Alþýðublaðið - 24.09.1958, Blaðsíða 3

3
Jíiðvikudagur 24. sept. 1958
JL 1&ý 8 n b I a 5 i 9
Atþg&ublabii)
m'
Útgefandi:
Kitstjóri:
Fréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
R-itstjórnarsímar:
Auglýsiingasimi:
Afgreiðslusími:
Aðsetur:
Alþýðuflokkurinn.
Helgi Sæmundsson.
Sigvaldi Hjálmarsson.
Emilía Samúelsdóttir.
1 4 9 0 1 og 14 9 02.
14906 . mmm
1 4 9 0 0 ■
Alþýðuhúsið

Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgötu 8—10.
f Samningar Ðagsbrúnar
KOMIZT varð hjá Dagsbrúnarverkfalli, þar eð samning-
ar tókust á síðustu stundu. Ber mjög að fagna því, að deilan
skyldi til lykta leidd við samningaborðið, en ekki í baráttu
vinnustöðvunar og verkfalls eins og svo oft hefur raun á
orðið undanfarin ár. Einnig er ástæða til að óska Dags-
brúnarmönnum til hamingju með launakjör þau, sem þeim
tókst að tryggja sér eftir að forustumenn félagsins vöknuðu
af svefninum. Reykvískir verkamenn áttu augljósan kröfu-
xétt á bættum kjörum. Og það hefði verið skámmarlegt, ef
beir hefðu neyðzt til vinnustöðvunar og verkfalls af bví
íilefni að þarfnast leiðréttingar hagsmunamála sinna.
Þjóðviljinn reynir enn í gær að rangtúlka afstöðu AI-
FRÚ GEORGIA BJÖRNS-
SON, ekkja Sveins heitins
Björnssonar, fyrsta forseta
íslenzka lýðveldisins, a-ndað
ist í Landsspítalanum á
föstudag í síðustu viku eftir
nokkurra vikna legu, og fer
útför hennar fram í dag.
Með henni kveður íslenzka
þjóðin merkilega og mikil-
hæfa konu.
Frú Georgía var dönsk að
ætt og fæddist 18. jan. 1884,
en giftist fyrir há'ifri öld
Sveini Björnssyni, sem þá
var málafærslumaður hér í
Reykjavík. Þar með var frú
Georgía komin inn í sögu ís-
lands. Hún s’tarfaði við hiið
manns síns sem sendiherra
Islands í Kaupmannahöfn,
ríkisstjóra cg síðar fvrsta
forseía ísienzka lýðveldísins.
Var hún mjkil-hæf húsmóðir,
gerþekkti ísland og íslenzk
málefrí'f og batt órofa tryggð
við ættjörð manns síns. Mun
hennar ávallt verða minnzt
um leið og Sveins heítins
Björnssonar og skipar þar
með heiðurssess í erídurminn
ingum íslendinga. Frú Ge-
orgía Björnsson naut al-
mennrar viðurkenningar og
mikilla og sívaxandi vin-
s-æ-lda- Húsmóðurstarf henn-
ar á Bessastöðum verður
jafnan í minnum haft. ís-
land hefur varla eignazt.
betri kjördóttur.
Að Sveini Björnssyni látn
um settist frú Georgia í helg
an stein hér í Reykjavík og’
fluttist síðastliðíð vor í nýtt
og fagurt heimili að Þing-
holtsstræti 30. Skömmu síð-
ar kennd’i hún sjúkleika og
var, eins og fyrr segir, flutt í
Landsspítalann fyr: •: nokkr.
um vikum. Hún fékk hægt
andlát, seint á föstudags-
kvöld 19. september.
íslenzka þjóðin kveður í
dag sína fyrstu forsetafrú
með þökk og virðingu. Frú
Georgía Björnsson valdisí til
mikils hlutverks á Islandi og
rækti það af myndarskap og
alúð, festi órofa tryggð við
land ökkar og þjóð og varð
hér æðsta frú í morgunsári
hins endurstofnaða lýðveld-
is. íslendingar drupa alíir
höfði við útför slíkrar konu.
