Morgunblaðið - 12.10.1979, Side 17

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. OKTÓBER 1979
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. OKTÓBER 1979
17
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guómundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson
Ritstjórn og skrifstofur Aöatstræti 6, sími 10100.
Auglýsingar Aöalstræti 6, sími 22480.
Afgreiösla Sími 83033
Áskriftargjald 4000.00 kr. á mánuöi innanlands.
í lausasölu 200 kr. eintakiö.
Hver á að
rjúfa þing?
Endalok vinstri stjórnar Ólafs Jóhannessonar eru í
samræmi við upphafið og allan feril hennar. Þær þrjár
vinstri stjórnir, sem myndaðar hafa verið frá lýðveldis-
stofnun, hafa allar gefizt upp og skilið efnahagsmál
þjóðarinnar eftir í öngþveiti. Viöskilnaður hinnar þriðju og
síðustu er þó með mestum eindæmum. Væntanlega er
þetta síðasta vinstri stjórnin, sem gerð er tilraun með um
fyrirsjáanlega framtíð. Nú er spurt hvað við taki. Svarið
er, að kosningar verða að fara fram svo fljótt sem kostur
er. Þjóðin verður að gera upp reikningana eftir þetta
tímabil verðbólgu og upplausnar. Ólafur Jóhannesson mun
í dag biðjast lausnar fyrir sig og ráðuneyti sitt. Fyrir
Alþingi liggur þingsályktunartillaga frá Geir Hall-
grímssyni og Gunnari Thoroddsen um þingrof og nýjar
kosningar fyrir miðjan desember. Umræður eiga að fara
fram um þessa tillögu umsvifalaust og afgreiðslu hennar á
að hraða svo sem kostur er. Ljóst er, að meirihluti er fyrir
því á Alþingi að samþykkja tillöguna. Starfsstjórn Ólafs
Jóhannessonar á að framfylgja vilja Alþingis um þingrof
og nýjar kosningar. Ekki dugir fyrir Ólaf Jóhannesson að
bera því við, að hann hafi ekki heimild til þingrofs eftir að
hann hefur beðizt lausnar fyrir sig og ráðuneyti sitt.
Fordæmi er fyrir því frá 1956, að forsætisráðherra
starfsstjórnar hefur rofið þing og efnt til kosninga. Ekki
dygði heldur fyrir Ólaf Jóhannesson að bera því við, að þá
hafi verið meiri samstaða í þinginu um þingrof en nú. Nú
liggur það fyrir eins og þá, að meirihluti Alþingis vill
þingrof, því að Sjálfstæðisflokkur og Alþýðuflokkur æskja
þess og af hálfu Framsóknarflokksins hefur því þar að auki
verið lýst yfir að flokkurinn muni ehki standa gegn
þingrofi og kosningum sé það vilji meirihluta Alþingis.
Staðan er því mjög svipuð nú og var 1956, þegar starfandi
forsætisráðherra þá, Ólafur Thors, rauf þing og efndi til
kosninga.
Almenningur er orðinn þreyttur á getuleysi stjórnmála-
manna til þess að takast á við efnahagsvandann. Fólk
hefur enga þolinmæði til að horfa á stjórnmálamennina
bítast um það nú, hver eigi að rjúfa þing. Ef Ólafur
Jóhannesson, sem starfandi forsætisráðherra, neitar að
fylgja fram meirihlutavilja Alþingis og rjúfa þing verður
það að liggja ljóst fyrir. Framsóknarflokkur og Alþýðu-
bandalag taka þá á sig þá pólitísku ábyrgð, að þvælast
fyrir því, að vilji meirihluta þings nái fram.
Fari svo að Ólafur Jóhannesson láti sér ekki segjast
hlýtur forseti íslands að beina aðgerðum sínum að því, að
myndað verði ráðuneyti undir forystu forsætisráðherra,
sem er reiðubúinn að fylgja fram meirihlutavilja Alþingis.
Sá flokkur, sem stofnaði til stjórnarkreppunnar, Alþýðu-
flokkurinn, hlýtur að hafa gert sér grein fyrir því, þegar
hann tók ákvörðun um að draga ráðherra sína úr
ríkisstjórninni og óska eftir þingrofi og kosningum,
hvernig hann ætlaði að koma áformum sínum í fram-
kvæmd. Það verður þá kjósendum ljóst, hvort Alþýðuflokk-
urinn hefur þrek til þess að fylgja fram sannfæringu sinni
um þingrof og nýjar kosningar eða ekki.
