Morgunblaðið - 08.02.1977, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 8. FEBRUAR 1977
35
Bandalag háskólamanna:
Athugasemdir
um skattamál
Gunnar Stefán
Magnússon —Minnmg
í FRUMVARPI um tekjuskatt og
eignaskatt, sem lagt var fram í
desember s.l. virðist reynt að
koma til móts við þá gagnrýni,
sem uppi hefur verið. Þessari
gagnrýni verður þó ekki mætt
með breytingum á skattalögum
eingöngu, heldur fyrst og fremst
með stórauknu skattaeftirliti.
Tekjuskattur hefur að verulegu
leyti brugðizt sem tekjujöfnunar-
tæki vegna skattsvika, skattfrels-
is verðbólgugróða og aðstöðu-
munar skattgreiðenda skv. skatta-
lögum. BHM telur því óhjákvæmi-
legt við óbreyttar aðstæður að
minnka vægi tekjuskatts í tekju-
öflun hins opinbera. Eðlilegast er
að minnka vægi tekjuskatts á
þann hátt að hækka verulega
skattleysismörk.
Ein veigamesta stefnubreyting
nýja frumvarpsins er að sameina
álagningastofn útsvars og tekju-
skatts og verður það að teljast
æskilegt. Sú leið er valin f frum-
varpinu að færa tekjuskattsstofn
nær útsvarsstofni. Við skatt-
lagningu ber að leggja greiðslu-
getu til grundvallar, og er því
skattstofn, sem liggur nær núver-
andi tekjuskattsstofni eðlilegri.
I greinargerð frumvarpsins
kemur fram að stefnt er að ein-
földun skattalaga og álagningar-
reglna, þó slíkt sé æskilegt má
það ekki vera á kostnað réttlætis.
Þá megin kröfu verður að gera til
skattalaga, að þau deili skattbyrð-
inni sem réttlátast á þegnana
þannig, að þeir, sem meiri
greiðslugetu hafa, greiði meira.
BHM leggst gegn þeirri stefnu
skattalagafrumvarpsins að breyta
frádráttum í afslætti. Dregur
bandalagið i efa, að umrædd
breyting sé til þess að einfalda
skattalögin eða sé nauðsynleg for-
senda þess að taka megi upp stað-
greiðslukerfi skatta. BHM er því
mótfallið að breyta flestum gild-
andi frádráttarliðum í einn stað-
laðan launaafslátt. Vill banda-
lagið vekja athygli á þvf að hér er
f raun aðeins um dulbúna breyt-
ingu á skattastiganum að ræða
sem opnar leið til niðurfellingar
allra frádráttarliða. Tilgangur
frádráttarliða er að öllu jöfnu sá
að taka tillit til greiðslugetu skatt-
þegnanna og telur BHM því, að
þeir hafi flestir átt fullan rétt á
sér.
Rétt er að benda á að verulegri
einföldun má ná í framtölum, þótt
allir frádráttarliðir gildandi laga
séu látnir haldast. Þetta má gera
með þvf að taka upp staðalfrá-
drátt þannig að sé summa
einstakra frádráttarliða lægri eða
jöfn staðalfrádrætti skal hann
talinn fram, en einstökum liðum
sleppt. Verði summan hins vegar
hærri en staðalfrádrátturinn
megi telja einstaka liði fram.
Varðandi niðurfellingu
einstakra frádráttarliða vill BHM
vekja athygli á eftirfarandi varð-
andi námskostnað og vexti:
a) í frumvarpinu er gert ráð
fyrir, að námsfrádráttur vegna
náms eftir 20 ára aldur falli
niður. Þetta getur BHM ekki sætt
sig við.
Ljóst er, að námsmenn hafa
verulegan kostnað af námi sfnu
og er það að miklu leyti fjár-
magnað með verðtryggðum lán-
um. Að loknu námi þurfa þeir að
^reiða niður lánin og er óviðun-
andi, að slikt flokkist undir venju-
lega neyzlu.
b) Skv. frumvarpinu verður
veittur vaxtaafsláttur f stað vaxta-
frádráttar áður og nemur hann
25% af vaxtakostnaði.
Ljóst er, að i þeim tilvikum sem
vaxtafrádráttur áður nýttist f
hæsta skattaþrepi, sem er 40%,
verður aukning álagðs tekju-
skatts 15% af vöxtum.
Með skerðingu á frádráttar-
bærum vaxtakostnaði mun
flestum reynast erfitt ef ekki
ómögulegt að fjármagna eigið
íbúðarhúsnæði.
BHM telur því að vextir eigi
almennt að vera frádráttarbærir
sem áður, en skattaafsláttur
vegna þeirra skuli ekki tekinn
upp.
BHM tekur afstöðu gegn þeirri
aðferð við skattlagningu hjóna
sem er að finna í frumvarpinu.
BHM telur óviðunandi og óviðeig-
andi, að á sama ári og samþykkt
voru lög um jafnstöðu karla og
kvenna, skuli lagt fram frumvarp,
sem eykur almennt skattbyrði
hjóna þar sem bæði afla tekna og
mun þvf fyrirsjáanlega letja
konur til að afla tekna og þá um
leið líklega til að afla sér mennt-
unar. Einnig vill BHM benda á að
tekjuhelmingaskipti koma fyrst
og fremst til lækkunar skatta
hátekjumanna, þar sem konan
aflar ekki tekna utan heimilis.