þýðublaðsins til Dagsbrúnardeilunnar. Segir þar, að AI-
þýðublaðið hafi dag eftir dag heimtað, að Dagsbrún
semdi um 6% kauphækkun. Slík „sagnfræði“ dæmir sig
sjálf. Alþýðublaðið íýsti strax yfir eindregnu fylgi við
kröfur Dagsbrúnar, ehda hafði það í allt sumar talið
ranglátt, að reykvískir verkamenn yrðu öllum öðrum
seinni að fá leiðréttingu kjara sinna. Þessa afstöðu þakkar
, svo Þjóðviljinn með rangfærslu og blekkingum. Ætli
Dagsbrúnarmenn Iíti málið sömu au-gum og kommiínista-
blaðið? Og ætli þeim finnist ekki mikið koma til þess
samstarfsvilja, sem birtist í því að búa til ágreining eins
og þennan? Þjóðviljinn fær vafalaust áður en langt um
líður svar við þessum spurningum. Kannski reynist það
kommúnistum. eftirminnilegt.
Ekki væri heldur úr vegi að þessu gefna tilefni að bera
saman afstöðu Alþýðublaðsins til Dagsbrúnardeilunnar og
íramferði Þjóðviljans, þegar verkalýðsfélög undir forustu
jafnaðarmanna heyja kjarabaráttu. Kommúnistablaðið hik-
aði ekki við nýlega. að reka rýting í bak Sjómannafélagi
Reykjavíkur, og tilefnið var pólitískt ofstæki. Ætli slík
framkoma sé ekki líkleg til þess að efla verkalýðshreyfing-
una Og gera hana sterka og áhrifamikla inn á við og út á
við? Þannig mætti léngi telja. Sundrungariðja kommúnista
í ve-rkalý ðshreyfing unhi og ] aunþegasamtökunum er ekki
nýtilkomin, og vissulega er tímabært að hún fái sinn
dóm. Það verk er á valdi verkalýðsins og harla nauðsynlegt,
svo að Alþýðusamband íslands og verkalýðshreyfingin í
heild verði það, sem vera á.
Kommúnistum þýðir ekkert aS ætla að telja Dags-
brúnarmönnum trú um, að Alþýðublaðið hafi brugðizt
málstað þeirra. Aftur á móti mun ekki vanþörf á, að
Þjóðviljinn reyni að gefa einhverja viðhlítandi skýringu
á því, hvers vegna Dagsbrún varð á eftir öðrum verka-
lýðsfélögum að fá leiðréttingu kjaramála sinna. Þar er
um málstað kommúnista að ræða. Afstaða Alþýðublaðs-
ins reyndist hins vegar sú að krefjast kjarabóta til handa
Dagsbrúnarmönnum strax í surnar. Og kröfur Dagsbrún-
ar voru ekki fyrr fram bornar en Alþýðublaðið Iýsti yfir
fylgi við þær og krafðist tafarlausra samninga. Saman-
burðurinn ætti að vera Dagsbrúnarmönnum auðveldur.
Viðleitni Þjóðviljans að rangtúlka afstöðu Alþýðublaðs-
ins og Alþýðuflokksins tip Dagsbrúnardeilunnar sýnir og
sannar, hver samstarfsvilji komœjúnista er í raun og veru,.
Þ»eim er’ekki samstaða alþýðuflokkanna um málstað reyk-
vískra verkamanna á örlagastund neitt atriði. Þvert á móti.
Þjóðviljinn hikar ekki við að búa til ágreining, þó að for-
sendur hans séu lygar og blekkingar. Hvað eiga .slíkir
inenn lengi að hafa aðstöðu til að sundra verkalýðshreyf-
irigtiríríi inn á við og út á við? Alþýðusamtökin fá þessa dag-
:ana kjörið tækifæri að svara þeirri spurningu við full-
trúakjörið til Alþýðusambandsþingsins í haust.
Hjartanlega þakka ég öllum þeím, sem minntust mín
á 70 ára afœælinu mfeð heimsóknum, gjöfum og hlýjum
kveðjum.
Guð blessi ykkur öll.
Ingibjörg Gissurardóttir.
Þorfinnsgötu 8.
FRA.NKÓ hershöfðingi, sem
nú hefur verið æðsti maður
hinnar trúhneigðu þjóðar á
Spáni í 22 ár, hefur nú arfieitt
hana. að nokkru, sem sténda
mun öldum saman. Jafnvel
hinn venjulegasti ferðalangur,
sem virðir fyrir sér óafmáan-
lega dánargjöf einræðisherr-
ans yfir sólbakaðar slétturnar
undir rótum Guadarrama-fjall
anna, mun að líkindumtakaand
köf, er hann Ktur mínnismerk-
ið, sem hann hefur reist. Upp
af granítkletti gnæfir risastór
kross við himin, nærri 500 feta
hár. Hann er merki „dals hinna
föllnu“, minnismerkið, sem
Frankó hefur gert þeim, sem
féllu í borgarastyrjöldmni,
landi sínu og sjálfum sér.