Sjálfstæðisflokkurinn á ekki að ljá máls á því að taka við
þrotabúi þessarar vinstri stjórnar fyrr en kosningar hafa
farið fram. Forystumenn flokksins hafa gefið afdráttar-
lausar yfirlýsingar um þetta og við þær ber að standa.
Stjórnmálamönnum í öllum flokkum er hins vegar hollt að
gera sér grein fyrir því, að almenningur þolir engan
pólitískan leikaraskap lengur. Meira er í húfi en svo.
Meirihluti Alþingis á þegar í stað að gera þær ráðstafanir,
sem nauðsynlegar eru til þess að þing verði rofið og efnt til
kosninga í desember í samræmi við þau sjónarmið, sem hér
hafa verið sett fram.
Vinstri stjórnin fallin...
Vinstri stjórnin fallin.
• •
Ólafur Jóhannesson forsætisráðherra:
„Slíkar kosningar gætu orð-
•X 01_ olv| Jýý Lausnarbeidni lögd fram
ðlVl J.1U á ríkisráðsfundi í dag:
HÉR FER á eftir þingræöa Ólafs Jóhannessonar , fráfarandi forsætisráó-
herra, er hann kunngerði Alþingi í Kær að hann myndi leggja
lausnarbeiðni fyrir six og ráðuneyti sitt fram á rikisráðsfundi í daj?:
„Er núverandi stjórn var mynduð
var það sammæli formanna þeirra
flokka, sem að stjórninni stóðu,
munnlegt að vísu, að þingrofsrétti
skyldi ekki beitt nema allir stjórnar-
flokkarnir væru um það sammála.
Það hefur verið kannað, hver afstaða
flokkanna væri til þeirrar kröfu
Alþýðuflokks að þing skyldi rofið og
stofnað til nýrra kosninga innan
tveggja mánaða frá þingrofi. Báðir
hinir samstarfsflokkarnir, Alþýðu-
bandalag og Framsóknarflokkur,
hafa lýst sig andvíga þessari kröfu
og tilgreint þær ástæður, sem þeir
telja að mæli á móti henni. Þegar af
þessari ástæðu tel ég mér óheimilt
að gera tillögu um þingrof.
Eg vil bæta því við, að ég persónu-
lega tel óforsvaranlegt að efna til
kosninga um hávetur í svartasta
skammdegi að kalla. Veðurguðirnir
gætu orðið svo hliðhollir, að þetta
tækist með skaplegu móti, en þó
alltaf við erfiðleika í afskekktum
sveitum. En veðrátta gæti líka orðið
slík, að kosningar á þessum tima
væru með öllu óframkvæmanlegar.
Getur það átt við um kosningaundir-
búning, framboðsfundi og kosn-
ingarnar sjálfar. Slíkar kosningar
gætu orðið skrípamynd, þar sem
fjöldi fólks væri í reynd sviptur
atkvæðisrétti.
Alþingiskosningar hafa aldrei átt
sér stað á þeim árstíma, sem hér er
um að ræða. Eg vil ekki bera ábyrgð
á því að skapa slíkt fordæmi. Ég álít
það fullkomið ábyrgðarleysi að leysa
þingið upp áður en það er í raun og
veru tekið til starfa. Og efna til
harðvítugrar kosningabaráttu við
ríkjandi aðstæður í efnahags- og
atvinnumálum, en þær ætti ég að
þekkja flestum öðrum betur. Þar
bíða mörg mikilvæg verkefni, sem
kalla á úrlausn. Ég nefni það t.d., að
fjárlög yrðu væntanlega ekki af-
greidd á tilskildum tíma. Sama máli
gegnir um lánsfjáráætlun og hlyti af
því að skapast mikil óvissa um
margvíslegar framkæmdir. Svo að
segja allir kjarasamningar eru ým-
ist lausir eða verða það um áramót.
Kosningabarátta væri að mínum
dómi ekki heppilegur undirbúningur
friðsamlegrar eða farsællar lausnar
í átökum á vinnumarkaði.
Ákvörðun um fiskverð verður úti
um áramót. Verðbólga myndi vafa-
laust magnast meðan kosningabar-
átta stæði yfir, því að á því tímabili
yrði erfitt að beita nokkrum úrræð-
um til að hemja hana. Hitt skulu
menn hins vegar ekki ætla, að
ríkisstj. geti á því tímabili, sem
framundan er, setið um tveggja eða
þriggja mánaða skeið aðgerðalaus.
