Morgunblaðið - 28.11.1976, Blaðsíða 6

46
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. NÓVEMBER 1976
Alþýðuflokkur.— í þingkosningunum
1946 hlaut Alþýðuflokkurinn 11914 at-
kvæði eða 17,8% greiddra atkvæða og 9
þingmenn. Sjö af þingmönnum Alþýðu-
flokksins greiddu atkvæði með inngöngu
íslands i Atlantshafsbandalagið, en tveir
af þingmönnum flokksins, þeir Gylfi Þ.
Gislas. og Hannibal Valdimarss. greiddu
atkv. á móti. Þeir tvímenningar höfðu
nokkrum dögum áður greitt atkvæði
gcgn ályktun miðstjórnar Alþýðuflokks-
ins um inngöngu i bandalagið ásamt
þrem miðstjórnarmönnum öðrum. Þótt
þeir Gylfi og Hannibal greiddu atkvæði
gegn aðild, höfðu þeir lýst sig reiðubúna
til að samþykkja hana að uppfylltum
tilteknum skilyrðum. Hið fyrra var, að
viðurkennd yrði af öllum bandalags-
ríkjunum sem samningsatriði sú sér-
staða íslands, að það gæti aldrei sagt
öðrum þjóðum stríð á hendur né háð
styrjöld, þar eð þjóðin væri vopnlaus og
a'tlaði sér ekki að hervæðast. Hið siðara
var, að Alþingi lýsti yfir því, að óskað
yrði endurskoðunar á Keflavíkur-
samningnum strax og ákvæði h'ans
leyfðu eða fyrr, ef kostur væri. Kluttu
þeir breytingartillögu við þings-
ályktunartillögu ríkisstjórnarinnar hér
að lútandi og kváðust mundu samþykkja
aðild að þessum skilyrðum samþykktum
en verða henni andvígir að þeim felld-
um. Gylfi sagði i umræðum um málið, að
hér mætti ekkert á milli fara, sérstaða
okkar þyrfti að vera glöggt og ótvírætt
mörkuð og koma skýrt fram og
óumdeilanlega.
„íslendingar hafa fyllstu ástæðu til að
gæta mestu varúðar við slíka samninga-
gerð, ekki sízt með hliðsjón af reynsl-
unni af tveimur loðnum samningum,
sem einmitt hafa verið gerðir við Banda-
ríkin, herverndarsamningnum og Kefla-
víkursamningnum. En reynslan af
báðum þessum samningum er slík, að við
höfum fyllstu ástæðu til að gæta mestu
varúðar."
Um endurskoðun Keflavíkur-
samningsins sagði Gylfi að allir vissu, að
aðildar íslands að Atlantshafsbandalag-
inu væri fyrst og fremst óskað vegna
Keflavíkurflugvallarins, þar sem hann
þyrfti að vera tiltækur, ef ófriður brytist
út. En vegna Keflavíkursamningsis réðu
Islendingar ekki sjálfir yfir þeim bletti
landsins, sem mikilvægastur væri frá
sjónarmiði bandalagsins. Þeir hefðu
samið við eitt bandalagsríkið um afnot
af íslenzku landi, og gætu meðan svo
væri ekki orðið jafnrétthár aðili öðrum í
slíku bandalagi. Raunar höfðu þeirGylfi
og Hannibal lagt fram þingsályktunartil-
lögu um endurskoðun Keflavíkur-
samningsins nokkrum dögum áður
ásamt þeim Framsóknarþingmönnunum
Hermanni Jónassyni, Páli Zóphóníassyni
og Skúla Guðmundssyni, en sú tillaga
dagaði uppi í þinginu.
Fyrirsvarsmenn ríkisstjórnarinnar
lýstu yfir, að áskilnaður um skriflegan
mmarz
Kafli úr ný-
útkominni bók eftir þá Baldur Guð-
laugsson og Pál Heiðar Jónsson
F61k á flótta undan táragasinu.
(Ljósmynd ólafur K. Magnússon).
(Ljósmynd Tæknideild rannsóknarlögreglunnar).
Grindverkið við Baðhús Reykja-
vfkur, en rimlar úr því voru
notaðir sem barefli.
tJT er komin hjá Bókaútgáfunni Örn & Örlygur bókin
um 30. mars 1949, en þar er fjallað um inngöngu
íslands í Atlantshafsbandalagið og óeirðirnar á Aust-
urvelli.
Höfundar byggja frásögn sína á miklum fjölda
skráðra og óskráðra heimilda og hafa m.a. rætt við
nær 100 manns, sem komu beint og óbeint við sögu
þessa atburða.
Bókin er 290 blaðsíður að stærð en auk þess eru í
henni 40 blaðsíður með ýmsum ljósmyndum og hafa
fæstar þeirra komið fyrir almenningssjónir áður.
Blaðið hefur fengið leyfi útgefanda og höfunda til
þess að birta hér kafla úr bókinni og eru þeir valdir
sitt úr hvorum hluta hennar.
Fyrri kaflinn er brot úr lengri kafla þar sem gerð er
grein fyrir viðhorfunum innan stjórnmálaflokkanna
varðandi inngönguna í Atlantshafsbandalagið.
fyrirvara um sérstöðu íslands væri
óþarfur, þar sem hún hefðí þegar verið
viðurkennd af öðrum samningsaðilum,
auk þess sem utanríkisráðherra mundi
geta hennar í ræðu við undirskrift. Að
því er varðaði endurskoðun Keflavíkur-
samningsins kom fram af stjórnarinnar
hálfu, að hún væri ákvörðun um inn-
göngu í Atlantshafsbandalagið óvið-
komandi. Þó væru mun meiri líkur til að
komast mætti að samkomulagi um það
efni ef af aðild vrði.
Breytingartillaga þeirra Gylfa og
Hannibals var felld með 36 atkvæðum
„VÆRUM EKKI
UFENDA TÖLU,
I
EF.