Morgunblaðið - 17.11.1979, Page 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. NÓVEMBER 1979
Hvers vegna
ekki jákvæðar
fréttir lika?
Kirkjuritið, 2.-3. heíti þessa
árgangs er nýkomið út undir
ritstjórn sr. Bernharðs Guð-
mundssonar en Prestafélag
íslands er útgefandi þess.
Aðalefni ritsins að þessu sinni
er: Fjölskylduvernd og eru grein-
arhöfundar fjölmargir og fjalla
um efnið útfrá ólíkum sjónarhól-
um. Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir
from. Sóknar skrifar um áhrif
vinnutimans á mannlífið, Helga
Hannesdóttir geðlæknir um
heilsufar fjölskyldunnar. Hinrik
Bjarnason um fjölmiðla og fjöl-
skylduna, Sigurður E. Guð-
mundsson hjá Húsnæðismála-
stofnun skrifar um húsabygg-
ingalán og greiðslur, sr. Halldór
Gröndal lýsir aðdraganda hjóna-
skilnaðar, Erna Ragnarsdóttir
innanhússarkitekt kannar áhrif
umhverfisins _ á f jölskylduna.
Guðrún Lára Ásgeirsdóttir fjall-
ar um fjölskylduvernd í sveitum
en sr. Arni Bergur Sigurbjörns-
son um sama vandamái i þorp-
um. Sigurlaug Bjarnadóttir og
séra Sigurður Sigurðarson ræða
um uppeldi skólans og kirkjunn-
ar til betra fjölskyldulífs. Sævar
Berg Guðbergsson félagsráðgjafi
skrifar um gildismat þjóðfélags-
ins er snertir fjölskylduna, Jó-
hanna Kristjónsdóttir blaða-
maður greinir frá högum ein-
stæðu fjölskyldunnar og Gyða
Sigvaldadóttir ræðir um dagvist-
un út frá 30 ára reynslu sinni
sem fós'tra. Þórir Guðbergsson
rithöfundur" skrifar um fjöl-
skyldulif sem þroskaveg. Dr.
Gunnar Kristjánsson greinir frá
lúterskum skilningi á hjóna-
bandinu og dr. Björn Björnsson,
sem hefur umsjón með greina-
flokknum skrifar inngangsorð
og bendir þar á hið lága pólitíska
mat sem lagt er á fjölskyldu-
vernd i islenzku þjóðfélagi. Ef
fjölskylduvernd yrði hinsvegar
meginmarkmið i þjóðfélaginu,
yrði að fara fram endurmat á
flestum málaflokkum þess. Þá
yrði jafnan að því spurt hvort
stefna á tilteknu sviði þjóðfélags-
ins stuðli að heill fjölskyldunnar,
segir dr. Björn. Kirkjuritið er
prýtt fjölda mynda og hefur
Pjetur Maack tekið flestar
þeirra. Byggðastefna ræður
greinilega í ytri málum ritsins.
Það er prentað á Akranesi en
afgreiðsla er í Saurbæ á Hval-
fjarðarströnd hjá sr. Jóni Ein-
arssyni, en Biskupsstofa i
Reykjavík annast einnig af-
greiðslu að hluta.
Eins og áður var greint frá er
fréttafulltrúi kirkjunnar sr.
Bernharður Guðmundsson rit-
stjóri Kirkjuritsins nú og er þetta
fyrsti árgangurinn sem hann
stýrir. Sr. Bernharður var spurð-
ur hvort ritstjórn Kirkjuritsins
yrði framvegis hluti af starfi
fréttafulltrúans?
„Það hefur ekkert verið afráðið
í því sambandi, enda eru öll
útgáfumál kirkjunnar í endur-
skoðun,„ sagði sr. Bernharður.
„Þegar séra Guðmundur Óli Ól-
afsson sagði lausu um síðustu
áramót eftir 10 ára starf sem
ritstjóri Kirkjuritsins, fól stjórn
Prestafélagsins mér starfann
þetta ár og lagði auk þess í búið
sérlega hæfa og starfssama rit-
nefnd".
Bernharður var því næst spurð-
ur um efni Kirkjuritsins.