Þingrof strax eftir þingsetningu
hefur aldrei átt sér stað hér á landi.
Það er að vísu ekki ólöglegt, en því
geta fylgt ýmis vandkvæði, t.d.
myndu óafgreidd bráðabirgðalög
væntanlega falla úr gildi, ef þing-
rofsboðskapurinn hefur verið birtur
og þingmenn sviptir umboði. Eftir
að þingrofi hefur verið hafnað liggur
ljóst fyrir, að Alþýðuflokkurinn hef-
ur slitið stjórnarsamstarfinu, þar
sem ráðherrar hans hafa óskað eftir
því að vera leystir frá störfum.
Ríkisstjórnin nýtur því ekki lengur
stuðnings meirihluta á Alþingi. Við
þessar aðstæður og með skírskotun
til þess, sem áður er sagt, hef ég
talið rétt að biðjast nú þegar lausnar
fyrir mig og ráðuneyti mitt. Mun ég
leggja lausnarbeiðni mína fyrir
rikisráðsfund, sem haldinn verður í
fyrramálið, og hef ég skýrt bæði
forseta Islands og ríkisstjórn frá
þessari ákvörðun minni. Ég hef með
því viljað án tafar skapa svigrúm til
myndunar þingræðislegrar stjórnar,
er hefði meirihluta á bak við sig. Það
er að mínum dómi mikil nauðsyn á
því, að slík stjórn sé mynduð sem
allra fyrst, því að málefni þau sem
úrlausnar bíða eru mörg og vand-
leyst.
I
Vilji sú ríkisstjórn efna til þing-
rofs og nýrra kosninga er eðlilegt, að
hún beri ábyrgð á þeirri stjórnar-
athöfn og á stjórn landsins á meðan
kosningabaráttan stendur yfir og
kosningar fara fram. Það vona ég, að
allir háttvirtir alþingismenn skilji.
Það vona ég, að allir landsmenn
skilji."
„Er reiðubúinn að bera ábyrgð 1
hvaða formi sem tækifæri gefst til”
Ákvörðunin byggð á ársreynslu sagði Benedikt Gröndal
HÉR FER á eftir þingræða Benedikts Gröndals, formanns Alþýðuflokks-
ins, við umræðu á Alþingi í gær, er Ólafur Jóhannesson kunngjörði
lausnarheiðni sína:
„Alþýðuflokkurinn gekk til þess
stjórnarsamstarfs, sem nú er að
Ijúka fyrir liðlega 13 mánuðum með
miklar vonir um að stjórninni mundi
takast að vinna á hinum alvarlegu
efnahagsvandræðum, sem þjakað
hafa þjóðina og koma fjöldamörgum
góðum málum til leiðar. Um þetta
má lesa í samstarfsyfirlýsingu ríkis-
stjórnarinnar, hver áformin voru og
hverjar vonirnar. Því miður höfum
við orðið fyrir miklum vonbrigðum.
Stjórnarsamstarfið hefur verið
skrykkjótt alla tíð og það hefur
komið í ljós, að í raun og veru er
innan ríkisstjórnarinnar um að
ræða grundvallarágreining varðandi
viðhorf til þeirra mála sem leysa
þarf, sem hefur valdið því, að
stjórnarsamstarfið hefur gengið svo
skrykkjótt sem öllum er kunnugt
um. Þess vil ég þó geta að ég tel, að
ríkisstjórnin hafi komið mörgum
góðum og merkum málum til leiðar
og er sanngiarnt að minnast þess
einnig þegar þau mál, sem valda
ágreiningu eru efst á baugi.
