Alþýðublaðið - 20.11.1958, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 20.11.1958, Blaðsíða 5
ÞAÐ VAR slagveðurs rign- ing og ég átti von á gesti: Eyj- ólfi Stefánssyni frá Dröngum, Sunnan úr Hafnarfirði. Allt í-J einu staðnæmdist bíll á Hring- brautinni og Eyjólfur snarað- ist út, hann kvaddi bifreiðar- stjórann, greip um hattbarðið, hallaði sér á veðrið og hljóp Svo upp að dyrunum mínum. Hann er níutíu ára í dag. Ég sagði yið konuna mína: „Sjáðu, sá er ekkert blávatn, hann hleypur upp stéttina,11 en hún hljóp á móti honum út á tröpp- ur og bauð hann velkominn og þau hlóu bæði glaðlega. „Vertu velkominn“, sagði hún, „það er alltaf svo gaman þegar "þú kemur.“ Um leið kom ég í gætt ina og sá Eyjólf ljómandi í framan af ánægju. „Segirðu þetta satt?“ sagði hann. „Já“, svaraði hún og hjálpaði honum Úr frakkanum. „Þú ert skemmti legasti gesturinn, sem hingað kemur.“ -— ,,Ó, blessuð vertu,“ sagði hann þá. „Það er svo gott að vita það, ef maður getur verið einhverjum til ánægju.“ Við sömdum einu sinni bók saman og hún kom út árið 1953 þegar hann átti áttatíu og fimm ára afmæli. Þrír vinir hans leiddu okkur saman og réðu mig til að s.krifa eftir honum. Ég óð blint í sjóinn með það, en fann brátt að þarna hafði ég fengið afbragðs góðan sögu- mann, sem ekki hafði á langri ævi aðeins tekið eftir hinum ytri línum atburðanna heldur lifað með einstaklingunum og tekið þátt í lífi alls þess sem hfsanda dró í samfélaginu, foæði mömium og skepnum. Þetta varð myndarleg bók, ög ég hafði ekki mikið fyrir því að .skrifa hana, svo góður sögu- maður var hann. Það var eins og hann vissi alltaf nákvæm- lega að hverju ég væri að leita. Ég nefndi hana „Kaldur á köfl- um“ og hún fékk mjög góða dóma, okkur Eyjólfi báðum til ánægju. Nú ætlaði ég að .eiga svolít- ið viðtal vio hann af tilefni ní- ■ .xæðisafmælisins, en satt bezt að segja, lenti ég í hálfgerðum vandræðum með hann. Mér fannst ekki að ég gæti farið að rekja æviatriði hans. Þau voru komin í bókina. Ég fór að sPyrja hann um síðastliðin' fimm ár, en þá dundu á mér sögurnar af Skógarströnd, úr Rauðseyjum og af Fellsströnd- inni, álveg eins og við værum enn að skrifa bóki.na. . —• Þetta sagðirðu mér ekki,“ sagði ég. „Nei, blessaður vertu. Það var svo fjölda margt, sem ég sagði þér ekki þá, Þetta hefðu. getað orðið tvö til þrjú bindi, ég sá það ekki fyrr en ég las bókina.“ Hann er alveg eins og hann var fyrir fimm árum, eins létt- ur á fæti, sér eins vel, en heyrn in hefur sljóvgast nokkuð. lif- ir af eins miklum áhuga með samtíð sinni og talar mjög um fólk, sem fær bót meina sinna fyrir bænina. Fyrir nokkrum árum varð misferlj hjá pilti í Hafnarfirði, sem átti að bera út símskeyti. Þau fundust í höfninni, að minnsta kosti þau, sem langt hafði þurft að fara með. Þá var leitað til Eyjólfs og hann gerð- ist sendisveinn hjá símanum og labbaði upp á Hamar, út á Hvaleyri, út um allan. hinn stóra stað. Og allt stóð heima. Hann sá um fiskkaup fyrir Sói- vang — og alltaf þegar hann | birtist á morgnana í eldhúsinu með fiskinn, þá varð fjaðrafok og kvakað í öllum áttum. Þær fögnuðu honum í eldhúsinu og á göngunum, en hann kvað um þær vísur —- og allar fengu þær vísur, en hann varð dapur í bragði þegar þær fóru, ef þær leituðu sér vinnu annars stað- ar, eða ef einhver bannsettur fáikinn hremmdi þær í hjóná- band. — Þú ert hættur að sendast með skeytin? „Já, ég gat það ekki lengur, það var of erfitt upp brekkur og langar leiðir. Það eru svo margar brekkur í Hafnarfirði. Ég hefði haldið áfram hefði þar verið meira sléttlendi.