Hvetur bandalagið til þess að i
stað tekjuhelmingaskipta verði
tekin upp sérsköttun séraflafjár
með millifærslu ónýtts persónuaf-
sláttar. Viðurkenndur og sannan-
legur kostnaður við öflun tekna
verði frádráttarbær. Bandalagið
hvetur til að barnaafsláttur verði
hækkaður verulega en það mun
koma öllum foreldrum vel hvort
sem báðir eða annar afla tekna.
50% frádráttur tekna eigin-
konu hefur verið gagnrýndur tals-
vert, enda getur hann í sumum
tilfellum verið mjög óréttlátur. Sé
ekki talið fært að taka upp sér-
sköttun að svo stöddu, mætti e.t.v.
halda 50% reglunni, en snfða af
henni vankantana.
Ekki er samræmi í meðferð
frumvarpsins á verðbólguágóða. í
vissum tilvikum er skattaðilum
leyft að njóta hans án þess að til
skattlagningar komi en f öðrum er
hann skattlagður óbeint.
Þegar hagnaður af sölu fast-
eignar er reiknaður skv. frum-
varpinu er tekið tillit til verð-
breytinga og þannig komið í veg
fyrir að skattþegn þurfi að greiða
skatt af óraunverulegum ágóða og
er það vel. Hins vegar er ekki
tekið tillit til þess hvort fjármögn-
un fór fram með verðtryggðum
eða óverðtryggðum hætti, en það
skiptir öllu máli f útreikningi á
raunverulegum ágóða.
Skv. frumvarpinu er söluverð
lausafjár fært til lækkunar á bók-
færðu verði, sem síðan er stofn til
útreiknings afskrifta. Með þess-
ÁRBÓK Landsbókasafns 1975 er
komin út fyrir nokkru. Er hún 1.
bindi f nýjum flokki, er flytja
mun árlega einkum greinar um
fslenzka bókfræði og bókmenntir
auk skýrslu landsbókavarðar um
starfsemi safnsins á Iiðnu ári.
Islenzk bókaskrá, er birt var í
Árbókinni um langt árabil, er nú
gefin út sem sérstakt rit, og eru
þegar komin tvö bindi, Islenzk
bókaskrá 1974 og 1975, prentuð
1975 og 1976.
Efni Árbókarinnar 1975 er sem
hér segir: Sigurður Þórarinsson
ritar um Þorstein Magnússon og
Kötlugosið 1625 í tilefni af því, að
Landsbókasafn eignaðist nýlega
íturfágætt kver á dönsku um gos-
ið, prentað í Kaupmannahöfn
1627.
Nanna Ölafsdóttir hefur valið
og búið til prentunar nokkur bréf
Sveins læknis Pálssonar, er lýsa
hvoru tveggja læknisstörfum
hsns og jarðfræðirannsóknum, en
þó fyrst og fremst honum sjálf-
um. Þá eru í bindinu tvö erindi,
um taetti er söluhagnaður
skattlagður óbeint í formi
lækkaðra afskrifta. Sá
söluhagnaður getur verið bæði
raunverulegur og óraunverulegur
og fer það eftir fjármögnun.
BHM vill benda á að vandamál
vegna áhrifa verðbólgunnar er
ekki hægt að leysa með ákvæðum
um afskriftir. Hvetur bandalagið
til þess að afskriftir verði sem
eðlilegastar og tekið verði tillit til
verðrýrnunar skulda.
Frumvarpið gerir ráð fyrir, að
þeim einstaklingum, sem stunda
eigin atvinnurekstur eða sjálf-
stæða starfsemi skuli reiknuð
laun, að því marki, sem þeir
hefðu haft ef þeir hefðu starfað
hjá óskyldum aðila. Með þessum
hætti á að tryggja að allir
einstaklingar með atvinnurekstur
greiði tekjuskatt. Ljóst er að þessi
háttur skiptir engu máli fyrir þá,
sem talsverðar tekjur hafa ár
hvert af rekstri sinum. Hins vegar
hlýtur að teljast vafasamt að
reikna einstaklingi tekjur og láta
hann greiða skatt af þeim, þó
sannanlega hafi hann engar tekj-
ur haft. Ljóst er að sá vandi sem
við er að etja verður ekki leystur
með þessu.ákvæði.
Að framanrituðu má ljóst vera
að BHM getur ekki mælt með
samþykkt frumvarpsins enda þótt
einstök atriði, svo sem að flokka
skattsvik með öðrum auðgunar-
brotum séu til bóta.
Krabbameins-
félaginu berst
gód gjöf
í TILEFNI af 60 ára afmæli
Múrarafélags Reykjavfkur
ákváðu félagsmenn að færa
Krabbameinsfélagi tslands pen-
ingagjöf, að upphæð kr'. 250.000
— tvö hundruð og fimmttu þús-
und krónur.
