Morgunblaðið - 05.02.1977, Side 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. FEBRUAR 1977
31
Björgvin Magnússon
— Minningarorð
Gísli Björgvin Magnússon hét
hann fullu nafni, en Björgvins-
nafnið bar hann alla tíð sem sitt
heiti og nú er hann horfinn af
okkar heimi, eftir langvarandi
sjúkleika, er hann bjó við bæði I
heimahúsum og nú síðast á
sjúkrahúsi Keflavíkur, þar sem
hann lést þann 27. janúar s.l.
Gísli Björgvin var fæddur í
Hafnarfirði þann 30 maí 1905.
Foreldrar hans voru hjónin Ingi-
björg Guðmundsdóttir og Magnús
Gislason, er þar bjuggu þá. Ingi-
björg var fædd á Gíslastöðum í
Grimsnesi hinn 1. maí 1871. For-
eldrar hennar voru Guðmundur
Gislason og Helga Nikulásdóttir.
Magnús var fæddur í Halakoti á
Vatnsleysuströnd hinn 4. júlí
1865. Foreldrar hans voru Gísli
ögmundsson og Halla Eyjólfsdótt-
ir, bæði ógift vinnuhjú í Halakoti.
Magnús lést úr krabbameini á
heimili þeirra hjóna í Keflavik
hinn 7. febrúar 1924, tæplega
fimmtugur að aldri. Var hann
jarðsettur i Innri-Njarðvik.
Siðar giftist Ingibjörg Stefáni
Hannessyni. Lést hann eftir nokk-
urra ára sambúð þeirra. Ingibjörg
dó háöldruð á elliheimilinu
Grund í Reykjavik hinn 13. febrú-
ar 1963. Var hún þá komin hátt á
92. aldursárið. Hún var jörðuð I
Innri-Njarðvik 20. sama mánaðar.
Þau Ingibjörg og Magnús áttu
sín fyrstu kynni er þau voru ung
að árum við vinnu I nágrenni Eyr-
arbakka. Á Eyrarbakka giftust
þau árið 1895. Þar byggðu þau sér
litinn bæ er þau nefndu Nýlendu.
Þar austurfrá fæddust þrjú elstu
börnin þeirra: Guðmundur, Stein-
unn og María. Þaðan fluttust þau
til Hafnarfjarðar og bjuggu þar í
nokkur ár. Þar fæddist Björgvin,
fjórða barn þeirra. Úr Hafnar-
firði fluttust þau hjón að
Halldórsstöðum á Vatnsleysu-
strönd. Þar fæddist yngsta barn
þeirra, Alexander. Af þessum
systkinum er nú Steinunn ein á
lífi, búsett í Kópavogi.
Fyrstu kynni foreldra minna af
foreldrum og fjölskyldu Björg-
vins, urðu er þau fluttu að Hákoti
í Innri-Njarðvíkur hverfi vorið
1914. Þar bjuggu þau Magnús og
Ingibjörg i 2 ár. Þaðan fluttust
þau suður í Hafnir, vorið 1916 og
eru þar búsett i eitt ár, komu þá
aftur i Njarðvikurnar og höfðu þá
ekki i mörg hús að venda með
húsnæði. En einhvers staðar
þurftu þau að vera. Varð það til
ráða að þau fengu húsaskjól í
fjárhúsi Finnboga föður mins í
Tjarnarkoti, yfir sumartimann,
meðan Magnús var að byggja yfir
fjölskyldu sina.
Magnús var mikill dugnaðar-
maður bæði til sjós og landvinnu,
meðan heilsa og kraftar entust og
þá var hún Ingibjörg kona hans
ekki síðri á þeim sviðum. Hún gat
nú tekið í árina þegar þurfa þótti
og eins við hvaða verk sem var
eins og allra hraustasti karlmað-
ur. Þessi hjón með Björgvin son
sinn 12 ára gamlan voru sumarið
1917 að byggja síðasta torfbæinn
sem byggður var i Njarðvíkunum.
