Morgunblaðið - 03.08.1974, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. AGUST 1974
7

Kissingers
DR. Henry Kissinger er ekki
lengur eina stjarnan í Was-
hington. Ástæðan eru árásir
öldungadeildarþingmannsins
Henry Jackson á hann.
Beri Kissinger aðalheiður-
inn af því að hafa dregið úr
spennunni milli Bandaríkj-
anna og Sovétrikjanna, er
Jackson helzti andstæðingur-
inn. „Kissinger óttast mig,"
segir Jackson.
Nokkuð er til í því. Ég
spurði starfsbróður Kiss-
ingers um daginn, hvort
hann tæki hinarauknu árásir
Jackson alvarlega. „I raun-
inni mjög alvarlega," sagði
hann.
Jackson, sem er 62ja ára,
er ekki einn af hinum glæsi-
legu öldungadeildarþing-
mönnum, en hann er vissu-
lega einn af þeim þrjóskustu
og starfsömustu. Hann gekk
ekki í hjónaband fyrr en hann
var orðinn 49 ára; hann
sagðist vera „of önnum
kafinn." Hann er ættaður frá
Washingtonríki á vestur-
ströndinni og hefur eytt
unartækni- og vopnavið-
skipti.
Jackson gerist nú í
auknum mæli málsvari
þessara manna. Og það
leikur lítill vafi á því, að
gagnrýni hans vekur óróa
stjórnvalda.
Eins og er kemur Jackson í
veg fyrir það, að Nixon og
Kissinger trúi Rússum fyrir
leyndarmálum eða aflétti við-
skiptabanni á ýmsum
þjóðum, þar til að sovézk
yfirvöld heimila fleiri Gyð-
ingum að flytjast úr landi.
En það er ekki eins auðvelt
að finna Jackson stað á
stjórnmálasviðinu og sumir
halda. Hann er ekki bara
fastheldinn, hægrisinnaður,
andkommúnískur „haukur".
Hann var á móti McCarthy.
Hann varð fyrri til en Nixon
að hvetja til viðurkenningar á
Kína; hann er reyndar
nýbúinn að fara í heimsókn
til Kína og lét þá í Ijós
ánægju sína með hin nýju
tengsl Kína og Bandaríkj-
anna.
Bandaríkjanna og sé reiðu-
búinn að láta Rússum í té
allskyns tæknilega og við-
skiptalega aðstoð gegn litlum
sem engum endurhagnaði.
Jackson geðjast heldur
ekki að hugmyndinni um
mikla viðskiptasaminga milli
Rússa og bandarískra risa-
fyrirtækja. Ef spennan milli
stórveldanna magnaðist á
ný, hvert myndu slík fyrir-
tæki þá snúa sér? Kissingar
telur, að þegar viðskipti
Rússa og Bandaríkjamanna
verða innbyrðis háðari, muni
Bandaríkjamenn fá betri
stöðu gegn Rússum. En
Jackson, sem vantreystir
bandarfskum stórfyrirtækj-
um, telur, að hagurinn kunni
að verða Rússa og þeir nái
þannig yfirhöndinni.
Jackson verður þeim
Nixon og Kissinger æ sárari
fleinn í holdi. Jackson hefur
náin sambönd í Pentagon;
hann hefur nú í tvo áratugi
verið helzti talsmaður
Pentagon á þinginu, studdi
THE OBSERVER
Höfundur:
Michael
Davie
w
tStít THE OBSERVER

nálega öllum sínum starfs-
ferli í þinginu. Hann er lög-
fræðingur eins og svo til allir
áhrifamenn í Washington og
hefur verið öldungadeildar-
þingmaður fyrir demókrata
síðan 1 952 og hlýtur ávallt
endurkosningu með geysi-
legum meirihluta. Hann er
frekar lítill, með fremur
hrjúfa rödd og kann skil á
ótal hlutum. Hann er áhrifa-
mesti demókratinn á þingi
— áhrifameiri en Kennedy,
Humphrey og Fulbright, sem
eru þekktari, — en nú er
hann farinn að slægjast eftir
forsetaem bætti n u.
