Morgunblaðið - 13.02.1977, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. FEBRUAR 1977
33
Leikkonurnar Jane Russel og Olivia De Havilland
mann um árabil. Höfðu nýrri
menn í hópi ráðgjafa hans komið
þvl inn hjá honum, að Maheu
drægi að sér fé og ræki fyrirtækið
á margan hátt sem það væri hans
eigið og ráðgaðist ekki við Hughes
um mikilvægar ákvarðanir. Eftir
að ákvörðunin um að reka Maheu
hafði verið tekin ákvað Hughes að
flýja Las Vegas til að losna við
fjaðrafokið, sem óhjákvæmilega
yrði.
Brottför hans var öll hin furðu-
legasta og sem um hættulegasta
ríkisleyndarmál væri að ræða.
Hughes var borinn á sjúkrabörum
að næturlagi niður neyðarstiga á
Desert Inn. Þegar niður á jarð-
hæð kom gáfu verðir merki um að
allt væri í lagi og burðarmennirn-
ir hlupu með börurnar að sendi-
ferðabíl og beint inn í hann. Öku-
maðurinn gaf i og ekið var með
miklum hraða að Nellisher-
flugvellinum skammt frá Las
Vegas. Þar beið einkaþota, en er
billinn kom að henni var flug-
mönnunum skipað að ganga afsíð-
is og snúa baki i þotuna. Þegar
búið var að koma Hughes fyrir
aftast í þotunni var flugmönnun-
um leyft að ganga um borð, en
þeir fengu ströng fyrirmæli um
að líta aldrei aftur alla leiðina.
Flogið var með Hughes til
Nassauflugvallar á Bahamaeyjum
og þar hafðist Hughes við i við-
hafnaríbúð á efstu hæð Britannia
Strandhótelsins á Paradísareyju,
sem tengd er Nassau með brú yfir
H km breitt sund.
Á Bahamaeyjum dvaldist
Hughes næstu 15 mánuðina í ein-
angrun. Meðan á dvölinni þar stóð
gaf Clifford Irving rithöfundur út
hina frægu, fölsuðu ævisögu
Hughes. Hughes tók málið í
fyrstu ekkert nærri sér og sagði
alltaf er á það var minnzt í frétt-
um: „Hann náði engum peningum
af .mér.“ Hins vegar þróaðist mál-
ið þannig, að Hughes ákvað að
halda blaðamannafund gegnum
síma með nokkrum blaðamönn-
um, sem höfðu þekkt hann i
gamla daga. Allt þetta fjaðrafok
beindi athygli svörtu stjórnmála-
mannanna á Bahama að þessum
hvíta milljónamæringi, sem bjó
þarna ásamt fjölmennu föruneyti
án þess að hafa lögmætt dvalar-
leyfi. Þeir ákváðu að láta brjóta
niður hurðina á íbúð hans og
kanna hvað þarna væri á seyði.
Innrásin kom Hughes og hans
mönnum mjög á óvart. Lögreglu-
menn grandskoðuðu híbýli
Hughes, handtóku þrjá aðstoðar-
menn hans og skipuðu þeim úr
landi. Hughes fundu þeir þó ekki,
aðstoðarmönnunum hafði með
hjálp starfsfólks hótelsins tekizt
að koma honum undan á síðustu
stundu og fela hann í ónotuðu
herbergi á 6. hæð hótelsins. Neyð-
arskeyti var sent til aðalstöðva
Hughes í Bandarikjunum og
manni að nafni Jim Golden, fyrr-
um leyniþjónustumanni, falið að
sækja Hughes í hraðbáti frá
Flórída.
Hughes flýr
frá Bahama
þar sem hann gaf nákvæma lýs-
ingu á útliti Hughes, hárinu,
skegginu, nöglunum o.s.frv. og
vakti viðtal þetta heimsathygli.
Þrátt fyrir að viðtalið væri aðeins
sannleikanum samkvæmt fann
Hughes sig knúinn til að losa sig
við þá mynd, sem almenningur
hafði fengið af honum og ákvað
að verða við ósk Anastarios Som-
ozas, forseta Nicaragua, um fund.
Nokkrir af aðstoðarmönnunum
hans urðu mjög æstir er þeir
heyrðu þessa ákvörðun að þvi er
Stewart segir og ástæðan var sú,
að þeir voru hræddir við, að ef
Hughes færi að hitta utanaðkom-
andi menn, kynni það að leiða til
þess að hann færi að gera méira
af slíku. Það myndi hafa i för
meðr sér að þeir kynnu að missa
tökin á honum og þar með hryndi
heimur þeirra til grunna.