Það var Stekkjarkot sem þá hafði
verið i eyði i 3 áratugi. Það var
árið 1887 að þar bjuggu siðast Jón
Gunnlaugsson og Rósa Ásgrims-
dóttir,
Þau Ingibjörg og Magnús gátu
flutt um haustið að Stekkjarkoti,
en þá höfðu þau lokið að riestu
við byggingu bæjarins. í
Stekkjarkoti bjuggu þau svo með
fjölskyldu sina i 5 ,ár. Þar leið
þeim vel og þar var Ingibjörg
sannkölluð drottning í ríki sínu.
Þangað kom margur ferðamaður,
oft þreyttur, blautur og svangur í
misjöfnum veðrum. Þá var nú
kveikt upp í hlóðunum í eldhús-
inu og ékki sparaður eldiviður
eða annað neitt sem gat gefið
þeim sem þurfti hita og hollar
góðgerðir. Þá var hún Ingibjörg í
essinu sinu, þvi það átti sannar-
lega við hana að rétta öðrum
hjálparhönd. Á þessum árum var
Magnús oft að heiman til sjós,
oftast á þilskipum. Björgvin var
þá unglingur 12 — 17 ára að aldri
við hlið móður sinnar. Komu
fljótt i ljós hjá honum margir
kostir foreldranna. Hann var létt-
ur í lund sem móðir hans og likur
henni í öllu gríni og gamni og
erfði talsvert af leikarahæfileik-
um hennar sem voru frábærir frá
náttúrunnar hendi. Kraftamaður
varð Björgvin strax unglingur,
átti hann það til beggja foreldra
að sækja. Það kom fljótt fram í
fari hans hvað hann var sérlega
laginn á nær alla hluti sem hann
snerti. Hann var ekki gamall
hann Björgvin þegar hann fór að
gera við úr og klukkur, skilvindur
og fl. og fl. Fyrsta jólatréð er kom
á heimili okkar systkinanna var
smíðað af Björgvini. Var það úr
tré, um 2 m hátt með þverslár til
að festa kertin -á, málað brúnt
með hvitum borðum.
Undir það síðasta er þau Magn-
ús og Ingibjörg bjuggu i Stekkjar-
koti, var Magnús farinn að kenna
þess sjúkleika er siðar varð hans
banamein. Þótti þeim hjónum þá
betra að flytjast i þéttbýlið og
fluttust þá til Keflavikur, vestast
í plássið í svokallað Dúshús. Upp
frá þvi varð Björgvin Keflviking-
ur til æviloka, það er i nær hálfan
sjötta áratug.
Þau Ingibjörg og Magnús höfðu
búið á ýmsum stöðum á sinni
búskapartíð, en enginn þeirra
staða varð eins eftirminnilegur og
Stekkjarkot. Við þann stað voru
þau hjón kennd til æviloka og
börn þeirra lengi vel.
Fljótlega eftir að Björgvin kom
til Keflavíkur fór hann að sinna
sínum hugðarefnum sem lagtæk-
ur og uppfinningasamur ungur
maður. Þá voru bílarnir að byrja
sina öld hér á Suðurnesjum.
Björgvin fann fljótt sitt gagn og
gaman með þeim tækjum. Var
hann með þeim allra fyrstu er
tóku bilpróf þar um slóðir.
Var bifreiðaakstur að mestu
leyti hans aðalstarf upp frá því.
Voru það vörubílar og fólksbílar
er hann starfaði með, ýmist fyrir
sjálfan sig eða aðra. Var hann
starfi sínu mjög vel vaxinn, bæði
sem ökumaður og þá ekki siður
sem viðgerðarmaður. Allt þekkti
hann út og inn sem tilheyrði bil-
um og gerði við allt sem hægt var
við að gera. Hún var oft erfið hér
áður vinna vörubílstjóranna, er
þeir þurftu sjálfir að ferma sina
bíla, tina upp á pallana grjót og
hraunköggla, moka mold og sandi
með handskóflum og stundum
jafnvel að tína og moka af bilnum
aftur. Svona var það nú þá, nú er
til bóta öldin önnur.
