Morgunblaðið - 20.09.1979, Page 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. SEPTEMBER 1979 3
„Bretar hafa ekki nokkra heim-
ild til ad eigna sér Rokkinn”
— Rætt við Heðin M. Klein, kennarann, sem 28 ára
gamall settist í stól sjávarútvegsráðherra í Færeyjum
Litast um í frystihúsi ísbjarnarins í gær, f.v. Jón Arnalds, Heðin
M. Klein, Páll ólafsson, Einar Kallsberg, Þórður Ásgeirsson og
Ingvar Vilhjálmsson. (Ljósm. Emilía).
HEÐIN Klein hefur verið sjávarút-
vegsráðherra í Færeyjum frá því í
janúar á þessu ári. en þá var ný
landsstjórn mynduð í kjölíar kosn-
inganna í nóvember 1978. Heðin
Klein, sem dvalið hefur hér á landi
i opinberri heimsókn síðustu daga,
er yngsti ráðherrann í landsstjórn-
inni í Færeyjum, nýlega orðinn 29
ára, og áður hefur svo ungur
maður ekki setið á ráðherrastóli i
Færeyjum. Hann er frá bænum
Gjágv á Austurey, en þar búa
liðlega 100 manns. Heðin er
menntaður sem kennari og siðan
hann lauk námi hefur hann verið
kennari í Sandcy og frá árinu 1974
hefur hann setið á Logþinginu sem
fulltrúi Sandeyjar, sem er minnsta
kjördæmið i Færeyjum.
Heðin er fulltrúi Þjóðveldis-
flokksins, en auk þess flokks eiga
Jafnaðarflokkurinn og Folkaflokk-
urinn aðild að ríkisstjórninni með
20 þingmenn af 32. Stærsti stjórn-
arandstöðuflokkurinn, en þeir eru
þrír, er Sambandsflokkurinn með 8
þingmenn. Stjórnarflokkarnir stóðu
einnig að landsstjórninni í Færeyj-
um árin 1974—1978. Morgunblaðið
ræddi í gær við Heðin Klein og var
hann fyrst spurður um viðræður
hans og Kjartans Jóhannssonar
sjávarútvegsráðherra í gærmorgun.
— Það, sem einkum var rætt um,
var hugmynd okkar Færeyinga um
sameiginlegan fund Islendinga,
Færeyinga og Norðmanna í Færeyj-
um eftir einn mánuð eða svo, sagði
Heðin. — Á þeim fundi yrði rætt
um loðnu, kolmunna og síld, þ.e.
þær þrjár tegundir uppsjávarfiska,
sem fara á milli hafsvæðis Islend-
inga, Færeyinga og Norðmanna.
Það er t.d. augljóst hagsmunamál
íslendinga og Færeyinga að ná
aftur upp síldarstofninum, sem
gekk fyrir nokkrum árum frá Nor-
egi í gegnum færeyskt hafsvæði til
Islands, en var ofveiddur á sínum
tíma.
— Það er eðlilegt að þjóðirnar
þrjár ræði um þessar mikilvægu
fisktegundir, um viðhorfin til veiða
á þeim, friðunar og uppbyggingar ef
nauðsyn er á slíku. Þessar viðræður
þyrftu að verða meðal fiskifræðinga
og embættismanna þjóðanna til að
byrja með og ef af viðræðunum
verður gætu þessir aðilar skipzt á
skoðunum og miðlað hverjir öðrum
af reynslu sinni. Síðan myndu
stjórnmálamenn frá þjóðunum ræð-
ast við og reyna að ná samkomulagi
þjóðanna þriggja um þessar fisk-
tegundir.
— Kjartan Jóhannsson sjávarút-
vegsráðherra tók vel í þessa hug-
mynd okkar og lofaði að gefa
endanlegt svar um viðbrögð íslend-
inga áður en ég held heimleiðis á
ný. Síðan er að hafa samband við
Norðmenn og heyra viðhorf þeirra
til þessa máls.
