Morgunblaðið - 23.04.1981, Side 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. APRÍL 1981
21
Lárus Jónsson alþm.:
Er fréttafölsim nú orð-
ið eina haldreipið?
Blrkkinnar ok sjónarspil
stuóninnsliós ríkisstjórnarinnar.
þpKar fjallaó er um efnahagsmál
í fjölmiðlum ok á Alþingi. hefur
verið með alKjórum ólíkindum í
tíð núverandi rikisstjórnar. Eitt
sýnishornið. sem því miður er
ekkert einsdæmi. mátti lesa i
Tímanum miðvikudatjinn fyrir
skírdaK- Þar segir i stríðsfyrir-
soirn á forsiðu að „kaupmáttur-
inn sé 1,5% hærri en í fyrra“. Hið
sanna er að kaupmáttur taxta-
kaups verkamanna er 1.5% minni
en i fyrra þrátt fyrir grunn-
kaupshækkanir í haust. sem tók
ótalda mánuði að semja um.
Þetta kom skýrt fram i svari
forsætisráðherra við fyrirspurn
minni á AlþinKÍ daginn áður en
þessi frétt birtist. Þar kom einn-
ÍK fram að kaupmáttur elli- ok
örorkulífeyris hefur minnkað um
5% i tið núverandi rikisstjórnar
ok að kaupmáttur þeirra sem
hafa einvörðunKU tekjutryKK-
inKU sér til framfæris hefur
nánast staðið i stað þrátt fyrir
sérstök fyrirheit í stjórnarsátt-
mála að bæta kjör þessa fólks
sérstakleKa enda allir sammála
um að það sé verst sett í þjóðfé-
laKÍnu.
Iláðuleg framkvæmd
stjórnarsáttmálans
í hinum margfræga stjórnar-
sáttmála eru skýr ákvæði um efri
mörk verðhækkana á árinu 1980.
Þau skyldu vera 8% 1. maí í fyrra,
7% 1. ágúst og 5% 1. sept., þ.e.a.s.
niðurtalning verðbólgunnar!
Niðurstaðan varð þveröfug. Verð-
bólgan fór hríðvaxandi þegar Ieið
á árið og varð ekki 31% á árinu
eins og „niðurtalningin" gerði ráð
fyrir heldur nærri tvöfalt meiri,
þ.e.a.s. tæp 60%. Um árið 1981
segir einnig í stjórnarsáttmálan-
um „á árinu 1981 verði ákveðin
tímasett mörk í samræmi við
markmið um hjöðnun verðbólgu".
Eg spurði forsætisráðherra hver
þessi mörk væru. Hann svaraði
orðrétt: Tímasett mörk í verð-
Tíminn skýrir
þveröfugt frá
staðreyndum um
kaupmátt
taxtakaups
rétt: „Horfur fyrir árið 1981 eru
þær að verðbólga verði að
óbreyttu nálægt 50% frá upphafi
til loka ársins ..." Nú er það
spurhingin hvort þessi málflutn-
ingur forsætisráðherra sé orðinn
að óviðráðanlegum kæk eða hvort
hann vill sjálfur í einlægni trúa
því að hann sé alltaf að segja
þjóðinni sannleikann og ekkert
nema sannleikann.
lagsmálum eru í undirbúningi(!)
og verða tillögur þar að lútandi
væntanlega tilbúnar fyrir næstu
mánaðamót." Niðurtalning verð-
bólgunnar varð ríkisstjórninni til
slíkrar háðungar á síðastliðnu ári
að hún hefur enn ekki haft kjark í
sér, þegar fjórir mánuðir eru
liðnir af þessu ári, til að setja
fram hliðstæð mörk og í fyrra.
Vinnumálasamhand SÍS
spáir 50% veröbólgu
Í fyrra í aprílmánuði var for-
sætisráðherra að spá 40% verð-
bólgu á árinu. Hann hafði þá í
höndunum spádóma Þjóðhags-
stofnunar um nálægt 50% hækk-
un verðlags miðað við framfærslu-
vísitölu á því ári. Nú er hann enn
að gera því skóna að verðbólgan
verði um 40% á árinu ef spár
Þjóðhagsstofnunar rætast en sú
stofnun spáir nú eins og í fyrra
um 50% verðbólgu á yfirstandandi
ári! í nýjasta hefti Sambands-
frétta þar sem fjallað er um
aðalfund Vinnumálasambands
samvinnufélaganna segir svo orð-
VerÖbólguspár I>jóÖhags-
stuínunar nánast eins í
ár og í fyrra
Það er staðreynd sem ekki
verður umflúin að verðbólga mun
fara mjög vaxandi á nýjan leik
Lárus Jónsson
síðari hluta ársins ef ekkert verð-
ur að gert í efnahagsmálum.
Raunar verður ferill verðbólgunn-
ar nánast sá sami og í fyrra og
þegar kemur að kjarasamningum í
haust og um áraniót má segja að
við verði að glíma sama verð-
bólgustig og í fyrra, augljósa
kjararýrnun frá síðustu samning-
um og að í raun sé í flestu við
sama vanda að stríða og þegar
ríkisstjórnin settist að völdum,
enginn árangur hafi náðst. Þetta
kemur glöggt fram þegar bornar
eru saman verðbólguspár Þjóð-
hagsstofnunar frá því í fyrra og
fyrir árið í ár. Sá samanburður
lítur þannig út (hækkun F-vísi-
tölu). (Spár Þjóðhagsstofnunar
dags. 22. apríl 1980 og 5. jan. 1981.)