Þegar Björgvin fór að þreytast
á þessu og hinu sem lífið hafði
upp á að bjóða og heilsan að láta
undan síga,, fór hann að kenna
þeim, sem ekki kunnu, að aka bil.
Það átti vel við hann og ekki síður
við þá sem hjá honum lærðu. Á
þeim árum komu nú betur fram í
öðru formi hans sköpunar- og
listamannshæfileikar er hann
hlaut I vöggugjöf, en hlutu aldrei
neinn lærdóm að láni. Nú fór
Björgvin að smíða vita (ljósvita)
er hann smiðaði og steypti úr'
gipsi. Allir vildu eignast vita frá
Björgvini og fengu færri en vildu,
margir fengu þó vita og eru viðs-
vegar um land nær og f jær og eru
þeir stofuprýði hvar sem þeir eiga
heima, og til annarra landa eru
þeir margir komnir, sem fallegir
minjagripir frá íslandi.
Einnig smiðaði Björgvin kirkj-
ur og bæi. Netakúlur gerði hann
að fallegum lömpum, kom fyrir
ljósaperum inni i þeim og fléttaði
vel gert net utan um.
Líkan af Stekkjarkoti gerði
hann og er það ágæt eftirmynd af
gamla býlinu, — siðasta torfbæn-
um í Njarðvikum. Björgvin gaf
það byggðasafni Njarðvikur til
minningar um foreldra sina.
Nokkur síðustu ár ævinnar átti
Björgvin sitt heimili að Vallar-
götu 5 i Keflavik. Bjó hann þar
með konu sinni Önnu Maríu
Andrésdóttur, ættaðri frá Norður-
Þýskalandi, höfðu þau búið sam-
an í nær 23 ár og verið gift i tæp
12 síðustu árin. Þau eignuðust
ekki börn. Áður var Björgvin gift-
ur Önnu Jónsdóttur. Eignuðust
þau 7 börn, og eru 5 þeirra á lifi
öll uppkomin og eiga sin eigin
heimili.
Heimili þeirra Önnu Maríu og
Björgvins á Vallargötu 5 er lítið
einbýlishús. Þar i litlu ibúðinni
má sjá snyrtimennsku og myndar-
skap húsbændanna. Þar hafa þau
hjón búið oft á tiðum við mjög
litla heilsu en stóðu bæði meðan
stætt var. Anna sem sjálf hefir
gengið undir 16 holskurði og að-
gerðir, hefir með ótrúlegu lifs-
magni staðið við hlið manns sins
og veitti honum alla þá aðstoð og
hjúkrun er hún gat i té látið, þar
til hann varð að fara á sjúkrahús
fyrir nær tveimur árum.
Það er margs að minnast þegar
Björgvin hinn gamli og góði vinur
okkar er kvaddur hinstu kveðju,
— þá gnæfa hæst minningar frá
þeim sumartima er fjölskylda
hans dvaldi i Tjarnarkots fjár-
húsi. Þá bundust þau tryggða-
bönd með fjölskyldum okkar er
aldrei rofnuðu meðan lif entist.
Það var ekki vinátta velmegunar-
innar, sem þar var á ferð, nei þá
voru hlutirnir smáir og fáir, en
mikils virði á bæði borð. Tryggð,
hjálpsemi og heilsteypt vinátta
var og er nútima milljörðum
meira virði. Kom sá þáttur Ingi-
bjargar stærstur og sterkastur
fram er hún tók föður minn fár-
veikan inn á sitt heimili í Kefla-
vík, svo að læknir gæti þar dag-
lega stundað hann. Var Magnús
maður hennar þá einnig orðinn
sjúklingur.