Alþýðuflokkurinn hefur nú stigið
það skref að slíta þessu stjórnar-
samstarfi og óska eftir nýjum kosn-
ingum. Þetta hefur komið mörgum á
óvart og þykir óvenjulegt. Er við
öðru að búast af ungum og þrótt-
miklum hópi þingmanna, sem gekk
til þessa samstarfs með svo miklar
vonir, en að þeir hirtu ekki um hinar
hefðbundnu leiðir. Ekki verður ann-
að sagt en það, að flokkurinn hafi
ekki hikað við að fórna stjórnar-
þátttökunni, þegar hann taldi að
málefnunum miðaði ekki áfram í
rétta átt. Við höfum sem sé stigið
þetta skref, af því að vonir sem við
bundum við að ríkisstjórnin næði
samstöðu um aðgerðir gegn verð-
bólgunni, mestu meinsemd íslenzks
þjóðlífs, hafa brugðist. Vegna þess
að við teljum, að samstarfsflokkarn-
ir hafi ekki fengist til að samþykkja
ítarlegar og ítrekaðar tillögur Al-
þýðuflokksins um aðgerðir gegn
dýrtíðinni. Vegna þess að ekki er
samstaða um meðferð efnahags-
mála, um fjárlög, lánsfjáráætlun,
þjóðhagsáætlun eða neitt af þeim
veigamiklu atriðum, sem snerta
stjórnsýslu þjóðarinnar meira en
nokkuð annað á þessari stundu,
þegar Alþingi kemur saman.
Við eðlilegar aðstæður á ríkis-
stjórn að vera búin að leysa allan
innri ágreining og leggja fram
ákveðna stefnu í þessum málum
öllum. Við höfum stigið þetta skref
vegna þess að okkur þykir lítill
árangur hafa náðst í baráttu gegn
spillingu og misrétti, sem við lögðum
mikla áherzlu á í síðustu -kosninga-
baráttu. Við viljum enn, að tekin
verði upp gerbreytt efnahagsstefna,
en vegna þess að starf í ríkisstjórn
síðustu tvo mánuði hefur leitt í ljós
þann ágreining, sem ég tiltók um
fjárlög, lánsfjáráætlun, þjóðhags-
áætlun, meðferð efnahagsmála og
annað, sem því viðkemur, þá óttumst
við að öllu óbreyttu myndi verða
siglt út í svipað stjórnarfar og var í
allan fyrravetur, sem sagt stöðugar,
gagnslausar skammtímalausnir á
vandamálunum án þess að tekið sé á
þeim til frambúðar.
I
Eins og ég sagði, þá hafa staðið
yfir í ríkisstjórninni umræður um
þessi mál nú um a.m.k. tvo mánuði,
en þar að auki er á ársreynslu að
byggja. Við höfum dregið okkar
ályktanir af þessu og valið þennan
tíma, þótt óvenjulegur þyki af því að
enn er mögulegt að kjósa á þessu ári.
Við treystum því að samgöngur séu
það góðar í landinu, að kosningar
geti farið fram með fullkomlega
lýðræðislegum og eðlilegum hætti.
Alþýðuflokkurinn skorast ekki und-
an ábyrgð, hann er reiðubúinn til
þess að bera ábyrgð í hvaða formi
sem tækifæri gefst til, ef það stuölar
að þeim málum sem hann leggur
mesta áherslu á.“
Benedikt
Lúðvik
Geir Hallgrímsson:
Allt eru þetta rök fyr-
ir kosningum sem fyrst
Hér fer á eftir þingræða Geirs Ilallgrímssonar, formanns
Sjálfstæðisflokksins, við umræður á Alþingi í gær, er Ólafur
Jóhannesson, fráfarandi forsætisráðherra, kunngjörði lausnarbeiðni
vinstri stjórnarinnar:
„Ef tilkynning hæstvirts forsætis-
ráðherra hefði aðeins lotið að niður-
lagsorðum hans og yfirlýsingu, þá
gæti ræða mín verið stutt. Ég tel
eðlilegt, að hæstv. forsætisráðherra
hefur tekið þá ákvörðun að biðjast
lausnar fyrir sig og ráðuneyti sitt í
heild. Þessi ríkisstjórn hefur misst
meiri hluta sinn á Alþingi Islend-
inga og samkvæmt þingræðisreglum
ber henni að segja af sér. Um það er
enginn ágreiningur og við það hefði
ég ætlað, á þessu stigi, að ræður
okkar gætu um fjallað, en við síðan
tekið upp þann ágreining, sem upp
hefur komið og fram kom í ræðu
hæstv. forsætisráðherra, sem ég þar
af leiðandi get ekki látið ósvarað.
