Morgunblaðið - 18.04.1975, Page 1

36 SIÐUR
85. tbl. 62. árg.
FÖSTUDAGUR 18. APRÍL 1975
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Það verður ekkert blóðbað
99
99
Rauðu Khmerunum ákaft
fagnað 1 Phnom Penh af
dauðþreyttum borgarbúum
SKV. fréttum frá Phnom Penh
um uppgjöf stjórnarhersins á
miðnætti f fyrrinótt, fögnuðu
fbúar borgarinnar ákaflega her-
mönnum Rauðu Khmeranna og
veifuðu alls staðar hvftum fánum,
að skipun herstjórnar stjórnar-
hersins. Stjórnarhermenn af-
klæddust einkennisfötum og fóru
f borgaraleg föt, til að forðast að
verða skotnir af innrásarliðinu,
en sifkt var óþarfi, það varð ekk-
ert blóðbað í Phnom Penh.
Chau Seng, einn af meðlimum f
stjórnmálaráði byltingarstjórnar
Sihanuks prins, sagði á fundi með
fréttamönnum f dag, að hin nýja
stjórn í Phnom Penh, myndi
fylgja hlutleysisstefnu út á við og
þjóðareiningarstefnu innanlands,
án tillits til fyrri stjórnmálaskoð-
ana landsmanna, annarra en leið-
toga hinnar föllnu stjórnar, „en
þeir verða dæmdir á mannúð-
legan hátt. Þið hafið séð að það
varð ekkert blóðbað f Phnom
Penh.“
Fyrir utan þetta er ákaflega
lítið vitað um hver verður þróun-
in í málum Kambódíu, en þeir fáu
erlendu fréttamenn, sem enn eru
í landinu segja að hermenn og
leiðtogar Rauðu Khmeranna leggi
nú megináherzlu á að koma á ró í
Phnom Penh og fullvissa borgar-
búa um að þeir þurfi ekkert að
óttast. í morgun var útvarpað til-
kynningu til ráðherra og herfor-
ingja að koma til fundar við leið-
Connally sýknaður
Washington 17. apríl.AP
KVIÐDÓMUR f Washington
sýknaði í dag John Connally, fyrr-
um fylkisstjóra í Texas og fjár-
málaráðherra Bandarfkjanna, af
ákæru um að hafa þegið mútur
mjólkurframleiðenda til að hafa
áhrif innan Bandarfkjastjórnar á
hækkun mjólkurverðs.
toga sigurvegaranna til þess að
leggja á ráðin um aðgerðir til að
koma lifinu í borginni í eðlilegt
horf. Þá voru opinberir embættis-
menn beðnir um að mæta til
starfa eins og vanalega. Scgja
fréttamennirnir, að er ljóst hafi
verið, að ekkert blóðbað væri
framundan, hafi menn farið að
þessum óskum.
Fréttamenn segja að mikil gleði
riki í Phnom Penh, borgarbúar og
innrásarmenn faðmist sem ætt-
ingjar, sem ekki hafi sézt lengi og
gleði borgarbúa yfir því, að eld-
flaugaárásarmartröðinni sé loks á
enda, sé ólýsanleg.
Ekkert er vitað um hver verður
forsætisráðherra hinnar nýju
Framhald á bls. 20
Um ein milljón Kambódfumanna féllu eða særðust f styrjöldinni. Phnom Penh -búar fögnuðu
Rauðu Khmerunum ólýsanlega glaðir yfir þvf að vera lausir við martröð eldflaugaárásanna.
Hér sést fórnarlamb einnar slfkrar árásar.
„Engin órofa
vinátta til”
Phnom Penh, Peking, París, Bangkok,
Washington, Moskvu og víðar,
17. apríl. Reuter — AP — NTB.
FORD Bandaríkjaforseti sagði f
dag, að Bandarfkjamenn tækju
fregninni um fall Kambódíu með
sorg og samúð f huga. „Eg vil láta
í ljós aðdáun mfna á leiðtogum
stjórnarinnar og þjóðinni, sem
sýndu mikið hugrekki til hins síð-
asta, og ekki sfzt hermönnunum,
sem börðust þar til yfir lauk með
öllum tiltækum vopnum."
Tassfréttastofan f Moskvu sagði
að fall Kambódfu væri ný sönnun
þess, að tilraunir utanaðkomandi
aðilja til að koma á stjórn, sem
þjóð hafnaði, væru, er fram iiðu
stundir, dæmdar til að mistakast.
„Leikbrúðuhermennirnir gátu
ekki staðist sóknarlotur þjóð-
frelsishreyfingar fólksins og gáf-
ust upp.“
Framhald á bls. 20
Husak býður Dubcek
að hypja sig úr landi
Árásin talin andsvar við bréfi Dubceks til þingsins
Prag 17. apríl —AP
# GUSTAV Husak leiðtogi
tékkneska kommúnistaflokksins,
lýsti f gær Alexander Dubcek
fyrrum forsætisráðherra hinnar
frjálslyndu sósfalfsku ríkisstjórn-
ar sem kennd er við „vorið f Prag
1968“ „svikara" við málstað
kommúnismans og Tékkó-
slóvakfu, og bauð honum að
fara f útlegð. 1 geysilega hörku-
legri árás á Dubcek er hann
ávarpaði pólitfsku fjöldasamtök-
in, Þjóðfylkinguna, sagði Husak:
,,Eg segi hreinskilnislega að
Dubcek geti, ef hann vill, tekið
saman föggur sfnar á morgun og
farið til hvaða borgaralega ríkis
sem er þar sem hann metur frelsi
þeirra meir en byltingarlegan
árangur þjóðar okkar.“
# Stjórnmálaskýrendur telja
litlar Ifkur á þvf að Dubcek, sem
nú starfar sem skógarvörður í
Bratislava, muni þiggja boðið,
þar eð hann myndi hafa minni
áhrif og tiltrú í heimalandi sfnu,
sem pólitískur útlagi. Arás
Husaks er að þvf,er virðist and-
svar við bréfi sem Dubcek sendi
tékkneska þinginu í október s.l.
en var sfðar smyglað úr landi og
það birt í heild f vestrænum f jöl-
miðlum. 1 bréfinu sakar Dubcek
rfkisstjórn Husaks um að vera
ekki fulltrúi tékknesku þjóðar-
innar í heild, fyrir „misbeitingu
valds“ og meint brot á mannrétt-
indum.