Afhenti formaður Múrarafélags
Reykjavikur, Kristján E. Haralds-
son, ásamt Helga Steinari Karls-
syni varaformanni og Óla Kr.
Jónssyni gjaldkera, formanni
Krabbameinsfélags íslands, pró-
fessor Ólafi Bjarnasyni, gjöfina á
skrifstofu Krabbameinsfélags
Islands að Suðurgötu 22, og bað
félagið vel að njóta. Prófessor
Ólafur þakkaði Múrarafélaginu
hjartanlega þennan vinarhug,
sem sýndur væri með þessari
höfðinglegu gjöf, sem hann
kvaðst meta mjög mikils.
AUGLÝSINGASÍMINN ER:
22480
J JWorflunblabiÖ
flutt á Gutenbergssýningu í nóv-
ember 1975, erindi Haralds Sig-
urðssonar um bókagerð Guð-
brands Þorlákssonar biskups í
minningu fjögurra alda afmælis
hennar (1575—1975), og Bíka-
spjall Finnboga Guðmundssonar,
þar sem rifjað er upp sitthvað um
íslenzkar bækur, bæði fornar og
nýjar.
Ólafur F. Hjartar ritar langa
grein um Nordahl Grieg og Fri-
heten, ljóðabók hans, er kom út í
Reykjavík skömmu eftir lát hans.
Seinast í Árbókinni fer svo
skýrsla landsbókavarðar um
Landsbókasafnið 1975.
Á kápusíðu er þess getið, að
menn geti gerzt áskrifendur að
Árbókinni með því að hafa sam-
band við Tómás Helgason hús-
vörð Safnahússins, er annast af-
greiðslu rita safnsins.
Eldri flokkur Árbókarinnar,
1.—31. árg., er enn fáanlegur og
kostar allur á við eina góða bók
nú á dögum.
Fæddur. 21. nóvember 1950.
Dáinn 27. janúar 1977.
Sfðasta aldan fellur stundum fyr
en fáum séd,
ástböndin slitna enginn um það spyr
sem oss er léð,
hve lengi við njótum Iffsins dvalar hér.
þvf líf og dauða skammt á milii ber.
Fr.H.
öll lútum við að lokum fyrir
dauðanum, en þó hlýtur hann að
vera sárastur þegar hann ber að
dyrum hjá ungu fólki, en veikindi
fara ekki í manngreinarálit. Þar
standa allir jafnt að vigi. Nú
hverfur Gunnar minn af braut
aðeins 26 ára gamall, ég vil því
aðeins þakka honum fyrir sam-
verustundirnar sem við áttum
saman, þá aðallega sem smástrák-
ar. Það er sá timi sem flestum
finnst dýrmætastur i lífinu, og við
stóðum ekki auðum höndum og
árangurinn er góðar æskuminn-
ingar sem líða seint úr minni.
Þrátt fyrir fáar samverustundir
hin síðari ár, hélst áfram hið
gamla vináttu og trúnðarsamband
okkar. Þó hann væri að eðlisfari
fremur dulur, þá mun seint úr
minni líða hin skemmtilega frá-
sagnar- og kimnigáfa hans, einnig
— Minning
Ólafur
Framhald af bls. 39
hagaði sinum málum og hvar
hann dveldi siðustu æviárin.
Það fer flestum svo að einvera
og aðgerðarleysi bælir ekki skap
þeirra eða hæfileika til umgengni
við annað fólk. Svo var ekki
heldur með Ólaf. Þegar hann var
búinn að blanda geði við
náungann stundarkorn birti í hug
hans og í stað dimmra skýjaflóka
komu gamansemi og oft hárbeitt
kimni.
Mér eru vel í minni heimsóknir
til Ólafs á síðustu árum og ýmis-
legt sem hann hafði að segja. Það
verður ekki tiundað hér.
Ólafur ætlaði sér að verða
bóndi á Stóru Ásgeirsá til ævi-
loka. Það varð ekki lengur staðið
en gert var.
Börn þeirra Ólafs og Margrétar
var áreiðanleik hans í viðskiptum
við brugðið.
Að lokum vil ég senda öllum
nánustu vandamönnum Gunnars
minar innilegustu samúðarkveðj-
ur.
G.I.H.
urðu þrjú sem upp komust: Jón
Unnsteinn skólastjóri Garðyrkju-
skóla ríkisins að Reykjum í
ölfusi, fæddur 11. febrúar 1913
dáinn 22. desember 1966,
kvæntur Elnu fæddri
Christiansen. Jóhanna Margrét
fædd 30. júli 1916, gift Birni
Daníelssyni skólastjóra Barna-
skólans á Sauðárkróki. Hann lést
22. júni 1974. Ingibjörg fædd 5.
ágúst 1917, gift Jóhannesi
Guðmundssyni á Auðunarstöðum
i Víðidal.
Sigurður J. Lindal
Lækjamóti
Árbók Lands-
bókasafnsins
Fyrsta bindi í nýjum flokki

Lyftara
dekk
LYFTARADEKK, afgreidd
samdægurs, allar stærðir.
/1USTURBAKKI HF
Skeifan 3A. Símar 38944°30107
A*