Sjálfstæðisflokkurinn er þeirrar
skoðunar, að þegar svo er komið, að
ríkisstjórnin hefur misst meiri hluta
sinn með þeim aðdraganda, sem hér
hefur orðið, og við það ástand, sem
nú hefur skapast í íslensku efna-
hagslífi og þjóðlífi, m.a. vegna að-
gerða þessarar sömu stjórnar, þá sé
ekki um annað að ræða, og annað sé
raunar ábyrgðarleysi en að þing
verði rofið og til kosninga efnt,
kjósendum gefinn kostur á að kveða
upp sinn dóm og mynda nýjan
ábyrgan meirihluta á Alþingi
Islendinga. Það er óhjákvæmilegt að
gefnu tilefni að fara nokkrum orðum
um þau „rök“ hæstv. forsætisráð-
herra, sem ég tel ekki vera rök, að
ábyrgðarleysi sé að efna til kosninga
nú þegar fyrir miðjan desember-
mánuð n.k. Vissulega getum við ekki
spáð neinu um veður á þeim tíma.
En samgöngur eru nú með öðrum
hætti en áður og heimild er til
staðar að hafa kjördaga fleiri en
einn. Rýmka má heimildir ef þörf
þætti að fresta kosningum í þeim
kjördæmum þar sem kjörsókn yrði
torvelduð af völdum veðurfars eða
samgönguerfiðleika og fresta þar
með talningu almennt í þeim kosn-
ingum, sem þá færu fram, til þess að
gefa öllum landsmönnum kost á að
láta vilja sinn í ljósi við kjörborðið.
Þetta er því ekki réttmæt fyrirbára
gegn því að kosningar færu fram.
Þá nefndi hæstv. forsætisráðherra
að fjárlög væru ekki afgreidd, að
kjarasamningar væru lausir og ýmis
viðfangsefni og vandamál óleyst.
Allt er þetta rétt. En allt eru þetta
rök fyrir því að efna til kosninga
sem allra fyrst. Ekkert af þessu eru
rök fyrir því að fresta kosningum.
• 1. Fjárlög hafa áður og mörg eru
þess dæmi í þingsögunni ekki verið
afgreidd fyrr en í byrjun þess árs
sem þau eiga að gilda fyrir og ég tel
betra, að svo verði nú þegar sérstak-
lega á stendur, heldur en standa með
algjöra óvissu um þingmeirihluta, að
umræðu og gerð fjárlaga — án
kosninga. Það eru meiri líkur til þess
að fjárlög, að afstöðnum kosningum
og nýjum þingmeirihluta eða réttara
sagt með þingmeirihluta, geti orðið
vopn í baráttunni gegn verðbólg-
unni, en eins og nú stendur um
samstöðu á Alþingi Islendinga.
• 2. Varðandi lánsfjáráætlun má á
það benda, að lánsfjáráætlun fyrir
yfirstandandi ár var nú ckki af-
greidd fyrr en í maímánuði s.l.
• 3. Ef rætt er um lausa kjara-
samninga, þá hygg ég, að starfandi
ríkisstjórn, sem hefur ekki þing-
meirihluta á bak við sig, sé ekki
mikils megnug; valdi því verkefni
ekki, að vera í umboði almanna-
valdsins gagnvart aðilum vinnu-
markaðarins, þannig að vel á fari og
gæfulega takist til um lausn kjara-
mála. Segja má, að æskilegt væri að
þingmeirihluti skapist á Alþingi
Islendinga, en samkv. forsögu máls-
ins og eins og málum þjóðarinnar er
nú komið er það skoðun Sjálfstæðis-
flokksins, að það væri ábyrgðarleysi
að standa að slíkum þingmeirihluta,
er myndaði nýja stjórn/án þess að
kjósendur fengju það tækifæri að
kveða upp sinn dóm og mynda
áb.vrgan meirihluta á Alþingi
íslendinga. Og því mun Sjálfstæðis-
flokkurinn ekki standa að því, held-
ur er það markmið flokksins og
þingmanna hans, að þingrof fari
fram og nýjar kosningar, svo fljótt
sem verða má, og í samræmi við þá
tillögu til þingsályktunar sem við
höfum lagt fram, fyrir miðjan des-
ember n.k.
Mér þykir miður að við þurfum
hér e.t.v. meira en skyldi að deila um
formsatriði. Það er réttari mynd og
ábyrgari afstaða að deila um efnis-
atriði, þar sem okkur greinir á um
úrlausn mála. Ég hefði haldið það
eftir að þingmenn hafi gert grein
fyrir skoðunum sínum á því, hvort
unnt væri að halda kosningar fyrir
miðjan desembermánuð eða ekki
fyrr en næsta vor, þá gætum við
sætt okkur við það að meirihluti
þingsins réði að þessu leyti, en síðan
tækjum við auðvitað upp málflutn-
ing til sóknar og varnar þeim
skoðunum, sem við fylgjum við
úrlausn mála. Þetta er hin ábyrga
afstaða, sem ég hygg, að þjóðin
ætlist til af okkur og með þeim
orðum læt ég máli mínu lokið.