Áfram reynt að ná samkomulagi
— segir Hans G. Andersen um
fund Hafréttarráðstefnunnar í Genf
Genf, 17. apríl
frá Matthiasi Johannessen ritstjóra.
hafréttarraðstefnan
f Genf hefur nú staðið yfir frá
17. marz s.l., og á allsherjar-
fundi f dag, 18. aprfl, verður
rætt um framhaldandi máls-
meðferð á ráðstefnunni og
ákvörðun tekin um hana. Þá
mun forseti ráðstefnunnar,
Amerasinghe, leggja fyrir til-
lögu sfna, sem þegar hefur
verið samþykkt af stjórnar-
nefnd þingsins. Hans G.
Andersen, formaður fslenzku
sendinefndarinnar, sagði við
fréttamann Morgunblaðsins
hér í Genf í gær, að hann væri
síður en svo svartsýnni nú en
þegar hann kom hingað. „Gg
sagði áður en ég fór
heiman, að ég væri hóflega
bjartsýnn og ég er það enn,“
segir Hans G. Andersen. Að
vfsu er nú farið að tala um
nýjan fund f New York seinna
f sumar og jafnvel enn annan
um áramót, en öll störf ráð-
stefnunnar miða að þvf að
undirritun nýs hafréttarsátt-
mála fari fram f Caracas næsta
sumar.
Tillaga Amerasinghe, for-
seta ráðstefnunnar, fjallar um
að nú verði allt kapp lagt að
ganga frá einum heildartexta
varðandi öll atriðin, sem ráð-
stefnan fjallar um. I raun
merkir þetta að nú skuli flýtt
niðurstöðum í nefndum og alls
konar vinnuhópum, „þannig
að um einn heildar texta verði
að ræða," að sögn formanns
íslenzku nefndarinnar, „en sá
texti verði grundvöllur að end-
anlegum samningaviðræðum."
Hans G. Andersen segir enn-
fremur, að hann telji, að mikið
hafi áunnizt í Genf, ef slíkur
texti liggur fyrir, áður en ráð-
stefnunni lýkur hér, 10. mai
n.k., þvi að þá verðum við nær
endanlegu takmarki. For-
maður islenzku sendinefnd-
arinnar sagði: Öhemjuvinna
hefur verið lögð í þessi störf
hér í Genf og ég hef góða von
um, að hinn endanlegi texti,
sem nú er verið að undirbúa
verði mjög hagstæður í þeim
málum, sem við höfum mestan
áhuga á, þ.e. efnahagslögsögu.
Ýmsir hafa látið í ljós svart-
sýni á gang mála hér, en ég tel
það ástæðulaust, því að aldrei
var gert ráð fyrir að fundurinn
hér i Genf gengi endanlega frá
málum. Að visu var ráðgert í
upphafi að til atkvæðagreiðslu
gæti komið á þessum fundi, en
við nánari athugun var horfið
frá þvi ráði og fremur haldið
áfram að reyna að ná sam-
komulagi, sem allir geta sætt
sig við. Ég hef von um að svo
verði, þegar upp verður
staðið."
Fundurinn í fyrramálið
(18.4.) er talinn mjög mikil-
vægur, þvi að hann mun fast-
móta þá grundvallartexta, sem
endanleg niðurstaða verður
byggð á, en að sögn formanns
íslenzku nefndarinnar jafn-
framt staðfesta þau viðhorf,
sem talin eru hafa mest fylgi,
t.a.m. þau sjónarmið, sem við
höfum barizt fyrir. Að því leyti
má vænta þess, að hann verði
áfangi i hafréttarmálum og
ekki sizt mikilvægur fyrir
stefnu okkar Islendinga.
„Fyrir nokkrum dögum," sagði
Husak i ávarpi sinu, „talaði
sænski forsætisráðherrann, Olof
Palme, sem er jafnaðarmaður,
um Dubcek með ákefð
og sagði að hann væri undir
eftirliti sex öryggis-
varða dag og nótt og hversu stór-
kostlegur fulltrúi lýðræðislegs
sósíalisma hann væri.“ Og Husak
bætti við: „Við bjóðum honum
Dubcek frá og með deginum á
morgun, ef hann , vill fá sér-
fræðing i lýðræðislegum
sósialisma. Ég veit ekki hvað
sænska þjóðin, — sem ég ber
mikla virðingu fyrir — myndi
segja ef Dubcek leiddi sænska
konungsrikið i sömu hörmungar á
fáum mánuðum eins og hann
gerði við Tékkóslóvakiu árið
1968.“
I bréfi sinu til þingsins kvartar
Dubcek beisklega yfir því við arf
taka sinn, Husak, að hann sé und-
ir stöðugu lögreglueftirliti. Hins
Framhald á bls. 20
Dubcek — boðið að hypja sig