Á valdatíma ríkis-
stjórnarinnar hofur
kaupmáttur minnkað
Það sem gerðist með bráða-
birgðalögunum sem ríkisstjórnin
setti um áramótin var að kippt var
til baka grunnkaupshækkunum,
sem samið var um í fyrra eftir
lengstu og erfiðustu samninga á
síðari árum. Nokkru tókst að gera
betur því kaupmáttur taxtakaups
verkamanna hefur minnkað um
1,5% skv. upplýsingum forsætis-
ráðherra á Alþingi frá því að
ríkisstjórnin tók við völdum, þrátt
fyrir grunnkaupshækkanir í fyrra.
Fram hefur komið í þingskjölum
að kaupmáttur taxtakaups minnk-
aði um 4—5% á árinu 1980 og að
kaupmáttur á fjórða ársfjórðungi
á árinu í ár er áætlaður 5—6%.
minni en á sama tíma og í fyrra. í
svari forsætisráðherra við fyrir-
spurn minni kom fram að kaup-
máttur elli- og örorkulífeyris hef-
ur minnkað um 5% í tíð núverandi
ríkisstjórnar. Þetta eru þær fórnir
sem færa hefur þurft til þess að
hjakka í sama verðbólgufarinu —
viðhalda sömu óðaverðbólgunni og
var þegar ríkisstjórnin tók við
völdum. Dagblaðið Tíminn ætti að
skýra þessar staðreyndir fyrir
lesendum sínum í framhaldssögu
á forsiðu með stríðsfyrirsögnum,
en hætta fáránlegum fölsunum
eins og þeirri sem hér er birt
mynd af.
1. maí hækkun
1. ágúst hækkun
1. nóv. hækkun
Á árinu 1980
11-11,5%
9%.
10%
Á úrinu 1981
10-11%
. 9%.
11%
Bækur um f atlaða
á ári fatlaðra
BÓKAÚTGÁFAN Bjallan i Bröttu
götu hefur gefið út tvær bækur, sem
sérstök ástæða er til að vekja
athygli á nú á ári fatlaðra. Fjallar
önnur um blinda telpu og hin um
þroskaheft barn. Þetta eru að þvi
leyti óvenjulegar bækur að þær eru
frásagnir þeirra sem reyna fötlun-
ina eða hafa persónuleKa reynslu-
þekkinKu. Er bókin „Eg sé þÍK
ckki“ sögð í myndum ok með
stuttum textum. En bókin um DaK
frásogn i máli á 107 siðum i litlu
bókarbroti.
Bókina „Ég sé þig ekki“ eftir Palle
Petersen þýddu Andrea Þórðardóttir
og Gísli Helgason, sem útvarpshlust-
endur þekkja af þáttum þeirra um
þessi og skild mál. Hún heitir á
frummálinu „Jeg kann ikke se dig“
og er sögð fyrir munn blindu stúlk-
unnar, fjallar um bana og daglegt líf
hennar í heimi, sem fyrst og fremst
er miðaður við heilbrigða. A bókar-
kápu segir: Við viljum umgangast
fleiri fatlaða. Við vitum of lítið um
þá, þessvegna erum við oft óörugg og
hrædd. Ef til vill er það stærsta
vandamál fatlaöra.
Bókin Dagur er eftir Thordis
Örjasæter og heitir á frummálinu
„Bogen om Dag Tore.“ Bryndís Víg-
lundsdóttir, skólastjóri þroskaþjálfa-
skólans, sem kunn er fyrir störf sín í
þágu þroskaheftra, hefur þýtt hana.
Þar er einlæg en gagnrýnin lýsing
móður á þeim kjörum, sem þjóðfélag-
ið býður þeim sem minna mega sín.
Sonur hennar Dagur komst í gegn
um þá eldraun vegna þrotlausrar
baráttu foreldra hans. í bókarlok
segir Tordis Örjasæter að hún og
fjölskylda hennar hafi verið heppin.
Þessvegna hafi hún líka borið nokk-
urn kvíða í brjósti vegna þessarar
bókar. Kvíða fyrir því að auka á
sektarkennd annarra foreldra, sem
ekki hefur gengið eins vel. Allt of oft
finnist foreldrum að það sé þeim að
kenna. „En samt hef ég skrifað
bókina til að segja fólki, að það sé
ómaksins vert að veita þroskaheftu
barni — unglingi — fullvöxnum
einstaklingi tækifæri til þroska, seg-
ir hún.“ Bókin um Dag er skrifuð til
þess að fleirum fái að líða betur.“
Ék Ket ekki haft hest. en ég á
páfaKauk. Ilann heitir Snúður. Þeg-
ar éK opna búrið hans. sest hann á
kollinn á mér ok masar við mÍK. Ég
hreinsa sjálf búrið hans Snúðs. Úr
hokinni „Ék sé þÍK ekki“.
ACÁLVIKNIKGUR
Húseign að eigin
vali fyrir
700.000 - krónur.
Langstærsti vinningur á einn
miða hérlendis dreginn út í 12
flokki. Þá verða einnig 10
toppvinningar til íbúðakaupa
á 150 og 250 þúsund hver.
Stórglæsilegur sumarbústað-
ur fullfrágenginn og með öll-
um búnaði dreginn út í júlí.
Auk þess 100 bílavinningar,
300 utanferðir og hátt á
sjöunda þúsund húsbúnaðar-
vinningar.
RHÆKKUN
VINNINGA
Sala á lausum miðum og
endurnýjun flokksmiða og
ársmiða stendur yfir.
Miði er möguleiki ,