Morgunblaðið - 29.08.1975, Side 1

195. tbl. 62. árg.
FÖSTUDAGUR 29. ÁGÍJST 1975
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
„Þríeykinu hef-
ur mistekizt
— segir GoncaKes en liddur þó enn fast í vdd án
11
Lissabon 28. ágúst Reuter — NTB — AP
ÞRlEYKISSTJÓRN Portúgals og
yfirmenn hinna þriggja greina
hersins ræddu f dag stjórnmála-
ástandið f landinu og stöðu Vaseo
Goncafves forsætisráðherra. Tafið
er að Jose Pinheiro de Azevedo
varaaðmfráll, sem er varaforseti
landsins, sé Ifklegur eftirmaður
forsætisráðherrans, en hann er
talinn standa hugmyndafræði-
lega mitt á milli Goncalves, sem
er hliðhollur kommúnistum, og
þess hóps hægfara herforingja
sem krafizt hefur afsagnar for-
sætisráðherrans. Sterk andstaða
mun hafa komið upp innan hers-
ins gegn Carlos Fabiao hers-
höfðingja, sem herforingjahópur-
inn hafði stutt sem forsætisráð-
herraefni, og góðar heimildir
hermdu að Azevedo væri þar
málamiðlun. Blaðið Diario de
Noticias skrifaði f dag að Costa
Gomes forseti hafi lagt til að
kommúnistar og sósfalistar geri
með sér bandalag, sem gæti orðið
grundvöllur að myndun breiðrar
samsteypustjórnar.
Goncalves forsætisráðherra
hefur enn ekki gefið neitt eftir af
völdum sínum. I gærkvöldi hélt
hann eldheita ræðu fyrir 35.000
vinstri menn i Lissabon og sagði
að byltingin væri í alvarlegri
hættu. Samkvæmt áreiðanlegum
heimildum á hann að hafa krafizt
þess að hin róttæka áætlun hans
um þjóðskipulag í Portúgal verði
framkvæmd þótt hann verði ekki
áfram í embætti.
Kanadamenn og
Rússar semja
Ottawa 28. ágúst — Reuter.
KANADAMENN og Sovétmenn
hafa náð samkomulagi um nýjar
aðferðir við samvinnu f fiskveiði-
réttindamálum, sem munu f
framkvæmd veita sovézkum fiski-
skipum á ný aðgang að höfnum á
austurströnd Kanada, að því er
rfkisstjórn Kanada skýrði frá f
dag. Verður þar, að sögn kana-
dfska utanrfkisráðuneytisins, um
að ræða streymi upplýsinga um
aflamagn sem framkvæmd veiði-
kvóta mun svo byggja á. 1 sfðasta
mánuði lokaði Kanadastjórn höfn
um á austurströndinni fyrir so-
vézkum fiskiskipum vegna þess
að Sovétmenn hefðu veitt meira
en leyfilegt er.
I viðtali við Parísarblaðið Le
Monde segir Goncalves, að ekkert
rúm sé fyrir borgaralegt lýðræði í
Portúgal. Slfkt muni aðeins leiða
til þess að borgarastéttin muni
beita æ meiri kúgun gagnvart
verkalýðnum og beina landinu
aftur í átt til fasisma. Hann sakar
ennfremur forystu Sósíalista-
flokksins um að standa fyrir her-
ferð fyrir hönd afturhaldsafl-
anna, en telur flokkinn sjálfan
ómissandi fyrir byltinguna. í við-
talinu viðurkennir Goncalves að
þríeykinu hafi mistekizt að
treysta völd ríkisins. Þá segir
hann að takmark byltingarinnar
sé að halda kosningar til löggjaf-
arþings, en þær séu komnar undir
afstöðu flokkanna á því stjórnar-
skrárþingi sem nú situr.
Miðausturlönd:
AP-símamynd.