“ — Og líka hættur hjá Sól- vangi? „Já, það var of langt, en mér er sagt að mín sé saknað — og nú er aldrei kveðið í eldhús- inu og ekkert fjaðrafok eða kvak. Mig langar stundum að fara þangað.“ — Þú stendur þig dásamlega vel. „Jæja, ja, ég er að bögglast við að skemma sem minnst af því, sem Drottinn minn hefur léð mér. Manni er trúað fyrir sál sinni og líkama sínum og manni ber skylda til að fara eins vel með hvort tveggja og maður veit bezt. En ég er far- inn að tapa. Það er eins og stundum sé tjald dregið frá — og þá man ég allt, eins og skín- andi Ijósi sé brugðið yfir allt sem ég hef lifað. Mér þykir alveg ófært að geta ekki haft eitthvað handa á mílli. Ég vann um tíma í fiski og húsbændur mínir voru hinir ágætustu menn, en ég get ekki unnið með sumu fólki. Mig furðar á spillingunni, eyðslunni, vinnu- svikunum og kæruleysinu. Ekk ert virðist heilagt. Verst er það hvað haft er fyrir æskulýðn- um, en við skulum ekki tala meira um það . . . Ég er í mott- unum, sem þú minntist á í bók- inni. Ég bý til gúmmímottur, sker í sundur hjólbarða og bý til útidyramottur, ég er þrjá og fjóra daga með hverja mottu svo sel ég þær. Ég keypti mér vélhníf til að skera gúmmíið, en hann sker ekki það þykk- asta og þá verð ég að skera með höndunum, ég hef orðið skjálfhentur a£ því, enda er það erfitt, sjáðu, svona skelf- ur höndin, stundum get ég varla haldið á kaffibolla ... Ég heimsótti einu si.nni Lárus gamla Skúlason á Hellissandi. Hann hafði verið um áratuga skeið einn mesti aflamaðu.r þar vestra. Nú hafði hann fengið slag og lá allsnakinn í rúminu, stór maður og mikilúðlegur. Ég sagoi við hann: — Það er slæmt að vera kominn svona Lárus minn. „O, jæja,“ sagði hann, „verst er nú að geta ekki unnið fyrir sér, gói minn.“ Það var einmit það. Maður getur ekki setið iðjulaus. Þá fyrst fer maður að fjara út. Ég kaupi egg af framleiðendum og fer með þau í hús og sel þau. Ég verð að vera innanum fólk, Það er mér eins nauðsynlegt og andrúmsloftið.“ •— Þú sagðir mér einu sinni, mræour. að í raun og veru hefðir þú verið að bíða síðan þú varðst sextugur? „Já, biðin er orðin nokkuð löng, þriðjungur ævi minnar, en mér hefur ekki leiðst, ég hef haft í svo mörgu að snúast. Það koma svo margir til okk- ar, Það er félagsskapur kring- um okkur Salbjörgu mína. Eyjólfur Stefánsson Mikið var drottninn góður þeg ar hann gaf mér þá telpu og hann ætlar að lofa mér að hafa hana hjá mér þar til yfir lýk- un Það er mikil náð af hans hendi. Og svo öll önnur börn mín, hvert öðru betra, sumir strákarnir eru orðnir eins mikl ir kallar og ég, en samt finnst mér eins og þeir séu alltaf sömu litlu drengirnir mínir . . . Jón fóstri minn . . .