Alþýðublaðið - 21.10.1958, Blaðsíða 6

€
A1þ ý 8uhla ðiS
ÞriSjudagur 21. október 1958
I.
-X:': .

■

Ftmmtugyr í clag
Sigurjón Olafsson myndhöggvari
í DAG hylla unnendur ís
lerrzkrar myndlistar mynd-
höggvarann Sigurjón Ólafsson
fimmtugan.
Um leið og maður hugsar til
Sigurjóns Ólafssonar, sem und
anfarin ár hefur búið í Laug-
amesi, rifjast upp gamlar end-
urminningar um sjálfan stað-
inn Laugarnes. Einu sinni var
þar reist stærsta bygging lands
ins, holdsveikrahæli, sem í
fyrstu var yfirfullt af sjúkling-
um, en er frá leið varð hús-
næði aflögu handa öðrum og
meðal þeirra, sem bjuggu í hæl
isbyggingunni um skeið, var
hinn ágæti myndhöggvari, Ás-
mundur Sveirisson. í heims-
styrjöldinni síðari var hælið
brezkur herspítali og reis þá
upp braggahverfi í kringum
sjúkrahúsið. — Eina kvöld-
stund. stóð Laugarnesspítalinn
í björtu báli og brann upp á
svipstundu, en braggahverfið
stóð áfram, og nú býr þar ann-
ar úr hópi ágætustu myndlist-
armanna þjóðarinnar, Sigur-
jóii Ólafsson og hefur skapað
þar sum beztu listaverk sín.
Nokkrum þeirra hefur lista-
maðurinn komið fyrir um-
hverfis vinnuskála sinn og
sóma þau sér þar einkar vel,
yzt á nesinu. Verk þessi eru
öll höggin úr grágrýti — lista-
maðurinn hefur sótt grágrýtis-
björg niður í f jöruna og breytt
þeim 'í ódauðleg listaverk.
Sepnilega er Sigurjón einasti
listamaðurinn, sem hefur átt
hugkvæmni til þess að taka
grágrýtið og umskapa það, gefa
dauðum steini nýtt líf með öfl-
ugum línum forms og flata og
RauSa kross deifd
sfofnuð
SÍJNNUDAGINN hinn 12.
okt. var stofnuð Rauða kross
dedd að Bolungarvík. Við Það
tækifæri hélt framkvæmda-
stjóri RKÍ, Gunnlaugur Þórðar
son, stutta ræðu.
Siofnendur voru 45 að tölu,
og var formaður kosinn Björn
Jóharmesson skólastjóri, með-
stjórnendur: Guðmundur Jó-
hannesson héraðslæknir Og
Steinn Emilsson kennari.
Varastjórn . skipa: Frú Ósk
Óíafsdóttir, Emar Guðfinnsson
forstjóri og sr. Þorbergur Krist
jánsson-.. , ,
bera þessi verk svo augljóst
vitni um listrænt handbragð
og skaDandi íþrótt, að þar þarf
engu við að bæta.
Línum þessum var ætlað að
vera afmæliskveðja til Sigur-
jóns Ólafssonar og er því rétt
að taka fram, að Sigurjón er
fæddur á Eyrarbakka 21. okt.
1908. Tvítugur að aldri gekk
bann myndlistinni á hönd og
hefur verið þjónn hennar og
herra síðan. — Hann bjó um
langt skeið í Danmörku og hef-
ur tekið þátt í fjölda listsýn-
inga þar og hér heima og víð-
ar. Hér verður ekki getið við-
urkenninga, sem listamannin-
um hafa hlotnazt né einstakra
verka, en sum þeirra eru í eign
ýmissa listasafna. Þó verður
eigi látið hjá líða að minnast
á, að hér i höfuðborginni eru
fjögur verk eftir Sigurjón á
almannafæri, en þau eru högg-
myndir af sr. Friðrik Friðriks-
svni og Héðni Valdimarssyni,
,,Sjómaður“ við Dvalarheimili
aldraðra sjómanna og „Salt-
fiskstöflun" við Sjómanna-
ckólann; í nokkrum dönskum
bæjum hefur verið komið upþ
verkum eftir Sigurjón; og í
garði sendiherrabústaðsins í
Kaupmannahöfn er höggmynd-
in Víkingurinn sem er eign ís-
lenzka ríkisins.
í tilefni afmælisins heldur
Félág íslenzkra myndlistar-
manna ágæta yfirlitssýningu á
verkum listamannsins, sem
sýnir hið óvenju ríka ímvnd-
unarafl og miklu sköpunargáfu
sem honum er meðfædd.