GONCALVES ENN HARÐUR AF SÉR — Vasco Goncalves forsætisráðherra Portúgals heldur
hitaræðu sfna fyrir þúsundir stuðningsmanna sinna frá svölum forsetahallarinnar f Lissabon f
fyrrakvöld. Til hægri horfir Costa Gomes forseti á með tvfræðum svip.
Samkomulagið talið velta
á afstöðu Bandaríkiaþings
Alexandríu, Jerúsalem 28. ágúst
Reuter-AP
• „Af okkar hálfu er nú ekki um
neitt hik að ræða,“ sagði Anwar
Sadat Egyptalandsforseti á blaða-
mannafundi þeirra Henry Kiss-
ingers utanrfkisráðherra Banda-
rfkjanna f dag f Alexandrfu, er
hann var spurður um það hvort
Egyptar væru nú reiðubúnir til
að undirrita bráðabirgðasam-
komulag við tsrael um aðskilnað
herja á Sinaieyðimörkinni. Kiss-
inger kom f fjórða sinn til Alex-
andrfu f dag f sáttaferð sinni
milli landanna tveggja, átti stutt-
an fund með Sadat, og fór sfðan
aftur til Israels f kvöld. Ekki var
þó búizt við viðræðum við fsr-
aelsk stjórnvöld fyrr en f fyrra-
málið.
0 Er talið að samkomulagið Iiggi
nú að mestu á borðinu, og sé svo
til eingöngu komið undir sam-
þykki Bandarfkjaþings um að
senda 200 manna borgaralega
bandarfska eftirlitssveit til að
hafa umsjón með vopnahléinu.
Bandarfskur embættismaður f
ferð með Kissinger sagði f kvöfd,
að Israelsmenn yrðu afar tregir
til að undirrita samkomulagið ef
Bandarfkjaþing neitar að senda
slfka eftirlitssveit. Bandarfkja-
stjórn hyggst leggja þetta mál
fyrir þingið strax eftir mánaða-
mótin, en væntir nokkurrar and-
stöðu þar á þeim forsendum að
slfkt gæti verið upphaf hernaðar-
aðildar Bandarfkjanna f Miðaust-
urlöndum. Kissinger lagði á það
áherzlu hins vegar, að f bráða-
birgðasamkomulaginu myndi
ekki felast neinar varnarskuld
bindingar af hálfu Bandarfkj-
anna gagnvart lsrael.
# En ísraelskir embættismenn
voru einnig bjartsýnir um að
samkomulagið væri f fæðingu.
Sadat Egyptalandsforseti vildi þó
ekki spá um hvort undirritun
þess færi fram á sunnudag eða
mánudag, eins og bandarfskur
embættismaður hafði spáð, og
Kissinger sagði f d-ag, að hanu
myndi þurfa að skjótast a.m.k.
einu sinni enn á milli landanna
tveggja áður en hann gæti hrósað
sigri.
Bráðabirgðasamkomulag það
sem Kissinger hefur nú í pússi
slnu í uppkastsformi felur í sér
brottflutning Israelsmanna 12 til
Framhald á bls. 18
Stjórn Jörgensens og stjórnarandstaðan á öndverðum meiði:
Líkur á miklurn deilum um
nýja efnahagsmálaáætlun
Kaupmannahöfn 28. ágúst.
Frá fréttaritara Morgun-
blaðsins Jörgen Harboe.
