Morgunblaðið - 23.10.1977, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. OKTOBER 1977
51
... í veiðiferð med fyrsta rækjutogara íslendinga... í veidiferd með fyrsta rækjutogara íslendinga ..
Rækjan er flokkuð í þrjá stærðarflokka í þessum flokkunarvóluiii.
Willard Fiske stýrimaður fylgist með botninum á dýptarmælinum.
norður af Horni. I h'aust hefur
rækja í Grimseyjarmiðum verið
frekar smá, öfugt við það sem var
í fyrra og hitteðfyrra, en miðin
norður af Horni hafa ekki verið
könnuð nógu vel í haust.
Betri afli
yfir sumarið
,,Það ó eftir að taka nokkur ár
fyrir þessar veiðar að þróast, þar
sem það á eftir að kanna feikni-
stór svæði. bæði við Vestfirði,
Norðurland og Austfirði, og þau
svæði sem vel koma til greina
fyrir rækjuveiðar eru stærri en
maður gerir sér í hugarlund. Ann-
ars hefur útkoman hjá okkur ver-
ið sú, að veiðarnar hafa komið
betur út yfir sumarið, fyrst og
fremst vegna betra veðurs,“ segir
Snorri. Það eru 13 menn i áhöfn á
Dalborgu og ganga þeir tvískiptar
vaktir 6 tíma i senn, eins og skip-
verjar á skuttogurunum. Það
halda margir að ekki sé mikið að
gera um borð i svona skipi, en
staðreyndin er sú, að næg verk-
efni eru alltaf fyrir hendi, þar
sem margir þurfa að vera við frá-
ganginn á aflanum, auk þess sem
allt vinnsluþilfarið er þvegið hátt
og lágt einu sinni á sólarhring, og
suðupotturinn hreinsaður, ásamt
kælikerum.
Veiðist bezt
á morgnana
Það var haldið áfram að toga á
þessum slóðum og rækjan sem
veiddist var sæmilega falleg, en
kringum 100 stykki fóru í kilóið
af stærsta flokknum, en hins
vegar hátt i 300 i kilöið af minnsta
flokknum. Almennt er togað í
3—4 tíma í senn og af einhverri
ástæðu veiðist alltaf bezt á morgn-
ana, og spurði ég Snorra hverju
það sætti.
Lóðar ekkert
,,Við erum ekki vissir unt það.
en talið er að rækjan fari upp í sjó
Rækja fer í þessa bakka þegar hún kemur úr flokkunarvélinni, og því
næst er hún sett í suöupottinn.
Þegar rækjan hefur legið nokkra stund i kælikerinu fer hún eftir
færibandi inn í frystitækin og á leiðinni blæs kraftmikill blásari á
hana, þannig að hún þornar að mestu.
og dreifi sér þegar líður á daginn,
en annars er engin örugg skýring
til á þessu. Þá verður alltaf erfitt
að stunda rækjuveiðar fyrir þá
sök, að það lóðar ekki á rækjunni
eins og öðrum fisktegundum,
nema þá grálúðu og verður maður
því meir að stundá þessar veiðar
samkvæmt tilfinningu."
in. Eftir 1970 var rætt um að
fyrirtækið sneri sér að lagmetis-
iðnaði, en málið komst aldrei svo
langt og svo var það i marz 1975
að ákveðið var að koma rækju-
vinnslu á laggirnar í húsakynnum
félagsins, og hófst vinnsla í mai-
mánuði það ár í húsnæði fyrir-
tækisins sem er á 700 fermetra
gólffleti ó tveimur hæðum.
Vantar meira
hráefni
„Þegar rækjuvinnslan tók til
starfa gerði Snorri Snorrason út
Sæþór, og^einnig lögðu nokkrir
aðrir bótar upp rækju hjá okkur,
en hráefnisöflun var frekar
stopul, og varð enn óstöðugri
þegar Snorri seldi sinn bát, og
ætlaði síðan að kaupa annan
stærri til þessara veiða, sem ekki
varð af. Hráefnisöflunin var orðin
svo stopul um mitt síðasta ár, að
við ákváðum að kaupa tvo báta,
hvað við gerðum, en siðan var
annar seldur, þegar viö festum
kaup á Dalborgu." sagði Jóhann
Antonsson, framkvæmdastjóri
Söltunarfélags Dalvikinga, þegar
ég ræddi við hann. Þá sagði
Jóhann, að í sumar, hefðu nokkrir
aðkomubátar lagt upp afla hjó
þeini eins og t.d. Langanes frá
Þórshöfn.