Minnkandi spenna
(détende) í samskiptum stór-
veldanna hefur þar til nýlega
notið sérstaklega mikils
stuðnings meðal bandarísku
þjóðarinnar. Samningar
Nixon forseta við Rússa voru
ein af ástæðunum til þess, að
hann náði endurkjöri með
svo miklum meirihluta.
Kringumstæðurnar eru ein-
kennilegar. Nixon, sá mikli
and-kommúnisti, stendur
fyrir bættum samskiptum og
nýtur til þess mikils stuðn-
ings frá sumum mestu og
áköfustu kapítalistum
landsins. Andstaðan kemur
frá Pentagon, sem óttast, að
verið sé að prútta með kjarn-
orkubirgðir Bandaríkjanna,
og frá frjálslyndum mönnum
eins og t.d. rithöfundinum
Arthur Miller, sem sjálfur var
yfirleitt talinn standa mjög
nálægt kommúnistum. Þessir
frjálslyndu menn vilja, að í
samningunum milli Rússa og
Bandaríkjamanna sé lögð
meiri áherzla á það, að greitt
sé fyrir frjálsari ferðalögum
og skoðanaskiptum fólks, en
ekki aðeins samið um verzl-
En þó er honum ekki
heldur rétt lýst með því að
segja, að hann sé hægrisinni.
Hann nýtur fyllsta stuðnings
flestra stóru verkalýðsleiðtog
anna. Hann hefur haldið
uppi harðri gagnrýni á olfu-
félögin. Hann var hvata-
maður umhverfisverndarlag-
anna, þar sem bandarísku
þjóðinni voru í fyrsta sinn
sett markmið á sviði um-
hverfisverndar, — enda þótt
hann hafi svo fallið í áliti hjá
umhverfisverndarmönnum,
er hann studdi notkun hljóð-
frárra þota (Boeing verk-
smiðjurnar eru i heimaríki
hans) og lagningu olíuleiðsl-
unnar frá Alaska. „Vandræði
mín í sambandi við utanríkis-
mál eru þau, að ég lít mjög
ákveðnum augum á frelsi
einstaklingsins," segir hann.
„En ég er a ,.m.k. sjálfum
mér samkvæmur. Ég var á
móti stuðningi við Grikki en
meðmæltur viðskiptabanni á
Rhódesíu."
Áður fyrr voru viðhorf
Jacksons og Nixons til Rússa
og varnarmála þau sömu.
Árið 1968 bauð Nixon
honum stöðu sem varnar-
málaráðherra. Hvað ber þeim
á milli nú? Jackson segir, að
Rússar hafi hagnast of mikið
og Bandaríkjamenn of lítið á
samningum Nixon við Rússa.
Hann er ekki á móti
samningum við Rússa — í
rauninni er hann hlynntur
þeim, — en samkvæmt
eigin sögu vill hann ná betri
samningum. Hann telur, að
Nixon sé svo ákafur í samn-
ingagerðum — að nokkru
leyti pólitiskri stöðu sjálfs
síns til stuðnings —, að
hann hafi látið of mikið af
hendi. Hann hafi veikt varnir
fullkomlega stríðið í Víetnam
og er alltaf reiðubúinn að
greiða atkvæði með aukinni
hervæðingu og auknum fjár-
veitingum til hermála. Rík
ástæða fyrir því, að Nixon
gerði ekki mikilvæga vopna-
samninga í Moskvu á
dögunum, virðist vera sú, að
hann hafi óttazt viðbrögð
Pentagon, Jacksons og
stuðningsmanna þeirra.
En hvað vill Jackson, að
gerist f vfgbúnaðarkapp-
hlaupinu? Vill hanrl hægja á
því eða stöðva það, og ef svo
er, hvernig? Þetta kann að
vera hinn veiki punktur öld-
ungadeildarþingmannsins,
og Kissinger virðist nú að þvf
kominn að ráðast á einmitt
þetta atriði. Kissinger sagði i
Moskvu, kvíðafullur að þvf er
virtist: „Hvað í ósköpunum er
hernaðarlegir yfirburðir,
þegar litið er á þá staðreynd,
að Rússar og Bandaríkja-
menn gætu tortfmt hvorir
öðrum margsinnis?" Gagn-
vart þessari staðreynd verða
röksemdir Jackson loðnar.