Afmælisósk mín til Sigurr
jóns Ólafssonar £ dag, er sú,
að forráðamenn Reykjavíkur
megi hafa framsýni til þess að
láta höggmyndir þær, Sem Sig
urjón hefur komið upp í kring-
um vinnuskála sinn í Laugar-
nesi, verða fyrsta vísi að lista-
garði Reykjavíkur, þar sem
komið verði fyrir höggmynd-
um eftir beztu listamenn þjóð-
arinnar og að þar verði ein-
ungis listamönnum leyft að
hafa vinnustofur sínar og þá
munu ferðamenn leggja mjög
leið sína út á nesið, til þess aö
hrífast af náttúrufegurðinni
! þar 0g dást að góðum lista-
verkum — en í dag er vart
hægt að fara með erlendá
ferðamenn út á nesið, því svo
er hinn ömurlegi kampur til
smánar fyrir höfuðborgina. —
| Gunnlaugur ÞórSarson.
LEIKFÉLAGIÐ Mímir á
Selfossi hafði frumsýningu á
sjónleiknum Ljúfa Maren eftir
Oscar Braaten föstudaginn 17.
þ. m. Leikurinn er þýddur af
Kristmanni Guðmundssyni,
skáldi í Hveragérði. Leikstjórn
annað.st Gunnar R. Hansen.
Höfundur leiksins er lítt
þekktur hér á landi, en kunnur
leiklistarunnendum í heima-
landi sínu. Það er ánægjulegt,
að Mímir gefur okkur kost á að
kynnast verkum hans. Þýðandi
telur leik þénnan ekki meðal
kunnustu verka höfundar, en
vinsælan í sveitaþorpum og bæj
um úti um byggðir Noregs.
Uppistaða leiksins er alvar-
legs efnis, en ívafið gaman-
semi. Höfundur leiðir fram ó-
líkar manngerðir, semi alls stað
ar ifnnast. Flestar eru persón-
ur leiksins sennilegar og kunn-
ar úr daglegri sambúð manna.
Leíkurinn gerist í úthverfi
Oslóborgar. Tvær sveitastúlk-
ur koma til borgarinnar í at-
vmnuleit. Hljóta þær báðar vist
hjá rosknum kaupmannshjón-
um. Önnur stúlkan, Maren, er
frá höfundarins hendi mesta
persóna leiksins, trygglynd,
staðföst, hjálpsöm og boðberi
alls þess, sem hefur bætandi á-
hrif í sambúð manna. Hin stúlk
an, Karen, er heilsulítil og veik
geðja og verður því skjólstæð-
'ngur Marenar. Þær koma til
borgarinnar um vor og ætla
heim aftur með haustinu, en
þeirra bíða örlög — borgin held
ur oftast feng sínum. Heimilið,
sem þær dvelja á, er hvorki
verra né betra en mörg önnur.
Húsfreyjan er hrjúf við fyrstu
kynningu, en trygglynd og á-
gæt, þegar á reyn.r.
Húsbóndinn, Níels kaupmað-
ur, er drykkfelldur og mjög
undir áhrifum konu sinnar.
Þórir, sveitapilturinn ,er sú
j persóna leiksins, sem verst hef-
ur tekizt að laga sig eftir lífi
borgarinnár, og er öll gerð per-
sónunnar óyenjuleg frá höfund.
arins hendi.
Maren leikur Svava Kjartans
dóttir, er það aðalhlutverk
leiksins. Hlutverkið er vanda-
samt og gerir miklar kröfur.
Henni tókst að gera það minn-
isstætt áhorfendum. Leikur
hennar allur og málfar var með
prýði, .og hefur hún með íeik
sinum unnið sinn stærsta sigur :
á leiksviði: Hina v.nnukonuna,
Karen, lék Eiín Arnoldsdóttir.
Fór hún vel með hlutverkið og
hafði ágætan framburð.
Níels kaupmaður var leikinn
af Guðmundfi Jónssyni. Guð-
mundur sk laði hlutverkinu á-
gætlega. Hann er leikhúsgest-
um aó góðu kunnur frá því er
hann lek Sigmund bónda í
Kjarnorku og kvenhylli við
mikla aðdáun áhorfenda. Guð-
mundur skildi hlutverkið vel og
notfærði sér hvert tækifæri á
réttum tíma.
Matthiídi konu hans lék frú
Ólöf Osterby. Hlutverkið er
ekki stórt, en vandasamt-
Leysti frúin það vel af hendi.
Leikur hennar var sérstaklega
góður í öðum þætti.
Axel Magnússon lék Þóri, ung
an bóndason. Lék hann vel erf-
itt hlutverk. Hann hefur áður
komið fram á leiksviði hér og
er vaxandi leikari. Ólafur Ól-
afsson lék Axel vinnumann og
Páll Sigurðsson Einar bónda-
son. Skiluðu þeir hlutverkun-
um laglega.
Heildarsvipur sýningarinnar
var prýðilegur. Er það efalaust
mest að.þakka ágætri leikstjórn
Gúnnars R. Hansen.
Hvert sæti var skipað og í
leikslok-voru leikstjóri og leik-
endur ákaft hylltir.
Leikfélagið- Mímir er ungt.
félag ,stofnað 9. jan. sl. Þessi
leikur er annað verkefni þess. ..