Það hefðu ekki margir farið í
fötin hennar Ingibjargar i 4 til 5
mánuði þann langa vetur 1923, er
hún mátti nætur sem daga vaka
og hjúkra þeim sjúku. Þá má ekki
gleyma honum Helga Guðmunds-
syni lækni er af einstæðri fórnar-
lund og umhyggju var vakinn og
sofinn í því að gera allt sitt til að
lina þjáningar, telja i kjark og
hressa með sínu létta skapi og
góðlátlegu gamansemi. Sama gilti
um Ingibjörgu með sitt grin og
sina bjartsýni. Á þessu heimili
var hann Björgvin til að leggja
sitt lóð á vogarskálina. Hann var
önnur hönd móður sinnar, til
hjálpar og fyrirvinna heimilisins.
Nú er hann lagður við hlið hennar
I kirkjugarðinum í Innri-
Njarðvik.
Nú er þetta blessað fólk allt
farið af okkar holdlega heimi, en
minningarnar mennina geyma og
blessuð sé minning þeirra allra.
Það voru fleiri i Njarðvikum en
mínir ættmenn er nutu tryggðar
og vináttu þeirra Ingibjargar og
Björgvins. Það er ennþá fólk þar
á ferð er bundið var þeirra vin-
áttu alla tið. Má þar til nefna
fjölskylduna i Garðbæ.
Með hjartans þökk fyrir eitt og
Framhald á bls. 25
E1E]G]G]G]E]B]B1E]G]E]B]E]E1E]E]E1E]E1G]Q|
51
51
51
51
51
51
51
0tÚlt
Bingó kl. 3 í dag.
Aðalvinningur vöruúttekt fyrir 25.000,- kr.
51
51
51
51
51
51
51
515151515151515151515153 515151515151515151
Deleríum Búbónis
Gamanieikur með söngvum eftir Jónas og Jón
Múla Árnasyni.
Leikstjóri Jón Sigurbjörnsson
Sýning í Félagsheimili Kópavogs í kvöld kl. 21 .
Miðapantanir í síma 41 985 eftir kl. 14.
Umf. Hrunamanna
• •
SUNNUKVOLD
Grísk gleði
Súlnasal Hótel
Sögu,
sunnudagskvöldið
6. febrúar,.
Húsið opnað
kl. 19.30
DAGSKRÁ:
LJÚFFENGUR GRÍSKUR ÞJÓÐARRÉTTUR
FYRIR AÐEINS KR. 1850.-
FERÐAKYNNING.
GRIKKLANDSKVIKMYND
HALLI, LADDI OG GÍSLI RÚNAR
SKEMMTA.
TlZKUSÝNING. KARON SAMTÖK
SÝNINGAFÓLKS SÝNA.
KYNNTAR VERÐA ÞRJAR STÚLKUR ER
KEFPA UM TITILINN UNGFRÚ REYKJA-
VÍK 1977.
STÓR FERÐABINGÓ 3 GLÆSILEGAR SÓL-
ARLANDAFERÐIR I VINNING.
HLJÓMSVEIT RAGNARS BJARNASONAR
OG ÞURÍÐUR LEIKA FYRIR DANSI AF
ÞJÓÐKUNNRI SNILLD M.E.A. (iRlSK
DANSLÖG.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
t.
8.
Aðgangur ókeypis aðeins rúllugjald.
Munið að panta borð tímanlega hjá yfirþjóni
í síma 20221.
Allir velkomnir.
Njótið góðrar og ódýrrar skemmtunar.
I SÓLSKINSSKAPI NED SUNNU
FERÐASKRIFSTOFAN SUNNA
Risahlutavelta
verður í Iðnaðarmannahúsinu v/Hallveigarstíg kl. 2 á morgun.
Engin núll. Glæsilegir vinningar, þar á meðal sólarlandaferð.
K.K.I