# Danska rfkisstjórnin hefur
ákveðið að gefa efnahagslffinu
sprautu. Anker Jörgcnsen forsæt-
isráðherra birti f kvöld áætlun
sem gerir ráð fyrir þvf að fimm
milljörðum d. kr. verði veitt út f
samfélagið. Á móti mun stjórnin
skera fjárlög niður um tvo millj-
arða, þannig að útkoman verður
sú, að þremur milljörðum króna
verður veitt beint út f atvmnulff-
ið. Þess er vænzt að stjórnarand-
stöðuflokkarnir muni leggja fram
sfnar eigin tillögur f þessu efni,
en að þeir muni hins vegar leggja
Fresturinn alltof stuttur
99
99
— segir Martin Schmidt formaður v-þýzku
fískveiðiviðræðunefndarinnar í samtali við MbL
„VIÐ erum aðeins komnir
hingað til að kynna okkur af-
stöðu Norðmanna f fandhelgis-
málum, en ekki til að semja um
eitt eða annað“, sagði Martin
Schmidt formaður v-þýzku
sendinefndarinnar, sem nú er á
ferð um 4 lönd til að ræða fisk-
veiðilögsögumál, er Mbl. hafði
samband við hann f Bergcn f
Nóregi f gær, en þá var sendi-
nefndin nýkomin af viðræðu-
fundi með norskum ráðamönn-
um. „Við höfum f dag átt við-
ræður við alla helztu aðila f
Noregi, sem landhelgismálín
snerta, fulltrúa rfkisstjórnar-
innar, þingmenn og embættis-
mcnn. Viðræðurnar hafa verið
mjög gagnlegar og vinsam-
legar. Fj-rirhuguð útfærsla
fslenzku landhclginnar f 200
mflur f október hefur verið eitt
helzta umræðuefnið á fundun-
um og þá einkum hinn stutti
tfmi, sem fslenzk stjórnvöld
hafa gefið til viðræðna, áður en
útfærslan tekur gildi.
Schmidt sagði, að ranghermt
hefði verið i skeyti AP-
fréttastofunnar frá Kaup-
mannahöfn um helgina um við-
ræðurnar við danska aðila, að
þær snérust eingöngu um út-
færslu íslenzku landhelginnar;
auðvitað væri hún mjög mikil-
vægt atriði og raunar megintil-
gangur ferðarinnar, en þessari
sendinefnd væri falið að kanna
hvaða afleiðingar útfærslan
gæti haft fyrir v-þýzkan fisk-
markað og kanna viðbrögð og
stefnur annarra þjóða í þeim
efnum. Hér væri ekki um að
ræða samninga eins og hann
hefði tekið fram, heldur
skoðanaskipti milli þjóða um
mál, sem skipti þær miklu máli.
Schmidt sagði að á morgun yrði
förinni haldið áfram til Bret-
lands þar sem rætt yrði við
brezka ráðamenn og síðan til
Hollands. Schmidt sagðist að
lokum vilja leggja á það
áherzlu að I viðræðunum hefði
verið nokkur skilningur á mát-
stað tslendinga, en sem fyrr
segði teldu V-Þjóðverjar frest-
inn alltof stuttan, þar sem um
mikið hagsmunamál fyrir þá
væri að ræða.
þunga áherzlu á niðurskurð
kostnaðar við rekstur atvinnulffs-
ins. Danska þjóðþingið hefur vef-
ið hvatt saman til aukafundar f
september til að fjalla um tillög-
ur rfkisstjórnarinnar. Þeir eru
ekki margir sem búazt við að deil-
ur f þessu máli muni leiða til
nýrra kosninga, en fyrirfram er
Ijóst að erfiðar samningaviðræð-
ur eru f vændum milli rfkis-
stjórnar jafnaðarmanna og borg-
araflokkanna.
Aðalatriðið í tillögum jafnaðar-
Framhald á bls. 18
Selassie graf-
inn í kyrrþey
Addis Ababa 28. ágúst — Reuter.
I STUTTORÐRl útvarpstil-
kynningu f Addis Ababa f dag var
skýrt frá þvf að Haile Selassie
fyrrum keisari landsins hefði ver-
ið grafinn f kyrrþei í gær, mið-
vikudag. Ekkert var sagt um hvar
hann hefði verið jarðsettur né
heldur um hvort einhver af
skyldmennum hans hefðu verið
viðstaddir.
Greftrunin virðist hafa verið i
Framhald á bls. 13