“ —■ Þú átt orðið mörg börn. Það er alltaf að fjölga hjá þér. „Já, blessaður vertu. Ég á orðið sextíu og sex börn. Níu börnin. mín lifa, þau eiga þrjá- tíu og fjögur börn og þau börn eiga tuttugu og þrjú börn. Það getur vel verið að þeim hafi fjölgað eitthvað fyrir afmælið mitt... Sigurður silkimjúki sagði. einu . : .' — Ég get ekki farið að skrifa aðra bók. ,,Nei, nei, að sjálfsögðu ekki, en Jón á Þingeyrum kom einu sinni í Rauðseyjar og. var þar í viku og hann. . . Jæja, við sleppum. því, en . . . Já, ég fór vestur í Stykkishólm í sumar. Sæberg tengdasonur minn bauð mér í tveggja daga ferð. Allir tóku á móti mér með kostum og kynjum. Ég fór vestur að Breiðabólstað á Skóg arströnd, en þar hvílir fyrri konan mín . . . Ég kom ekki að Dröngum, ég gat einhvern veg- inn ekki . . . en, ég átti þó kost á því, Þegaf ég fór þarna um, þá sá ég allt. mitt líf og minna eins og ég væri að skoða kvik- 'rnynd — og ég. sneri mér til Drottins; Ég get' verið þakk- iátu.r. Ég héf verið áð þýða sálhia úr norsku . . .“ —: Á ég. að. skila einhverju ti-1 samferðamarinanna? „Já, blessaður vertu. Ég þakka þeim fvrir állt — og nærri því undantekningarlaust hafa þeir sýnt mér góðsemd. og göfgi, Ég ber engin sárindi eft- ir þessi möfcgu ár. En það verð ég að segja, að vínið er hættu- legasti óvinurinn. Allt illt fylgir í kjölfar Bakkusar. Það er sárt að sjá mannseíni farast í því flóði. Einu sinni sagði Ás- geir gamli á Þingeyrum eftir að hafa séð Jón son sinn stökkva .af reiðskjótanum og á bak óðu .nauti og setja það: „Það held ég að Jón sonur minn hefði oi'ðið almáttugur hefði hann ekki drukkið.“ Og margt fleira sagði Eyjólfur Stefánsson meðan við ræddum saman. Tengdasonufc hans kom til að sækja hann. Enn var slag veður úti. Konan mín klæddi hann í frakkann og hann faðm aði okkur bæði að skilnaði, svo hljóp hann niður stigann og alla leið niður á Hringbraut, hélt um hattbarðið og hallaoist 10 í fandfielg í GÆR voru 10 brezkir tog- arar að ólöglegum veiðum ÚU fyrir Vestu.rlandi. Voru togarar þessir að veið- um á verndarsvæði brezku her skipanna. Þarna voru í dag 3 freigátur ásamt birgðaskipi. Korta skottn til : ' bana TEL AVIV, 19. nóv. (Reuter> ÍSRAELSMENN sökuðu Sýr- lenclinga í dag formlega um aí> hafa skotið til bana frú .Toycct Doran, konu brezks diplómafs.. en hún fannst í morgun skotiw til bana á bökkum: Genesarefc vatns, skammt frá sýrlenzkt* landamærunum, sagði talsmaö- ur SÞ í clag. Segir ísraelska rannsóknar- lögreglan, að konan hafi látizt. af blóðmissi eftir að hafa orði?T fyrir byssukúlu af þeirri ger.ð, er sýulenzki herinn notar. —- Líkið fannst þar sem ísraelskii* fiskimenn urðu fyrir skotárás Sýrlendinga fyrir 9 dögum. I kæru ísraelsmanna segiry að sýrlenzkir hermenn hafi s. 1. mánudag farið inn í ísrael og myrt frú Doran. Frúin, sern. var í leyfi, var ein úti á göngix og var hæfð mörgum skoturn. Þá segir, að tvenn spor eftir berfætta menn hafi fundizt þarna og líkið hafi verið dreg- ið inn í sef á bakkanum. Ekki er getið um ástæðu fyrir morc* inu, en stungið upp á ráni sern. hugsanlegri ástæðu. á veðrið. Hann hefur vefci5 kaldur á köflum hjá honum öil þessi mörgu ár, en ég held afS ég þekki engan mann sem á eins heitt hjarta. Alltaf er ein- hveirs konar Ijómi í stofunurn mínum, þegar hann hefur I komið. Hann kemur miklu við- ! ar en til mín. VSV. h o r n i n u 'k Tvö s-lys á sama stað af sömu, ástæðum ★ Menn, s.em