Hughes sat fast við sinn keip og
áður en hann hitti forsetann vann
James Phelan, höfundur bókar-
innar um sfðustu ðr Hughes
Stewart í margar klukkustundir
við að klippa hann og snyrta og
þegar fundurinn hófst um borð í
einkaþotu Hughes á flutvellinum
í Nicaragua, en hann var þá á leið
til Kanada, var Hughes óaðfinn-
anlegur í útliti, að öðru leyti en
því að hann var í sama gamla
sloppnum sínum. Fundinn sat
einnig Turner Shelton, sendi-
herra Bandaríkjanna í Managua,
og sagði hann að fundinum lokn-
um, að allar sögur um útlit
Hughes í fjölmiðlum hlytu að
hafa verið hreinn uppspuni, þvi
að hann hefði verið mjög snyrti-
legur, litið vel út og tekið þétt-
ingsfast í hönd sér og forsetans.
Jar ðskjálftinn
í Managua
1 Kanada dvaldist Hughes í 5H
mánuð af 6, sem hann hafði feng-
ið dvalarleyfi fyrir og hélt þá aft-
ur til Managua, þar sem hann
vissi að enginn myndi fara að
gera veður út af skattamálum.
Hughes lá í rúmi sinu á Inter-
Continental-hótelinu í Managua
snemma að morgni 23. desember
1972, er jarðskjálftarnir miklu
riðu yfir borgina, kostuðu 7000
manns lífið og lögðu 75% hús-
anna í rústir. Hughes var að horfa
á kvikmynd er náttúruhamfarirn-
ar hófust og skv. því 'sem aðstoð-
armenn hans sögðu var engan
ótta á honum að finna, hann
spurði aðeins hversu miklar
skemmdirnar væru og þegar einn
manna hans leit út um gluggann
og sagði að borgin væri í rúst
virtist það engin áhrif hafa á
hann, hann lét engan æsing i ljós
að komast út og virtist láta sig
litlu skipta, að hann var allsnak-
inn og allir voru í uppnámi yfir að
finna handa honum einhverjar
flikur þannig að hægt væri að
koma honum út úr hótelinu. Lyft-
urnar höfðu allar farið úr sam-
bandi við skjálftann og aðstoðar-
mennirnir urðu að bera Hughes
niður stórskemmda stiga. Farið
var með Hughes að húsi Somoza
forseta og þar var hónum komið
fyrir við sundlaugina. Þegar búið
var að breiða yfir hann teppi og
setja kodda undir höfuð hans
sofnaði hann strax. Hann spurði
aldrei um það hve mikið mann-
tjón hefði orðið, en lét einhver
orð falla um að fé yrði sent frá
fyrirtæki hans í Bandaríkjunum
til að endurreisa sjúkrahúsin. Sið-
ast komust þeir Stewart og
Margulis að því, að stjórnendur
fyrirtækisins i Las Vegas hefðu
vísað þessari hugmynd frá.
Hann vill
fljúga sjálfur
Frá Managua leitaði Hughes
hælis í London og þar sá
Rothschildfjölskyldan um að
tryggja honum dvalarstað á Inn
of the Part, sem er eitt af finustu
hótelum borgarinnar. Skömmu
eftir komuna þangað fékk
Hughes einhverjar beztu fréttir,
sem hann hafði á ævinni fengið.
12 ára málaferlum vegna eignar-
aðildar hans að TWA-
flugfélaginu lauk með því að
Hæstiréttur Bandaríkjanna sýkn-
aði hann af öllum kröfum og vis-
aði frá 170 milljón dollara
greiðslu, sem lægri dómstólar
15. febrúar 1972, sem var
sunnudagur, sáu nokkrir gesta
hótelsins furðulega sjón, þar sem
þrir menn voru að burðast með
sjúkrabörur í neyðarstiga, sem lá
utan á hótelinu. Á börunum lá
auðugasti maður Bandaríkjanna.
Bak við hótelið beið sendiferða-
bíll og var Hughes ekið í honum
niður að höfn, þar sem hraðbátur-
inn Cygnus beið. Nú var ekki ver-
ið að fela Hughes og var honum
skellt um borð, klæ'ddum nátt-
jakka og sloppi, fyrir augum skip-
stjórans og háseta hans. Ferð til
Flórída, Fort Lauderdale, tók 22
klukkustundir en þung alda var á
leiðinni og margir af aðstoðar-
mönnum Hughes urðu sjóveikir.
Hughes stóð sig hins vegar eins og
hetja og fann ekki fyrir óþægind-
um. Þegar til Flórída kom beið
þar annar aðstoðarmaður ásamt
tollgæzlumanni, sem undirritaði
nauðsynleg skjöl til að Hughes
gæti þegar í stað farið úr landi og
var honum flogið í einkaþotu til
Managua i Nicaragua. Nokkrum
vikum eftir þetta veitti skipstjór-
inn á Cygnus, Robert Rehak,
fréttamönnum í Flórída viðtal

Britanniahótelið á Bahamaeyjum.
höfðu skipað honum að greiða til
flugfélagsins. Við þetta gladdist
Hughes svo, að hann ákvað að
stjórna flugvél aftur. Hughes var
þá 67 ára að aldri og hafði ekki
snert stjórntæki flugvélar i að
minnsta kosti 20 ár. Sjón hans var
orðin svo léleg að hann varð að
nota stækkunargler til að lesa.