Ég spurði Jóhann, hvernig
rekstur fyrirtækisins og útgerð
togarans gengi.
Svona útgerð
á góða framtíð
f.vrir sér
„Það má fullyrða að við höfum
orðið að berjast fyrir allri fyrir-
greiðslu og það hefur ekki alltaf
gengið vel.
Hvað rekstur togarans snertir,
þá er það að segja, að sá lærdóm-
ur, sem vió höfum öðlast á stutt-
um tima er mikils virði og útkorn-
an jákvæð að því leyti að svona
útgerð virðist eiga góða framtíö
fyrir sér. En fyrstu þrír
mánuðirnir hafa veriö erfiðir
fjárhagslega.
Hins vegar stendur fyrirtækið
sjálft á gömlum merg, það átti
byggingar og þó nokkra peninga.
þegar byrjað var á núverandi
byggingu, þannig að eiginfjár-
staðan er traust, en lausafjárstað-
Það eru mörg handtökin við frá-
ganginn, hér gengur skipsmaður
frá einum rækjukassanum.
an mjög erfið. Það skal heldur
engan undra það, þar sem fjar-
festing hefur verið mjög rnikil á
stuttum tíma. Til að mæta örðug-
leikunum höfum viö aukið hluta-
fé þess, en ekki þó rnikið, þar sem
engir sérstaklega fjársterkir aðil-
ar eru með. Það var fyrst og
fremst vegna eigin áræðis manna,
að lagt var út í kaupin ó rækju-
togaranum," segir Jóhann.
í framhaldi af þessu sagði
Jóhann, að rækjuaflinn kæmi til
með að skera úr rekstrarmögu-
leikum skipsins, og þegar hefði
sýnt sig að íslenzk djúprækja
væri mjög vel fallin til aö. fara
ópilluð á erlenda markaði. Kaup-
endur erlendis hefðu verið nijög
ánægðir með rækjuna sem Dal-
borg landaði í Svíþjóð fyrir
nokkrum vikunt, en engu að siður
hefði rækjan reynsl heldur
smærri en þeir hefðu átt von á í
upphafi. „Við vonum aðeins að
Datborg fiski sem mest á næstu
mánuðum, en frystitæki skipsins
afkasla mest 6—7 lestum á sólar-
hring.
„Það er nú fullvist að minnsta
rækjan verður unnin hér i rækju-
vinnslunni á Dalvík. Hér er hún
þýdd upp og unnin á venjulegan
hátt og við höfum nú nóð góðum
tökum á að þýða hana upp og
vinna, en smárækja i afla Dal-
borgar er mjög mikilvæg fyrir
verksmiðjuna.
Þó að rækjuvinnslan sé í þokka-
legu húsnæði, þá vantar okkur
tilfinnanlega meira geymslurými
og stefnum að því að auka fr.vsti-
rýmið, og urn leið stefnum við að
þvi að hafa jafnt og stöðugt hrá-
efni," sagði Jóhann að lokum.
Myndir og texti:
Þórleifur Ólafsson
Eigandi Daíborgar er Söltunar-
félag Dalvíkur sent var stofnað
árið 1943 og allt fram til ársins
1967 var fyrirtækið með sildar-
söltun á Dalvik, en þá hvarf síld-
Smærri rækja er sett f plastpoka
og síðan er hún unnin á Dalvík.
Einnig sagði Snorri aðspurður,
að ekki væri hægt að fullyrða
neitl um útkomu skipsins á þess-
unt veiðum, það sent af væri, sök-
um ýmissa barnasjúkdóma, sem
komu fram fyrstu mánuðina og
langan tima hefur tekið að laga,
t.d. hefði fyrsta veiðiferðin tekiö
miklu lengri tima, en upphaflaga
var ráð fyrir gert. Hins Vegar
hefði rækjan likað mjög vel, en
hún var seld í Svíþjóð. Um þessar
mundir er mikil eftirspurn eftir
ópillaðri rækju, en vissulega væri
verið breytilegt á markaðnum,
sagði Snorri.