöguleik-
unum og hefur þann kost helztan,
að þá aukast líkur fyrir sumar-
vinnu, en að jafnaði er hér veru-
legt laust vinnuafl að sumrinu til,
ekki sízt ungar skólastúlkur.
Svo sem frá hefur verið skýrt í
Morgunblaðinu hófust í síðustu
viku framkvæmdír við byggingu
nýs félagsheimilis á Selfossi, sem
heimamenn vænta sér mikils af
til eflingar félags- og menningar-
lífi staðarins, auk fjölbreyttari
þjónustumöguleika við ferða-
menn. En fleiri stórbyggingar eru
þar í smíðum svo sem sjúkrahús
Suðurlands, sem á að verða fok-
helt í september 1975 og gagn-
fræðaskólinn. Skýrði oddviti svo
frá, að annar áfangi hans yrði
boðinn út nú í vikunni.
„Það er verið að ljúka við grunn
inn, sem mun kosta um 16
milljónir króna,“ sagði ÓIi „en
hann er jafnframt skólastjóri
gagnfræðaskólans svo sem í upp-
hafi var getið. Hann sagði, að 2.
áfangi yrði um 3000 fm bygging
og væri gert ráð fyrir að leggja
um 33 milljónir króna í hann á
yfirstandandi ári. Þessi áfangi
hússins verður að meginhluta til
íþróttahús, en einnig verða þar
mötuneyti, stjórnunarálma og
kennsluhúsnæði. I. áfangi, sem er
um 1706 fm, er kennsluhúsnæði
og 3. áfangi verður það einnig að
mestu, en það húsnæði, sem nú er
fengið, fullnægir þörf skólans. I
honum eru um 350 nemendur, þar
af kemur um þriðjungur frá nær-
sveitunum."
Tónlistarskóli er starfandi á
Selfossi og mikið sóttur, að sögn
Óla, einnig starfa þar kórar af
ýmsum gerðum, leikfélag, sem
undanfarið hefur haft samvinnu
við leikfélag Hveragerðis og ung-
mannafélag er öflugt. „Iþróttir
eru mikið stundaðar,“ sagði odd-
viti, „við höfum hér bæði grasvöll
og malarvöll og þessa dagana er
verið að ganga frá áhorfenda-
svæði við grasvöllinn, sem á að
vera tilbúinn fyrir 17. júní en þá
verða hér aðal hátíðahöld Árnes-
sýslu í tilefni 1100 ára afmælis
íslandsbyggðar."
Af félags- og menningarstarf-
semi á Selfossi mætti að lokum
geta safnahússins, en þar er með-
al annars bókasafn, sem Óli sagði,
að hefði tekið miklum breyting-
um á undanförnum árum, útlán
hefðu stóraukizt og væri lánað út
um allar sveitir. „Mér þótti vænt
um að heyra það á dögunum í
útvarps þættinum Bókaspjalli,“
sagði hann, „þar sem talað var um
misjöfn framlög sveitarfélaga
landsins, til bókasafna að Selfoss
væri þar til fyrirmyndar. Framlag
hreppsins er, að mig minnir, um
700 kr. á fbúa, en á móti kemur
framlag Árnessýslu og ríkisstyrk-
ur.“
Einn af mörgum þáttum, sem
líklegir eru til að tuðla að vexti og
viðgangi Selfoss í framtíðinni er
jarðhitinn, sem þeir eiga líklega
meira en nægan. Byggðin er öll
hituð með jarðhita — sá hluti
hennar norðan við ána, sem til
þessa hefur verið afskiptur í þeim
efnum, fékk jarðhita á árinu
1972. Selfyssingar fá heita vatnið
frá Laugardælum: „Við eigum
jarðhita réttinn þar en ekki
jörðina," upplýsti oddviti
og bætti við, að eftir til-
komu olíukreppunnar og hækk-
un olíu til húsahitunar,
hefðu kauptúnin í nágrenninu,
Eyrarbakki og Stokkseyri, mælzt
tii þess að fá aðild að jarðhitanum
frá Laugardælum og að hitaveita
yrði lögð suðureftir til þeirra.
„Viðræður eru hafnar um þetta,
sagði hann, og Orkustofnun hefur
gert frumathugun í þessu máli,
sem bendir til þess, að því er hún
upplýsir, að jarðhitasvæðið í
Laugardælum kunni að vera
ámóta öflugt og Mosfellssveitar-
svæðið. Reynist það rétt, rennur
náttúran þar með enn einni stoð-
inni undir þá stöðu og það hlut-
verki, sem Selfoss gegnir og á
væntanlega eftir að gegna hér um
slóðir," sagði Óli Þ. Guðbjartsson,
oddviti að lokum. -mb).