„í hverju hefti þessa árgangs er
fjallað um ákveðið efni út frá
ýmsum sjónarhornum. í fyrsta
heftinu var t.d. fjallað um um-
hverfismál, þannig að umræðan
beindist ekki aðeins að manninum
og umhverfi hans, heldur var
Skaparinn með í myndinni, sem
oft virðist gleymast í umræðunni
um umhverfismál. I nýjasta heft-
inu sem kemur jú út á barnaári,
er fjallað um börn, eða réttara
sagt um fjölskylduna og vernd
hennar. Dr. Björn Björnsson, hef-
ur umsjón með greinaflokknum,
en hann hefur ítrekað bent á það í
ræðu og riti að barnavernd hljóti
að vera fjölskylduvernd. Ég held
að þetta hefti geti komið að góðu
gagni sem lesefni fyrir umræðu-
hópa um fjölskyldumál og sem
heimilda og uppsláttarrit fyrir
skólanemendur t.d, sem þurfa að
gera ritgerðir um það efni.
Auk þessa aðalefnis, eru ýmsir
fastir þættir svo sem um fræðslu-
mál, sem námstjórinn í kristnum
fræðum, Sigurður Pálsson skrif-
ar. Að utan heitir þáttur sem séra
Auður Eir Vilhjálmsdóttir ann-
ast, en hún situr 1 framkvæmd-
anefnd Lúterska heimsambands-
ins. Hún greinir þar frá því sem
efst er á baugi erlendis, ekki sízt í
hinni kristnu kvennabaráttu.
Prófessor Þórir Kr. Þórðarson
lítur á dægurmálin út frá kristn-
um sjónarmiðum í þættinum
Landsmál. Hann fjallar um olíu-
kreppuna og kristna boðun í þessu
hefti. Þá er veigamikið efni í
þessu hefti sem er yfirlitsskýrsla
Biskups frá síðustu Prestastefnu,
sem er mikil heimild um líf og
starf kirkjunnar á síðasta ári,
Kirkjan hlýtur
að stuðla að
betra mannlífi
— Hafið þið ákveðið efni næsta
heftis?
„Já, jólaheftið mun reyndar
fjalla um jól. Við ætlum að reyna
að gera grein fyrir jólunum í sínu
eðlilega samhengi, sögulega og
félagslega, og reyndar fjalla um
hátíðina í lífi manna. Okkur
virðist að ýmsir haldi jólin með
hálfslæmri samvizku, og finnist
að þeir haldi þau ekki sem skyldi.
Kannske getur næsta hefti að-
stoðað fólk við jólahald þannig að
hátíðin skapist. Við sjáum nú til.
— í Kirkjuritinu er fjallað um
dægurmál út frá kristnu sjónar-
miði. Telur þú rétt að kirkjan
fjalli um þjóðmálin, eða eins og
þú segir í inngangi ritsins, leggi
kristið mat á ýmis pólitísk vanda-
mál?
„Það er kirkjunnar að leggja
mat kristinnar trúar á fyrirbær-
um lífins, þjóðmálum sem öðrum.
Hún getur til dæmis, ekki þagað
gagnvart svo siðspillandi og
ómanneskjulegu fyrirbæri sem
óðaverðbólgunni hérlendis. Hún
hlýtur að stuðla að betra mannlífi
með tiltækum ráðum, án þess
náttúrulega að ganga á mála hjá
einum stjórnmálaflokki. Mæli-
kvarði kristinnar trúar hefur aðr-
ar forsendur en kapítalismi eða
kommúnismi, þegar meta á
mannlíf og þjóðlíf.
Það er athyglisvert að lögð
hefur verið áherzla á kristin
viðhorf, meðal prófkjörskandi-
Fjölskylduvernd er aðalumræðu-
efni Kirkjuritsins og rita fjöl-
margir, bæði karlar og konur,
um það mál út frá ýmsum
sjónarhornum.
Sr. Bernharður Guðmundsson,
fréttafulltrúi kirkjunnar og rit-
stjóri Kirkjuritsins.
Rætt við
Bernharð
Guðmundsson,
fréttafulltrúa
kirkjunnar og
ritstjóra
Kirkjuritsins,
um nýútkomið
Kirkjurit o g
kristindóm og
fjölmiðlun
data. Hins vegar eru mjög fáir
prestar á framboðslistum til
kosninganna í desember."
— Telur þú að boðskapur
Kirkjuritsins hafi greiðan aögang
að almenningi?
„Núverandi ritnefnd er skipuð
þremur prestum utan af landi
lilltlMlltlTII)
lí.áí(tattguf 2/-J.htfl'lf l9?j
Forsiða hins nýja Kirkjurits.