Fyrir 17 árum valdi hann
klettahæð eina í um það bil 30
mílna fjarlægð frá Madrid til
að reisa, það, sem ábyggilefja
má kallast ein hin ótrúlegasta
bygging vorra tíma. Tvö þús-
und verkamenn hafa stöðugt
unnið við gerð gríðarmikillar
kirkju neðanjarðar og önnur
mannvirki þarna í dalnum. í
neðanjarðarkirkjunni álíta all-
ir Spánverjar að Frankó muni
láta gera sér grafhýsi.
Getgátur um kostnað við
minnismerkið eru allt frá 6
milljónum og upp í 75 millj.
döllara, — en ekkert hefur ver-
ið Iátið uppi opinberlega. Þess í
stað vekur ríkisstjórn lar.dsins
athygli á því, með eigi litlu
stolti, að minnismerkin Jiafi
ekki kostað spænska skattgreið
i endur einn einasta eyri. Emb-
;; ættismenn eru fljótir að gefa
þá skýringu, að féð sé allt gjaf-
ir til Frankós frá þakklátum
einstaklingum.
í hjarta fjallsins, sem kross-
inn rís upp af, er hin víðáttu-
mikla neðanjarðarkirkja. Inn-
gangurinn í hana, sem skreytir
fjallið að rótum, er baugur af
graníti með 20 veggskotum, þar
sem enn er eftir að koma fyrir
höggmyndum. Þegar komið er
inn fyrir hinar rniklu dyr, tek-
ur við marmaralagður gangur,
skreyttur höggmyndum, meir
en 70.0 feta langur inn að guðs-
húsinu sjálfu. Þar er ósköp
I venjulegt altari undir Kristi
Hann Þykist vera að kvitta
fyrir borgarastríðið.
krossfestum úr alabastri.
í hvelfingu kirkjunnar ghtr-
ar hvarvetna á litskrúðugar
mósaíkmyndir, er sýna píslar-
göngu frelsarans, en hveifmgin
er nær 140 feta há og álíka stór’
í þvermál.
Hinir andlegu verðir dalsins
eru Benediktsmunkar, en leið-
togi þeirra er Fray Justo de
Uz-bel, skáld og fræðimaður og
einkavinur hins guðrækna ein-
ræðisherra- Þessi glað'egi
munkur, sem að . líkindum er
frægasti drottins þjónn í land-
inu, er fullur af áætlunum um
framtíð dalsins. Vill hann með-
al annars !áta stofna bar heim-
spekilega skólastofnun og söng-
skóla fýrir drengi.
Beuediktsmunkarnir húa nú.
\ orðið í íburðarmiklu klaustri
jmeð öllum nýtízku þægíndurn,
'— allt frá uppþvottavélum til
. einkabaðherbergj a.
Lítið virðist liggja á að Ijúka:
mannvirkjum þessa minningar
dals. Óhemju verk er þar enn
óunnið, en þó hefur kífkjan.
verið opnuð tilbiðjendum drott
ins. En hvað um hermennma,
sem minning dalsins á aS verða
helguð? í vor var gefið út toð
tij allra fjölskyldna, hverra
meðlimir létu lífið í borgara-
styrjöldinni, og þeim boðin encl
urgreftrun í hinum nýhelga
reit. Eru líkamsleifar þeirra’
velkomnar þangað, hvort sem
þeir á sínum tíma börðust rneð
eða móti hinum umburðar-
lynda einvalda. Tvö stór graf-
hýsi bíða ieifa hinna föllnu sitt.
hvorum megin við altarið, og
á hvort þeirra að taka y:'ö
„mörgum tonnum af beinum'k
beinum“.
Munkurin Fray Justo verður
settur ábóti og blessaður til
þess embættis í næsta mánuði.
Frankó vill, að sú athöfn íari
fram í konungshöllinni, og er
það vegna þess, að hinn guð-
rækni einræðisherra vill sjá'if •
ur verða guðfaðir ábótans af
hálfu leikmanna við þetta tæk>.
færi.
DKKrar m
óskast nú þegar.
Kexverksmsðfan Esfa hf.
Þverholti 14.