Lúðvík Jósepsson:
I>eir sem vilja þingrof rjúfi
þing—Réttum leikreglum fylgt
Hér fer á eftir þingræða Lúðviks Jósepssonar. formanns Alþýðubanda-
lagsins, í umræðu utan dagskrár á Alþingi í gær, er Ólafur Jóhannesson,
fráfarandi forsætisráðherra, kunngerði lyktir rikisstjórnar sinnar:
„Ég hlýt fyrst að vekja athygli á
því, að það er með óllu óvenjulegt og
óeðlilegt, að umræða um pólitískan
ágreining fari fram á Alþingi, áður
en þingsetningarfundi er lokið og
Alþingi hefur kosið forseta. Það
hefur hins vegar gerzt áður og getur
gerzt að kosningu forseta sé frestað
um einn dag. Af þessum ástæðum tel
ég, að umræður um pólitískan
ágreining, sem allir landsmenn vita,
að er til staðar og það í ríkum mæli
um það, sem hefur verið að gerast,
og er að gerast við þær aðstæður,
sem eru hér á Alþingi nú, séu
öldungis óeðlilegar. Ég tel, að yfir-
lýsing hæstv. forsrh. um það, að
hann muni biðjast lausnar fyrir sig
og sitt ráðuneyti hafi verið eðlileg
yfirlýsing og sjálfsögð, enda í rök-
réttu framhaldi við það sem gerist
við slíkar aðstæður, þegar ríkis-
stjórn hefur tapað meirihlutavaldi.
Það er líka fullkomlega eðlilegt við
þessar aðstæður, að hann skýrði frá
því, hvers vegna hann teldi ekki vera
möguleika á því að verða við kröfu
um þingrof. En umræður, sem hér
hafa orðið að öðru leyti um þann
ágreining, sem uppi er um málsmeð-
ferð, þ.e.a.s. um það, hvort núverandi
stjórn hefði átt að rjúfa þing og efna
til kosninga, umræður um það atriði
eru hér óeðlilegar. Ég geri ráð fyrir
því að umræður um þann ágreining
fari hér fram næstu daga á Alþingi
og eflaust utan Alþingis einnig.
Ég vil aðeins segja það í tilefni af
því, sem hér hefur verið sagt, að hér
er farið samkvæmt réttum leikregl-
um og sé meirihlutavilji á Alþingi
fyrir því, að þing verði rofið og efnt
verði til kosninga, þá er ekkert
handhægara fyrir slíkan meirihluta,
sem að því stendur, en að fram-
kvæma það. Hitt er svo aftur annað
mál, að það er öldungis óvenjulegt,
þegar meirihluti á Alþingi vill fá
eitthvað fram, að hann heimti að
minnihlutinn vinni verkið. En ég
skal ekki að öðru leyti lengja þessar
umræður, sem ég tel að eigi ekki að
fara fram við þessar aðstæður, því
að venja um það hefur verið nokkuð
rík á Alþingi, að hafa hér ekki
almennar umræður, áður en forseti
hefur verið kjörinn, því að ella
gæfum við búið við það, að halda
uppi umræðum jafnvel í nokkra
daga, án þess að forseti hafi verið
kosinn eða Alþingi fullkomlega sett
á þann hátt, sem lög og reglur
standa til um.
Rfldsstjómin staðfestír nýja
Landsvirkjun fyrir sitt leytí
„RÍKISSTJÓRNIN staðíesti í morgun fyrir sitt leyti sameignarsamning-
inn um nýja Landsvirkjun og heimilaði mér að leggja fram það
lagafrumvarp um nýja Landsvirkjun sem málinu fylgir strax og fyrir
liggur staðfesting allra eignaraðilanna." sagði Iljörleifur Guttormsson
iðnaðar- og orkumálaráðhcrra i samtali við Mbl. i gær.
„Það sem á vantar,“ sagði Hjörleifur, „er afgreiðsla borgarstjórnar
Reykjavíkur, sem mun taka málið fyrir innan skamms."