þeim sr. Gunnari Kristjánssyni,
Reynivöllum, sr. Valgeir Ást-
ráðssyni á Eyrarbakka og sr. Jóni
Einarssyni í Saurbæ auk háskóla-
prófessors, dr. Þóris Kr. Þórðar-
sonar. Með þessari skipan næst
allmikil breidd, landfræðilega og
félagslega, þegar fjallað er um
efnisval. Kirkjuritið er ætlað hin-
um almenna lesanda, sem hefur
áhuga á menningar og þjóðfé-
lagsmálum og vill vita hvað kirkj-
an hefur að segja um þau efni.
Svo er auðvitað sitthvað, sem
kalla mætti kirkjulegt efni. En
það er ekki nóg að efnið sé
frambærilegt, það þarf að komast
til lesenda og þeir að vita um
ritið. Dreifingar og kynningar-
kerfi er veikur hlekkur margra
íslenzkra blaða og rita.
Fólk leitar eftir
því sem kirkjan
hefur að segja
— Finnst þér almennir fjöl-
miðlar fjalla nógu mikið og
víðtækt um kristin málefni?
„Það er nú tæplega. Fjölmiðlum
hættir til að loka kristið efni inn á
sérbásum. Dagblöðin hafa sér-
stakar síður, útvarp og sjónvarp
sérstaka þætti sem fjalla um
kristin málefni. Þetta er auðvitað
góðra gjalda vert. En Kristur
talaði til mannsins sem heildar og
kirkjan á að fjalla um öll svið
mannlífsins. Því væri ákjósan-
legast að kristin sjónarnjið kæmu
fram á sem breiðustum grundvelli
í fjölmiðlum, á sem flestum síðum
og í sem flestum þáttum sem hluti
af hinni almennu umræðu. Ég
held að mun stærri hluti almenn-
ings hafi áhuga á kristnum mál-
efnum og viðhorfum heldur en
margt fjölmiðlafólk álítur. Það
kemur til dæmis fram í góðri
hlustun á morgunbænir og guðs-
þjónustur útvarpsins samkvæmt
skoðanakönnunum. Lesendadálk-
ar blaðanna bera þessum áhuga
líka vitni. Ég hef líka orðið þess
var í starfi mínu að fólk leitar
eftir því sem kirkjan hefur að
segja um ákveðin mál.
— En er það fréttnæmt þótt
fólk lifi sæmilega siðuðu lífi?
„Umfjöllun um kristin málefni
gæti verið hluti af því sem kallað
hefur verið mjúkar fréttir. Það
eru fréttir sem efla jákvæða
lífsmynd og vekja von og bjart-
sýni með fólki. Lífið á nú einu
sinni sínar björtu hliðar líka en
þegar fréttamiðlunin leggur aðal-
áherzluna á hið neikvæða, er hætt
við að fólk fái ranga heimsmynd.
Margt eldra fólk til dæmis er
verulega uggandi um tilveruna
samkvæmt þeirri mynd sem fjöl-
miðlar draga upp af henni. Könn-
un í Bandaríkjunum hefur sýnt að
sumt aldrað fólk þorir varla út
fyrir dyr, þar sem það býst við
árásum og ránum á hverju augna-
bliki, enda er sjónvarpsveröld
þeirra þannig, sem er helsti teng-
illinn við hið daglega líf.“
— Geturðu gefið nánari dæmi
um það sem þú kallar mjúkar
fréttir?
„Það er til dæmis jafnmikil
ástæða til að geta um merkilegt
starf safnaðarsystranna í
Reykjavík meðal gamals fólks,
eða um námskeið fyrir aldraða að
Löngumýri, eins og um það sem
miður fer meðal aldraðra. Reynd-
ar er helzt minnst á aldrað fólk og
það sýnt í sjónvarpi, þegar það er
hjálparþurfi, áhyggjufullt eða
jafnvel smáskrítið. Þetta verður
myndin sem fjölmiðlar gefa því
sjálfu og reyndar fólki almennt af
lífi eldra fólks og það mótar
gjarnan afstöðu til þeirra og
framkomu alla.
Sama gildir um ungt fólk. Ég
þekki vel til margra unglinga sem
eru reglusamir og áhugasamir og
stunda erfitt nám í menntaskól-
um og tónlistarskóla af ekki
minni vinnusemi en foreldrar
þeirra. Glaðir, heilbrigðir, kristn-
ir unglingar. En það er sjaldan
minnst á slíka unglinga í fjölmiðl-
um. Fari hins vegar eitthvað
úrskeiðis hjá ungu fólki er tafar-
laust sagt frá því. Mér finnst
þetta vera mjög mikilvægt mál.