— Hvert er viðhorf Færeyinga
til Jan Mayen-málsins?
— Við teljum, að það versta sem
gæti gerzt, væri að hafsvæðið við
Jan Mayen yrði opið haf. Þá yrði
ekki hægt að stjórna veiðunum á
þessu stóra svæði og við vonum að
Islendingar og Norðmenn komist að
samkomulagi um þetta svæði. Við
Færeyingar höfum ekki verið beinir
aðilar að viðræðum íslendinga og
Norðmanna, en fylgjumst náið með
því sem gerist. Við höfum veitt
nokkur þúsund tonn af loðnu við
Jan Mayen og vonum að við fáum að
auka það aflamagn.
— Var á fundi ykkar ráðherr-
anna rætt um gagnkvæm réttindi
á næsta ári?
— Þau mál voru að sjálfsögðu til
umræðu og við vonumst til að drög
að nýju samkomulagi verði tilbúin í
kok nóvember. Við höfum nú fyllt
þann kvóta, sem við höfðum til
þorskveiða við ísland. í nýjum
fiskveiðisamningi þjóðanna von-
umst við til að fá aflamagnið aukið,
en þó fyrst og fremst að halda því,
sem sammið var um fyrir þetta ár.
Hins vegar mætti ræða um hversu
mikið hlutfall þorsks ætti að vera í
aflanum.
— Hvernig stendur deila Færey-
inga og Breta um Rockall eða
Rokkinn?
— Síðustu vikur hefur lítið gerzt
í þeim efnum, en Rokkurinn stend-
ur á færeyska landgrunninu þó
hann sé ekki annað en klettur úti í
hafinu. Við teljum að Bretar hafi
ekki nokkra heimild til að eigna sér
klettinn og draga lögsögu sína út
frá honum. Þessu höfum við mót-
mælt og munum mótmæla hvar sem
þörf verður á því, enda samræmist
það ekki neinum alþjóðalögum og
ekki heldur því uppkasti að hafrétt-
arsáttmála, sem nú liggur fyrir,
sagði Heðin Klein.
Aðspurður um hvernig fiskveiðar
Færeyinga hefðu gengið í ár, sagði
hann að veiðar á nokkrum fiskteg-
undum hefðu dregist saman miðað
við fyrra ár, en hins vegar orðið
aukning í veiðum á öðrum fiskteg-
undum. Þannig hefðu þorskveiðar
minnkað, en hins vegar orðið aukn-
ing í karfa og ufsa. Sagði Heðin að
fiskifræðingar teldu að ástæðan til
samdráttar í þorskveiðum væri m.a.
hinn lági sjávarhiti allt þetta ár. Þá
sagði Heðin að veturinn hefði verið
erfiður og tíð erfið til róðra á
heimamiðum, en þar fengist að
jafnaði talsverður hluti þorskafl-
ans.
Heðin bauð Kjartani Jóhannssyni
sjávarútvegsráðherra fyrir hönd
Landsstjórnarinnar í Færeyjum í
opinbera heimsókn til Færeyja í ár
eða fyrri hluta næsta árs. Sagðist
Heðin vona, að samskipti íslend-
inga og Færeyinga myndu aukast á
næstu mánuðum og árum því þjóð-
irnar gætu margt lært hvor af
annarri. Hann sagðist ekki ein-
göngu eiga við stjórnmála- og
ráðamenn í þessu sambandi, heldur
einnig og ekki síður embættismenn
og sérfræðinga á hinum ýmsu
sviðum og fólk úr ýmsum þáttum
atvinnulífsins. — Samskipti þjóð-
anna hafa verið veruleg á undan-
förnum árum, en þau má auka og
þau þyrftu umfram allt að komast á
skipulagðri grundvöll.
Heðin M. Klein heldur til Fær-
eyja í dag, en í gær skoðaði hann
stofnanir og fyrirtæki í Reykjavík
auk viðræðnanna við ráðherra.