„Það má segja að í ríkisstjórninni hafi ríkt fullkominn einhugur um þetta
mál og engar athugasemdir komu fram við lokaafgreiðslu málsins í morgun,“
sagði Hjörleifur, er Mbl. spurði hann um það atriði.
Svavar flytur Tómas vildi
bankafrumvarp ekki afgreióa
í eigin nafni By ggingars jód
„ÉG mun leggja fram frumvarp- ið um sameiningu ríkisbankanna í eigin nafni, þar sem ekki vannst tími til að afgreiða málið í ríkisstjórninni," sagði Svavar Gestsson viðskiptaráðherra í samtali við Mbl. í gær. Frum- varpið gerir ráð fyrir sameiningu Búnaðarbankans og Útvegsbank- „ÉG HREYFÐI enn tillögum mínum um viðbótarfjármagn til Byggingarsjóðs ríkisins á ríkis- stjórnarfundinum í morgun, en fjármálaráðherra vildi ekki af- greiða málið á meðan þetta ástand væri í pólitíkinni," sagði Magnús H. Magnússon félags- málaráðherra í samtali við Mbl. í
ans. gær.
Á ríkisstjórnarfundi í gærmorgun tilkynnti ólafur Jóhannesson forsætisráðherra að hann hefði
ákveðið að biðjast lausnar fyrir sig og ráðuneyti sitt. Ljósm. mw.: r»x.
Bókun Alþýdubandalagsins í ríkisstjórn:
Alþýðuflokkur hleypur frá mörg-
um stórmálum á viðkvæmu stigi
RÁÐHERRAR Alþýðubandalags-
ins lúgðu á ríkisstjórnarfundi í
gærmorgun fram eftirfarandi
bókun:
„Vegna kröfu Alþýðuflokksins
um stjórnarslit, og um þingrof og
kosningar, samþykkir þingflokkur
Alþýðubandalagsins eftirfarandi í
umboði miðstjórnar flokksins:
Krafa Alþýðuflokksins um
stjórnarslit, sem nú hefur verið
lögð fram, um það leyti sem
Alþingi er að hefja störf að nýju,
kemur fram við mjög sérstakar
aðstæður. Af flokksins hálfu er
viðurkennt að engar sérstakar
ástæður hefi verið til þess að
ákvörðunin var tekin. Þessi af-
staða er í fyllsta máta ábyrgðar-
laus og vítaverð gagnvart hags-
munum launafólks í landinu.
Það er álit þingflokks og mið-
stjórnar Alþýðubandalagsins að
þingrof nú um miðjan október-
mánuð og þingkosningar um miðj-
an desember sé í fyllsta máta
abyrgðarlaus ráðstöfun. í því sam-
bandi bendir Alþýðubandalagið
meðal annars á:
1. Fjárlög yrði ekki hægt að
afgreiða fyrr en komið væri
talsvert fram á næsta ár. Af því
hlyti að leiða tafir á fram-
kvæmdum og jafnvel stöðvun
einstakra rekstrarþátta.
2. Nær allir launasamningar eru
nú lausir um þessar mundir.
3. Ef kosningar verða ákveðnar í
desember er ekki mögulegt að
ljúka því verki sem nú fer fram
á endurskoðun stjórnarskrár og
kosningalaga.
4. Efnt yrði til kosninga í mesta
skammdeginu, þegar aðstæður
eru að jafnaði verstar til um-
ferðar í landinu.
Með kröfu sinni um þingrof nú
og kosningar í desember hleypur
Alþýðuflokkurinn frá mörgum
stórmálum á viðkvæmu stigi. Þar
má m.a. nefna Jan Mayen-málið,
en hætt er við að Norðmenn
notfærðu sér stjórnleysisástand á
íslandi í því sambandi. Þá hleypur
Alþýðuflokkurinn frá nýlega
gerðri samþykkt í ríkisstjórninni
um húsnæðismál og lífeyris-
sjóðsmál og frá því að staðfesta á
Alþingi loforð sem hafa verið
gefin sjómönnum um réttindamál
þeirra.
Af því sem hér hefur verið sagt
getur Alþýðubandalagið ekki sam-
þykkt að rjúfa þing.
Flokkurinn bendir hins vegar á
að ef meirihluti er á Alþingi fyrir
þingrofi nú og kosningum í des-
emþer, er það að sjálfsögðu á valdi
þess meirihluta að mynda nýja
ríkisstjórn, sem þá getur rofið
þing og efnt til kosninga.“