Fer það vel af stað og stórmann
lega, tekur til sýningar óþekkt
verk, og fær til leikstjórnar úr_
vals leikstjóra,
Hlutur • okkar áhorfendanna
má ekki bregðast. Við verðum
að sækja sýningarnar og stuðla
að því, að þessi menningarstarf
semi eflist.
S.Þ.E.
Afmæliskveðja
Lárus Jéhannesson
í ÖLDURÓTI stjórnmálanna
finnst áhorfendum oft erfitt að
koma auga á góðmennsku eða
mannlega kosti þeirra, er þar
eigast við. Á ytra borðinu sýn-
ist mönnum, að þar séu ein-
ungis notaðar þær bardagaað-
ferðir, er lítt þykja drengileg-
ar. Ég vil þó nota þetta tæki-
færi til þess að telja þessa skoð
un alranga og' vitna í því efni
til þeirra stuttu kynna, er ég
m. a. hefi haft af afmælisbarn-
inu, Lárusi Jóhannessyni hrl.,
sem er sextugur í dag.
Samkvæmt upplýsingum, er
ég hef aflað, er Lárus fæddur
21/10 1898 á Seyðisfirði. For-
eldrar: Jóhannes Jóhannesson
bæjarfógeti þar og síðar bæj-
arfógeti í Reykjavík og kona
hans Jósefína Lárusdóttir
Blöndal. Lárus varð stúdent
1917. Hann varð lögfræðingur
1920. Var við framhaldsnám í
Danmörku 1920—1921. Var
íulltrúi bæjarfógetans í Reykja
vík 1921—1924, og var þá oft
settur bæjarfógeti. Lárus varð
hæstaréttarlögmaður í desem-
bermánuði 1924. Hann byrjaði
Þá rekstur málaflutningsskrif-
stófu hér í bænum, sem hann
hefur rekið til þessa dags. AI-
þingismaður Seyðisfjarðar-
kaupstaðar var hann frá hausti
1942 til 1956. Lárus hefur tek-
ið mikinn þáttt í ýmiss konar
félagsstarfsemi. Hann hefur t.
d. verið formaður Lögmanna-
félags íslands samfleytt í 11
ár. Þá hefur hann tekið þátt í
mótum lögfræðinga erlendis og
ritstörf og þýðingar hefur
hann mjög rækt.
Lárus er mjög vinsæll maður
og á vini og kunningja í öllum
stjórnmálaflokkum, fyrst og
fremst af því að hann lítur
einkum á kosti viðkomandi
manns, án tillits til stjórnmála
skoðana. •
Hann getur þó farið hörðum
orðum um Alþýðuflokkinn,
kommúnista o. s. frv. í kapp-
ræðum á stjórnmálafundum,
og er'þá gjarna óvæginn, en
ejgi svo einhver tál við hann
um viðkomandi persónu að
fu.ndi loknum, þá setur Lárus
metnað sinn í það að draga
fram kosti þessara sömu
manna. Ég vil segja, að þetta
séu höfuðkostir þeirra, sem við
félags- og stjórnmál fást, að
draga skarpar línur milli skoð-
ana og persónu.
Aðalstarf Lárusar á lífsleið-
inni, málflutningurinn, er nú
orðinn svo umfangsmikill, að
umsetning annarra slíkra stofn
ana er vart meiri.
Er ég spurði kunnugan,
hverju þetta sætti, var mér
tiáð, að Lárus lifði eftir regl-
unni: „Betri er mögur sætt en
feitur dómur.“ Ég held, að ein-
mitt í þessu verði persónu Lár-
usar og vinsældum hans bezt
lýzt. Hin hrjúfa áferð Lárusar
gufar þó algjörlega upp, þegar
hann er í barnahóp staddur.
Lárus hefur þó átt sínar
þungu reynslu- og erfiðleika-
stundir. Með dyggri og trú-
verðugri , aðstoð eiginkonu
sinnar, Stefaníu Guðjónsdótt-
Lárus Jóhannesson
ur, hefur þó tékizt að sigrast á
þessum erfiðleikum.
Ég leyfi mér að flytja þér,
gamli mótherji, beztu árnað-
aróskir með tímamótin, um
leið og ég þakka ykkur hjón-
um góða viðkynningu á liðn-
um árum. — Lifðu heill.
Eggert G. Þorsteinsson.
Bankok, mánudag (NTB). 1
STJÓRNARBYILTING var
gerð í Tailandi í dag'. Yfirmað-
ur hersins Sarit Thanarat, mar-
skálkur tók ölj völd í sínar lientl
ur. Stjórn Thanqanah hers-
höfðingja er úr sögunni og hem
aðarástandi lýst yfir í landinu.
Sarit marskálkur liélt ræðu {
útvarp þegar eftir valdatökunE*
og sagði meðal annars að b.ylt-
ingin hefði verið nauðsynleg til
þess að verjast kommúnista-
hættunni, heima ,og erlendis,
og til að tryggja komingdæmið.