Hann talar kunnáttusamlega
um magn vopna og flug-
skeyta, en hann gerir ekki
Ijósa grein fyrir tilganginum
með öllum þessum eyðingar-
mætti.
Er í rauninni lengur til
nokkurs að tala um, að
annaðhvort Bandaríkin eða
Sovétríkin séu máttugri en
hitt ríkið. Á takmark Banda-
rfkjanna enn að vera það að
vera „máttugast?" Jackson
svarar báðum spurningum
játandi. Kissinger svarar neit-
andi. Bandarfska þjóðin
verður að velja á milli þeirra.
Baráttan er að hefjast, og
niðurstaða hennar er mikil-
væg.
Raðhús til leigu i Kópavogi. Tilbúið að hluta. Leigutimi samkomulag. Vinna við húsið getur komið upp i leigu. Tilboð sendist blaðinu tyrir 10. ágúst merkt: ..fyrirframgreiðsla 5319". Mig vantar litla ibuð eða herbergi með eldunaraðstöðu handa dóttur minni sem er i Menntaskóla i Reykjavik. Leó Júliusson, Borg á Mýrum simi 93-7353.
Trésmið vantar Trésmið vantar i vinnu úti á land um ca þriggja vikna tima húsnæði og fæði á staðnum. Ferðir til og frá verða greiddar. Uppl. eru veittar i simum 37209 og 32924. Óska eftir VW rúgbrauð 2ja—5 ára, helzt með gluggum. Uppi greiðslu kemur uppsláttur innrétting, eða uppsetning á stál- grindarhúsi. Tilboð sendist Mbl. merkt „5320".
Óska að taka á leigu 3ja—5 tonna trillu i 3. mánuði. Simi 19069, DAGLEGA. Dodge Dart '65 mjög góður einkabill til sölu. Má borgast með 2—5 ára skuldabréfi eða eftir samkomulagi. Simi 22086.
Peningaskápur viljum kaupa notaðan peninga- skáp. Efnaverksmiðan Eimur s.f., sími 10675. Peugeot404 1971 mjög góður. Skoðaður. Til sölu. Samkomulag með greiðslu. Simi 16289.
Cortinu athugið eigendur
Höfum fengið hinar marg eftirspurðu hlífðar- pönnur undir benzíntanka.
Ford- umboðið, Sveinn Egi/sson, Skeifan 1 7.
Bakarar
Bakarí til sölu
Til sölu er bakaríið á Flateyri að hálfu eða öllu
leiti. Starfsemin er í leigu húsnæði og fæst það
áfram til langs tíma gegn mjög vægri leigu.
Nánari upplýsingar gefa Trausti Friðbertsson
kaupfélagsstj. Flateyri og einnig eftir kl. 20,
Þorbjörg Jónasdóttir í síma 94-7640.
p—IT’' |irr"'T~"'r''- —
f”"'* ',*'?• sí ! l ii iii m
"" ' ijfii111; 11 " "... r
Óskum að ráða nú þegar eða sem allra fyrst,
FULLTRÚA í Skýrsluvéladeild vora.
Þekking á sviði gagnavinnslu í tölvum og/-
eða forritunarkunnátta nauðsynleg.
Nánari upplýsingar veitir Skrifstofuumsjón,
Ármúla 3, III. hæð.
SAMVINNUTRYGGINGAR
hófst 1 ágúst og stendur til 1 5.
okt. 1974. Þeir bifreiðaeigendur,
sem mæta með bifreiðar sínar
til skoðunar hjá Bifreiða
eftirliti rikisins eftir
1 ágúst eiga að framvísa Ijósastillingarvottorði og
á bifreiðunum á að vera miði með áletruninni
„Ljósaskoðun 1974".
Frestur fyrir aðra bifreiðaeigendur til að láta stilla
ökuljós bifreiða sinna er til 15. október 1 974
Bifreiðaeftirlit rikisins. Umferðarráð.