eru alltaf að flýta sér í clauðann ★ Nauðsyn á nýjum var- úðarráðstöf unum. STÓRSIA’S á hverju kvöldi svo að segja á sama stað. Ég skrifaði hvað eftir annað í fyrra haust um hætturnar á Hafnar- fjarðarvegi. Ég átti þá oft er- indi til Hafnarfjarðar á kvöld- in og mér blöskraði alveg að sjá hvernig menn. óku þessa viðsjálu leið. Verst er að aka hana í rigningu og myrkri vegna þess að langir blindandi skuggar eru á veginum og það næstum alveg eins hvérnig sem lýsingin er. ÞESS VEGNA fannst niér, að það þyrfti að fara varlegar á henni en annars staðar, en það er einmitt það, sem ekki er gert. Hvergi held ég að merm aki eins glannalega og þarna. Það ex eins og mönnum iiggi lífið á. Eins og allir séu að flýta sér. Þeir, sem þannig haga sér, eru að flýta sér í dauðann. Ég var oft að hugsa um það, hvers vegna menn flýtt.u sér syona á þessari leið. Ég komst ekki að neinni niðurstöðu, MiESTA HÆTTAN stafar af því, hve óðslega menn fara fram úr á veginum. Þeir aka fast að næstu bifreið fyrir fram an, eru alltaf, að sveigja út á brautina til þess að geta skot- izt fram úr — og svo gera þeir það. Eg sá það hundrað sinnum, ,að aðeins munaði nokkrum sentimetrum að árekstur yrði. Eg reiddist stundum svo, að ég' hefði. ef ég hefði verið dómari á götum úti, svift ökumennina réttindum ævilangt. BÆBI SLYSIN undanfarin kvöld hafa stafað af því, að menn hafa verið að freista þess við ómögulegar aðstæður að skjótast framúr. Þetta er því furðulegra' þar sem það er vit- að, að menn aka alls ekki hægt á þessari leið. Yfirleitt er ekið of hratt, en sumum mönnum. nægir það ekki. Þeir verða að brjótast fram úr, þeir verða að sýna mikihnennsku sína, beir vilja endilega sýna dyrfsku sína og leikni. EN ÞEIR ERU aðeins að flýta sér í dauðann, því að það er aðains tilviijun ef ekki hlýst banaslys þegar bíl&r lenda í hörðum árekstri, Hvenær :ærir fóik þessi sannindi? Hvenær skilur fólk þá miklu á-byxgS, sem á því hvílir. þegar það er setzt undir stýri á bíl? ITér er ekki aðeins um .að ræða ábyr.gð-, ina á eigin lífi. heldur og aiia- arra. „Hann er alvcg cnýtur“, sagði bifreiðastjórinn, þegar hann leit á bíl sinn eftir árekst urinn í fyrrakvöld. Hann var ekki að reyna að fara frarn úri Hann varð fyrir miklu tjóni og; verður nú atvinnulaus um sinn. Hvað á að gera til varnar gegr« glannaskap og ábyrgðarieysi. sumra bifreiðastjóra á vegum úti? KJARTAN ÓL.AFSSON, víð- förlasti íslendingurinn, sein nú er uppi, heíur sent frá sér aðra ferðabók, en sú fyrri, Sól í fullrt suðr-i; kom út fyrir nokkruun árum. Þessi nýja bók heitir Eldorado, Hún segir frá dvöl og ferðalögum Kjartans í Suð- ur-A.meríku. ég las Þessa bók i einni stryklotu í fyrri nótt. Þetta er áfeng bók. Hún er enn betur rituð en sú fyrri. Við eig- um ekki margar ferðabækur á íslenzku. sem eru betur ritað- ar. ÞAÐ ER einhvern vegiiia bannig, að manni finnst, sem Kjartan sé alltaf að lenda i æv- intýrum — og þó eru þau ekki stórfengleg. Svona hefirt' stíllinn mikið að segja í bóá - um. Mér finnst, að Kjartan eigi alltaf aS vera'-á-*fe®ðalöguna um hnöttínn — og alltaf að skrifa bækur um þau. ILannes á horninu. Alþýðublaffið — 20. nóv. 1958.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.