Þegar unglingar gera vel og ná
árangri í starfi sínu, verður að
segja frá því, vegna hinna ungl-
inganna, ekki sízt. Þá verður
leiðinn og lífsstíllinn sem þeir
hafa kosið enn einn valkostur sem
hinir yngri geta fjallað um. Þeir
fá þar líka fyrirmynd, sem maður
þarf á þessum aldri. Hinn al-
menni borgari fengi líka betri og
sannverðugri mynd af ungu fólki
og það myndi væntanlega móta
framkomu hans og viðhorf til
þeirra. Nú er það auðvitað svo að
hið sérstaka og óvenjulega er hið
fréttnæma. Það er ekkert merki-
legt að hundur bítur bónda, en ef
bóndi bítur hund, er frá því sagt.
Hins vegar hljóta ábyrgir fjöl-
miðlar að taka líka tillit til þarfa
sinna neytenda. Veröldin er nú
mörgum manninum svo erfið að
hann þarf á uppörvun að halda
við blaðalesturinn. Það blað í
Noregi sem jók útbreiðslu sína
næstmest á síðasta ári, hefur
ævinlega aðalfréttina á baksíðu af
hinni mjúku gerð. En hvað var á
baksiðu Morgunblaðsins í dag (6.
nóv) — þrjár neikvæðar fréttir,
ein frétt um verðbólgu í hrossa-
kaupum og loks pólitísk grein.
Lífið er trúlega mörgum erfitt
hérlendis, en þessi síða hjálpar
okkur ekki til þess að takast á við
þá erfiðleika!"
Gott samstarf kirkj-
unnar við f jölmiðla
— Hvernig gengur samstarf
kirkjunnar við fjölmiðlana?
„Það hefur verið sérlega
ánægjulegt að vinna með sam-
starfsmönnum útvarps og sjón-
varps, þar sem það hefur komið
til, og ekki hafa blaðamennirnir
verið síðri. Hins vegar virðist
erfiður róðurinn að fá inni með
fasta þætti og að búa betur að
þeim sem fyrir eru. ítrekað hefur
verið farið fram á að útvarpað
yrði stuttri kvöldbæn, svo og
morgunorðum síðar í morgun-
dagskránni en núverandi morgun-
bæn er. Við höfum líka farið fram
á tónlistarþætti, t.d. með sálma-
lögum sem er mjög vinsælt tón-
listarefni meðal fjölda fólks.
Þetta er einn allra vinsælasti
útvarpsþátturinn í Noregi. Svo
virðist ungt, kristið fólk vera
undanskilið í útvarpinu hvað
varðar tónlist. Það er geysimikið
til af léttri tónlist með kristnum
textum með ekki minni
spámönnum t.d. en Cliff Richard
og Bob Dylan sem báðir eru
kristnir menn. Slíkur þáttur yrði
væntanlega ekki síður vinsæll hér
en erlendis. En vetrardagskráin
er að komast á laggirnar og
vonandi heyrum við fleiri kristna
tóna í máli og músík. Og svo að
við iðkum það sem við boðum,
eigum við ekki að enda á „mjúkri"
jákvæðri frétt. Það er fagnaðar-
efni að Helgistund sjónvarpsins
hefur verið flutt af svefntíma
þorra fólks yfir á síðdegi sunnu-
daganna. Nú er vonandi að hún
verði raunverulegur sjónvarps-
þáttur, myndrænn og lifandi, en
ekki útvarpsþáttur í sjónvarpi. Til
þess að svo verði verður sjónvarp-
ið að hlynna jafnmikið að honum
og öðrum þáttum.
— Aðeins eitt að lokum. Sumt
af því fólki sem skrifar í þetta
síðasta hefti Kirkjuritsins, er ekki
beinlínis framáfólk í kirkjulegu
starfi. Hefur ritið fengið góðar
undirtektir hjá þeim sem leitað
hefur verið til í því efni.
„Sérdeilis. Það hefur verið
ánægjulegt að leita til greinahöf-
unda. Sama segir okkar ágæti
auglýsingastjóri, Herdís Tryggva-
dóttir um viðtökur auglýsenda,"
sagði Bernharður að lokum.
— rmn.