Hann vó þá um 56 kg og var um
190 sm á hæð. Auk þessa hafði
hann að sjálfsögðu ekki gildandi
flugmannsskírteini. Læknisvott-
orð hans hafði runnið út í kring-
um 1955 og til þess að eiga ekki að
hættu að læknir neitaði honum
um hæfnisvottorð hafði hann
flogið án vottorðs um nokkurra
ára skeið. Enginn i föruneyti
Hughes var tilbúinn til að benda
honum á að hann væri algerlega
ólöglegur sem flugmaður og eng-
inn hafði sérlegan áhuga á að fara
með honum.
Fljótlega tókst að fá leigða
einkaþotu og ungan brezkan flug-
mann til að fljúga með Hughes.
Engum kom til hugar að Hughes
hygðist stjórna þotunni i flugtaki
og lendingu, en menn voru sam-
mála um að hann gæti setið í
aðstoðarftugmannssætinu og tek-
ið í stjórnvölinn i smátima er á
loft væri komið. Þegar þessari
hugmynd var hreyft við Hughes á
kurteisan hátt varð hann ösku-
vondur og sagði: „Hvernig dettur
ykkur í hug að ég fljúgi sem að-
stoðarflugmaður? Ég hef aldrei á
ævi minni setið í því sæti." Brezki
flugmaðurinn Tony Blackburn,
sem var ungur og átti lífið fyrir
höndum sér, tilkynnti Hughes að
hann myndi ekki ræða að leyfa
Hughes að stjórna vélinni í flug-
taki og lendingu og eftir nokkurt
þref varð Hughes að gefa sig. Um
borð í vélinni lék hann á als oddi
og virtist alls ekki óánægður þótt
hann fengi ekki að taka af eða
lenda.
Slysið
Nokkrum vikum seinna gerðist
svo atvikið, smm varð upphafið að
endalokunum fyrir Hughes. Einn
af aðstoðarmönnum hans var að
hjálpa honum inn í baðherbergið
er Hughes hrasaði og féll og brák-
aði hægri mjaðmarbein. Hughes
krafðist þess að vera skórinn upp
í hótelherbergi sínu til að laga
meinið, en brezki skurðlæknirinn
Walter Robinson sagðist aðeins
mundu framkvæma aðgerðina i
sjúkrahúsi. Hughes varð að gefa
sig, en hann heimtaði að snúa
aftur til hótelsins áður en hann
var að fullu gróinn sára sinna og
afleiðingin varð sú, að hann neit-
aði að reyna að stiga í fæturna
framar. Skömmu síðar hélt hann
tii Bahamaeyja á ný, þar sem hon-
um var nú vel tekið af yfirvöld-
um. Þar dvaldist hann í tvö ár
áður en hann héit á síðasta
áfangastaðinn, Acapulco í
Mexíkó. Þar hrakaði heilsu hans
stöðugt og þrátt íyrir að 4 læknar
stunduðu hann reglulega neitaði
hann að fara að ráðum þeirra og
þeir sögðu að er Hughes hefði
einu sinni sagt nei, hefði það ver-
ið endanlegt og enginn fengið
nokkru þar um haggað.
Þessa siðustu daga, sem hann
lifði, lýsti Stewart honum sem lif-
andi líki. Hann vó aðeins rúm 40
kg, fætur hans og handleggir voru
eins og örmjóar spýtur með skinn-
tætlum, sem barn hefði getað
brotið eins og eldspýtur. Á baki
hans voru tvö stór legusár, sem
höfðu angrað hann um árabil.
Þegar fréttin um lát Hughes barst
út og urh likamlegt ástand hans,
urðu menn agndofa og spurðu
hvernig i ósköpunum stæði á því
að auðugasti maður heinis, með
fjölda lsekna og aðstoðarnianna i
kringum sig, hefði getað dáið úr
umhirðuleysi. Enginn hefur enn
getað sVarað þeirri spurningu og
óvist hvort henni verður nokkru
sinni svarað.
En það er ekki eina spurningin,
sem ekki hefur l'engizt svar við,
þær skipta þúsundum og tilefni
til óendanlegra skrifa urn þennan
skrýtna auðkýfing, sem eitt stnn
var bendlaður við flestar fegurstu
konur heims svo sem Jean H:r-
low, Jane Russel, Oliviu de Havil-
land og Katherine Hepburn svo
aðeins örfá nöfn séu nefnd.
(Time, Daily Express)