Hann skoðaði Þjóðminjasafnið,
heimsótti Hafrannsóknastofnun og
Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins,
en að lokum lá leiðin í frystihús
ísbjarnarins á Norðurgarði.
— Viðtökur allar á íslandi hafa
verið einstaklega skemmtilegar og
fólkið verið alþýðlegt og gestrisið.
Ég hef komið víða við þó ég hafi
ekki stoppað lengi og orðið margs
vísari. Ég skoðaði fullkomið frysti-
hús í Vestmannaeyjum, en annað
ennþá fullkomnara í Reykjaví, Við
Færeyingar erum vanir að segja að
frystihúsið okkar á Suðurey sé það
fullkomnasta í Norðurálfu, en það
er ekki rétt, frystihús ísbjarnarins
er enn fullkomnara, sagði Heðin
Boeing 747 Cargolux.
Cargolux kaupir
aðra Júmbó
CARGOLUX hefur ákveðið að
kaupa aðra Boeing 747 breiðþotu í
vöruflutninga á leiðum félagsins
og verður þotan tekin í notkun
næsta haust. Fyrri Boeing 747
breiðþota Cargolux var tekin í
notkun í ársbyrjun og hefur
reynzt mjög vel. Hún tekur 107
tonn, en nýja vélin verður aflmeiri
og getur tekið á loft með 115 tonn.
Einar Ólafsson framkvæmdastjóri
Cargolux tilkynnti um kaupin á
annarri vélinni um miðjan sept-
ember.
B ensí nlítr inn
hækkar í 353
VERÐLAGSNEFND fjallaði í gær
um beiðni olíufélaganna um hækk-
un á verði bensins og ákvað nefndin
að verð á hverjum lítra skyldi verða
353 krónur. Er hækkunin 13.14%,
en olíufélögin höfðu óskað eftir að
verðið yrði 379 krónur. Óvíst er
hvenær hið nýja verð kemur til
framkvæmda, þar sem rikisstjórnin
á eftir að leggja blessun sína yfir
hækkunina og ákveða hækkunar-
daginn.
Af þessum 353 krónum er rétt um
200 krónur, sem renna til ríkisins í
formi söluskatts, vegasjóðsgjalds og
fleiri álaga, sem ríkisvaldið leggur á
sölu bensíns. Hlutfall tekna ríkisins
af sölu bensíns er nú um 56% og
mun hafa lækkað örlítið við þessa
verðákvörðun.
Á verðlagsnefndarfundi í gær var
einnig fjallað um hækkun á taxta
vinnuvéla og mun hann eiga að
hækka um 12%. Einnig var fjallað
um hækkun á smjörlíki, sem hækka
mun um 13 til 15%. Þá var og fjallað
um áskriftir dagblaða og mun hækk-
un þar hafa verið samþykkt sem
nemur 14%. Áskrift dagblaða verður
4.000 krónur á mánuði og í lausasölu
munu þau kosta 200 krónur. Dálk-
sentimetrinn mun hækka í 2.400
krónur.
Til þess aö gefa fólki hugmynd um
dttheimtu ríkisins á bensínsölu,
má geta þess að af hverri 15 þúsund
króna fyllingu á bíl, renna 8.400
krónur til ríkisins.
DRIFBÚNAÐUR
ER SÉRGREIN OKKAR

Eigum jafnan á lager allar algengustu stærðir og gerðir af drif- og flutningskeðjum
ásamt tilheyrandi tannhjólum, ástengi, niðurfærslugíra, tannhjólasamstæður og
hraðabreyta (variatora). Einnig kílreimar, reimskífur, og handstýrða hraðabreyta
(variatora) fyrir kílreimadrif. m « wrg\ w n
Veitum tæknilega ráðgjöf við val á drifbúnaði. “ •» UMíMJ
(gDiif]llnnii©niillfflfl
FALKIN N
SUÐURLANDSBRAUT 8, SÍMI 84670
FALKINN
1904-1979,
/Pekking
/feynsla
Þjonus